Europejska kolonizacja Indii
1489 r. - Portugalski szpieg Pedro de Covilhão dociera w przebraniu do portów w Malabarze. Zdobyte informacje, które wyśle do Lizbony w 1491 r., wskazują jednoznacznie, że lądowa droga z Europy do Indii jest bardzo trudna i opanowana przez muzułmanów. Można jednak przypuszczać, że istnieje też morska droga wokół Afryki.
1498 r. - Vasco da Gama, korzystając z informacji Pedra de Covilhão oraz odkryć i wskazówek Bartolomeu Diasa, dociera do Indii drogą morską wokół Afryki. Zaczyna się okres kolonialny.
Pięć pokoleń Portugalczyków powoli opływało Afrykę przez 83 lata (od podboju Ceuty), stopniowo torując drogę do Indii. Początkowo da Gama sądzi, że dopłynął do legendarnego Państwa Księdza Jana. Utwierdza go w tym posąg kobiety z dzieckiem, przed którym długo się modli, wierząc, że to Maria z Jezusem.
Portugalia zdobywa punkt zaczepienia w mieście Koczin, gdzie pozyskuje sojusznika w osobie miejscowego władcy, Portugalczycy chcą zdominować indyjski handel drogimi przyprawami, kamieniami ozdobnymi (na przykład szafirami, rubinami i diamentami) oraz cennymi gatunkami drewna, zwłaszcza ciężkim, ciemnym i twardym hebanem (drzewa z rodzaju Diospyros, najczęściej D. ebenum).
Vasco da Gama zawiera ogólnikową umowę handlową, ale miejscowy władca żąda pozostawienia wszystkich towarów (Portugalczycy zakupili duże ilości korzennych przypraw) w porcie rzekomo jako gwarancję uczciwych intencji Portugalczyka. Ostatecznie da Gama potajemnie opuszcza Koczin, zabierając ze sobą towary, a w mieście pozostawia kilku swoich ludzi. Do Portugalii wraca zaledwie 55 żeglarzy, reszta załogi zginęła lub umarła, zwłaszcza na szkorbut.
Od XV/XVI w. - Cholera przekracza granice Indii rozwleczona na europejskich statkach i staje się plagą całej planety. Objawy choroby są zatrważające: temperatura ciała osoby zarażonej spada i w ciągu kilku godzin organizm ulega gwałtownemu odwodnieniu przez ciągłą biegunkę. Zwykle umiera od 30 do 70% zarażonych.
1500 r. - Portugalska Druga Armada dowodzona przez Pedro Álvaresa Cabrala (ok. 1467 - ok. 1520) dociera do Indii. Cabral odkrywa, że ludzie pozostawieni przez da Gamę zostali zamordowani. Wybucha konflikt z Kalikatem, główną morską potęgą Malabaru, który zmusza Cabrala do powrotu.
1501 r. - Służący P. Á. Cabralowi Gonçalo Gil Barbosa zostaje w Koczin jako reprezentant Portugalii. W roku 1502 zostaje przeniesiony do Kannur.
Wraz z Gonçalo płynie jego bratanek Duarte Barbosa, jeden z pierwszych autorów opisujących portugalską ekspansję we wschodniej Afryce i Indiach. Duarte szybko opanowuje język malajalam i zostaje tłumaczem pracującym dla Fransisco de Albuquerque. Wraca do Portugalii po roku 1516.
1501, 1502 r. - Kolejne portugalskie armady najeżdżają Malabar i mają blokować porty należące do Kalikatu, żeby zmusić jego władcę do posłuszeństwa wobec Portugalii. Trzecią Armadą kieruje João da Nova, a Czwartą Vasco da Gama (jest to zarazem druga wyprawa da Gamy do Indii). Gama plądruje wybrzeża, ostrzeliwuje Kalikat i niszczy arabską flotę wynajętą przez władcę Kalikat przeciwko najeźdźcom, lecz nie jest w stanie podporządkować sobie tego indyjskiego portu. Otrzymuje jednak ogromny okup za rozejm i odpływa do Portugalii, gdzie zostanie przyjęty jak zwycięzca.
1503 r. - Piąta Armada sformowana na polecenie portugalskiego króla i prowadzona przez Afonso de Albuquerque płynie do Koczin, żeby budować tam wpływy Portugalii.
Jej dowódcy Affonso de Albuquerque, Francisco de Albuquerque i Antonio de Saldanha jeszcze nie wiedzą o rezultatach działania Czwartej Armady. Burza i nieudolna nawigacja doprowadzają do rozproszenia floty w drodze wokół Afryki i na miejsce statki dopływają osobno. Mimo to ratują sojusznicze miasto przed lądową inwazją z Kalikatu.
W podzięce za pomoc władca Koczin daje Portugalczykom niewielkie terytorium koło miasta i pozwala tam zbudować twierdzę. Tak powstaje Fort Manuel, a jego komendantem zostaje energiczny Duarte Pacheco Pereira. Niedługo potem Pereira zakłada faktorię handlową w Kollam (Quilon).
Portugalczycy budują też drewniany kościół w Koczin, który w roku 1516 ustąpi kamiennemu Kościołowi św. Franciszka.
- 1505 r. - Do Indii przybywa Francisco de Almeida, pierwszy wicekról wszystkich portugalskich posiadłości w Azji. To znak, że Portugalia jest zainteresowana rozwojem posiadłości w Azji. Almeida po drodze plądrował miasta Zendż i zakładał osady, żeby zapewnić Portugalii kontrolę nad szlakiem wokół Afryki. Piszą o tym między innymi uczestnik wyprawy Niemiec Hans Mayr oraz portugalski historyk João de Barros w książce Décadas da Ásia (1552 r.).
W Koczin Francisco de Almeida umacnia portugalski fort. Jako wicekról wysyła ekspedycje badawcze między innymi na Cejlon i Malediwy pod wodzą swojego syna Lourenço de Almeidy i do wybrzeży Madagaskaru. Zawiera umowę handlową z Malakką.
- 1507 r. - Obawa przed ekonomiczną ekspansją Portugalii przekłada się na sojusz Egiptu z Kalikatem i Gudżaratem.
W Diu na północ od Mumbaju zbiera się flota sprzymierzonych. Jej trzon stanowią okręty z Egiptu, którymi dowodzi emir Husajn al-Kurdi znany też jako Mir Hocem.
1508 r. - Pod Ćaul sprzymierzone floty Egiptu (głównie z turecką załogą), Kalikatu i Gudżarat niespodziewanie napadają i po trzydniowej bitwie rozbijają niewielką flotyllę Lourenço de Almeidy, a głównodowodzący portugalskimi statkami ginie.
