Egipt pod władzą Kalifatu, Tulunidów, Ihszydydów, Fatymidów i Mameluków
640 r. - Arabski wódz Amr Ibn Al-As rozbija wojska bizantyjskie i zajmuje miasto i twierdzę Peluzjon (po łacinie Pelusium) stanowiącą bramę do Egiptu. Pod nową władzą miasto zyskuje nową arabską nazwę Al-Fara lub Tell el-Farama.
640 - 645 r. - Arabowie opanowują Egipt po arabsku zwany Misr, a w lokalnym dialekcie Masr.
Muzułmanie ostatecznie niszczą resztki Biblioteki Aleksandryjskiej.
W Delcie Nilu w 640 r. powstaje muzułmańskie centrum Egiptu miasto Al-Fustat zbudowane w okolicy dawnej rzymskiej twierdzy Babilon. W Al-Fustat Arabowie budują pierwszy afrykański meczet, a ok. 642 r. uruchamiają muzułmański cmentarz, który będzie używany jeszcze w XXI w.
Amr Ibn Al-As każe odnowić, stary szlak wodny między wschodnią odnogą Nilu koło niewielkiej osady Az-Zagazik (niedaleko ruin Bubastis) i Wielkim Jeziorem Gorzkim jako część żeglownego kanału Nil-Morze Czerwone. W XIX w. Az-Zagazik przekształci się w duże miasto.
Memfis zostaje opuszczone i służy odtąd jako źródło materiałów budowlanych dla Al-Fustat.
Ludność dość łatwo przyjmuje islam (zniechęcenie do chrześcijaństwa i wyniszczenie przez epidemię). Jedynie względnie izolowane oazy na Pustyni Libijskiej dłużej pozostaną przy dawnej wierze. Na przykład Farafra, choć podbita już w 641 r. przez Arabów idących z północy od wybrzeża, pełnej islamizacji ulegnie dopiero w X w., a oaza Siwa zislamizuje się w XI w.
Następuje rozróżnienie rolników fellaha (zarabizowani Koptowie) i arabskich koczowniczych beduinów.
- 642 r. - Arabowie zdobywają Aleksandrię (podczas walk zostają zniszczone resztki słynnej biblioteki).
Miasto przekształca się w ważny ośrodek muzułmański, a w IX w. dolna część starożytnej latarni na Pharos zostanie zamieniona w meczet funkcjonujący jeszcze w XXI w.
- Do 645 r. - Kolejne arabskie wyprawy podbijają Egipt dla Kalifatu, docierając na południu aż do Asuanu.
Starożytne Koptos za Justyniana zwane Justynianopolis teraz występujące pod nazwą Qift jest znaczącym ośrodkiem Górnego Egiptu, centrum handlowym i politycznym. Jest także ośrodkiem Koptów nadal wyznających chrześcijaństwo mimo muzułmańskiej władzy.
Papieże aleksandryjscy Beniamin I (622-661) i Agatho (661-677) przystosowują Kościół koptyjski do nowej sytuacji.
Stary port Berenice nad Morzem Czerwonym traci znaczenie i z czasem zostanie porzucony. Jego ruiny zidentyfikuje słynny badacz z Italii Giovanni Battista Belzoni w 1818 r.
VIII - IX w. - Rozwój osadnictwa arabskiego stopniowo czyni Egipt krajem arabskim. Powstaje szereg nowych miejscowości jak na przykład portowe Raszid w pobliżu helleńskiego miasta Bolbitine na wschód od Aleksandrii.
868 - 884 r. - Turek z Fergany, Ahmad ibn Tulun, namiestnik kalifa Al-Mamuna rządzi w Egipcie. Ogłasza niezależność.
767 r. - Kanał Nil-Morze Czerwone zostaje zamknięty, żeby przerwać dostawy na Półwysep Arabski, gdzie trwa bunt przeciw kalifowi. Od tego momentu dawny szlak wodny ulega stopniowo zamuleniu i zostaje zapomniany aż do XIX w.
