Holenderska kolonizacja Archipelagu Malajskiego i Indonezja
1594 r. - Holenderski astronom i kartograf Petrus Plancius (Pieter Platevoet, 1552-1622) w oparciu o dane portugalskie publikuje mapę Indii Wschodnich, na której znajdują się między innymi wyspy Tanimbar i Aru.
1595 - 1597 r. - Holenderska wyprawa Corneliusa de Houtmana (1565-1599) wyznacza początek zmierzchu kolonialnej potęgi Portugalii. Dzięki informacjom, jakie Jan H. van Linschoten wykradł Portugalczykom Holendrzy poznają drogę wokół Afryki. Van Linschoten sugeruje też (1595), żeby omijać opanowaną przez Portugalczyków cieśninę Malakka, a pływać przez Cieśninę Sundajską między Sumatrą i Jawą. Holandia przełamuje więc portugalski monopol na handel z Indiami Wschodnimi, chociaż wyprawa de Houtmana jest właściwie porażką. Ludność Jawy bowiem wrogo przyjmuje Holendrów (1596) i zmusza ich do odpłynięcia na Bali. Dopiero tam spotykają się z życzliwym przyjęciem ze strony króla w Gelgel (1597). Na Bali jednak wybucha bunt załogi: złożona z oficerów rada floty pozbawia dowództwa Corneliusa de Houtmana i uwalnia więzionego od Madagaskaru Beuninghena. Ostatecznie ekspedycja odpływa do Holandii z niewielką ilością pieprzu, a w drodze przez Ocean Indyjski musi bronić się przed Portugalczykami i aż do Kraju Przylądkowego nie może uzupełnić zapasów wody. Z 249 żeglarzy do Holandii wraca tylko 87 (większość zabił szkorbut na Madagaskarze zanim dotarli na Malaje).
Podczas tej wyprawy Frederick de Houtman (brat Corneliusa) oraz Pieter Dirkszoon Keyser dokonują szeregu obserwacji astronomicznych i dzielą południowe niebo na 12 gwiazdozbiorów. Są to Rajski Ptak, Kameleon, Delfin, Żuraw, Hydra, Indianin, Mucha, Paw, Feniks, Trójkąt Południowy, Tukan i Latająca Ryba. Nowe gwiazdozbiory rozpowszechni potem J. Bayer w dziele Uranometria (1603).
- 1598 - 1599 r. - Druga wyprawa braci de Houtman sfinansowana przez kupca De Moucherona płynie przez Madagaskar do Indochin i Indonezji. Dzięki tej ekspedycji na Jawie powstaje holenderska baza do handlu korzeniami i koprą Bantam (1598).
Cornelius de Houtman ginie w rezultacie zatargu z władcą sułtanatu Aceh na Sumatrze, a jego brat Frederick trafia do niewoli. Tam poznaje język malajski (wyda potem słownik, zaczynając w ten sposób malaistykę jako część orientalistyki) i dokonuje obserwacji astronomicznych. Frederick zostanie wypuszczony w roku 1601 i bezpiecznie wróci do Holandii.
Szlaki przetarte przez braci de Houtman stają się podstawą dla rozwoju holenderskiej kolonii na Malajach.
XVII w. - 1903 r. - Na wielu wyspach Indonezji, zwłaszcza na Jawie i Sumatrze, oraz na Półwyspie Malajskm są odlewane z cyny lub ołowiu małe monety zwane pitjis. Na środku mają okrągły lub kwadratowy otwór wzorem monet chińskich, dzięki czemu można je nawlekać na sznurek.
1601 - 1603 r. - James Lancaster pracujący dla brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej przyprowadza z Malajów 4 statki z ładunkiem pieprzu. W roku 1604 zaś Henry Middleton wykorzystując zatargi portugalsko-holenderskie, aby wywieźć z Jawy ładunek goździków i wanilii. To oznacza, że dzięki danym zawartym w książkach J. H. van Linschotena Brytyjczycy jako drudzy po Holendrach przełamują portugalską dominację w Indochinach.
1602 r. - W Batawii powstaje holenderska Kompania Wschodnioindyjska. Kompania handluje z Indiami i Chinami (Holendrzy rozpowszechniają palenie opium), a na południowym cyplu Afryki ma punkt zaopatrzeniowy.
