Nowa Granada i Wenezuela
31 III 1498 r. - Kolumb dostrzega brzegi Ameryki Południowej, kiedy przepływa koło Trynidad.
1499 r. - Hiszpanie A. Niño, C. Guerra i A. de Hojeda odkrywają karaibskie wybrzeże Ameryki Południowej.
Służący Hiszpanom a pochodzący z Florencji Amerigo Vespucci w jednym z listów (1500) używa nazwy Venezuela. Po włosku oznacza to Wenecyjkę lub małą Wenecję, ponieważ Vespucci dostrzega podobieństwo wybrzeży do Wenecji. Nazwa odnosi się początkowo tylko do wybrzeża między półwyspem Guajira i Zatoką Wenezuelską na zachodzie oraz ujściem Orinoko na wschodzie. Z czasem jednak nazwa Wenezueli zostaje rozciągnięta na cały region między północnymi Andami i Wyżyną Gujańską.
1520 r. - Pochodzący z Sewilli notariusz i podróżnik Rodrigo de Bastidas (1445-1527) bada wybrzeże od jeziora Maracaibo do zatoki Darien zdobywając duże ilości złota. Jednak w drodze powrotnej rozbija się koło Hispanioli i traci cały ładunek. Gubernator Francisco de Bobadilla oskarża go o nielegalny rejs, więzi i odsyła do Hiszpanii. Dopiero 20 lat później Bastidas zostaje uniewinniony, wraca jako gubernator ziem między Maracaibo i Darien, a w 1524 r. zakłada kolonię Santa Marta. Ginie zasztyletowany przez jednego ze swoich oficerów.
Od 1524 r. - Koloniami zarządza Consejo de Indias, królewska rada Indii z czasem zastąpiona przez lokalną administrację.
26 VII 1527 r. - Hiszpan Juan de Ampies zakłada miasta Santa Ana de Coro na wybrzeżu Morza Karaibskiego u podstawy półwyspu Paraguaná. Coro jest najstarszym miastem w tym rejonie i jako siedziba władz oraz biskupstwa staje się pierwszą stolicą Wenezueli.
1529 - 1533 r. - Oddział rabusiów pod wodzą Niemca A. Ehingera pustoszy rejon Maracaibo w Wenezueli, szukając złota dla bankierskiej rodziny Welser. Jest to wynik umowy z królem Hiszpanii, który nie miał pieniędzy na spłatę długu u niemieckich bankierów, więc pozwolił im użytkować Wenezuelę od roku 1524 do 1546. Zaczynają więc szukać mitycznego miasta El Dorado. Co prawda Ehinger nie znajduje złota i w końcu ginie w walkach z Indianami, lecz to nie zraża innych Niemców. N. Jedermann bezskutecznie szuka złota nad rzeką Portuguesa, a G. Hohermuth i N. Federman jeszcze kilka lat później uparcie penetrują wnętrze Wenezueli.
1535 r. - Początek kolonizacji Wenezueli przez hiszpańskich osadników.
Narasta konflikt Hiszpanów i Niemców, którzy na mocy przywileju królewskiego zarządzają Wenezuelą i prowadzą poszukiwania nowych cywilizacji (na przykład legendarnego El Dorado), które można podbić i obrabować.
Od 1542 r. - Po wprowadzeniu Nowego Prawa konkwistadorzy i ich potomkowie, a więc Kreole, tracą dotychczasową dominującą pozycję na rzecz nowych Hiszpanów przybywających z Europy.
1546 r. - Hiszpanie mordują Philipa von Huttena, który zarządzał Wenezuelą w imieniu banku Welserów.
Welserowie praktycznie tracą możliwość kierowania sprawami kraju, ponieważ król ignoruje ich skargi. Ostatecznie wytaczają monarsze proces, lecz go przegrywają i dziesięć lat po śmierci von Huttena muszą opuścić Nowy Świat.
Od połowy XVI w. - Import niewolników z Afryki powoduje, że ponad połowa ludności w miastach i na plantacjach jest czarna. Niewolnik Miguel organizuje murzyńskie powstanie, które jednak zostaje krwawo stłumione.
1567 r. - Hiszpański zdobywca Diego de Losada (1511-1569) zakłada miasto i twierdzę Santiago de Leon de Caracas na wybrzeżu Morza Karaibskiego. Wkrótce Caracas będzie największym miejskim ośrodkiem tego obszaru. W 1569 r. miasto otrzymuje katedrę, która staje się wizytówką Caracas. W jej obrębie powstają kaplice najwybitniejszych rodów budujących hiszpańską kolonię, wśród nich ród de Bolivar (Bolibar). Jego głową jest Simon de Bolivar, który mieszkał początkowo na Hispanioli a do Caracas przeniósł się w 1569 r.
Simon pochodzi ze starego baskijskiego rodu Ardanza mającego siedzibę w miasteczku Ziortza-Bolibar (Puebla de Bolivar). W Nowym Świecie Simon staje się wielkim plantatorem, a jego rodzina wyrośnie na jedną z najbogatszych w Wenezueli. Będą uprawiać przed wszystkim trzcinę cukrową.