6 XII 1508 r. - Do Koczin przypływa Afonso de Albuquerque wyznaczony przez króla Portugalii na następcę Francisco de Almeidy na stanowisku wicekróla Indii. Almeida nie wierzy jednak w swoje odwołanie, a nawet chwilowo więzi Albuquerque. Przede wszystkim zaś potrzebuje czasu na pomszczenie śmierci syna: zbiera flotyllę złożoną z 18 okrętów z największym Flor do Mar i rusza na wroga. Do bazy w Diu dociera 2 lutego 1509 roku po południu. Tego dnia dochodzi jednak tylko do krótkotrwałej wymiany ognia, a właściwa bitwa rozegra się dopiero następnego dnia.
3 II 1509 r. - Francisco de Almeida wykonuje mistrzowski manewr: jego okręty mimo ostrzału z pobliskiej twierdzy, wykorzystują przypływ i wchodzą do portu w Diu, gdzie jest stłoczonych ok. 100 okrętów przeciwnika (w tym 12 dużych). W ten sposób Almeida uniemożliwia wykorzystanie przewagi liczebnej i okrążenie swojej floty, a unieruchomione okręty przeciwnika są łatwym celem. Zwłaszcza że Portugalczycy mają więcej dużych, dalekosiężnych armat. Flor do Mar blokuje główny kanał portu i dużymi armatami pustoszy okręty, które nie mogą nawet odpowiedzieć ogniem, ponieważ wzajemnie sobie zasłaniają cel. Inne portugalskie okręty atakują największe egipskie jednostki na lewo od wejścia: jedną z nich zatapiają salwą artyleryjską, a pozostałe ostrzelane z armat zdobywają kolejno abordażem.
Portugalczycy nie tracą ani jednego okrętu, z ich załóg ginie tylko 32 ludzi, a ponad 300 jest rannych. Sami zaś zatapiają 6 większych okrętów z floty sprzymierzonych i dużo więcej małych jednostek oraz zdobywają 6 dużych okrętów i nieco więcej małych. W bitwie ginie ponad 3000 Turków, Indusów i Arabów. Husajn al-Kurdi ucieka na małym okręcie. Następnego dnia sprzymierzeni poddają się, oddają Portugalczykom miasto Diu i uwalniają jeńców z bitwy pod Ćaul. Almeida zaś każe ściąć niemal wszystkich wziętych do niewoli.
Bitwa pod Diu oznacza załamanie egipskiego handlu na Oceanie Indyjskim i początek dominacji Portugalczyków.
Po tym sukcesie Francisco de Almeida podporządkowuje się królewskim rozkazom i wyrusza w stronę Europy.
- 1510 r. - Portugalski wicekról Afonso de Albuquerque (swój urząd objął pod koniec roku 1509) zakłada kolonię w Goa, mimo oporu miejscowej arystokracji i prób usunięcia Portugalczyków siłą w okresie między rokiem 1510 i 1513. Potem powstaną następne portugalskie enklawy na wybrzeżu z najważniejszą w Kalikat (1513), skąd Portugalczycy zostaną jednak usunięci w 1525 r. z powodu ich zaborczości.
Albuquerque zdobywa później i obrabowuje Malakkę (1511) i wysyła statki na poszukiwanie Wysp Korzennych (Moluki), skąd pochodzą najcenniejsze przyprawy. W roku 1515 zajmuje Ormuz, żeby kontrolować wejście do Zatoki Perskiej.
Parę miesięcy później ginie na morzu niedaleko Goa.
1513 r. - Flota Mascarenhasa dociera do Goa i stabilizuje sytuację Portugalczyków.
1522 r. - Portugalczycy budują twierdzę w Ćaul.
1524 r. - Po latach starań Vasco da Gama zyskuje łaskę władcy Portugalii, który przyznaje mu tytuł wicekróla i pozwala wypłynąć w trzecią podróż do Indii. Nowy zarządca kolonii natychmiast wprowadza na stanowiska swoich ludzi i swoje regulacje, ale już nie zdoła umocnić pozycji. Okazuje się, że zaraził się malarią i trzy miesiące po przybyciu umiera. Synowie odkrywcy i jego zausznicy natychmiast tracą stanowiska i wpływy.
Vasco da Gama zostaje pochowany w Kościele św. Franciszka w Koczin, pierwszym katolickim kościele w Indiach, a w roku 1539 jego zwłoki trafią do Lizbony.
- 1528 r. - Diogo Rodrigues, który 15 lat wcześniej przybył do Goa z Mascarenhasem, płynie do Portugalii, gdzie otrzymuje tytuł szlachecki jako Diogo Roiz (1529).
Po powrocie do Indii Rodrigues szybko pnie się po szczeblach kariery, zostając komendantem budowy fortu w Goa, a w latach 1535-1548 gubernatorem wyspy Salcete (Salsette, później część Bombaju) dzierżawionej od władcy Gudżaratu (Traktat z Bassein). Jest też panem osady Colva na Salcete (od roku 1550) i kapitanem twierdzy Rachol na Salcete (1554-1577). Rodrigues osobiście nadzoruje niszczenie hinduistycznych świątyń i budowę katolickich kościołów, żeby Goa na stałe związać z Portugalią. Żeni się z miejscową księżniczką, jego potomkowie mieszkający w Indiach aż do XIX wieku będą używali szlacheckiego nazwiska Roiz.
1530 r. - Portugalczycy zakładają katolickie biskupstwo w Kollam.
1534 r. - Portugalczycy kupują Mumbaj od Gudżaratu i zakładają miasto, które nazywają Bombaj (od francuskiego la bonne baie - dobra zatoka).
1538 - 1540 r. - Portugalczycy pokonują flotę Kalikat w bitwie pod miejscowością Widala (1538) i zdobywają szereg osad na wybrzeżu. Z czasem powstaną tam Port Bassein i Surat.
Od 1542 r. - Jezuita św. Franciszek Ksawery prowadzi działalność misyjną w Goa. Nie odnosi wielu sukcesów, ponieważ próbuje nawracać niższe warstwy społeczne, a nie arystokratów, którzy mogliby pociągnąć za sobą lud. Podejmuje wypraw misyjnych i umiera podczas jednej z nich na wysepce Szangczuan u wybrzeży Chin.
1554 - 1555 r. - Pedro de Mascarenhas jest wicekrólem Goa, centrum portugalskich posiadłości w Azji. Popiera działalność misyjną jezuitów. Wysyła do Etiopii F. J. Diasa i F. G. Rodriguesa z misją przekonania etiopskich chrześcijan do przyjęcia zwierzchnictwa rzymskiego papieża.
Po śmierci Mascarenhasa stanowisko wicekróla obejmuje Francisco Barreto.
1599 - 1600 r. - Koczin i Portugalczycy rozbijają handlowe centra Malabaru.
XVII w. - Bengal dostaje się pod coraz silniejszy wpływ Europejczyków.
Od 1605 r. - Po nieudanych próbach usadowienia się na Wybrzeżu Malabarskim zdominowanym już przez Portugalię, Holendrzy zakładają kolonie na wybrzeżu wschodnim z ośrodkami w Masulipatam (1605), Dewenampatnam (1608), Pulikat (1610) i twierdzą w Geldria (1613).