Po 1620 r. - Holendrzy wypierają Portugalczyków i Brytyjczyków z Indonezji, chociaż niektórzy miejscowi władcy próbują temu zapobiec. Na przykład królowie Gowa na Sulawesi prowadzą politykę wolnego handlu w porcie Makassar, żeby nie dopuścić do monopolizacji handlu.
1648 r. - Hiszpańsko-holenderska umowa z Münster zapewnia Holendrom monopol w Indonezji.
1678 r. - Rządzący w Mataram sułtan Amangkurat II oddaje Holendrom małą osadę i port Semarang na północy Jawy. Holendrzy budują tam fort jako ostoję swojej władzy. W ciągu następnych dwóch stuleci przekształcą Semarang w holenderskie miasto zwane Europeesche Buurt z kościołem w centrum, szerokimi alejami, klasycystyczną zabudową i wygodnymi willami. Będzie to ważny port i ośrodek holenderskiej administracji.
1690 - początki XVIII w. - Holendrzy zakładają plantacje kawy na Jawie, Sumatrze i innych wyspach Indonezji. Indonezyjska kawa mokka szybko staje się konkurentem dla jemeńskiej oraz jednym z głównych bogactw kraju i źródeł dochodów dla Holandii.
1799 r. - Indonezja staje się częścią Republiki Batawskiej po podboju Holandii przez Napoleona. W 1800 r. Francja likwiduje holenderską Kompanię Wschodnioindyjską jako organizację rzekomo skorumpowaną i niewydolną.
XVIII/XIX w. - Nasila się działalność chrześcijańskich, głównie protestanckich, misjonarzy jako element wiążący kolonię z europejską metropolią. Powstają kościoły i cmentarze wzorowane na europejskich. Przykładem jest cmentarz Jeruk Purut w Dżakarcie znany z licznych opowieści o duchach. Najbardziej znana taka historia dotyczy zjawy pastora, która przepływa między grobami niosąc w rękach własną głowę, a za nią podąża duży czarny pies. Podobno pastor szuka swojego grobu, lecz jego wysiłki są daremne, ponieważ grób znajduje się na cmentarzu Tanah Kusir.
1811 - 1814 r. - Podczas wojny z Napoleonem Brytyjczycy zajmują Jawę, Madurę część Borneo i Sulawesi oraz Wellesley - niewielki obszar na zachodzie Półwyspu Malajskiego.
Dopiero po upadku Napoleona w Europie Indonezja wróci pod władzę Holandii na mocy umów z Londynu (1814, 1824).
17 III 1824 r. - Traktat z Wielką Brytanią podpisany w Londynie oddaje Holandii całą Sumatrę, a tym samym szlaki handlowe przez cieśniny malajskie.
1830 r. - Holendrzy, którzy chcą osiągnąć w swojej kolonii jak największe zyski, wprowadzają przymusowe uprawy herbaty, trzciny cukrowej, kawy i tytoniu zamiast ryżu stanowiącego podstawę utrzymania indonezyjskich chłopów. Przepisy te zmienią się w 1870, kiedy Holendrzy stworzą korzystniejsze warunki do zakładania plantacji.
1854 - 1862 r. - Brytyjski uczony i podróżnik Alfred Russel Wallace bada Sumatrę, Jawę, Borneo, Sulawesi, Moluki, Timor, Nową Gwineę, wyspy Aru i Kai (na zachód od Aru). Swoje obserwacje zawiera w książce Archipelag Malajski opublikowanej w Londynie (1869).
1867 r. - Po zajęciu zachodniej Nowej Gwinei Holandia dołącza zdobyte terytorium do obszaru podlegającego centrum w Ternate. Potem jednak stopniowo do 1922 r. przekazuje poszczególne uprawnienia ośrodkowi w Ambon.
Lata 1880. r. - Wprowadzenie uprawy drzew kauczukowych (Hevea brasiliensis) w holenderskiej Indonezji.
Na indonezyjskich plantacjach uprawia się wiele użytkowych roślin importowanych z różnych rejonów świata, wśród nich na przykład krzewy kawy i herbaty oraz chinowiec sprowadzony z Andów.
Jednocześnie rozkwita przemysł produkujący podobną do kauczuku gutaperkę (z języka malajskiego getah - guma i pertja - drzewo gutaperkowca) potrzebną do izolowania kabli elektrycznych, zwłaszcza podmorskich kabli trelegraficznych. Gutaperkę pozyskuje się z gęstego soku wydzielanego przez zranione drzewa gutaperkowca (Palaquium gutta) rosnące na wyspach Archipelagu Malajskiego. Lasy Indonezji są wycinane w sposób rabunkowy, aby uzyskać drewno i cenioną na światowych rynkach gutaperkę.