1574 r. - Hiszpanie zakładają miasto i twierdzę Maracaibo, strzegącą wąskiego przesmyku z Zatoki Wenezuelskiej stanowiącej część Morza Karaibskiego na jezioro Maracaibo.
XVII - XVIII w. - Hiszpańska wyspa Margarita przy północnych brzegach Wenezueli jest sławna ze swoich pereł wyławianych z morza przez Indian i murzyńskich niewolników.
Perły z Margarity są uważane za jedne z najpiękniejszych na świecie, więc prawie nikt nie chce pamiętać, że poławiacze muszą nurkować wiele razy w ciągu dnia, powodując u siebie niedotlenienie organizmu i przeciążenie serca. W rezultacie większość z nich umiera w ciągu kilku-kilkunastu miesięcy.
Hiszpanie na całym świecie są znani z okrutnego traktowania ludności podbitej, a perły od wieków cieszą się złą sławą „łez morza”.
XVIII w. - Misjonarze prowadzą reducciones (rezerwaty) dla Indian nad Orinoko, aby ich nawracać i europeizować. Większość Indian wymiera (głównie z powodu chorób), a z południa napływają inne plemiona (na przykład Panare w XIX w.).
Od 1717 r. - Wenezuela stanowi część wicekrólestwa Nowej Granady.
1777 r. - Wenezuela zyskuje status kapitanii (jednostki administracyjno-gospodarczej niższej od wicekrólestwa), co ma zneutralizować coraz wyraźniejsze dążenia mieszkańców do samodzielności.
1781 r. - Narodziny Andrésa Bello, działacza kultury, pisarza, poety i dyplomaty aktywnego w Londynie a potem w Chile, gdzie się ostatecznie osiedla.
1783 - 1830 r. - Simón José Antonio de la Santisima Trinidad Bolivar y Palacios znany jako Simon Bolivar.
Jest Kreolem pochodzącym z arystokratycznej rodziny bogatych plantatorów de Bolivar (Bolibar) o baskijskich korzeniach sięgających rodu Ardanza. Babka ze strony matki zaś wywodzi się z Wysp Kanaryjskich.
Simon Bolivar urodził się w Caracas, studiował w Europie, głównie w Hiszpanii i Francji, gdzie zapoznał się z filozofią oświeceniową. W 1805 r. podczas pobytu w Rzymie na Awentynie złożył słynną przysięgę, że będzie walczył o niepodległość Wenezueli.
1784 r. - Kawowce przywiezione z Martyniki zapoczątkowują plantacje kawy arabika w Wenezueli.
1795 r. - W dolinie Curimagua José Chirinosa wznieca powstanie przeciw wyzyskowi przez władze. Po ujęciu zostaje powieszony, a części jego poćwiartowanych zwłok są wystawione na widok publiczny.
1796 r. - Hiszpania zgadza się na handel swoich kolonii z innymi państwami a nie, jak dotychczas, tylko z metropolią. Jest to początek ekonomicznej emancypacji kolonii.
XVIII/XIX w. - Ameryka Łacińska przerasta Hiszpanię pod względem wojskowym i ekonomicznym.
Indianie, Metysi, Mulaci, Zambos i Kreole są liczniejsi od Hiszpanów z Europy, a południowoamerykańska milicja silniejsza od armii hiszpańskiego króla. Rośnie pragnienie zmian. Powstaje latynoski konglomerat kultur łączących język hiszpański, katolicyzm, tradycje i zwyczaje Indian oraz wierzenia murzyńskich niewolników. Według wzorców latynoskich praca nie jest dobrem i powodem do dumy. Niechęć do pracy znajduje oparcie w katolicyzmie, głoszącym pochwałę ubóstwa i pesymistyczną wizję człowieka poddanego boskiej woli, którego głównym zadaniem jest posłuszeństwo wobec Kościoła i modlitwa. W rezultacie Ameryka Łacińska jest dramatycznie zacofana i biedna w stosunku do anglosaskiej Ameryki Północnej ukształtowanej przez etykę protestancką. Ideałem latynoskiego mężczyzny jest dumny i silny, choć zwykle dość bezmyślny i okrutny macho, znany z pociągu do alkoholu, tytoniu, bójek i kobiet. Jest ogromnie czuły na punkcie honoru, co oznacza szacunek innych dla danego mężczyzny i bezwzględną wierność kobiety podporządkowanej partnerowi. Ekonomiczną i militarną niższość latynosów wobec potęgi USA ma kryć ostentacyjna pogarda dla rzekomo naiwnych gringos z północy, którzy nie są w stanie zrozumieć „prawdziwych mężczyzn”.
