Andamany i Nikobary

  • Do ok. 40. tysiąclecia p.n.e. - Przybywające z północy ciemnoskóre plemiona australoidalne opanowują długi, wąski półwysep Adamany-Nikobary. Pod względem technologicznym reprezentują epokę kamienną.

  • 10. tysiąclecie p.n.e. - Podniesienie poziomu oceanu przekształca półwysep i łańcuch wysepek na zachód od Indochin w dwa archipelagi Andamany oraz na południe od nich Nikobary. Miejscowa ludność australoidalna zostaje odcięta od kontynentu przez Morze Andamańskie i dzięki temu przetrwa we względnej izolacji aż do XIX w. n.e.

  • 3. - 1. tysiąclecie p.n.e. - Andamany i Nikobary są znane żeglarzom, na przykład w Indiach pod nazwą Indradju, ale nie cieszą się dobrą opinią ze względu na wrogość mieszkańców i groźne dla statków rafy koralowe w okolicznych wodach. W rezultacie tylko Nikobary zostają zasiedlone przez plemiona austronezyjskie, a Andamany pozostają australoidalne.

  • 672 - 673 r. - Chiński mnich Jidżing (Yijing) opisując swoje podróże wspomina o Andamanach i Nikobarach jako niewielkich wyspach w pobliżu morskich szlaków handlowych między Indochinami i Indiami.

  • IX w. - Arabscy kupcy znają Andamany i Nikobary, ale nie próbują się tam osiedlać.

  • Pierwsza połowa XI w. - Władca Ćolów Radźendra I podporządkowuje sobie Andamany i Nikobary, gdzie zakłada kolonie. Szybko się jednak okazuje, że ani położenie wysp, ani ich zasoby nie uzasadniają utrzymywania tam stałych osad. Zwłaszcza że miejscowa ludność zachowuje się wrogo.

  • XIII w. - W książce Marco Polo są wzmiankowani niegościnni mieszkańcy wysp między Indiami i Indochinami.

  • 1756 r. - Duńczycy wysłani przez duńską Kompanię Wschodnioindyjską osiedlają się na Nikobarach, które nazywają Frederik Øerne, czyli Wyspami Fryderyka. Centrum administracyjne nowych posiadłości znajduje się w Tranguebarze we wschodnim Tamilnadzie. Szybko się jednak okazuje, że Europejczyków dziesiątkuje kilka epidemii malarii i osady zostają w końcu porzucone.

  • 1778 r. - Austria próbuje kolonizować opuszczony przez Duńczyków Archipelag Nikobarów, co wywołuje protest Kopenhagi. Ostry spór trwa do roku 1783, kiedy Duńczycy ponownie kolonizują wyspy.

  • 1789 r. - Brytyjczycy pod dowództwem A. Blaira podbijają Andamany.

  • 1848 r. - Duńczycy znowu opuszczają Nikobary, nie dając sobie rady z malarią.

  • 1858 r. - Austriacka fregata Novara odwiedza północne Nikobary. Znajdujący się na pokładzie etnolog Karl von Scherzer postuluje jak najszybszą kolonizację wysp porzuconych przez Duńczyków, ale jego propozycja nie wzbudza zainteresowania.

  • 1858 - 1921 r. - Brytyjczycy utrzymują na Andamanach kolonię karną dla notorycznych przestępców, zwłaszcza dla przeciwników brytyjskiej władzy, na przykład sipajów.

Centrum administracyjnym i głównym miastem archipelagu jest założony w 1858 r. Port Blair (nazwany na cześć A. Blaira) na wyspie Andaman Południowy.

  • 1868 r. - Brytyjczycy kupują od Danii Nikobary. Powstaje brytyjska jednostka administracyjna Andaman and Nicobar Islands.