1904 - 1917 r. - Holendrzy sprowadzają palmę olejową Elaeis guineensis. Indonezja szybko staje się największym producentem oleju palmowego na świecie.
1907 r. - Powstaje brytyjsko-holenderska kompania naftowa Royal Dutch Shell.
1908 r. - Na Jawie powstaje organizacja oświatowa Budi Utomo (Wzniosły Cel), która stawia sobie za zadanie budowę rozwój oświaty oraz kultury i języka malajskiego. Początkowo zarówno w publikacjach, jak też w trakcie wykładów, odczytów i dyskusji jest używany język holenderski, ale stopniowo jego miejsce zajmuje malajski uznany za język narodowy. Pojawiają się malajska powieść i poezja stanowiące przeciwwagę dla literatury holenderskiej.
1908 r. - W holenderskiej Indonezji działa rządowa komisja mająca kontrolować twórczość literacką, oficjalnie w trosce o jej poziom, a w rzeczywistości jako urząd cenzurujący, który ma eliminować idee antykolonialne, antyholenderskie lub uznane za niemoralne.
W 1917 r. komisja zostanie przekształcona w Kantoor voor de Volkslectuur (Urząd do Spraw Lektury Ludowej), urząd zwany powszechnie Balai Pustaka (Dom Książki) kontrolujący wydawnictwa i blokujący nowoczesne idee, które mogłyby zagrozić kolonialnemu porządkowi.
W brytyjskiej Malezji zaś władze kolonialne promują w tym czasie wydawanie literatury popularnej wzorowanej między innymi na dość prymitywnej twórczości egipskiej.
1915 r. - Holenderska Indonezja dostarcza 65% światowej produkcji kauczuku, wyprzedzając Brazylię. Do 1927 r. zaś Indonezja podniesie swój udział w produkcji światowej do niemal 98%. Jednocześnie dziesięciokrotnie zmniejsza się wymiana z Holandią, a zwiększa się z USA. Sprzyja to rozwijaniu poczucia samodzielności Indonezyjczyków.
1920 r. - Założenie Komunistycznej Partii Indonezji jako odłamu socjaldemokracji.
1926 - 1927 r. - Masowe strajki przekształcają się w antyholenderskie powstanie na Jawie i Sumatrze, które zostaje krwawo stłumione, a jego przywódcy surowo ukarani.
\Po tej klęsce ruchy lewicowe tracą na znaczeniu i znacząco słabnie rozwój twórczości literackiej w języku malajskim.
1927 r. - Polityczni działacze Sukarno (Bung Karno, 1901-1970) i Muhammad Hatta (1902-1980) zakładają Narodową Partię Indonezji (z przekształcenia klubu inteligencji), której celem jest wyzwolenie w holenderskiej kolonii.
1928 r. - Malajski intelektualista i pisarz Muhammad Jamin deklaruje, że istnieje jeden indonezyjski naród i jeden język malajski, co ma uzasadniać dążenie do stworzenia niezależnego indonezyjskiego państwa.
1933 r. - Grupa autorów związana z Balai Pustaka zakłada miesięcznik Pudjangga Baru (Nowy Piewca), którego zasadniczym celem jest popularyzacja literackiego języka malajskiego. Literaci publikujący w Pudjangga Baru reprezentują idealistyczny, dość naiwny romantyzm w pojmowaniu malajskiej specyfiki.
1937 r. - W Dżakarcie powstaje Antara, największa agencja prasowa w tej części Azji.
1942 - 1945 r. - Japonia okupuje posiadłości holenderskie od Nowej Gwinei i Aru po Jawę i Sumatrę, posiadłości brytyjskie z Singapurem, Andamanami i Nikobarami oraz portugalskie z najważniejszym Timorem.