- 1806 r. - Hiszpańsko-indiański mieszaniec z Wenezueli Francisco Gabriel de Miranda (1750-1816) próbuje wywołać antyhiszpańskie powstanie w Wenezueli. Przy nieformalnym poparciu Wielkiej Brytanii walczącej w tym czasie z Hiszpanią i za cichą aprobatą prezydenta Jeffersona (rozmawiał z nim podczas podróży do Nowego Jorku w 1805 r.) Miranda ląduje w Wenezueli. W jego ekspedycji bierze udział między innymi David G. Burnet.
Miranda spędził wcześniej 30 lat na emigracji. Wziął udział w Rewolucji Francuskiej, podczas której dwukrotnie trafił do więzienia pod zarzutem zdrady rewolucji, lecz wybronił się dzięki spokojowi, elokwencji i szczęściu.
Opuścił Francję, kiedy trzeci raz groziło mu więzienie i rozczarowany do rewolucyjnego terroru ruszył do innych krajów. Zwiedził Wielką Brytanię, Niemcy, Polskę, Turcję i Rosję. Jednak w 1806 r. w Wenezueli spotyka go rozczarowanie: ludność niechętnie odnosi się do awanturników, a Brytyjczycy nie udzielają mu wsparcia i Miranda wraca do posiadłości brytyjskich.
1808 r. - Abdykacja króla Hiszpanii i objęcie tronu przez Józefa Bonaparte powoduje niezadowolenie w Nowej Granadzie. Kolonie odrzucają francuską władzę i rządzą się praktycznie same. W Caracas narasta fala konspiracji a na jej czele staje Simon Bolivar, który wrócił z Europy. Wkrótce zostaje za to usunięty z Caracas i otrzymuje zakaz opuszczania swego majątku San Mateo.
1810 r. - Po klęsce Hiszpanii w wojnie z Napoleonem Francisco G. de Miranda organizuje antyhiszpańskie powstanie w Caracas. Bolivar przyłącza się do powstania w 1811 r.
5 VII 1811 r. - Wenezuela proklamuje niepodległość jako republika (Pierwsza Republika w dziejach tego kraju).
Powstaje pierwsza wersja wenezuelskiej flagi, która odtąd zawsze będzie składać się z trzech poziomych pasów idąc od góry - żółtego, niebieskiego i czerwonego (nawiązanie do flagi Wielkiej Kolumbii i Nowej Granady).
Republika zachowuje segregację rasową: Indianie i Murzyni mają mniej praw, niż biali, chociaż niewolnictwo zostaje zniesione. Na czele republiki staje Miranda. Hiszpania odcina jednak dostawy do Wenezueli i załamuje się handel, zwłaszcza eksport kokosów z Wenezueli, co powoduje spadek dochodów ludności. Brakuje wszystkiego: żywności, broni, żołnierzy. Na dodatek trzęsienie ziemi niszczy część kraju.
- 1812 r. - Hiszpanie zajmują Caracas wykorzystując osłabienie republiki wenezuelskiej. Miranda zostaje aresztowany i przewieziony do Hiszpanii. Umiera w więzieniu w Kadyksie w 1816 r. i zostaje pochowany w zbiorowym grobie, ponieważ Hiszpanie chcą zatrzeć ślad po buntowniku. Mimo to Miranda stanie się w przyszłości narodowym bohaterem Wenezuelczyków.
W tym czasie Bolivar opuszcza kraj i ucieka na brytyjską wyspę Curaçao.
- 1813 r. - Simon Bolivar nazwany potem Libertador (Wyzwoliciel) przejmuje naczelne dowództwo antyhiszpańskiego powstania i zaczyna wojskową akcję, która przejdzie do historii jako Campaña Admirable (Zadziwiająca Kampania).
28 stycznia oddziały Bolivara zajmują miasto Ocaña na szlaku prowadzącym do Wenezueli. 28 lutego 1813 r. pod Cucuta spotyka się czterystu żołnierzy Bolivara i ośmiuset rojalistów, na których czele stoi generał Ramón Correa. W zwycięskiej dla powstańców bitwie ginie dwóch żołnierzy Bolivara i dwudziestu Correi. 31 lipca pod Taguanes Bolivar na czele 2500 żołnierzy pokonuje 1500 żołnierzy hiszpańskich otwierając sobie drogę do serca Wenezueli. To zwycięstwo okazuje się brzemienne w skutki, bo powstańcy zajmują potem Valencię (2 VIII) i Caracas (3 VIII).
W ataku na Caracas wyróżnia się Metys José Felix Ribas (1784-1815), pod którym w czasie walki zastrzelono trzy konie: zostanie potem uznany za jednego z narodowych bohaterów Wenezueli.
Zwycięski Bolivar zaczyna Drugą Republikę Wenezueli i ogłasza się dyktatorem, co jednak spotyka się z niechętnym przyjęciem ze strony biedoty, ponieważ reprezentuje interesy najbogatszych warstw ludności, lekceważąc społeczne doły. Na czele przeciwników Simona Bolivara staje Boves i pokonuje republikanów pod La Puerta w 1814 r., a następnie wkracza do Caracas. Bolivar ucieka do Cartageny.