Od 1608 r. - Brytyjczycy próbują zdobyć prawo do handlu w Indiach. Jednak dopiero sir Thomas Roe w 1613 r. uzyskuje dla Brytyjczyków przywilej handlu w Państwie Wielkiego Mogoła.
Od 1616 r. - Duńska Kompania Wschodnioindyjska zakłada niewielkie kolonie w Indiach w Tranguebar (późniejsze miasto Tarangambadi) we wschodnim Tamilnadzie na południu Indii (1620) oraz Frederiksnagore w delcie Gangesu niedaleko Kalkuty.
1635, 1642 r. - Brytyjczycy zawierają z Portugalią umowy gwarantujące im prawo do tworzenia własnych kolonii w Indiach. Wraz z Portugalczykami podejmują akcję przeciw Holendrom. W 1639 r. zakładają faktorię handlową w mieście nazwanym Madras na cześć Mandy, bogini świata podziemnego.
Kolejne brytyjskie faktorie powstaną później w miastach Hugla i Patna.
1658 - 1663 r. - Holendrzy stopniowo wypierają Portugalczyków z Malabaru, lecz ciągłe wojny prowadzone przez Wielkich Mogołów podkopują indyjski handel, pozbawiając holenderskie zdobycze realnej wartości.
1661 r. - Brytyjczycy otrzymują od Portugalii Bombaj jako prezent na ślub portugalskiej księżniczki Katarzyny i angielskiego króla Karola II.
1683 r. - Holendrzy odbierają Portugalczykom Koczin.
1668 r. - W Surat powstaje francuska faktoria handlowa a w mieście Dhaka faktoria brytyjska.
1673 r. - Francuzi zajmują wioskę Pudduczeri (Pondichery) koło Madras. Francois Martin uczyni z niej stolicę francuskich kolonii w Indiach.
1690 r. - Brytyjczycy zakładają handlową faktorię w Suttanati. Przekształci się ona w Kalkutę.
1698 - 1708 r. - W Anglii powstaje Kompania Wschodnioindyjska mająca monopol na handel z Indiami. Siedzibą Kompanii zostaje Bombaj, w XIX-XX w. największy port Indii i centrum gospodarczej aktywności Parsów, którzy podejmują współpracę z Brytyjczykami.
Koniec XVII - XVIII w. - Francuzi znacznie rozszerzają swoje terytorium w Indiach.
Ok. 1700 r. - W jednej z kopalń w Partial zostaje znaleziony wielki diament ważący 410 karatów. Niewolnik wynosi go z kopalni w ranie, jaką sobie specjalnie zrobił w nodze, a potem oddaje pewnemu marynarzowi za pomoc w ucieczce. Marynarz oszukuje niewolnika, lecz sam wkrótce popełnia samobójstwo, ponieważ zbyt tanio sprzedał kamień i roztrwonił pieniądze. Ostatecznie diament kupuje brytyjski gubernator Madrasu Pitt i zabiera go do Londynu. Tam kamień zostaje oszlifowany do brylantu o wadze 140,5 karata. Pitt sprzedaje go regentowi Francji księciu orleańskiemu za ponad 3 miliony franków. Potem brylant znany jako Regent lub Pitt zdobi koronę Ludwika XV. W czasie rewolucji zostaje skradziony, odnajduje się w 1793 r., a na początku XIX w. trafia do Luwru.
1721 r. - Wojna Portugalczyków z Marathami.
1731 - 1755 r. - Okres ciągłych wojen Portugalczyków z państwami Marathów; obie strony dążą do zdominowania południowego Dekanu. W trakcie walk Portugalia traci ważną twierdzę w Czaul (1739).
1742 - 1748 r. - Wojna francusko-brytyjska o dominację w Indiach wygrana przez Brytyjczyków.
1751 r. - Brytyjczycy zajmują Orissę.
1756 - 1761 r. - Robert Clive dowodzący brytyjską armią w przymierzu z Marathami pokonuje Francuzów dzięki przewadze floty i odbiera im wszystkie posiadłości łącznie z Pondichery. W 1757 r. Clive rozbija Bengalczyków pod Palasi (Plassey). Kompania Wschodnioindyjska dominuje odtąd w Bengalu i zajmuje terytorium na południe od Kalkuty.
1767 r. - W Kalkucie powstaje słynny cmentarz kolonialny, gdzie są grzebani żeglarze, wojownicy, kupcy i kolonizatorzy w większości pochodzący z Europy. Cmentarz będzie używany do XIX w.
W XX w. South Park Cemetery w Kalkucie zostanie uznany za zabytek pod opieką UNESCO.
1772 r. - Kalkuta zostaje stolicą brytyjskich Indii.
1772 - 1785 r. - Warren Hastings jest gubernatorem Kalkuty.
W 1785 r. tłumaczy na angielski Bhagawadgitę, co jest uznawane za początek indologii jako studiów nad Indiami, a szczególnie językiem i kulturą w ramach orientalistyki.
W Bengalu a potem w Kalkucie zaczyna się bicie monet anna o wartości 4 paisa lub 1/16 rupii. Monety anna będą używane w całych Indiach aż do roku 1957 i w afrykańskiej Mombasie, a w latach 1948-1960 w Pakistanie.
- 1786 r. - Brytyjczyk R. Kyd zakłada ogród botaniczny w Kalkucie (figowce, palmy, rododendrony).
W następnym stuleciu ogród ten stanie się ważnym ośrodkiem badań naukowych, a dzięki miejscowej plantacji drzew cynamonowych sprowadzonych z Cejlonu Brytyjczycy łamią portugalski monopol na cynamon.
W XIX w. kalkucki ogród botaniczny znajdzie się wśród najpiękniejszych i najbogatszych ogrodów świata.
- 1790 - 1792 r. - Wojna Brytyjczyków i sprzymierzonego z nimi Hajderabadu z Majsurem.
Brytyjczycy zajmują połowę Majsuru. W latach 1798-1799 Majsur zostaje ostatecznie podbity, częściowo włączony do Hajderabadu zależnego od Brytyjczyków, a częściowo zamieniony w księstwo podległe Brytyjczykom.
1790 - 1840 r. - Maniakalny seryjny zabójca Thug Behram dusi ok. 931 osób (uznawany za mordercę rekordzistę). Groźny psychopata zostaje powieszony.
1791 r. - Po wojnach z Marathami Portugalia ustala granice swoich posiadłości (przetrwają do 1961 r.).
1795 r. - Brytyjczycy pokonują Holendrów i odbierają im wszystkie posiadłości w Indiach.
1801 r. - Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska zajmuje połowę państwa Audh, ponieważ Audh nie spłaca długu zaciągniętego u Brytyjczyków.
