Luba, Bakuba, Msiri

  • IX - X w. - W osadach rybaków i rolników w Katandze, na przykład nad rzeką Lualaba w depresji Sanga, powstaje instytucja wodza lub wyższych, bogatych klas społecznych.

  • Od XI w. - W Katandze są praktykowane pochówki arystokratów z żonami i bogatymi darami złożonymi w ofierze zmarłemu.

  • XI - XIII w. - Rozwój handlu i rzemiosła z centrami w Sanga i Katoto w górze rzeki Lualaba.

  • Od XIV w. - Nad rzeką Lualaba zaczyna się okres kabambian (nazwa od stylu ceramiki znajdowanej przez archeologów, wytwarzanej do ok. 1625 r.). Lud Luba na północ od Lualaba kontynuuje tradycje kabambian. Nad górną Sankuru kształtuje się państwo Luba (Baluba) silnie rozwarstwione ekonomicznie i społecznie. Podstawę państwa stanowi ideologia bulopwe, zakładająca, że niektórzy mają prawo do władzy jako król (mulopwe) ze względu na swoje święte pochodzenie i złożony proces inicjacji. Władcy podlega, lecz zarazem kontroluje go hierarchiczna organizacja polityczna urzędników zwana bambudye.

  • Ok. 1500 r. - Kongolo, wódz z Kongo, przybywa na teren między górną Kassai i jeziorem Tanganika.

Staje na czele rolniczego państwa Luba, a swoją władzę stabilizuje dzięki współpracy ze sławnym myśliwym Ilunga Mbili. Stolicę umieszcza w Mwibele nad jeziorem Boya. Według tradycji kolejni władcy Luba wywodzą się albo od Kongolo, albo od Ilunga Mbili.

  • XVI w. - Z Luba współzawodniczą patriarchalne wodzostwa na zachodzie nad rzeką Lubilach.

  • XVI - XVII w. - Między rzekami Sankuru i Lulua rozwija się rolnicze państwo Bakuba (albo Basongo) znane z handlu kością słoniową i niewolnikami, ze wspaniałej rzeźby w drewnie i doskonałego rzemiosła.

  • XVI w. - Wojownicy państwa Bakuba znad górnej Lomani opanowują terytorium Luba.

  • Ok. 1585 r. - Luba wyzwala się spod władzy Bakuba.

  • XVII w. - Szczytowy okres potęgi królestwa Bakuba, które staje się lokalnym hegemonem.

Luba rozpada się na trzy monarchie: Kikonja, Kalundwe i Kaniok.

  • Koniec XVII w. - W Kalundwe rządzi wojownik Kalala, który odbudowuje znaczenie ludu Luba i przeciwstawia się dominacji Bakuba.

  • Ok. 1700 r. - W Kalundwe panuje Mwino Kadilo, następca wojownika Kalala. Wkrótce zaczyna podboje sąsiadów i niszczy konkurencyjne państwo Bakuba. Monarchia Kalundwe obejmująca ponownie zjednoczone tereny Luba staje dominującą siłą w rejonie Kassai.

  • Ok. 1700 r. - W Katandze powstaje państwo Msiri (Garenganza). Jednym z jego władców będzie Kawumbu Sahapepala.

  • 1864 r. - Śmierć króla Ilunga Kabale (rządził od 1837 r.) powoduje osłabienie królestwa Luba, a lokalni władcy zaczynają się stopniowo usamodzielniać.

Monarchią Msiri w widłach rzek Lualaba i Luapula rządzą Panda Sanga (do 1856 r.), Ngelengwa (w latach 1856-1891, od 1880 r. jako uznany władca z oficjalnym tytułem mwami) i Mukunda Bantu (1891-1900) usunięty przez Belgów.

  • Lata 1880. - Postępuje wewnętrzny rozkład królestwa Luba. Ostatnim władcą rządzącym jeszcze całym terytorium jest Ndaya Mande (1886-1889), lecz za jego panowania królestwo zostaje podporządkowane Belgii.

  • 1889 r. - Powstają dwa rody rządzące państwem Luba: linia Kasongo (pierwszym władcą jest Kasongo a Nyembo, 1889-1917) i linia Kabongo (pierwszym władcą jest Kabongo Kumwimba, 1889-1946).

Linia Kabongo reprezentowana przez lokalnych władców Luba będzie trwać jeszcze w XXI w.