Mimo początkowego sukcesu Boves nie potrafi jednak zwyciężyć rojalistów (zwolenników króla Hiszpanii) i ginie w walce.
1815 r. - Bolivar dużo podróżuje prowadząc szeroko zakrojoną akcję na rzecz wyzwolenia Ameryki Łacińskiej.
6 IX 1815 r. - Podczas pobytu na Jamajce Bolivar publikuje słynny List z Jamajki (Carta de Jamaica) adresowany do jamajskiego zwolennika niepodległości kolonii Henry’ego Cullena. W rzeczywistości chodzi o przekonanie Brytyjczyków, żeby nie zwalczali niepodległościowych dążeń w hiszpańskich koloniach. Bolivar proponuje zjednoczenie w jednej republice kolonii, które łączy wspólny język i religia oraz pochodzenie ich białych mieszkańców. Wskazuje jednak na trudności związane z różnicą interesów poszczególnych krajów, ogromnym obszarem i różnicami klimatycznymi. List jest zapowiedzią powstania Wielkiej Kolumbii.
Ciekawe, że oryginalny list wkrótce zaginie i przez wiele lat znane będzie jedynie angielskie tłumaczenie powstałe w 1833 r. i przechowywane w Bogocie. Dopiero w 2014 r. zostanie odkryty oryginalny hiszpański tekst, który przeleżał dwieście lat w ekwadorskim archiwum.
10 XII 1815 r. - Przekupiony przez wysłanników Hiszpanii służący Pio za 2000 pesos próbuje zamordować Bolivara podczas jego pobytu na Jamajce. Wódz rewolucji od kilku dni przygotowywał się do wyjazdu na Hispaniolę, gdzie miał agitować przeciw kolonializmowi. W nocy Pio zakrada się do sypialni Bolivara i zadaje szereg ciosów sztyletem. Okazuje się jednak, że zapracowany Bolivar tej nocy nie wrócił do domu, a w jego hamaku spał skarbnik Felix Amestoy i to on ginie od zadanych w ciemności ciosów. Pio zostaje schwytany, a Bolivar jedzie na Hispaniolę.
1816 r. - Bolivar popierany przez Wielką Brytanię zaczyna drugi etap walk. Rządzi z miasta Angostura (1817-1819, Trzecia Republika w historii Wenezueli).
1819 r. - Bolivar przeprowadza ofensywę z Wenezueli przez Andy do Bogoty i rozbija Hiszpanów pod Boyaca (7 VIII 1819). Mimo ogromnych strat, udaje mu się opanować Bogotę. W rezultacie wypiera Hiszpanów z północnej części kontynentu.
17 XII 1819 r. - Powstaje federacyjna Wielka Kolumbia (Gran Colombia) z Bolivarem jako prezydentem (sprawuje urząd do 1830 r.), obejmująca tereny od tropikalnych Andów (Ekwador) do Wenezueli i Przesmyku Panamskiego. Stolicą państwa ma być miasto Bolivar, które jednak nigdy nie powstanie.
1820 - 1822 r. - Armia Bolivara zdobywa Quito, a po decydującym zwycięstwie pod Carabobo na zachód od Caracas opanowuje całą Nową Granadę.
W Hiszpanii powstaje liberalny rząd, który w roku 1821 uznaje niepodległość amerykańskich kolonii.
1821 r. - Panama przyłącza się do Wielkiej Kolumbii.
1824 r. - W Panamie odbywa się kongres mający na celu utworzenie federacji państw latynoamerykańskich. Nie dochodzi jednak do porozumienia ze względu na rozbieżność interesów.
1830 r. - W styczniu dochodzi do puczu mającego obalić władze Wielkiej Kolumbii. Bolivar rozczarowany postawą wielkich posiadaczy, ambicjami generałów i próbą zamachu na jego życie rezygnuje z urzędu w marcu, co w praktyce oznacza rozpad Wielkiej Kolumbii na Wenezuelę, Kolumbię i Ekwador. Bolivar podejmuje jeszcze próby przekonania elit do idei zjednoczonego państwa obejmującego kraje latynoskie, ale nie znajduje zrozumienia. Co więcej, jest oskarżany o zdradę Wenezueli i chęć oddania ojczyzny w obce ręce. Urażony odchodzi w końcu z życia publicznego i nawet nie przyjmuje należnej mu państwowej emerytury. Ostatnie miesiące spędza w osamotnieniu. W grudniu umiera na gruźlicę płuc.
Pamięć idei Bolivara trwa jednak w jego licznych pomnikach, w nazwie Boliwii, w najwyższym wenezuelskim odznaczeniu Orderze Simona Bolivara i w wenezuelskiej walucie nazwanej bolivar.