1803 - 1818 r. - Wojny Brytyjczyków z państwami Marathów. W 1803 r. Wielka Brytania zajmuje miasta Delhi i Agra, terytoria księstwa Gawalior i Orissę należącą do księstwa Nagpur. Do 1805 r. podbija księstwo Indor i uzależnia do siebie większość innych państw Marathów. Kompania Wschodnioindyjska staje się rzeczywistym panem Indii aż do 1813 r., kiedy parlament brytyjski zniesie monopol Kompanii na handel z Indiami (zachowując jednak jej monopol w wymianie z Chinami). W 1812 r. następuje ostateczny podbój Kerali, w 1818 r. zdobywa Ahmadabad, a w latach 1818-1820 Kompania niszczy i podporządkowuje sobie ostatnie samodzielne księstwa Marathów w Gawalior i Nagpur. Odtąd praktycznie całe Indie są w ręku Brytyjczyków. Władze kolonialne próbują skłócić indyjskich muzułmanów (dotąd dominujących) i hinduistów, których popierają, aby tym łatwiej rządzić krajem. W rezultacie po stu latach brytyjskiego panowania hinduizm stanie się religią panującą.
1814 - 1816 r. - Brytyjczycy pokonują w wojnie Gurkhów z Nepalu i odbierają im teren na południowych stokach Himalajów. Narzucają swoje zwierzchnictwo Nepalowi i Sikkimowi.
1817 - 1823 r. - W Bengalu, odwiecznym centrum cholery, zaczyna się pierwsza pandemia (epidemia ogarniająca Ziemię) tej choroby: Chiny, Japonia, Afganistan, Persja, Syria, Egipt, Morze Śródziemne. Następna pandemia wybuchnie tu w 1837 r. i dotrze do Australii oraz Ameryki, zabijając ponad milion ludzi. Potem, dzięki rozwiniętej komunikacji, cholera z Indii wywoła jeszcze kilka pandemii: 1846-1851, 1863-1876, 1883-1896, 1899-1922. W samych Indiach w latach 1817 - 1860 cholera zabije ok. 40 milionów ludzi.
1822 r. - Brytyjski wojskowy Johnson otwiera i przy tym uszkadza Wielką Stupę w Sańći. Jest to początek badań archeologicznych w świętym mieście buddystów: w 1851 r. A. Cunningham odnajdzie szczątki uczniów Buddy, w latach 1881-1884 major Cole zacznie odbudowę sanktuarium, a w latach 1912-1919 J. Marshall zrekonstruuje miejscowe świątynie.
1823 - 1831 r. - Antybrytyjski ruch muzułmanów w Hindustanie oparty na ideach wahabitów. W 1823 r. Said Ahmed Barlewi ogłasza się mahdim (mesjaszem) i wyrusza w kierunku Kalkuty. W 1831 r. wraz Pasztunami opanowuje zbrojnie Peszawar i ogłasza się kalifem, lecz ginie jeszcze w tym samym roku. Jego zwolennicy przetrwają w rejonie Kalkuty aż do ok. 1860 r.
W Bengalu zaś hasła antykolonialne głoszą Hadżi Szariat-ulla oraz Titu Mir.
1824 - 1883 r. - Dajanad Sarasvati, bramin z Gudżaratu, głosi program walki z obcymi wpływami w Indiach. Za jedyną prawdę ogłasza monoteistyczną religię wysnutą z Wed, które są według niego źródłem wszelkiej nauki.
1825 r. - Brytyjczycy podbijają birmański Assam niszcząc miejscowe państwo ludu Szan i włączają go do swoich posiadłości w Indiach.
1828 - 1836 r. - Gubernator brytyjskich Indii, William Bentinck, rozwija gospodarkę Indii, zwalcza niepokoje społeczne i modernizuje indyjskie społeczeństwo. Znosi zwyczaj sati (1829), choć jeszcze długo będzie on potajemnie praktykowany; na przykład rząd Radżastanu jeszcze w roku 1987 będzie musiał zaostrzyć prawo, aby ograniczyć palenie wdów.
1830 - 1840 r. - Katastrofalna epidemia dżumy w Radżputanie osłabia kraj, ułatwiając brytyjską ekspansję.
Lata 1830. - Brytyjskie Indie są potęgą w produkcji włókna juty (dwa gatunki Corchorus capsularis i C. olitorius). Wkrótce rozwinie się masowa produkcja tanich perkali, czyli tkanin bawełnianych z nadrukowanymi wzorami. Indyjskie perkale staną się jednym z głównych towarów eksportowanych do Afryki i Oceanii.
Znaczenia nabierają też indyjskie plantacje maku (Papaver), z którego produkuje się opium i plantacje rycynusu (Ricinus communis) dostarczające oleju.
Brytyjczycy zaczynają akcję na rzecz dostosowania Indii do swoich potrzeb, wprowadzając szkoły (1835) dla indyjskich urzędników. Zakazują krwawych ofiar, jak na przykład w tantrycznej świątyni bogini Durga (utożsamianej z Kali) w Assamie (w tej świątyni tylko jednego dnia w 1565 r. złożono w ofierze aż 140 osób).
Parsowie podejmują współpracę z Brytyjczykami, stając się wkrótce dobrze wykształconą elitą urzędników i przedsiębiorców. Nowym parsyjskim ośrodkiem zostaje Bombaj.
1833 - 1853 r. - Kompania Wschodnioindyjska traci monopol w handlu z Chinami (1833), chociaż istnieje jeszcze 20 lat.
Ok. 1835 r. - Powstają pierwsze plantacje herbaty sprowadzonej z Chin przez Brytyjczyków. Chodzi o przełamanie chińskiej dominacji na rynku herbaty, aby zaopatrywać Europę w ten coraz bardziej doceniany napój.
1835 r. - Wprowadzenie języka angielskiego do indyjskich szkół. Jest to oczywiście próba trwałego połączenia kolonii z metropolią, ale jednocześnie umożliwia napływ nowoczesnych idei i otwiera Indie na świat.
1836 r. - Charles Metcalfe przenosi 4675 tomów z biblioteki Fort William College w Kalkucie do właśnie zakładanej pierwszej i jedynej w Indiach biblioteki publicznej, czyli powszechnie dostępnej. W 1891 r. biblioteka publiczna zostanie włączona do nowej Biblioteki Imperialnej, która od 1903 r. będzie otwarta dla wszystkich. Po uzyskaniu niepodległości przekształca się w Bibliotekę Narodową, która ma gromadzić książki przede wszystkim na temat Indii.
1836 - 1886 r. - Ramakrishna (Ramakriszna), wielki mistyk i filozof z Bengalu. Tworzy system jednoczący podstawowe idee hinduizmu, buddyzmu, islamu oraz chrześcijaństwa zgodnie z zasadą równorzędności wszystkich religii, które są według niego jedynie stopniami (ghaty) na drodze wiodącej zawsze do tego samego Jedynego Boga. Idee Ramakrishny okażą się bardzo nośne, szczególnie poza Indiami, i poważnie wpłyną na myśl religijną oraz filozoficzną świata zachodniego. Oddziałają między innymi na teozofię i antropozofię. W samych Indiach nie znajdą większego zrozumienia, a to ze względu na tradycyjną, indyjską tolerancję i panujące od wieków przeświadczenie, że wszystkie religie są zasadniczo identyczne.
