Ćolowie, Pandjowie i Ćerowie

  • IV/III w. p.n.e. - Tamilowie na południu Indii tworzą szereg monarchii, z których najsilniejsze to Ćolowie, Ćerowie i Pandjowie wspominani potem w inskrypcjach Aśoki, króla Maurjów.

Ćolowie rządzą nad rzeką Coleroan (uchodzi do Zatoki Bengalskiej). Pandjowie mają swoje siedziby wzdłuż południowo-wschodniego wybrzeża na południe od rzeki Coleroan. W Kerali (południowo-zachodnie wybrzeża Indii) istnieją królestwa Ćerów: Keralaputra a na północ od niego, nad górnym biegiem Coleroan - Satijaputra.

  • Od I/II w. n.e. - Perunarkilli i jego syn Ilan-set-senni zaczynają budować przyszłą potęgę Ćolów.

  • II w. n.e. - Udijandżeral zakłada dynastię Ćerów. Boczna linia Aj rządzi południową Keralą a Nannana północną.

  • II w. n.e. - Za króla Śenguttawana Ćerowie z Kerala zdobywają dominującą pozycję na południu Indii.

  • II - III w. n.e. - Zaczyna się tamilska literatura sangham opisująca państwa Ćolów, Ćerów i Pandjów. Według legendy wcześniejszy dorobek literacki zniszczyła powódź. W tym czasie działa słynny tamilski mędrzec Tiruwalluwar.

  • Połowa II w. n.e. - Król Ćolów Karikala (syn Ilan-set-senni) pod Wenni rozbija Ćerów i Pandjów.

Ćolowie zdobywają dostęp do wschodnich i zachodnich brzegów Półwyspu, stając się hegemonem na południu. Handlują z Indonezją, Chinami, wschodnią Afryką i pośrednio z Rzymem. Karikala buduje tamę na rzece Kaweri.

  • Od połowy II w. n.e. - Pandjowie umacniają swoje państwo (zwłaszcza za króla Neduńczelijana).

  • Druga połowa II w. n.e. - W państwie Ćolów panuje Nedumudikkilli. Za jego rządów port Puhar zostaje zniszczony przez powódź, a Ćerowie organizują wielkie powstanie przeciw władzy Ćolów.

  • VII w. - Począwszy od króla Marawarmana Pandjowie rosną w siłę w sojuszu z Ćaulukjami.

Panują: Śendan (połowa VII w.), Kuna i Śrimarawarman (Arikesari, 670-700).

  • VIII/IX w. - Bramin Śankara z Kerali. Autor nowej interpretacji Wedanty. Wędruje, zakładając ośrodki hinduizmu.

  • 795 - 815 r. - Król Waraguna I pokonuje Pallawów i rozciąga władzę Pandjów aż do rzeki Kaweri.

  • IX w. - Okres walk Pandjów (panują Śrimaran, Waraguna II i Wiranarajana, 880-900) i Pallawów.

  • 825 r. - Radźaśekhara obejmuje rządy w mieście Mahodajapuram (południowy zachód regionu Kerala) i zakłada dynastię (Kulaśekharów), przypisując sobie pochodzenie od dawnych Ćerów.

  • 844 - 885 r. - W państwie Ćerów-Perumalów rządzi król Sthanu Rawi Warma.

Rozwój gospodarki. Ziemie dynastii Aj i inne terytoria Ćerów zostają podbite i zjednoczone w jednym państwie.

  • Ok. 846 - 871 r. - W Uraijur rządzi Widżajalaja, wywodzący swój ród od dawnych Ćolów.

Widżajalaja jest początkowo wasalem Pallawów. Natomiast wasalom Pandjów odbiera miasto Tańdźaur jako swoją przyszłą stolicę i zaczyna budowę silnego państwa Ćolów sprzymierzonego z Gangami.

  • 880 r. - Aditja I Ćola, syn Widżajalaji w sojuszu z Pallawami i Gangami pokonuje Waragunę II. Ćolowie są już praktycznie niezależni od Pallawów, których traktują raczej jako sprzymierzeńców niż suwerenów.

  • 885 - 917 r. - Król Rama Warma rządzi w państwie Ćerów. Trwa wzrost siły gospodarczej państwa. Daleki handel sprowadza kupców chińskich, żydowskich, chrześcijańskich i muzułmańskich.

  • Ok. 890 r. - Król Aditja I Ćola pokonuje władcę Pallawów Aparadźitę i zajmuje Tondamandalam.