1830 r. - Wenezuela rządzona przez generała José Antonio Páeza (1790-1873) wychodzi z federacyjnej Wielkiej Kolumbii. Formalnie Páez jest trzykrotnie prezydentem Wenezueli (1830-1835, 1839-1843, 1861-1863), lecz w rzeczywistości przez ponad 30 lat rządzi krajem poprzez kolejnych mniej lub bardziej posłusznych mu prezydentów. Jest caudillo, czyli wodzem narodu stojącym ponad prezydentami i rządami. Za czasów jego dominacji Wenezuela jest krajem niestabilnym, szarpanym przez wewnętrzne sprzeczności i poddanym silnym wpływom prawicowo-klerykalnym.
1840 r. - Publikacja brytyjskiej mapy Gujany zaczyna wieloletni spór: władze Wenezueli umieszczają granice z Gujaną na rzece Essequibo, a władze Gujany w ujściu Orinoko. Po latach dyskusji dojdzie do chwilowego kompromisu w roku 1850, kiedy obie strony zobowiążą się nie wkraczać na sporny teren między Essequibo i Orinoko.
1854 r. - Zniesienie niewolnictwa w Wenezueli.
1857 r. - Po odkryciu złota na zachód od Essequibo Gujana Brytyjska łamie wcześniejszą umowę i wkracza na sporny obszar. Przez następne lata Brytyjczycy nie reagują na wenezuelskie protesty i propozycje rozmów.
1858 - 1863 r. - Wojna domowa między klerykalnymi konserwatystami pragnącymi ścisłego zjednoczenia państwa pod silną władzą centralną oraz liberałami, którzy dążą do budowy państwa federacyjnego z autonomią poszczególnych prowincji.
Prezydent Paéz zostaje obalony w 1863 r., a urząd prezydenta obejmuje inny wojskowy Juan Crisóstomo Falcón (rządzi w latach 1863-1868).
1864 r. - Państwo przyjmuje postać federacji i nazwę Stanów Zjednoczonych Wenezueli, lecz wymaga stabilizacji, ponieważ partyzanckie walki trwają jeszcze kilka lat. Trzej następcy Falcóna utrzymują się na fotelu prezydenta po kilka-kilkanaście miesięcy: M. E. Bruzual w roku 1868, G. T. Villegas w latach 1868-1869, J. R. Monagas w latach 1869-1870 i ponownie G. T. Villegas w roku 1870.
Lata 1870 - 1877, 1879 - 1884, 1886 - 1887 - Liberał Antonio Guzmán Blanco (1829-1899) trzykrotnie wybrany na prezydenta kończy wojnę domową, stabilizuje kraj i zaczyna rozwijać gospodarkę.
1882 r. - Likwidacja rezerwatów indiańskich i oddanie ich ziemi w ręce prywatne.
1887 r. - Wenezuela prosi Stany Zjednoczone o arbitraż w sporze z Gujaną Brytyjską, a Amerykanie wykorzystują okazję, żeby zaakcentować swoją wiodącą rolę na półkuli zachodniej (doktryna Monroe) i zaczynają naciskać na Brytyjczyków, żeby zgodzili się na międzynarodowy trybunał.
1887 - 1899 r. - Niestabilna sytuacja polityczna powoduje częste zmiany na fotelu prezydenta: H. López (1887-1888), J. P. R. Paul (1888-1890), R. A. Palacio (1890-1892), G. T. G. T. Villegas (1892), G. T. Villegas Pulido (1892), J. Crespo (1892-1898), I. Andrade (1898-1899).
1895 r. - Odkrycie ropy naftowej na wschód od ujścia Orinoko. Po wojnie (pierwszy konflikt wenezuelski) zajmują je Brytyjczycy z Gujany.
1897 - 1899 r. - Międzynarodowy trybunał złożony z dwóch Amerykanów, dwóch Brytyjczyków i Rosjanina przyznaje Gujanie większość spornego terytorium na zachód od rzeki Essequibo, pozostawiając Wenezueli tylko ujście Orinoko.
W roku 1904 ostatecznie zakończy się wytyczanie granicy. Jednak Wenezuela nie uznaje tej decyzji i ponowi roszczenia w drugiej połowie XX w.
- 1899 - 1908 r. - Prezydentem Wenezueli jest generał Cipriano Castro (1858-1924).
Stanął na czele tak zwanej rewolucji liberalnej (Revolución Liberal Restauradora) mającej ustabilizować sytuację polityczną. Po wkroczeniu rewolucyjnych oddziałów do Caracas dotychczasowy prezydent I. Andrade został odsunięty.
Castro ogranicza wpływy obcego kapitału i odmawia spłacenia długów Wenezueli wobec innych państw. Dochodzi nawet do blokady wenezuelskich portów w 1902 r. (drugi konflikt wenezuelski) przez statki brytyjskie, włoskie i niemieckie, kiedy rząd nie zwraca swoich długów.
1901 r. - Na Wyżynie Gujańskiej Francuz E. Andrée odkrywa Mesetę - góry stołowe o niemal pionowych ścianach wysokości kilkuset metrów. Niektóre góry Indianie uznają za święte, a fantaści głoszą, że na płaskich, izolowanych od świata szczytach mogły przetrwać dinozaury i inne prehistoryczne zwierzęta. Opowiada o tym na przykład słynna powieść Zaginiony świat A. C. Doyle’a z 1912 r., której akcja rozgrywa się w mitycznej krainie Maple’a White’a.