Ruiny starożytnego miasta i fortu strzegącego kanał odnajdzie w 1883 r. szwajcarski archeolog Henri Édouard Naville badający wzgórze Tell el-Retabah. Resztki kanału i osad w jego okolicy odkryją archeolodzy z Niemieckiego Instytutu w Kairze w 1930 r. Gruntowne badania kanału w ramach projektu Wadi Tumilat w latach 1978-1985 przeprowadzi kanadyjski zespół archeologów z Uniwersytetu w Toronto pod kierownictwem Johna S. Holladaya Jr. We wzgórzu Tell el-Maskhuta badacze zidentyfikują ruiny miasta Per-Atum (Pithom, Heliopolis).
- 872 r. - W Kairze powstaje bezpłatny szpital utrzymywany przez władcę.
Medycyna arabska stoi na bardzo wysokim poziomie, chociaż niektóre leki bywają kontrowersyjne. Przykładem jest mumio (mumija - wosk), czyli lecznicze nacieki zbierane ze skał w wysokogórskich jaskiniach w głębi Azji. Preparaty z mumio wspomagają ludzki organizm, lecz są rzadkie, a więc ogromnie kosztowne. Częściej więc stosuje się tabletki, maści i napoje ze sproszkowanych starożytnych mumii, które rzeczywiście były balsamowane za pomocą ziół, żywic i olejków eterycznych. Sproszkowane mumie kupowane od muzułmanów będą też lekiem w Europie.
877 r. - Po śmierci arabskiego namiestnika Syrii ibn Tulun odbiera ten kraj Kalifatowi.
884 - 895 r. - Rządzi Humarawajh, syn Ibn Tuluna. W Al-Fustat buduje fantastyczny pałac.
896 r. - Na egipskim tronie zasiada Dżajsz (896, syn Humarawajha), a po nim jego brat Harun (do 904 r.).
904 - 905 r. - Panuje Szajban, syn Ibn Tuluna - usuwają go Abbasydzi.
914 r. - Fatymidzi zdobywają Aleksandrię i są odtąd stałym zagrożeniem dla Egiptu.
916 r. - Najazd fatymidzkiej floty na deltę Nilu.
935 - 946 r. - Muhammad ibn Tugg, Turek z Fergany, formalnie zależny od Abbasydów rządzi Egiptem, Syrią, Palestyną i Hidżazem w zachodniej Arabii. Od 939 r. nosi tytuł ihszid, czyli książę.
946 - 966 r. - Rządy synów Ibn Tugga: Unudżura i Alego (od 960 r.).
966 - 968 r. - Egiptem rządzi Abu al-Misk Kafura, czarny eunuch z Etiopii, były niewolnik Ibn Tugga.
968 - 969 r. - Abu al-Fawaris Ahmad (syn Alego), ostatni z dynastii Ihszydydów.
Traci władzę w Egipcie na rzecz Fatymidów, kiedy generał Gawhar as-Siqilli (z pochodzenia Grek urodzony na Sycylii) zdobywa Al-Fustat dla Al-Mu’izza. Wokół pierwotnej arabskiej osady i twierdzy Al-Fustat Gawhar as-Siqilli zaczyna w Delcie Nilu budowę miasta Al-Qahira (Niezwyciężona od arabskiej nazwy Qahir al-Fatah oznaczającej planetę Mars), przyszły Kair. W nowym mieście powstaje pałac Fatymidów, a w 972 r. kairski meczet Al-Azhar.
- 975 - 996 r. - Abu Mansur Nizar al-Aziz (syn Al-Mu’izza). Jako fatymidzki kalif panuje nad rozległymi ziemiami od Mekki aż do Atlasu, a Kair czyni jednym z najpiękniejszych miast tej epoki.
Jak głosi popularna koptyjska legenda, kalif miał za doradcę Żyda nawróconego na islam, który nienawidził chrześcijan i chciał ich zniszczyć. Żyd ten wskazał na Ewangelię św. Mateusza (XVII, 20), która głosi, że wiara chrześcijan tak mała jak ziarnko gorczycy wystarczy, aby poruszyć górę. Za jego namową kalif zażądał od aleksandryjskiego papieża Abrahama Syryjczyka (975-978), aby za trzy dni pokazał siłę swej wiary poruszając górę Mokattam wznoszącą się nad Kairem, a jeśli tego nie dokona, ma opuścić kraj lub zostanie ścięty. Podczas postu i modlitwy Abrahamowi ukazała się Matka Boska i nakazała odnaleźć jednookiego garbarza oraz szewca Samaana. Kiedy zaś Samaan dołączył do modlących się Koptów, góra Mokattam trzykrotnie poruszyła się na oczach przerażonego kalifa. Odtąd chrześcijanie cieszyli się w Egipcie ogromnym szacunkiem, a Abraham otrzymał zezwolenie na remont wielu kościołów w Kairze.