1839 - 1840 r. - Kiedy w 1839 r. umiera ostatni niezależny władca Pendżabu, Randżit Singh, Brytyjczycy zaczynają podbój prawego brzegu Indusu i chwilowo rozciągają swoją władzę aż na Afganistan. Zostaną potem wyparci z większości terytorium Afganistanu, gdzie nie dają sobie rady z wojownikami i trudnym, górskim terenem, ale Pendżab na trwałe wpada w ich ręce. Podbój Pendżabu wywołuje wojnę Sikhów z Brytyjczykami (1845-1846), wygraną przez kolonizatorów.
1842 r. - Brytyjski podróżnik Charles Masson publikuje książkę Narrative of Various Journeys in Balochistan, Afghanistan, and the Punjab. Opisuje w niej między innymi rozległe ruiny koło wioski Harappa. W tym czasie ruiny służą okolicznej ludności za źródło dobrze wypalonych cegieł używanych jako budulec.
1843 r. - Kompania Wschodnioindyjska opanowuje Sindh nad dolnym Indusem.
1845 r. - Dania sprzedaje Brytyjczykom swoje posiadłości w Indiach: Frederiksnagore, czyli późniejsze miasto Serampore (Srirampur) koło Kalkuty oraz Tranguebar, czyli Tarangambadi w Tamilnadzie. Przyczyną jest mała opłacalność handlu prowadzonego w tych portach.
1846 r. - Powstanie muzułmanów-mahdystów w Bengalu rozbite przez Brytyjczyków.
1848 - 1849 r. - Druga wojna z Sikhami zakończona zwycięstwem Brytyjczyków.
1848 - 1951 r. - Szkocki botanik Robert Fortune (1812-1880) podróżuje po Chinach, gromadząc sadzonki roślin. Korzysta ze szklanych pojemników Warda, żeby wysyłać do Wielkiej Brytanii miejscowe kwiaty. Przede wszystkim jednak dzięki wynalazkowi Warda sprowadza do Indii sadzonki krzewów herbacianych. W ciągu XIX w. Indie staną się drugim po Chinach największym w świecie producentem herbaty.
Od połowy XIX w.- Brytyjscy koloniści sprowadzają do Indii chinowiec z Ameryki Południowej. Kora tego drzewa służy do wyrobu leków, a zwłaszcza silnego środka przeciw malarii. Później zaczynają też uprawę koki.
Druga połowa XIX w. - Said Ahmed Chan żąda utworzenia muzułmańskiego szkolnictwa, aby dorównać Europejczykom. Ostro krytykuje go jednak Dżamal ad-Din al-Afgani (1839-1897) głoszący opór wobec kolonializmu i europeizacji.
Do 1852 r. - Birma zostaje podbita i przyłączona do brytyjskich Indii.
1853 r. - Hajderabad oddaje Brytyjczykom 1/3 swego terytorium za niespłacone długi.
Od 1853 r. - Powstaje pierwsza w Azji linia kolejowa Bombaj-Thana.
Niedługo potem rusza szybka rozbudowa indyjskiej sieci kolejowej.
Podczas budowy linii z Karaczi do Lahore inżynierowie bracia John i William Brunton mają problemy z kamieniem na podkład pod tory. Słysząc jednak od miejscowej ludności o ruinach w Brahminabad i koło wioski Harappa, postanowili użyć starożytnych cegieł. W ten sposób duża część prastarych miast zostaje zniszczona, żeby utworzyć podkłady pod torami o długości ok. 150 km.
Fakt dewastacji ruin w Harappie potwierdza generał Alexander Cunningham, który w roku 1856 wizytuje budowę linii kolejowej. Cunningham jest też pierwszym, który publikuje (1872-1875) informacje o starożytnej pieczęci znalezionej w Harappie. Właściwe wykopaliska archeologiczne na tym stanowisku rozpoczną się jednak dopiero w roku 1921.
- 1853 - 1912 r. - Behramji Maharbanji Malabari. Poeta i dziennikarz pochodzenia parsyjskiego.
Wraz z organizacją Seva Sadan walczy o równouprawnienie kobiet w życiu społecznym, polityce i szkolnictwie.
- 1854 r. - Początek uprzemysłowienia Indii za rządów gubernatora lorda Dalhousie.
Brytyjczycy zakładają fabrykę włókna jutowego pod Kalkutą. W tym samym roku powstaje pierwsza linia telegraficzna łącząca Kalkutę i Agrę oraz rozległy system kanałów nawadniających pola w górnym biegu Gangesu, a w 1856 r. powstaje fabryka bawełny w Bombaju. Równolegle trwa proces modernizacji Indii zgodnie z potrzebami brytyjskimi. Powstają anglojęzyczne uniwersytety w Kalkucie, Bombaju i Madrasie (od 1857 r.).
1855 r. - Epidemia dżumy zabija ponad 12 milionów ludzi.
1857 - 1858 r. - Antykolonialne Powstanie Sipajów (po angielsku zwane Great Mutiny), żołnierzy w służbie brytyjskiej.
Bezpośrednią przyczyną powstania jest użycie tłuszczu krów i świń do smarowania pocisków. Obraża to religijne uczucia hinduistów czczących krowę i muzułmanów uważających świnię za nieczystą. Znakiem powstania były placki czapati roznoszone po Indiach. W Delhi powstańcy ogłaszają cesarzem Bahadura Szacha II z dynastii Wielkiego Mogoła. Krwawe walki kończą się jednak klęską słabiej uzbrojonych sipajów, a Brytyjczycy tworzą wtedy własny garnizon wojskowy w Delhi.
- 1858 r. - Po stłumieniu powstania Indie przechodzą pod kontrolę parlamentu brytyjskiego zamiast zlikwidowanej Kompanii Wschodnioindyjskiej. Uspokojeniu ma służyć również przepis zakazujący właścicielom ziemi podwyższania czynszu pobieranego od chłopów dzierżawiących tę ziemię i zakaz usuwania chłopów z uprawianego gruntu.
Brytyjczycy narzucają Indiom własny system prawny, czego wyrazem jest między innymi wprowadzenie prawnego zakazu praktyk homoseksualnych (1861), które w tradycyjnych kulturach indyjskich były tolerowane i nie podlegały karze. Przepis penalizujący homoseksualizm zostanie uchylony dopiero w roku 2009.