Sukarno i M. Hatta zostają zwolnieni z holenderskiego więzienia i podejmują współpracę z Japonią, mając nadzieję, że w ten sposób doprowadzą do utworzenia samodzielnej Indonezji. W ich ślady idzie zdecydowana większość malajskiej inteligencji, która naiwnie uwierzyła, w ideę Wielkiej Azji jako sposobu przeciwstawienia się zachodniemu kolonializmowi. Szybko jednak malajscy przywódcy i intelektualiści odkrywają, że Japończycy nie chcą niepodległego państwa w Archipelagu Malajskim, a wszelkie przejawy krytycyzmu i samodzielnego myślenia tłumią terrorem. Antyjapońskie utwory świetnego poety Chairila Anwara oraz nowelisty Idrusa nie mogą być oficjalnie wydawane, lecz krążą w odpisach, stając się istotnym czynnikiem budzenia narodowej świadomości w Indonezji. Chairil Anwar i Idrusa są zaliczani do nieformalnego ruchu literackiego Angkatan 45, który łączy dążenia niepodległościowe, rozwój narodowej kultury Indonezji i upowszechnianie literackiego języka malajskiego.
- 1945 - 1946 r. - Po odejściu Japończyków holenderska Indonezja deklaruje niepodległość, a literacka forma języka malajskiego zostaje uznana za oficjalny język narodowy (1949).
Pierwszy prezydent kraju i od 1949 r. naczelny dowódca armii) Sukarno skutecznie walczy z proholenderską interwencją; w bitwie pod Surabają ginie brytyjski generał A. W. S. Mallaby (30 X 1945).
Dawne sułtanaty zostają ostatecznie zlikwidowane, chociaż niektóre linie dynastyczne mogą jeszcze trwać, ale kolejni monarchowie są jedynie nominalni. Przykładem są władcy Bali - ostatni tytularny król wyspy Dewa Agung Oka Geg, który abdykuje w 1951 r., umrze w 1964 r. Natomiast ostatni przedstawiciel dynastii sułtanów Gowa na Sulawesi umrze w 1978 r.
Zachodnia Nowa Gwinea, która jest zamieszkana głównie przez ludność papuaską a nie indonezyjską, zostaje oddana pod zarząd ONZ z centrum w osadzie Hollandia.
Wywodząca się z Madżapahit flaga złożona z górnego pasa czerwonego oraz dolnego białego zostaje uznana za oficjalny symbol indonezyjskiego państwa. Czerwień symbolizuje fizyczną stronę życia człowieka, a biel to strona duchowa.
1949 r. - Międzynarodowy Trybunał w Hadze uznaje niepodległość tylko Jawy wraz z Bali oraz Madury i Sumatry, lecz Indonezyjczycy nie zgadzają się z wyrokiem i nadal prowadzą wojnę z Holandią.
1950 r. - Indonezyjczycy proklamują Republikę Indonezji ze stolicą w Dżakarcie na Jawie.
Moluki popierane przez Holandię próbują utworzyć odrębne państwo, lecz zostają spacyfikowane przy pomocy armii. Mimo to molukańscy separatyści jeszcze wiele lat będą prowadzili walkę metodami partyzanckimi i terrorystycznymi.
Lata 1950. - Indonezja jest ostatnim obok Indii i Birmy centrum dżumy na świecie.
1952 r. - Holandia uznaje niepodległość Republiki Indonezji łącznie z Molukami.
Nowe państwo do 1954 r. jest połączone unią personalną z Holandią. Naturalne granice wyznacza Archipelag Malajski. Stolicą jest Dżakarta, największe miasto Jawy i całego regionu. Indonezja jest podzielona na szereg prowincji, które w pewnym stopniu odzwierciedlają dawne podziały historyczne. Ponad 95% ludności stanowią Indonezyjczycy, a reszta to Chińczycy, Arabowie i Indusi. 2/3 ludności skupia się na Jawie i Madurze. Dominuje islam (Indonezja to największy muzułmański kraj świata), ale godłem kraju zostaje ptak Garuda z mitologii indyjskiej. Mieszkańcy Bali wyznają sziwaizm, na Flores zdecydowanie przeważa katolicyzm, na Molukach istnieje mniejszość chrześcijańska, a wyspa Sumba jest zdominowana przez miejscową religię marapu, obok której występuje islam i kalwinizm.
- Od 1959 r. - Sukarno wprowadza w Indonezji demokrację kierowaną, czyli w praktyce dyktaturę (system Nasakom łączący religię, nacjonalizm i lewicowość). Zostaje Wielkim Wodzem Rewolucji (1960) i dożywotnim prezydentem (od 1963 r.). Na arenie międzynarodowej prowadzi politykę prosowiecką i prochińską.
Częściowa nacjonalizacja gospodarki powoduje narastające kłopoty ekonomiczne i nastroje antyprezydenckie.