Tyle legenda. Niezaprzeczalnym faktem zaś jest to, że w roku 990 kalif po raz pierwszy wybiera chrześcijanina Isę na stanowisko wezyra, co stanie się odtąd stałą praktyką w Egipcie. Chrześcijańscy wezyrowie są też znani w Iraku, o czym wspomina Marco Polo w roku 1225.
996 - 1021 r. - Nadmiernie religijny fatymidzki kalif Abu al-Mansur al-Hakim, popełnia polityczny błąd, dyskryminując chrześcijan i Żydów oraz burząc kościoły (między innymi jerozolimski Kościół Grobu Chrystusa w 1009 r.). Wywołuje w ten sposób napięcia i niezadowolenie dużej części społeczeństwa.
996 r. - Na życzenie kalifa al-Hakima przy kairskim meczecie Al-Azhar powstaje słynna medresa (uczelnia) Dom Mądrości, gdzie rozwija się nie tylko teologię szyitów, ale też nauki przyrodnicze i humanistyczne.
W 1005 r. zaś władca zakłada bezpłatną bibliotekę (kilkaset tysięcy tomów).
Na dworze Al-Hakima pracują wielcy uczeni: Astronom Ali ibn Junus (zmarły w 1009 r.) autor tablic astronomicznych, fizyk Ali al-Hasan, Ibn al-Haitham zajmuje się matematyką, astronomią, filozofią, medycyną i optyką.
Mistyk Ad-Darazi (zmarły w 1019 r.) i fatymidzki kalif zakładają sektę druzów.
- 1004 - 1021 r. - Pochodzący z Basry uczony Hasan Ibn al-Haitham (965-1039) na zlecenie fatymidzkiego kalifa Al-Hakima bada możliwość budowy tamy w Asuanie, aby zapobiec katastrofalnym wahaniom poziomu Nilu (aż 9 m koło Kairu), bo opóźnienie lub przedłużenie wylewu oznacza głód.
Ibn al-Haitham wykazuje jednak, że w tej epoce nie ma technicznych możliwości przeprowadzenia tego projektu. Rozgniewany kalif nie przyjmuje wniosków uczonego i każe go uwięzić. Uczony odzyska wolność dopiero po śmierci władcy dziesięć lat później.
- XI w. - Upadek Fatymidów za Az-Zahira (1021-1036, syn Al-Hakima), Al-Mustansira (1036-1094, syn Zahira), al-Mustalego (1094-1101, syn Mustansira) i Al-Amira (1101-1130, syn Mustalego).
Trwają wewnętrzne walki o władzę, a fatymidzcy kalifowie panują już tylko w Egipcie: po roku 1043 odpada Syria, a około roku 1071 Normanowie opanowują część Sycylii i afrykańskiego wybrzeża. Północna Afryka uniezależnia się od Fatymidów. Realnie krajem rządzą wezyrowie. Od roku 1094 (śmierć Al-Mustansira) toczy się spór między dwoma odłamami szyizmu zapoczątkowanymi przez walczących o tron braci Al-Mustalego oraz An-Nizara.
Za panowania Al-Mustalego część ismailitów sprzeciwiających się temu kalifowi opuszcza Egipt i pod wodzą księcia Nizara przenosi się do Iranu, aby uniknąć prześladowań. Od czasów Al-Amira zaś większość ismailitów nie uznaje coraz słabszych Fatymidów za imamów działających w imieniu Allaha.
1118 r. - Władca krzyżowców Baldwin I na czele 216 jeźdźców i 400 piechurów wyrusza z Hebronu do miasta Al-Fara (dawny Peluzjon, Pelusium) stanowiącego bramę do Egiptu. Muzułmańscy obrońcy miasta uciekają, aby uniknąć walki.
1144 - 1154 r. - Na dworze Fatymidów za Al-Hafiza (1130-1149, wnuk Mustansira) i jego syna Az-Zafira (1149-1154) przebywa Usama ibn Munkidh, autor pamiętników opisujących walki z krzyżowcami (w piśmiennictwie muzułmańskim zwani Frankami). Kultura umysłowa kwitnie także za panowania Al-Faiza (1154-1160, syn Az-Zafira), czego przykładem jest sławny okulista z Kairu Abu al-Fad Il ibn An-Naqid (zmarły w 1188/1189 r.).