1859 r. - Pochodzący z kapłańskiego rodu Parsów w mieście Navsari (południowy Gudżarat) Jamsetji N. Tata (1839-1904) podejmuje pracę u swego ojca Nusserwanjiego, który zaczął handlować w Bombaju. Jamsetji jest dobrze wykształcony, a głowę ma pełną idei unowocześnienia Indii, elektryfikacji i rozwoju szkolnictwa. Zakłada własne przedsiębiorstwo handlujące bawełną w Bombaju (1868), a potem przędzalnię w Nagpur (1874, od 1877 r. jako Empress Mills). Tak zaczyna się wielkie konsorcjum znane jako Tata Group, które w XX w. zajmie się także branżą hotelarską, produkcją stali, elektryczności i chemikaliów, a potem elektroniką, przemysłem maszynowym i samochodowym. Kolejni członkowie rodziny Tata będą zarządzali siecią firm o zasięgu globalnym, jedną z największych na planecie.
1861 - 1878 r. - Wielkie napięcia społeczne spowodowane wyzyskiem. Klęski głodu w Hindustanie (1861, około miliona ofiar), Madrasie (1865), Orissie (1866) a potem w całych Indiach (1876-1878, umiera około 2,5 miliona ludzi). W różnych częściach Indii mnożą się powstania przeciw kolonializmowi, feudałom i lichwiarzom.
Powstania zostają ostro stłumione, a brytyjskie władze kolonialne nakładają cenzurę na prasę (1878).
1862 r. - Jeden z przypadków lewitacji indyjskiego fakira obserwowany w Kalkucie przez księcia Walii i wielu świadków. W tym samym roku w Kalkucie podobno lewituje też sławne brytyjskie medium W. Eglinton.
1863 - 1900 r. - Vivekananda, uczeń Ramakrishny. Niezwykle uzdolniony i dobrze wykształcony jeździ po świecie, propagując filozofię powszechnej tolerancji i miłości (bhakti). W 1897 r. zakłada międzynarodową Misję Ramakrishny wzorowaną na misjach chrześcijańskich, aktywnie działającą na rzecz upowszechnienia filozofii bhakti i monoteizmu.
1864 r. - Powstaje brytyjska Imperialna Służba Leśna, czyli sterowany centralnie rząd zajmujący się leśnictwem w Indiach. W roku 1866 niemiecki uczony dr Dietrich Brandis zostaje pierwszym inspektorem generalnym służby leśnej. W roku 1938 zaś w Dehradun zostanie założony pierwszy indyjski college kształcący leśników.
1868 r. - Powstaje dziennik Amrita a Bazar Patrika w mieście Baghbazar.
Następną indyjską gazetą będzie anglojęzyczny dziennik The Hindu w Madrasie (1878).
1869 r. - Brytyjczycy zakładają pierwszy naukowy ogród botaniczny w strefie Himalajów w miejscowości Rangyroon w pobliżu Darjeeling. W 1878 r. ogród zostanie przeniesiony do Darjeeling.
1872 r. - Brytyjczycy uruchamiają kopalnię Kherwa w północnym Pendżabie. Wydobywają tam różową od tlenków żelaza sól kamienną zwaną solą himalajską.
O tych złożach wspominali uczestnicy wyprawy Aleksandra Macedońskiego w IV w. p.n.e. Potem wydobywano tam sól za czasów Wielkiego Mogoła., lecz produkcję na wielką skalę zaczynają dopiero Brytyjczycy. Główny tunel projektuje i buduje inżynier górniczy dr H. Warth.
Sól himalajska bywa uznawana za leczniczą, ponieważ znajdują się w niej pierwiastki wpływające na ludzki organizm, w tym: żelazo (przeciw anemii), wapń (kości), magnez (układ nerwowy), cynk (układ immunologiczny), miedź (antybakteryjna), siarka (skóra, włosy, paznokcie), fosfor (kości), chrom (obniża poziom cukru we krwi), selen (układ immunologiczny).
W XX w. kopalnie Kherwa będzie nie tylko miejscem wydobycia soli, lecz także celem turystów, którzy będą mogli zwiedzać obszerne podziemne komory i kopalniane chodniki.
1872 - 1950 r. - Bengalski myśliciel Aurobindo Ghosh. Podejmuje próbę zjednoczenia tradycyjnych filozofii Indii i Europy, aby stworzyć koncepcję nadczłowieka możliwie najbardziej zbliżonego do Jedynego Boga.
1873 - 1903 r. - Irlandzki językoznawca sir George Abraham (1851-1941) pracuje w brytyjskiej administracji Indii. Dzięki temu może potem opracować szereg dzieł o literaturze Hindustanu (1889) i językach Indii (1898-1928) oraz 19 tomów słownika obejmującego 364 języki i dialekty subkontynentu indyjskiego.
1875 r. - Dajanand Sarasvati zakłada zmilitaryzowaną organizację religijnych fundamentalistów, Arja Samadż, dla zwalczania obcej wiary i odbudowania religii wedyjskiej.
1875 r. - Powstaje muzułmański uniwersytet w Aligarhu dla arystokratów, głoszący rozdzielenie muzułmanów i hinduistów.
1875 - 1950 r. - Vallabhbai Jhaverbhai Patel. Prawnik i jeden z najwybitniejszych działaczy na rzecz wyzwolenia Indii. Od 1917 r. uczestniczy w ruchu biernego oporu, za co kilkakrotnie trafia do brytyjskiego więzienia. Jest poważnym rywalem Nehru w wyborach przewodniczącego Indyjskiego Kongresu Narodowego, lecz na prośbę Gandhiego rezygnuje z walki, aby utrzymać jedność partii.
1876 r. - Brytyjczycy podporządkowują sobie księstwo Kalat we wschodnim Beludżystanie, zachowując jednak lokalną dynastię jako wasali.
Nad zachodnią częścią Beludżystanu panuje Persja.
1876 - 1878 r. - Klęska głodu w Indiach pochłania ok. 5 milionów ofiar.
1877 r. - Królowa Wiktoria ogłasza się cesarzową Indii, a Indie zostają cesarstwem zależnym od Wielkiej Brytanii, czego znakiem jest obecność Union Jack na indyjskiej fladze.
1878 - 1879 r. - Wojna z Afganistanem zakończona uzależnieniem go od Brytyjczyków w 1880 r.
1879 r. - Wasudew Balwant Phadke organizuje powstanie marackich chłopów w Maharasztra pod hasłami zniesienia feudalizmu i zmniejszenia podatków. Po stłumieniu buntu Brytyjczycy zakazują posiadania broni przez Indusów. Mimo to wybucha powstanie w Rampura (krwawo stłumione w 1880 r.) w prowincjach Bihar, Radżputan i Malbar (1881-1882), strajki robotników w Kalkucie, Bombaju i innych miastach (1882-1890). Od 1890 r. działają związki zawodowe, najpierw wśród włókniarzy w Bombaju.
1879 - 1949 r. - Sarojini Naidu. Znana poetka i działaczka na rzecz praw kobiet.
1885 r. - W Bombaju odbywa się pierwszy zjazd Ogólnoindyjskiego Kongresu Narodowego, antykolonialnej organizacji głównie inteligentów i kapitalistów walczących o wolność Indii metodami parlamentarnymi.