.- 1960 - 1980 r. - Indonezja jest potęgą naftową; 66% jej całego dochodu z eksportu w 1980 r. pochodzi ze sprzedaży ropy naftowej.
1961 - 1962 r. - Indonezja i Filipiny są centrum cholery eltor, która na szczęście zabija tylko około 1% zarażonych.
1963 r. - Po plebiscycie zachodnia Nowa Gwinea przypada Indonezji jako Irian Zachodni (spór z Holandią trwa od 1949 r.). Jej stolicą jest Hollandia (1910-1962) zwana Kota Baru (1962) a potem do 1968 r. Sukarnopura (Miasto Sukarno).
1965 r. - Sukarno próbuje zapanować nad opozycją, organizując prokomunistyczny wojskowy zamach stanu (Ruch 30 września), w którym ginie sześciu generałów.
Pucz powstrzymuje generał Suharto (1921-2008) z Dżakarty. Suharto (formalnie rządzi od marca 1968 r.) odsuwa Sukarno (od 1966 r. w areszcie), staje na czele junty wojskowej i wprowadza rządy terroru. Każe wymordować członków partii komunistycznej oraz wszystkich, którzy są podejrzewani o sympatie lewicowe i prosowieckie. Za jego władzy zginie ponad 2 miliony przeciwników politycznych. Zwolennicy dyktatora spontanicznie ścigają lewicowców i wszystkich uznanych za podejrzanych, na przykład miejscowych Chińczyków. Powstaje instytucja inspektorów, którzy codziennie na czele bojówek patrolują wsie, wyłapując przeciwników reżimu. Dochodzi do zbiorowych gwałtów na kobietach. Schwytanych bojówkarze odstawiają na policję, która przejmuje ich jako przestępców i dokonuje potajemnych egzekucji. Część uwięzionych zostaje ścięta maczetami już w najbliższej okolicy, a zwłoki są zazwyczaj wrzucane do rzeki. W niektórych miejscach ginie w ten sposób nawet 10 tysięcy osób.
Na wielu wyspach Indonezji, na przykład na Buuru w południowych Molukach, powstają obozy koncentracyjne, gdzie są przetrzymywani przeciwnicy Suharto.
Dzięki poparciu armii dyktator wygrywa aż do 1998 r. kolejne rzekomo wolne wybory. W tym czasie okradnie państwo indonezyjskie na łączną sumę ok. 35 miliardów amerykańskich dolarów. Jego rządy stają się jednym z najjaskrawszych przykładów kleptokracji.
Współpracuje z USA, Japonią i zachodnią Europą, przyspieszając rozwój gospodarczy, lecz utrzymuje też poprawne stosunki z ZSRS.
1966 r. - Niepokoje społeczne oraz klęska nieurodzaju powodują głód w Indonezji. Ludność przenosi się z wysp szczególnie dotkniętych głodem, na przykład z Lombok, na wyspy nieco bogatsze, gdzie można znaleźć pracę, zwłaszcza na Jawę.
Lata 1970. - Dżakarta jest wielkim miastem i jednym z głównych centrów południowo-wschodniej Azji. Stolica Indonezji odnotowuje niebywały przyrost liczby mieszkańców od 2,93 miliona w 1961 r. do ponad 6,2 miliona dziesięć lat później.
Szybki rozwój gospodarczy kraju jest możliwy dzięki współpracy z Japonią i odsunięciu niebezpieczeństwa przejęcia władzy przez prosowieckich komunistów. Ceną za rozwój jest jednak władza sprawowana metodami terrorystycznymi.
- 1973 r. - Australia i Indonezja podpisują umowę o podziale Nowej Gwinei. Część zachodnia należy do Indonezji, a jej stolicą jest Jayapura (w sanskrycie jaya pura - zwycięskie miasto) do 1968 r. zwana Sukarnopurą.
Część wschodnia przekształca się w odrębne państwo Papuę-Nową Gwineę chwilową nadzorowane przez Australijczyków.
Od 1976 r. - Prowincja Aceh na Sumatrze żąda niepodległości i zaczyna partyzancką wojnę przeciw Indonezji. Wojna pochłonie 15 tysięcy ofiar i zakończy się przyznaniem Aceh autonomii (2005).
Od 1980 r. - Dość szybko rośnie liczba parków narodowych chroniących środowisko naturalne a zwłaszcza faunę wybranych obszarów. Przykładem jest park narodowy Komodo utworzony w 1980 r. dla ochrony wielkich waranów. W początkach XXI w. w Indonezji będzie funkcjonować 50 parków narodowych.