1167 r. - Amalryk, wódz krzyżowców, oblega Kair rządzony przez Al-Adida (1160-1171, wnuk Hafiza). Podczas obrony Arabowie podpalają część miasta (1168). Do jego odbudowy posłużą potem kamienie wyrąbywane z piramidy Chufu (Cheopsa).
1169 - 1171 r. - Zangidzki wódz i sunnita Szirkuh podbija Egipt i usuwa szyitę Al-Adida, ostatniego Fatymidę.
1171 - 1193 r. - Salah Ad-Din (syn Ajjuba, na Zachodzie znany jako Saladyn) dziedziczy władzę po Szirkuhu i zakłada dynastię Ajjubidów.
Niszczy kairską medresę Dom Mądrości i wielką bibliotekę, a jej resztki (100 tysięcy tomów) trafiają do biblioteki przy meczecie Al-Fadilijja.
W Kairze Salah Ad-Din buduje słynną cytadelę Kala (1176) jako znak potęgi nowej dynastii, która zastąpiła Fatymidów. Ogromnym osiągnięciem technicznym jest wykucie (siłami jeńców) w skalnym podłożu studni o głębokości 90 m, w której wokół pionowego szybu biegną spiralnie schody wycięte w skale. Czerpana z niej woda ma zaopatrywać obrońców twierdzy Kala w razie jej oblężenia.
- 1193 r. - Śmierć Salah Ad-Dina wyznacza moment przełomowy w dziejach Syrii.
Władca zostaje pochowany koło Wielkiego Meczetu Omajjadów w Damaszku.
Po odejściu Salah Ad-Dina stopniowo rozpada się założone przez niego imperium Ajjubidów obejmujące Syrię, Palestynę, Aleppo, Egipt i Hidżaz. W państwie rządzą kolejni kalifowie, lecz żaden nie dorównuje Salah Ad-Dinowi: Malek Al-Aziz Usman (1193-1198, syn Salah Ad-Dina), Al-Mansur Muhammad I (1198-1200, syn Usmana), Al-Adil Abu Bakr I (1200-1218, syn Ajjuba), Al-Kamil Muhammad II (1218-1238, syn Abu-Bakra I), Al-Adil Abu Bakr II (1238-1240, syn Muhammada), As-Salih Ajjub (1240-1249, brat Abu Bakra II).
Fanatyczny kalif Malek Al-Aziz Usman każe wezyrowi Karakuszowi zburzyć „pogańskie” budowle, czyli zabytki po starożytnym Egipcie. Jednak, kiedy po ośmiu miesiącach pracy zdołano tylko lekko uszkodzić piramidę Menkaure (Mykerinosa), szalony wezyr rezygnuje. Mimo to zniszczeniu ulega wiele mniejszych zabytków. Muzułmanie uszkadzają też Wielkiego Sfinksa, odłupując jego nos.
1200 - 1201 r. - Klęska głodu nawiedza Egipt. Według zapisków kairskiego lekarza Abd al-Latifa w mieście codziennie umiera nawet 500 osób, a ulice są zasłane zwłokami. Dochodzi do kanibalizmu lub wręcz zabójstw, żeby ofiarę zjeść.
1249 - 1250 r. - Panuje Turan Szach, ostatni samodzielny Ajjubida. Zostaje zamordowany przez Mameluków. Mamelucy to tureccy i mongolscy niewolnicy-żołnierze kupowani przez władców ajjubidzkich. Jeden z nich, Ajbak, sam przejmuje władzę (rządzi do śmierci w 1257 r.), żeni się z Szagar Ad-Durr (wdową po As-Salihu) i Usuwa Al-Aszrafa Musę (1250-1254, wnuka Muhammada II). Zakłada dynastię Bahrytów.