1886 r. - Powstaje Muzułmańska Konfederacja Oświatowa o celach podobnych do Kongresu. Brytyjczycy próbują wykorzystać i powiększyć animozje między hinduistami i muzułmanami. Częścią tej polityki jest także uznanie szlachectwa Agi Szacha I, imama ismailitów a zarazem reformatora islamu.
1887 - 1920 r. - Srinivasa Ramanujan, jeden z największych matematycznych geniuszy w dziejach ludzkości.
Pochodzi z biednej rodziny należącej do kasty braminów. Jako niebywale zdolny otrzymuje stypendium naukowe, żeby studiować w Government Arts College for Men w Kumbakonam, lecz nie zdaje egzaminów z przedmiotów niematematycznych. Podejmuje potem próby nauki w innej szkole, lecz po dwukrotnym oblaniu egzaminów rezygnuje. Wraz z żoną żyje w Madrasie i mimo nędzy oraz choroby stale zajmuje się badaniami matematycznymi. Swoje odkrycia wysyła do trzech brytyjskich matematyków, ale tylko jeden z nich, Godfrey H. Hardy wykazuje zainteresowanie i zaprasza go do Wielkiej Brytanii. Ramanujan pracuje w Cambridge od roku 1914, ale zimny klimat i trudna do utrzymania w Anglii dieta wegetariańska odbijają się na zdrowiu młodego geniusza - Ramanujan choruje na gruźlicę. Wreszcie w roku 1919 wraca do Indii.
1889 r. - Podczas obrad Kongresu Pandita Ramabai (1858-1922), znawczyni sanskrytu i pisarka (w marathi), proponuje hindi jako język urzędowy indyjskiego państwa.
1891 r. - W Indiach zostaje wprowadzony zakaz zatrudniania dzieci do dziewiątego roku życia i obowiązkowy jeden dzień wolny od pracy w każdym tygodniu. Przepis jest stosowany tylko w fabrykach zatrudniających ponad 50 osób. Nadal jednak ludność godzi się na łamanie tego zakazu, ponieważ jest w większości skrajnie biedna i potrzebuje pracy.
1891 r. - Brytyjczycy podbijają muzułmańskie księstwa Hunza i Nagar w dolinie rzeki Hunza (Pamir) a Rosjanie resztę Pamiru. Większość mieszkańców Pamiru stanowią muzułmanie. Często ich zajęciem jest rozbój, a najsławniejsi rozbójnicy tej epoki to Sahib-nazar oraz jego synowie napadający na karawany w latach 1890.
1893 r. - Podczas epidemii cholery do Kalkuty przybywa Waldemar W. Haffkine z Instytutu Pasteura. Mimo krytyki ze strony innych uczonych i zamachu islamistów pragnących go zabić za grzeszny sprzeciw wobec woli Allaha przeprowadza szczepienie ok. 25 tysięcy osób i wygasza zarazę. Niestety, musi wyjechać do Francji, kiedy zapada na malarię. Wraca jednak w roku 1895 i w ciągu zaledwie siedmiu miesięcy szczepi jeszcze 30 tysięcy osób.
1895 r. - Narodziny mistyka i mędrca Krishnamurti, który objedzie niemal cały świat, ucząc dobroci i łagodności. Stanie się jednym z duchowych przywódców ludzkości w XX w.
1896 r. - W Bombaju wybucha epidemia dżumy.
Władze miasta proszą o pomoc W. W. Haffkine’a, który wkrótce przyjeżdża i podejmuje morderczą pracę, żeby znaleźć szczepionkę. Jeden z asystentów popada w depresję, a dwaj inni odchodzą, nie wytrzymując napięcia, lecz po trzech miesiącach szczepionka jest gotowa. Haffkine wypróbowuje jej działanie na samym sobie, a w roku 1897 przeprowadza szczepienie ludności miasta.
Uczony osiada później w Bombaju na 20 lat i zakłada instytut prowadzący szczepienia na obszarze całych Indii. W uznaniu zasług otrzyma brytyjski tytuł szlachecki.
1896 - 1906 r. - W brytyjskich Indiach umiera z głodu ok. 10 milionów ludzi.
1896 - 1981 r. - A. C. Bhaktivedanta Swami Brabhupada, sławny mistyk i myśliciel, twórca światowego ruchu religijnego Hare Krishna (Kriszna) wyznającego wiarę w jednego boga Krisznę.
1899 - 1900 r. - Kolejna klęska głodu. Ginie ponad milion ludzi.
1905 - 1911 r. - Brytyjczycy dzielą Bengal na muzułmański Bengal Wschodni i hinduistyczny Assam. Chcą w ten sposób osłabić ruch antykolonialny. Mimo to w 1906 r. w Dhace powstaje antybrytyjska Liga Muzułmańska, a rok później wybucha bunt bengalskich chłopów przeciw wielkim posiadaczom i Brytyjczykom.
1910 r. - Powstaje medialna korporacja Associated Press of India zajmująca się prasą i informacją. Zostanie potem podporządkowana agencji Reuters (1945) i włączona do kierowanego przez Reuters Press Trust of India (1947).
1912 r. - Stolica brytyjskich Indii zostaje przeniesiona z Kalkuty do New Delhi.
1912 - 1936 r. - Orissa i Bihar są przejściowo jedną prowincją brytyjskich Indii.
1916 - 1917 r. - Wielkie strajki niezadowolonych, wyzyskiwanych robotników w Bombaju.
1917 r. - Powstaje pierwszy indyjski uniwersytet, Osmania University, z miejscowym językiem wykładowym (urdu) w Hajderabadzie nad Indusem. W tym samym roku indyjski uczony Jagadis Chandra Bose zakłada w Kalkucie wielki instytut fizjologii roślin, wkrótce jedną z najlepszych placówek tego typu na świecie.
Od 1917 r. - Indyjskie oddziały wojskowe biorą udział w I wojnie światowej.
1918 r. - Mohandas Karamchand Mahatma (Wielka Dusza) Gandhi (jego nazwisko to kastowy znak sprzedawców pachnideł, 1869-1948) staje na czele Kongresu. Pochodzi z Gudżaratu, studiował prawo w Londynie (stracił więc kastową czystość), a potem jako prawnik w Południowej Afryce pracował na rzecz poprawy warunków życia i politycznej emancypacji tamtejszych Indusów. Jest hinduistycznym mistykiem, ale chce porozumienia z muzułmanami. Pokojowo walczy o wolność Indii, zakazując wojny (pacyfizm) zgodnie z zasadą ahimsa lub satyagraha (angielskie non-violent resistance). Nakazuje bojkot Brytyjczyków (obywatelskie nieposłuszeństwo) i sabotaż, aby pozostawić ich w próżni.
Mimo sprzeciwu Gandhiego, dochodzi jednak do zbrojnych wystąpień chłopów przeciw Brytyjczykom w latach 1920.