  • Od X w. - Coraz większego znaczenia nabierają świątynne służebnice zwane dewadasi. Zajmują się sprzątaniem świątyń, przygotowują wnętrza do uroczystości, czczą bóstwa tańcem, śpiewem i medytacją, a część z nich poświęca się bogom poprzez uprawianie świątynnej prostytucji.

W następnych stuleciach prostytucja stanie się głównym zajęciem większości dewadasi. Ich patronką jest bogini Dżelamma. Według legendy była ona żoną risziego Dźamadagniego, który w pewnym momencie zdecydował, że rezygnuje z seksu w imię duchowej czystości. Po kilku latach jednak Dżelamma poczuła przypływ pożądania, co rozgniewało risziego i rzucił na nią klątwę, odbierając urodę i obsypując jej ciało wrzodami. Wreszcie kazał swemu synowi Paraśuramie ściąć krnąbrną żonę. W nagrodę za wykonanie rozkazu Paraśurama mógł poprosić ojca o każdą rzecz, więc poprosił o ożywienie matki. Dżamadagni musiał spełnić obietnicę, lecz rozzłoszczony porzucił ojczyznę i przeniósł się w Himalaje.

  • 907 r. - Na tron Ćolów wstępuje Parantaka I, syn Aditji. Walczy z Ćerami, Pandjami (ich pokonany władca Radżasimha II ucieka na Cejlon, otwierając drogę Rasztrakutom) oraz Cejlonem.

  • 910 r. - Ćolowie zdobywają Maduraj, stolicę Pandjów na południowym krańcu Indii.

  • 920 - 925 r. - Ekspansja ogromnie dynamicznego i coraz agresywniejszego państwa Ćerów konkurującego z Ćolami o dominację na południu Indii i morskie szlaki handlowe przez Lakszadiwy i Malediwy.

  • 949 r. - Kriszna III Rasztrakuta rozbija Ćolów (ginie Radżaditja, syn Parantaki) pod Takkolam.

Gandaraditja, Arińdżaja, Parantaka II, Radźendra Sundara i Aditja II do 970 r. będą odbudowywać pozycję Ćolów.

  • Połowa X w. - Na południu Indii działa Wenkata Madhawa zajmujący się studiowaniem nauk wedyjskich.

  • 973 - 985 r. - Król Ćolów, Uttamaćola (syn Gandaraditji) walczy z Ćaulukjami o hegemonię.

  • 985 - 1014 r. - Radźaradźa I Wielki (syn Parantaki II) doprowadza Ćolów do rozkwitu.

Dzięki osłabieniu Rasztrakutów opanowuje południowe Indie i wschodnie wybrzeża aż do Orissy Gangów. Wspiera sziwaizm (za jego rządów powstaje zbiór hymnów Tevaram). W 1001 r. przeprowadza spis ludności.

  • 999 r. - Wybucha wojna keralskich Ćerów z Ćolami trwająca z przerwami do 1098 r.

Po rozbiciu floty Ćerów pod Triwandrum Ćolowie rządzą Lakszadiwami, uzależniają od siebie Ćerów i odbierają im Malediwy. Podbijają też północny Cejlon, pokonując króla Mahendrę V. Na krótko podporządkowują sobie Ćaulukjów. Odtąd dominują na szlakach handlowych Oceanu Indyjskiego i utrzymują stałe kontakty z Indonezją.

  • 1014 r. - Ćera Bhaskara Rawi I po śmierci Radźaradźy odbiera Ćolom część utraconych terytoriów.

  • 1014 - 1044 r. - W państwie Ćolów panuje Radźendra I, syn Radźaradźy.

Pokonuje Ćaulukjów pod Musangi, podbija Orissę i Wschodnich Gangów, najeżdża Bengal i znów uzależnia Ćerów. Tworzy kolonie: Andamany i Nikobary, na krótko podbija Śriwidżaję na Sumatrze (1025) oraz Langkasukę (Kedah) na Półwyspie Malajskim i niszczy królestwo Gangga Negara. Opanowuje handel przez cieśninę Malakka i szlak monsunowy na Oceanie Indyjskim. W 1033 r. ustanawia swego ambasadora w Chinach. Wyrazem bogactwa i znaczenia władcy są budowane przez niego wspaniałe świątynie ku czci Radźadźeśwary i Ćoleśwary (w stolicy Gangaikondzie).