1904 r. - Likwidacja indiańskich wspólnot rolniczych (comunidades) w Wenezueli, mająca na celu ochronę interesów wielkich posiadaczy. Wspólnoty mogły konkurować z latyfundystami, a małe gospodarstwa Indian nie mają szans i po kolei bankrutują. Powoduje to dodatkowe zubożenie najbiedniejszych grup.
1908 r. - Inspirowany przez zewnętrzne mocarstwa zamach stanu obala prezydenta Castro, a dyktatorską władzę przejmuje dotychczasowy wiceprezydent generał Juan Vicente Gómez (1857-1935), który będzie rządził do 1913 r. Głosi hasła Pokoju, Jedności i Pracy, co prześladowani przez niego opozycjoniści tłumaczą jako pokój na cmentarzu, jedność w więzieniu i praca w przymusowych robotach zarządzanych przez dyktatora.
Gómez do śmierci będzie główną postacią wenezuelskiej polityki i jeszcze dwukrotnie obejmie urząd prezydenta w latach 1922-1929 oraz 1931-1935.
Za jego rządów rośnie gospodarcze uzależnienie Wenezueli od USA.
1914 - 1918 r. - Wenezuela jest neutralna w czasie I wojny światowej.
Lata 1920. - Geolodzy holenderskiej firmy Rotal Dutch Shell odkrywają złoża ropy naftowej koło jeziora Maracaibo. Z czasem okaże się, że wenezuelskie zasoby stanowią ok. 25% wszystkich znanych złóż ropy naftowej na świecie. Wkrótce rusza masowe wydobycie, które uczyni Wenezuelę najbogatszym państwem Ameryki Łacińskiej.
1935 r. - Amerykański pilot J. Angel odkrywa z powietrza najwyższy (978 m) wodospad świata Salto del Angel na rzece Rio Carrao (dopływ Orinoko). Woda spada z płaskowyżu Anyan Tepui w Mesecie.
1935 - 1941 r. - Po śmierci J. V. Gómeza jego następcą na fotelu prezydenta jest Eleazar López Contreras (1883-1973), zawodowy wojskowy, ale zwolennik demokratyzacji kraju i odejścia od dyktatorskich metod sprawowania władzy. Próbuje utrzymać równowagę między gomezistowską prawicą i skrajną lewicą (komunistami), aby uniknąć wojny domowej.
1937 r. - Na karaibskim wybrzeżu Wenezueli powstaje jeden z pierwszych i najpiękniejszych parków narodowych tego kraju Henri Pittier.
1941 r. - Po zakończeniu kadencji Contrerasa Kongres wybiera na jego następcę Isaiasa Medinę Angaritę (1897-1953), który chce kontynuować proces demokratyzacji Wenezueli. W 1945 r. Angarita po raz pierwszy podejmuje próbę przejęcia przez państwo zasobów naturalnych Wenezueli. To jednak nie zadowala radykalnych demokratów i przeciwników gomezistów. W rezultacie dochodzi do przewrotu pod wodzą Rómulo Betancourta (1908-1981) i Angarita musi emigrować - osiada w Nowym Jorku.
1945 r. - Wenezuela formalnie wypowiada wojnę Niemcom i Japonii.
1945 - 1948 r. - Rómulo Betancourt, były działacz lewicowy i założyciel partii Akcja Demokratyczna jest prezydentem Wenezueli. Próbuje budować struktury demokratyczne, co spotyka się z oporem skrajnej prawicy.
1948 r. - Następnym prezydentem zostaje wybrany Rómulo Gallegas (1884-1969) z Akcji Demokratycznej, co wzbudza niechęć prawicy i armii. Proamerykańska junta wojskowych obala prezydenta, a na czele państwa staje pułkownik Carlos Delgado Chalbaud (1909-1950, zamordowany w wyniku konfliktu wewnątrz armii).
1949 r. - Rodzi się syn wenezuelskiego milionera-marksisty Ilyich Ramirez Sanchez (Carlos, Szakal), jeden z najgroźniejszych terrorystów bezpośrednio odpowiedzialny za śmierć ponad 80 osób. Szkoli się w Moskwie, aby wspierać światowy komunizm i Palestyńczyków.
W roku 1994 zostanie ujęty w Chartumie i skazany na dożywotnie więzienie w Paryżu.
1950 r. - Oddział żołnierzy zajmuje bezludną wysepkę Isla de Aves. Jest opuszczona od czasu odejścia amerykańskich kopaczy guana (1878-1912) po wyczerpaniu się zasobów cennego nawozu. Po latach aneksja wywoła protest Dominiki.
1952 r. - Wojskowa junta usuwa rządzącego od 1950 r. cywilnego prezydenta Germána Suáreza Flamericha (1907-1990). Władzę obejmuje proamerykański wojskowy dyktator Marcos Pérez Jiménez (1914-2001), jeden z przywódców przewrotu w roku 1948.