1920 r. - Chrześcijański misjonarz J. A. L. Singh koło wsi Midnapore, na zachód od Kalkuty, znajduje dwoje dzikich dzieci wychowanych przez wilczycę (ginie w obronie gniazda) i zachowujących się jak wilki. Młodsze z nich umiera, ale starsze przeżyje 9 lat, z trudem nauczy się chodzić na dwóch nogach, jeść ręką i używać około 30 angielskich słów.
Od 1920 r. - Coraz wyraźniejsze wpływy lewicowych ugrupowań politycznych.
Wiąże się to w dużym stopniu z rozwojem przemysłu, zwłaszcza włókienniczego. Indie są ogromnym krajem, o wielkim potencjale ludnościowym i ekonomicznym. Mają też największą w Azji sieć linii kolejowych.
1924 r. - Zwołany do Bombaju przez Gandhiego zjazd partii politycznych służy konsolidacji sił antykolonialnych.
1925 r. - Powstaje Komunistyczna Partia Indii.
1928 r. - Przychodzi na świat Sai Baba, w przyszłości założyciel monoteistycznej sekty nawiązującej do hinduizmu, legendarny uzdrowiciel i mistyk. Według wyznawców i relacji świadków kilkakrotnie wykazał zdolność do bilokacji.
1929 r. - J. Nehru staje na czele Kongresu, który głosi program usunięcia Brytyjczyków i zdobycia niepodległości.
Od 1930 r. - Indie są największym producentem cukru trzcinowego, wyprzedzając Kubę, ale mało eksportują.
1930 - 1933 r. - Kongres Narodowy pod wodzą Gandhiego (Człowiek Roku 1930) prowadzi wyłącznie pokojową akcję na rzecz niepodległości. Podczas robotniczej demonstracji 1 V 1932 r. padają żądania pełnej niepodległości dla Indii
1931 r. - Archeologiczna sensacja, w dolinie Gilgit (Dardystan) zostają odkryte buddyjskie teksty na korze, głównie w pali, liczące sobie ok. 1700 lat. Jest to jedno z najcenniejszych odkryć dla badaczy indyjskich religii i językoznawców.
1935 r. - Kobiety w brytyjskich Indiach (później India, Pakistan, Bangladesz i Birma) otrzymują prawa wyborcze.
31 V 1935 r. - Ok. 60 tysięcy osób ginie w trzęsieniu ziemi w Quetta.
1937 r. - Kongres Narodowy J. Nehru, M. Gandhiego i S. C. Bose wygrywa wybory do rządów prowincji Indii, co daje mu silną pozycję wobec Brytyjczyków.
16 VII 1937 r. - Patna jest miejscem jednej z pierwszych dużych katastrof kolejowych na Półwyspie Indyjskim: ginie 107 osób.
Koleje indyjskie są znane z dużej liczby wypadków, co wynika z zaniedbań, braku właściwej technicznej kontroli pociągów i torów, nieprzestrzegania przepisów bezpieczeństwa oraz przeciążenia wagonów zbyt dużą liczbą pasażerów (często jeżdżących wręcz na dachu). Pewną rolę odgrywają też warunki naturalne: monsunowe deszcze, osuwiska ziemi, zwłaszcza w górach, gwałtowne wylewy rzek. Sytuacja nie zmieni się również po uzyskaniu niepodległości przez Republikę Indii, Pakistan, Bangladesz i Sri Lankę.
- 1939 - 1945 r. - Indie jako część Imperium Brytyjskiego, uczestniczą w II wojnie światowej (zagraża im japońska inwazja z Birmy). Subhas Chandra Bose, jeden z przywódców Kongresu Narodowego, wbrew Gandhiemu dąży do zbrojnego powstania przeciw Brytyjczykom zajętym wojną w Europie. W rezultacie Chandra trafia do aresztu domowego.
M. A. Jinnah żąda utworzenia odrębnego państwa indyjskich muzułmanów (1940).
- 1941 r. - Dzięki pomocy Niemców i sowieckiego NKWD Bose ucieka z Indii przez Afganistan do ZSRS. Stamtąd jedzie do Berlina, aby tam doprowadzić do utworzenia (1942) indyjskiego legionu wraz Hitlerem walczącego przeciw Brytyjczykom.
Kiedy jednak okaże się, że Hitler nie jest entuzjastą szybkiego marszu na Indie, Bose wyjedzie do Singapuru (III 1943) i tam zorganizuje indyjską armię współpracującą z Japończykami walczącymi w Birmie. Bose zginie w lotniczej katastrofie (1945).
Indyjski legion walczy potem w Holandii, Francji (słynie z okrucieństwa wobec partyzantów) i w Niemczech.
Indyjska armia jako sojusznik Japonii zostanie rozbita w Birmie. Schwytani żołnierze indyjscy z Europy i Birmy staną potem przed sądem jako zdrajcy, lecz nacisk indyjskiej opinii publicznej niechętnej Brytyjczykom zmusi władze do rezygnacji z surowych wyroków.
1941 r. - Buddyjski kongres Ladakhu odrzuca tradycyjną tutaj poliandrię. Jednak dawne zwyczaje utrzymują się długo, bo jeszcze w latach 1970. niektóre kobiety będą miały po kilku mężów.
1941 r. - Abul-Ala Maududi zakłada skrajnie konserwatywny ruch muzułmański Dżamat.
Według niego Koran zawiera odpowiedź na wszystkie pytania, islam ma ogarnąć cały świat, a bezbożny Zachód jest niemoralny i stoi w obliczu bliskiej klęski. Te poglądy staną się jednym z filarów muzułmańskiego terroryzmu w XX i XXI w.
- Od 1941 r. - Kalkuta jest największym miastem Indii z 3 milionami mieszkańców.
Do 1955 r. ta liczba wzrośnie do 5 milionów, a w 2000 r. osiągnie 15,7 miliona. Dzieje się tak głównie przez rozrost slumsów, dzielnic nędzarzy, którzy przybywają ze wsi w poszukiwaniu pracy. W slumsach nie ma ani czystej, ani bieżącej wody, brakuje kanalizacji, szerzą się choroby i kwitnie przestępczość.
Początek 1942 - jesień 1943 r. - Wywołany przez Brytyjczyków głód zabija kilka milionów ludzi w Bengalu.
1942 r. - Słynna rezolucja Kongresu Narodowego Quit India! (po angielsku Opuśćcie Indie!) zapowiada wyzwolenie Indii.
1946 r. - Zbrojne powstanie usuwa brytyjskie oddziały, a Londyn godzi się przyznać Indiom pełną niepodległość.
Trwa konflikt między indyjskimi muzułmanami i hinduistami, wcześniej podsycany przez Brytyjczyków, aby łatwiej rządzić ogromną kolonią.
Zaczynają się spory o ustalenie granic z Birmą, zwłaszcza w Assamie i na Andamanach.