XIII - XIV w. - Szczyt kulturalnego rozwoju Państwa Mameluków. W Kairze powstają nowe budowle, wspaniałe pałace, szkoła, ogromny meczet, akwedukt doprowadzający wodę do kairskiej cytadeli. Zostaje też zbudowany kanał łączący Aleksandrię z Nilem. Na dworze egipskich władców przebywają poeci, pisarze, muzycy oraz uczeni, dając przykład niewykształconym krzyżowcom i przyczyniając się do cywilizowania świata chrześcijańskiego. W tym czasie działają Abu al-Hasan Ali ibn An-Nafis, sławny lekarz z Damaszku, Abu Bakr Ibn al-Mundir - syryjski weterynarz, Al-Kuhin al-Attar - sławny farmaceuta z Kairu.
W Damaszku pracuje Muwafftaq ad-Din abu al-Abbas Ahmad ibn Abi Usajbia (1203-1270) - największy muzułmański historyk medycyny. Szams Ad-Din Ahmad ibn Muhammad ibn Hallikan (1211-1282) tworzy pierwszy arabski słownik biograficzny, a syryjski geograf i historyk Abu al-Fida (1273-1332) pisze skrót historii ludzkości. Poeta Szaraf Ad-Din Muhammad al-Busiri (ur. 1213) pisze słynny arabski poemat Al-Burda (Płaszcz Proroka). Zaczyna też działalność mamelucki historyk Taqi Ad-Din Ahmad al-Maqrizi (1364-1442).
1257 - 1259 r. - Syn Ajbaka, sułtan Al-Mansur Ali I, rządzi Egiptem.
1259 - 1260 r. - Al-Muzaffar Sajf Ad-Din Qutuz usuwa młodego Al-Mansura i sam zostaje władcą kraju.
1260 r. - Bajbars pod Ajn-Galut rozbija najazd Mongołów i zajmuje Syrię, morduje Qutuza i zdobywa tron Egiptu.
Jako sułtan Bajbars I (1260-1277) ustanawia w Kairze kalifa Al-Mustansira z rodu Abbasydów (1261).
Odtąd kolejni abbasydzcy kalifowie Egiptu będą zaledwie marionetkami zależnymi od Mameluków: Al-Hakim I (1262-1302), Al-Mustakfi I (1302-1340), Al-Wasik I (1340), Al-Hakim II (1340-1352), Al-Mutadid I (1352-1362), Al-Mutawakkila I (1362-1377, 1377-1383, 1389-1406), Al-Mutasim (1377, 1386-1389), Al-Wasik II (1383-1386), Al-Mustain (1406-1414), Al-Mutadid II (1414-1441), Al-Mustakfi II (1441-1451), Al-Kaim (1451-1455), Al-Mustandżid (1455-1479), Al-Mutawakkila II (1479-1497), Al-Mustamsik (1497-1508, 1516-1517), Al-Mutawakkila III (1508-1516).
1263 - 1271 r. - Bajbars rozbija krzyżowców w Syrii (do 1291 r. krzyżowcy zachowają tylko niektóre miasta), podbija Nubię, rozbija Berberów z zachodu i niszczy resztki sekty Assasinów (1273). Odtąd Mamelucy rządzą w Kairze, Damaszku i Mekce, a Bajbars stanie się jednym z najpopularniejszych władców islamu obok Haruna ar-Raszida i Salah Ad-Dina.
1277 - 1279 r. - Panowanie synów Bajbarsa: Barak Chana i Salamisza (1279). Obaj zostają obaleni.
1279 - 1290 r. - W Egipcie panuje Al-Malik Al-Mansur Sajf Ad-Din Qalawun. Sprowadza do Egiptu nowych niewolników-żołnierzy: Mameluków wywodzących się z Czerkiesów.
1280 r. - Qalawun pokonuje armię mongolską pod Hims i skutecznie broni niezależności Egiptu.
1284 r. - Qalawun buduje swoją najsławniejszą fundację - wielki szpital Mansuri w Kairze.
1290 - 1293 r. - Krótkie rządy Al-Aszrafa Chalila, syna Qalawuna.
Lata 1293 - 1294, 1298 - 1308 - Dwa pierwsze okresy rządów An-Nasira, brata Chalila.
W międzyczasie panują Kitbugha (1294-1296) i Ladżin (1296-1298).
1299 r. - Mongołowie pokonują Mameluków w bitwie pod Hims i bezlitośnie pustoszą Syrię do roku 1300.
1301 r. - Wielkie trzęsienie ziemi niszczy Kair; z piramidy Chufu (Cheopsa) odpadają resztki białych wapiennych okładzin.
1309 - 1310 r. - Rządy Bajbarsa II.