  • 1879 r. - Maurice Vidal Portmann (1860-1935), pochodzący z Kanady oficer brytyjskiej marynarki wojennej, zostaje oddelegowany do Port Blair jako superintendent kolonii karnej na Andamanach a potem także oficer do spraw mieszkańców Andamanów. Gromadzi informacje o poszczególnych plemionach i robi fotografie, które przekazuje do British Museum w Londynie. Organizuje kilka ekspedycji badawczych, w tym na izolowaną od świata niewielką wyspę Północny Sentinel. Brytyjczycy porywają z wyspy dwóch dorosłych i czworo dzieci. Po kilku dniach dorośli umierają, a Portman odwozi dzieci na ich rodzinną wyspę. Niestety, dzieci przenoszą nieznane na Północnym Sentinelu choroby wywołując zabójczą epidemię. Brytyjczycy rezygnują z dalszych prób kolonizowania wyspy.

Portman zaś przez ponad 20 lat gromadzi cenne dane etnograficzne i obiekty wysłane potem do Londynu. Pisze dwie książki o językach używanych na Andamanach (1898) i o historii relacji brytyjsko-andamańskich (1899). W 1901 r. zakończy pracę w Port Blair i wyjedzie do Anglii.

  • 1886 r. - Austriacka korweta Aurora dociera do Nikobarów, lecz rezygnuje z ich kolonizacji, ponieważ odkrywa, że na wyspach są już brytyjscy osadnicy.

  • 1908 r. - Indyjski działacz antybrytyjski Tilak zostaje zesłany na Andamany.

  • 1910 - 1912 r. - Brytyjski antropolog pochodzący z Polski, Bronisław Malinowski (1884-1942), bada kulturę Andamanów.

  • 1942 - 1945 r. - Japonia okupuje brytyjskie Andamany i Nikobary podczas II wojny światowej.

  • 1946 r. - Po wojnie Andamany i Nikobary należą do Indii.

Wybucha jednak spór Indii i Birmy o ustalenie granicy na Andamanach. Chodzi o zbliżoną do wybrzeży Birmy północną część archipelagu andamańskiego określaną jako Wyspy Kokosowe (inne niż australijski archipelag na Oceanie Indyjskim).

  • 1956 r. - Andamany i Nikobary zyskują status odrębnego indyjskiego terytorium Andaman aur Nikobar Dwip.

  • 1974 r. - Zespół National Geographic podejmuje próbę dotarcia na izolowaną wyspę Północny Sentinel, lecz grupa badaczy zostaje ostrzelana z łuków, a jeden z nich odnosi ranę.

  • 1979 r. - Andamany i Nikobary mają razem ok. 180 tysięcy mieszkańców.

  • 1981 r. - Niewielki statek osiada na mieliźnie koło Północnego Sentinelu. Sentinelscy wojownicy planują atak, lecz wcześniej przybywa helikopter ratując rozbitków.

  • 1986 r. - W wyniku długich negocjacji zostaje ustalona granica w Cieśninie Kokosowej, która oddziela indyjskie Andamany na południu i birmańskie Wyspy Kokosowe na północy.

  • XX/XXI w. - Andamany i Nikobary zamieszkuje ok. 400 tysięcy ludzi.

W archipelagu Andamanów żyje kilka małych plemion, które wciąż są izolowane od reszty świata i mało poznane. Na wyspie Północny Sentinel mieszka kilkuset członków plemienia Sentinel unikającego wszelkich kontaktów ze światem zewnętrznym. Natomiast na głównej wyspie Andamanów żyją Jarawa, którzy niechętnie odnoszą się do obcych i nie chcą z nimi kontaktu.

  • 2004 r. - Mieszkańcy Północnego Sentinelu ostrzeliwują z łuków helikopter z badaczami mającymi ocenić sytuację po trzęsieniu ziemi, więc helikopter odlatuje.

W następnym roku indyjskie władze zakazują podróży na Północny Sentinel, żeby zapobiec konfliktom między turystami i osadnikami z jednej strony a rdzenną ludnością z drugiej. Chodzi też o zabezpieczenie mieszkańców wyspy przed zakaźnymi chorobami, na które nie są odporni.

W 2006 r. dwaj kłusownicy łamią zakaz chcąc łowić kraby w okolicznych wodach i giną zastrzeleni z łuków. W 2018 r. na wyspie ląduje chrześcijański misjonarz, lecz zostaje zabity już po dwóch dniach. Wyspa wciąż pozostaje w izolacji i jest całkowicie porośnięta lasem, który skutecznie ukrywa jej mieszkańców.