Mimo potęgi Ćolowie borykają się z buntami poddanych, tłumiąc między innymi powstanie Pandjów w prowincji Kerala.

  • 1044 - 1052 r. - Radźadhiradźa I (syn Radźendry I) rządzi w państwie Ćolów.

  • 1052 r. - Radźadhiradźa I ginie w bitwie z zachodnimi Ćaulukjami pod Koppam.

Władzę przejmuje jego brat Radźendra II (1054-1064). Jednak spory z bratem, Wiraradźendrą (rządzi do 1070 r.) i wojny osłabiają dynastię, która w końcu wymiera po zabójstwie Adhiradźendry (1074, syn Wiraradźendry).

  • Ok. 1070 - 1122 r. - Po wygaśnięciu linii rządzącej dotychczas tron obejmuje Kulottunga I (po matce wnuk Radźendry I, od 1063 r. rządzący w Wengi) i w Tańdźaur zakłada nową linię władców Ćolów.

Podbija Gangów (Dżajankondan opisuje ten czyn w poemacie Kalingattupparani). Nie potrafi jednak utrzymać dawnej potęgi: traci Wengi (Ćaulukjowie), Cejlon, Majsur (Hojsalowie) i zamorskie kolonie (1117).

  • 1090 r. - Początek rządów największego władcy Ćerów imieniem Rama Warma Kulaśekhara.

Tworzy silną armię z oddziałami żołnierzy-samobójców, którzy nie mogą cofać się przed wrogiem. Wolno im tylko zginąć. Reorganizuje administrację i skarb państwa, wzmacnia gospodarkę i tworzy nowy system szkolnictwa, którego głównym zadaniem jest kształcenie posłusznych urzędników.

  • 1098 - 1102 r. - Rama Warma Kulaśekhara odbudowuje państwo Ćerów. Zrzuca zwierzchnictwo osłabionych Ćolów i odzyskuje stracone ziemie, lecz nie zdobywa pozycji hegemona na południu Indii, napotkawszy skuteczny opór Pandjów

  • Po 1102 r. - Ćerowie pokonani przez Pandjów rozpadają się na drobne państewka i tracą znaczenie.

Potem pojawią się jeszcze tylko jako lokalna malabarska dynastia Zamorin.

  • XII w. - Ramanudża, wisznuicki filozof, który twierdzi, że zbawienie zależy od pobożności i wiedzy.

  • 1122 - 1135 r. - Państwem Ćolów rządzi Wikramaćola (syn Kulottungi I), ostatni silny władca.

Królestwo popada w coraz głębszy kryzys, mimo pozorów potęgi za Kulottungi II (do 1150 r., syn Wikramaćoli), Radźaradźi II (1150-1173, syn Kulottungi II) i Radźadhiradźi II (1150-1182, po matce wnuk Wikramaćoli).

Po najeździe z Cejlonu (1166) uniezależniają się hinduistyczne królestwa Hojsalów, Jadawów (do 1312 r.) i Kakatijów (dynastia w Hanumkonda w Karnatace założona przez Betę I na początku XI w.). Pandjowie pozostają wasalami Ćolów. Zanika buddyzm wypierany przez hinduizm i islam. Tylko Cejlon nadal trwa przy buddyzmie.

  • 1198 - 1275 r. - Ananda Tirtha z Kanary, sławny filozof wisznuita.

  • Początek XIII w. - Wisznuicki filozof i teolog Mejkandar (Mejkantatewar).

  • XIII w. - Poeta Tikkana, autor przekładu Mahabharaty na język Telugów.

  • XIII w. - Ostateczny upadek państwa Ćolów za panowania Kulottungi III (1182-1218), Radźaradźi III (1218-1260) i Radźendry III (1260-1279). Najazd Pandjów I bunt rodu Czoda kończy dzieje Ćolów.

Lokalni przywódcy Ćolów utrzymają się w okolicy Uraijur do podboju przez Widżajanagar w XIV w. Dominują Hojsalowie z Majsuru. Kerala dostaje się pod władzę Bidżapuru (XVI w.), a następnie Majsuru.

  • XIII w. - Słynny rzeźbiarz Dżakkanaczarja. Będą krążyć o nim legendy wśród ludów Kannara, które uznają go za bóstwo.

  • 1310 r. - Malik Kafur zdobywa Maduraj eliminując Pandjów. Lokalni władcy z tej dynastii stopniowo wypierani przez Ćerów utrzymają się do XVII w. (ostatni Atiwarama Pandja panuje w latach 1564-1604).