Karyntia, Słowianie panońscy i Słowenia

  • VI w. - Słowianie panońscy zostają podbici przez Awarów. Co prawda przed 580 r. wódz Dobręta zrzuca jarzmo, ale już kilka lat później Awarowie w przymierzu z Bizancjum dokonują ponownego podboju.

Słowiańska Karyntia (Karantia, górny bieg rzeki Drawa) jest natomiast wasalem i sojusznikiem Awarów walczących z Bawarią.

  • 631 r. - Książę Karyntii Waluk razem z Samonem odpierają najazd Franków pod Wogastiburgiem.

  • VIII w. - Książę Boruta z Karyntii odrzuca zwierzchność Awarów.

Karyntianie zaczynają serię łupieżczych najazdów na Longobardów (zwłaszcza hrabstwo Friul).

  • Ok. 745 r. - Bawarowie i Boruta wspólnie rozbijają Awarów, ale osłabiona Karyntia musi uznać władzę Bawarii, a po podporządkowaniu Bawarii Frankom Karyntia staje się wasalem frankońskim.

Syn Boruty Gorazd i bratanek Chotimir trafiają do Frankonii jako zakładnicy i tam zostają chrześcijanami (opowiada o tym anonimowe dzieło z IX w. Traktat o nawróceniu Bawarów i Karyntyjczyków).

  • 748 - 751 r. - Książę Gorazd rządzi Karyntią. Sprowadza biskupa Modesta z Salzburga i buduje pierwszy w Chorwacji kościół w stylu preromańskim (styl romański pojawi się w XI w.) w stolicy Krnski Grad.

  • 763 r. - Po śmierci księcia Karyntii Chotimira wybucha antychrześcijańskie powstanie ludności stłumione jednak przez Bawarczyków. Karyntia popada w coraz głębszą zależność od Frankonii.

  • Początek IX w. - Powstaje Blatenia, plemienne państwo Słowian na nizinie Panonii dzięki osłabieniu a w końcu upadkowi Chanatu Awarskiego spowodowanemu przez wojny z Frankonią.

  • 817 r. - Antyfrankońskie powstanie w Karyntii stłumione przez Franków. Następuje ostateczna likwidacja niepodległej Karyntii podzielonej na księstwo Karyntii (od 976 r.) i marchię Krajiny. Do XI w. Słowianie w Karyntii ulegają całkowitej germanizacji. Jedynie Słoweńcy na południu nad górną Sawą zachowują słowiański charakter.

  • Ok. 833 r. - Pribina, książę Blatenii, przyjmuje chrzest w obrządku łacińskim. Jest wasalem Niemiec od 840 r.

  • Od 843 r. - Po podziale Frankonii Karyntia przypada Niemcom a Kraijna Italii.

  • Druga połowa IX w. - Książę Blatenii Kocel, syn Pribiny, odrzuca zwierzchnictwo Niemiec i uznaje się za wasala Wielkich Moraw, które wydają się mniej groźne od potężnego sąsiada z zachodu.

  • IX/X w. - Najazdy Madziarów pustoszą Karyntię, a podbita przez nich Panonia staje się centrum Węgier.

  • XIV - XX w. - Słowenia i Karyntia pozostają pod władzą Habsburgów z Austrii.

Główne miasta to niemiecki Laibach (założony w XII w. na miejscu rzymskiej osady Emona, od XIII w. centrum handlowe), Marburg (późniejszy Maribor) i Klagenfurt (Celowiec), a na wybrzeżu romańskie (związane z Italią) miasto Fiume (późniejsza Rijeka – rzeka). Miejscowi Słowianie na ogół nie odgrywają większej roli politycznej.

  • XIV w. - Austriacki ród książąt Ortenburg z Karyntii zaczyna zagospodarowanie niedostępnych puszcz na Płaskowyżu Koczewskim w Krajinie. Na początku stulecia osadza tam kilka rodzin słoweńskich, a kilkadziesiąt lat później rodziny niemieckojęzyczne głównie z Karyntii i Tyrolu.