Lata 1980. - Gigantyczną Dżakartę zamieszkuje ok. 7 milionów mieszkańców.
Miasto jest nowoczesną, zatłoczoną metropolią na miarę Nowego Jorku czy Tokio, lecz jej obrzeża stanowią rozległe slumsy, a śmieci pokrywają całe hektary wokół miasta i pływają na powierzchni wody. Część ludności utrzymuje się ze zbierania i sortowania śmieci.
Mimo to rośnie udział turystyki w dochodach kraju, ponieważ turyści z Australii, Ameryki czy Europy coraz chętniej odwiedzają wyspiarskie państwo pełne gorących plaż nad pięknymi morzami i zabytków.
Bardzo ważnym działem indonezyjskiej gospodarki jest górnictwo, czyli eksploatacja zasobów mineralnych od ropy naftowej po rudy metali i węgiel. Przykładem mogą być kopalnie rud cyny na wyspach Bangka i Belitung koło Sumatry. Dzięki nim Indonezja stanie się wkrótce drugim po Chinach największych producentem cyny niezbędnej dla rozwoju elektroniki i przemysłu komputerowego. Z drugiej strony kopalnie niszczą środowisko i zatruwają wodę odpadami po wydobyciu cyny. Robotnicy zaś są wyzyskiwani: za ciężką i niebezpieczną pracę zarabiają tak mało, że starczy im tylko na skromne jedzenie, chociaż eksportowana cyna przynosi ogromne zyski właścielom kopalń.
24 VI 1982 r. - Samolot pasażerski Lot British Airways 9 z Londynu przez Mumbaj, Madras, Kuala Lumpur, Perth i Melbourne do Auckland na Nowej Zelandii wlatuje w chmurę pyłu wyrzuconego podczas erupcji jawajskiego wulkanu Galunggung. Wszystkie cztery silniki odrzutowe przestają pracować i samolot niemal wpada do oceanu. Po obniżeniu lotu silniki samoczynnie włączają się, a piloci decydują się zawrócić z trasy, żeby wylądować w Dżakaracie. Okazuje się, że wiszący w powietrzu pył wpadał do silników, topił się w temperaturze ponad 1000oC i oblepiał ich wnętrze, a powierzchnię samolotu oszlifował z farby. Po wyłączeniu silników zastygła masa wykruszyła się i silniki zaczęły znowu pracować. Po tym zdarzeniu znanym jako incydent w Dżakarcie piloci są ostrzegani o chmurach pyłów wulkanicznych i mają je omijać.
1982/1983 r. - Seria gigantycznych pożarów trawi ok. 3,5 miliona hektarów lasów na Borneo.
1997 r. - Tragiczny rok w Indonezji.
Na skutek wypalania dżungli przez plantatorów wybuchają niszczycielskie pożary obejmujące ogromną powierzchnię kraju. Gigantyczny smog pokrywa archipelag utrudniając komunikację i wywołując szereg zatruć.
Na skutek zadymienia dochodzi do uszkodzenia dużego okrętu i rozbija się samolot pasażerski z ponad 230 pasażerami (wszyscy giną).
Inny samolot należący do Singapuru spada w Palembang (19 XII) na skutek wadliwej części; ginie 185 osób.
Dodatkowo występuje silne trzęsienie ziemi.
1998 r. - Po kolejnych wyborach rzekomo wygranych przez Suharto wybuchają gwałtowne, masowe protesty, które zmuszają dyktatora do odejścia. W 2000 r. niektórzy prawnicy podejmą próbę osądzenia zbrodni byłego prezydenta, lecz ostatecznie do procesu nie dojdzie, ponieważ zbyt wielu ludzi jest związanych z juntą i zbyt wielu czerpało korzyści z wszechobecnej korupcji. Tysiące uczestników zbrodni wcale nie ukrywają krwawej przeszłości, często cieszą się społecznym szacunkiem i z dumą opowiadają o swoich wyczynach. Wielu z nich piastuje wysokie stanowiska, które otrzymali za mordowanie przeciwników dyktatury lub pobiera emerytury.
1998 r. - Nowy prezydent Jusuf Habibie boryka się z monopolami stworzonymi przez Suharto, z wszechwładzą armii i podziałami etnicznymi, które niszczą Indonezję.