1953 r. - Początek telewizji w Caracas a potem w kolejnych regionach Wenezueli.
1954 r. - W Caracas odbywa się X Konferencja Panamerykańska.
1958 r. - Jiménez zostaje zmuszony do emigracji, dzięki czemu Wenezuela zaczyna powolny proces demokratyzacji, chociaż kolejni prezydenci Wolfgang Larrazábal (1958), Edgar Sanabria (w latach 1958-1959) i Rómulo Betancourt (w latach 1959-1964) nadal są zależni od armii.
Ok. 1960 r. - Dzięki złożom ropy naftowej Wenezuela staje się najbogatszym krajem Ameryki Południowej. Zostaje członkiem OPEC. W 1960 r. daje aż 14% światowego wydobycia (zajmuje drugie miejsce po USA i dorównuje ZSRS).
Jedno z ważnych centrów wydobycia i przeróbki ropy naftowej powstaje na półwyspie Paraguana, gdzie wkrótce będą działać wielkie rafinerie.
Gwałtowny rozwój przemysłu wydobywczego ma jednak wiele negatywnych konsekwencji. Po pierwsze nie zachęca do rozwoju innych dziedzin gospodarki, co uzależnia kraj od aktualnych cen ropy naftowej. Po drugie ogromny eksport ropy powoduje wzrost wartości boliwara, co zachęca do importu względnie tanich towarów z zagranicy i zniechęca ewentualnych producentów krajowych. Mocny boliwar czyni eksport lokalnych produktów mało opłacalnym. To zaś blokuje rozwój wenezuelskiego przemysłu i powstawanie klasy średniej. Wenezuelczycy to w ogromnej większości niewykształceni rolnicy i nieliczni robotnicy zatrudnieni głównie w przemyśle naftowym oraz bardzo wąska grupa najbogatszych właścicieli żyjących z przemysłu naftowego.
- 1962 r. - Powstaje park narodowy Canaima obejmujący płaskowyż Roraima i słynny wodospad Salto del Angel. W następnych latach powstanie w Wenezueli kilka innych parków chroniących miejscową przyrodę, na przykład karaibskie wysepki Los Roques (od 1972 r. park narodowy).
Wenezuela staje się turystyczną potęgą. Goście z całego świata odpoczywają na Margaricie i innych plażach na przykład na półwyspach Guajira i Paraguaná, zwiedzają stare miasto Coro i okoliczne wydmy. Popularnością cieszą się wycieczki do Meridy (miasto z kolejką linową o rekordowej długości 12,5 km).
- 1964 r. - Po latach rządów wojskowych prezydentem Wenezueli zostaje Raul Leoni (1906-1972) z Akcji Demokratycznej. Przeprowadza nacjonalizację złóż ropy naftowej zdominowanych dotąd przez koncerny z USA. Reforma rolna daje chłopom ziemię z latyfundiów.
Za rządów jego następców chadeckiego prezydenta R. Caldery Rodrigueza (1969-1974) i liberalnego C. A. Péreza (1974-1979) państwo inwestuje w przemysł wydobywczy eksploatujący głównie ropę naftową jak również boksyty i rudy żelaza. Szybko rosną fortuny przemysłowych oligarchów, ale gospodarka Wenezueli coraz bardziej uzależnia się od eksploatacji złóż mineralnych.
1977 r. - Polscy speleolodzy pracujący na obszarze Mesety jako pierwsi na świecie odkrywają jaskinie wypłukane w twardych kwarcytach.
Lata 1980. - Załamanie na światowym rynku ropy naftowej boleśnie uderza w gospodarkę Wenezueli. Jej udział w wydobyciu ropy spada do 4-4,5% produkcji światowej, chociaż Wenezuela nadal należy do OPEC. Z drugiej strony Wenezuelę charakteryzuje szybki przyrost naturalny: kraj ma ponad 23 miliony obywateli, z których coraz więcej nie znajduje pracy. W rezultacie szerzy się bieda i przestępczość, więc rośnie popularność marksizmu.
1983 r. - W Caracas rusza pierwsze wenezuelskie metro.