1310 - 1341 r. - An-Nasir po raz trzeci jest sułtanem Egiptu. W Cytadeli buduje swój meczet (1318).
1324 r. - Pielgrzymka malijskiego władcy Musy I do Mekki wywołuje inflację. Niewiarygodnie bogaty Musa rozdaje złoto, aby pokazać swoją potęgę, a skutkiem jest nadmiar kruszcu na rynku, co oznacza spadek siły nabywczej pieniądza, czyli jego wartości. Egipska gospodarka przez kilkanaście następnych lat będzie odczuwała zgubny wpływ rozdawnictwa Musy I.
1348 - 1355 r. - Epidemia dżumy rujnuje Egipt za panowania An Nasira al-Hasana (1347-1351, 1354-1361) oraz jego brata Saliha (1351-1354). Jest to dodatkowy czynnik osłabiający dynastię Bahrytów.
1375 r. - Kolejne trzęsienie ziemi ostatecznie niszczy ruiny latarni na Pharos. W roku 1480 sułtan każe na jej gruzach zbudować fort Qatbey.
1382 r. - Powstaje młodsza dynastia mamelucka Burdżytów wywodzących się z Czerkiesów.
Barkuk Az-Zahir Sajf ad-Din usuwa Bahrytę Hadżidżiego II (1381-1382), lecz zostanie odsunięty w 1389 r., ustępując Hadżidżiemu (1389-1390). Wreszcie ostatni Bahryta zachowuje jedynie honorowy tytuł sułtana (umrze w 1412).
Barkuk zaś wsławia się rozbudową Kairu (na przykład medresa z roku 1384).
- Lata 1399 - 1405, 1405 - 1412 - Panuje syn Barkuka An-Nasir Faradż (i jego brat Abd al-Aziz w 1405 r.).
W 1412 r. tron zdobywa Al-Adil al-Mustain z dynastii Abbasydów (usunięty, umrze w 1430 r.), a po nim rządzi Al-Muajjad (1412-1421). Dynastia Burdżytów będzie paniować do 1517 r. ale kolejni władcy zmieniają się dość często, prowadzą niestabilną, niejednolitą politykę i powodują stopniowy upadek gospodarki.
1400 - 1404 r. - Rządzący w środkowej Azji Timur Lenk najeżdża Syrię Mameluków i turecką Azję Mniejszą. Oddziały Timura mają za zadanie mordować ludność, żeby zastraszyć przeciwnika, rabują i planowo niszczą miasta. W rezultacie upadają ośrodki handlu z Azją Wschodnią.
Od XV w. - Pogłębienie problemów gospodarczych Mameluków po odkryciu przez Portugalczyków morskiej drogi do Indii wokół Afryki, ponieważ podupada i tak już osłabiony handel lądowymi szlakami wiodącymi przez Syrię i północny Egipt oraz wzdłuż Morza Czerwonego.
Trudności gospodarcze przekładają się na przekonanie, że należy szukać pomocy w religii. Na przykład historyk Al-Makrizi opisuje, jak fanatyk Saim al-Dahr za rzekomą obrazę islamu podobno odłupał nos Wielkiemu Sfinksowi (zwanemu przez Arabów ojcem grozy) i że miało to w magiczny sposób spowodować zasypanie piaskiem pól w Gizeh.
1424 - 1426 r. - Mamelucy za Al-Aszrafa Barsbaja (1422-1438) odbierają krzyżowcom Cypr.
XVI w. - W Kairze a potem w całym Egipcie rozpowszechnia się zwyczaj picia kawy.
1516 r. - Turcy Osmańscy najeżdżają mamelucką Syrię za panowania Al-Aszrafa Kansuha II (1501-1516). W bitwie pod Marg Dabiq koło Aleppo pokonują armię Mameluków i zajmują Syrię.
1517 r. - W bitwie pod Kairem zostaje pokonany ostatni mamelucki sułtan Al-Aszraf Tuman-Baj II (1516-1517). Mamelucy zostają poddanymi Turcji i jako jej wasale będą rządzić Egiptem aż do końca XVIII w.
1517 r. - Turcy odsuwają od władzy rezydującego w Kairze ostatniego abbasydzkiego kalifa, który i tak był władcą wyłącznie tytularnym. Zdetronizowany kalif Al-Mustamsik umrze w 1521 r.