  • 1348 r. - Epidemia dżumy zabija ponad 1/3 mieszkańców Karyntii i Krajiny. Nasila się osadnictwo niemieckie. Pierwszy okres zasiedlania Krajiny i karczowania puszczy kończy się wraz z wymarciem rodu Ortenburg w 1420 r.

W następnych dziesięcioleciach habsburskie państwo w niewielkim stopniu interesuje się swoją daleką prowincją i niemiecką enklawą otoczoną przez żywioł słoweński. Aż do XX wieku istnieje tu miasto Gottschee (Kočevje) i ponad 150 wiosek, w których mówi się w lokalnej odmianie języka niemieckiego mało zrozumiałej dla reszty Niemców.

  • XVI w. - W Słowenii rozwija się Reformacja, choć katolicyzm przetrwa. P. Trubar (1508-1586) zaczyna słoweńską literaturę. W roku 1595 powstaje uniwersytet w Lubljanie (Umiłowana, po niemiecku Laibach).

  • 1689 r. - Hrabia Johann Weikhart von Valvasor, ekscentryczny uczony, kolekcjoner monet i minerałów oraz bibliofil i pisarz, który na swoje badania poświęcił niemal cały majątek, publikuje monumentalne dzieło historyczne Chwała Księstwa Krajiny.

  • 1734 - 1773 r. - Słoweniec Anton Janoš, genialny samouk, znawca pszczelarstwa, twórca szkoły pszczelarskiej w Wiedniu.

  • XVIII/XIX w. - Ożywienie gospodarcze w Słowenii spowodowane reformami Marii Teresy dającymi większą swobodę lokalnym wspólnotom. Nadal jednak Słowenia pozostaje oddaloną prowincją państwa Habsburgów.

  • Koniec XIX w.- Bieda i bezrobocie wypędzają tysiące mieszkańców Słowenii. Większość emigruje do USA.

  • 1918 - 1989 r. - Słowenia stanowi część królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców (SHS), a potem Jugosławii. Należy do najbogatszych części tego państwa.

Lubljana szybko się rozwija, a słynny architekt Jože Plečnik (1872-1957) tworzy podziwiane budowle nie tylko w Lubljanie, ale też w czeskiej Pradze.

  • 1941 - 1944 r. - Słowenia zostaje podzielona między Niemcy i Włochy.

Przy tej okazji Hitler każe wysiedlić niemieckojęzyczną mniejszość z Krajiny przyznanej Włochom. Tak więc zimą 1941/1942 roku znika społeczność istniejąca od XIV w.

  • Od 1945 r. - Słowenia jest częścią komunistycznej Jugosławii.

Resztkę miejscowych Niemców, głównie z Krajiny, dotykają represje i wysiedlenia. Przy okazji zostają też wysiedleni krajińscy Słoweńcy, a komunistyczne władze sprowadzają ludność z zewnątrz. Płaskowyż Koczewski staje się strefą zamkniętą, gdzie w lasach są ukrywane wojskowe systemy radarów i urządzenia służące obronności. Opuszczone wioski i pola zarastają lasem. 26 kościołów zostaje wysadzonych w powietrze, a ich resztki użyte do budowy domów i dróg.

  • 25 VI 1991 r. - Po upadku komunizmu Słowenia ogłasza niepodległość ze stolicą w Lubljanie, co prowokuje wojnę z Jugosławią, która nie godzi się na secesję swojej prowincji. Po siedmiu dniach walk, w których ginie ok. 100 osób Europa Zachodnia wymusza uznanie niezależności słoweńskiej republiki.

Walutą nowego państwa jest talar w roku 2007 zastąpiony przez euro. Dzięki gospodarczym związkom z zachodnią Europą Słowenia szybko się rozwija.

  • 2002 - 2003 r. - Słowenia zdecydowanie zwraca się ku Zachodowi: wstępuje do NATO, a potem do Unii Europejskiej.

  • 2023 r. - Globalne ocieplenie przejawia się w Słowenii w postaci powodzi uznanej przez władze za największą katastrofę żywiołową w historii kraju.