Od 1998 r. - Fotel prezydenta zdobywa pułkownik Hugo Chávez (1954-2013), lewicowy populista zwany el comandante, obiecujący powszechny dobrobyt. Utopijny program budowy socjalizmu finansuje z wydobycia ropy naftowej, którą po zaniżonych cenach sprzedaje między innymi na Kubę. Nawiązuje współpracę z Białorusią Łukaszenki, a zwalcza USA. Rozdęty program socjalny obejmujący darmowe świadczenia dla rodzin, służbę zdrowia i szkolnictwo oraz wysokie pensje w sektorze państwowym finansuje ze sprzedaży ropy naftowej i zaciąganych pożyczek, które powiększają i tak duży deficyt finansowy. W ramach budowy socjalizmu w latach 2002-2012 nacjonalizuje 1168 prywatnych firm i gospodarstw rolnych, a zarząd państwowy niemal zawsze doprowadza do ich nieopłacalności i upadku. Dodatkowym czynnikiem niszczącym gospodarkę okazuje się wprowadzony w 2003 r. urzędowy, czyli narzucony przez rząd kurs dolara i boliwara. To odrywa wenezuelską gospodarkę od światowych realiów i powoduje, że ceny wewnętrzne są zaniżane, aby zdobyć poparcie niewykształconych mas społecznych, lecz nie odpowiadają cenom na rynkach światowych. Kiedy zaś wykształcona część społeczeństwa protestuje, Chávez odpowiada represjami. Liczy się tylko lojalność wobec władzy, co oznacza powszechną korupcję. Wybory przekształcone w farsę mają tylko potwierdzać przywództwo el comandante i założonej przez niego w 2007 r. Zjednoczonej Socjalistycznej Partii Wenezueli. Wzorem Fidela Castro megalomański Chávez słynie z wielogodzinnych przemówień nadawanych w telewizji.
W czasie prezydentury Cháveza wyjeżdża ponad 4% obywateli Wenezueli. Na ogół są to ludzie bogaci, naukowcy i specjaliści. Dlatego śmierć dyktatora intelektualne elity przyjmują z ulgą, chociaż niewykształcony lud pogrąża się w żałobie. Zabalsamowane zwłoki Cháveza w szklanej trumnie trafiają do mauzoleum w Caracas.
- 14 XII 1999 r. - Silna burza z ulewnym deszczem nawiedza Wenezuelę w rejonie Vargas.
Dwa dni później zaczyna się gwałtowna niszczycielska powódź, a wzburzone morze zalewa ponad 90 km wybrzeża. Kataklizm niszczy domy, hotele i plaże, zabija ok. 30 tysięcy ludzi i pozostawia warstwę błota miejscami grubą na ponad 3 m.
- 2013 r. - Urząd prezydenta obejmuje Nicolás Maduro ze Zjednoczonej Socjalistycznej Partii Wenezueli, wierny wykonawca rozkazów Cháveza i przez niego wskazany jako następca.
Spadek zapotrzebowania na ropę naftową uderza w gospodarkę Wenezueli, ujawnia się bieda i bezrobocie. W następnych latach stopniowo rozpadają się struktury państwa, nie wystarcza pieniędzy na rozdęte świadczenia socjalne. Miejscowe rolnictwo produkuje zaledwie 20% potrzebnej żywności, ale nie ma pieniędzy na jej import. Brakuje też 80% leków, które dotychczas były sprowadzane z zagranicy.
2017 r. - Wenezuela ma ok. 32 milionów mieszkańców, którzy w większości żyją w biedzie. Produkcja spada o połowę w porównaniu do roku 2014, gigantyczna inflacja początkowo sięgająca tysięcy procent w skali roku wzrasta do ponad miliona procent w 2018 r. i zbliża się do 10 milionów w 2019 r. Ceny rosną błyskawicznie, zagraniczne firmy opuszczają kraj, a bezrobocie i głód dotykają dużą część społeczeństwa, co przekłada się na korupcję i walki między klanami. W Caracas dochodzi do masowych demonstracji i antyrządowych zamieszek, w których giną ludzie. Ponad 4 miliony (niemal 15%) Wenezuelczyków ucieka do sąsiednich krajów. Prosty lud wierzy N. Maduro, który twierdzi, że kryzys wywołali amerykańscy imperialiści, a Cháveza wspomina jako dobroczyńcę. Tylko w intelektualnych elitach rosną wpływy opozycji pragnącej odebrać władzę Zjednoczonej Socjalistycznej Partii Wenezueli.
2018/2019 r. - Przewodniczący parlamentu Juan Guaidó ogłasza się tymczasowym prezydentem, mimo że armia nadal popiera Maduro i zatrzymuje na granicy pomoc humanitarną (głównie żywność i leki) przysyłaną z sąsiednich krajów. Władzę Guaidó uznaje większość rządów świata z wyjątkiem takich państw jak Rosja i Chiny. Rosja przysyła dodatkowo komandosów, by wspierali dyktaturę Nicolása Maduro, ponieważ Moskwa chce wykorzystać zamęt i biedę dla umocnienia swoich wpływów.
2020 r. - W warunkach powszechnej biedy, braku służby zdrowia, chaotycznych ruchów ludności i prób ucieczki z kraju pandemia Covid-19 szerzy się bez najmniejszych przeszkód i nie jest kontrolowana. Rząd jednak nie monitoruje zakażeń, więc nikt nie zna liczby ofiar choroby.
2023 r. - Rządy USA, Francji i innych krajów wznawiają stosunki dyplomatyczne z reżimem Maduro, ponieważ potrzebują wenezuelskiej ropy naftowej. Jest to rezultat rosyjskiej napaści na Ukrainę i drastycznego ograniczenia importu ropy z Rosji.