1999 - 2002 r. - Muzułmańska większość prześladuje i morduje kilka tysięcy chrześcijan na Molukach, zmuszając ich do zmiany wiary lub ucieczki.
W całej Indonezji rośnie znaczenie islamu, który wyznaje większość mieszkańców tego państwa. Władze twierdzą, że islamizacja życia społecznego oznacza odrzucenie resztek holenderskiego kolonializmu, przede wszystkim zachodniego prawa odwołującego się do praw jednostki i praw człowieka. W praktyce zaś muzułmańscy fundamentaliści stopniowo wprowadzają patriarchalne zasady szariatu. Indonezja powoli przekształca się w islamską dyktaturę, gdzie odejście od islamu jest surowo karane. Coraz więcej kobiet nosi zasłony na włosach a nawet na twarzy i rezygnuje z wykształcenia oraz ekonomicznej samodzielności. W 2022 r. wejdzie w życie prawo karzące nie tylko za homoseksualizm, ale też za pozamałżeński seks i antykoncepcję.
XX/XXI w. - Nosorożec sumatrzański, najmniejszy ze wszystkich jako jedyny pokryty sierścią i najrzadszy ze wszystkich nosorożców, staje na skraju wymarcia. Władze Indonezji chronią go co prawda w rezerwatach na Sumatrze, lecz na wolności jest już zaledwie kilkadziesiąt tych zwierząt, a ponad 200 żyje w ogrodach zoologicznych. Los nosorożca stanowi swoisty symbol błyskawicznej degradacji indonezyjskiej dżungli wycinanej dla drewna i pozyskania terenów, gdzie można uprawiać przede wszystkim palmę olejową.
2000 r. - Indonezja jest czwartym najludniejszym krajem świata (206 milionów) po Chinach, Indii i USA i pierwszym wśród krajów muzułmańskich. Rozwija się też gospodarczo: trzecie miejsce na świecie w produkcji ryżu i jeden głównych producentów ropy naftowej, cyny, szlachetnych gatunków drewna, pieprzu oraz innych przypraw.
26 XII 2004 r. - Podwodne trzęsienie ziemi na północ od Sumatry i gwałtowne pęknięcie oraz podniesienie się podwodnego progu skalnego długości 1600 km wywołuje gigantyczne tsunami, które w ciągu dwóch godzin zabija ponad 100 tysięcy Indonezyjczyków. Fala wysokości ok. 40 m uderza w brzegi Sumatry.
W ciągu kilku minut 5-metrowe fale osiągają brzegi Tajlandii, Malezji i Birmy, po dwóch godzinach docierają do Sri Lanki i Indii, po czterech do Malediwów, po sześciu uderzają w Maskareny, a później w wybrzeża wschodniej Afryki.
Co ciekawe, po kataklizmie okazuje się, że zginęło stosunkowo mało zwierząt, bo większość uciekła z zagrożonego terenu jeszcze przed nadejściem fali. Zwierzęta odebrały sygnały ostrzegawcze, których ludzie nie wyczuwają jak na przykład infradźwięki spowodowane przez tarcia w skorupie ziemskiej oraz zmiany pola elektromagnetycznego. Zwolennicy parapsychologii twierdzą natomiast, że zwierzęta wykazały się zdolnością do prekognicji lub telepatii, która u człowieka jest osłabiona przez rozwój języka i myślenie w kategoriach nazbyt jednoznacznej logiki. Nie jest przypadkiem, że po katastrofie władze Sri Lanki ogłaszają, że będą wykorzystywać zwierzęta do przewidywania następnych kataklizmów.
2009 r. - Katastrofa górnicza w kopalni węgla kamiennego w Parambahan na zachodzie Sumatry: w eksplozji metanu ginie 31 osób.
2013 r. - W Papui (zachodnia część Nowej Gwinei) dochodzi do zawalenia chodnika w kopalni złota i miedzi Grasberg: ginie 14 górników.
2020 r. - Pandemia Covid-19 dotyka przede wszystkim najbiedniejsze warstwy ludności stłoczone w slumsach na przedmieściach miast, pozbawione czystej wody i dostępu do opieki lekarskiej. Nikt nie jest w stanie oszacować, ilu ludzi zostało zakażonych ani też, ilu zachorowało i zmarło.
1 X 2022 r. - Na stadionie we wschodniojawajskim mieście Malak po meczu piłki nożnej wybuchają zamieszki, w wyniku których ginie 125 osób, a ok. 180 odnosi rany.