← Kraje niemieckie do 1871 r.Szwajcaria →

Niemcy, Austria i Luksemburg po 1871 r.

• 1871 r. - Kościół katolicki żąda od cesarza Niemiec przywrócenia Państwa Kościelnego i oddania klerowi kontroli nad szkolnictwem. W odpowiedzi rząd zaczyna Kulturkampf (walka o kulturę), czyli szereg działań mających usunąć wpływy kleru z państwowego szkolnictwa i polityki. Zakazuje politycznej agitacji w kościołach, likwiduje zakony (1872) i zrywa kontakty dyplomatyczne z papiestwem (1873). Niemcy wprowadzają nakaz zawierania ślubu cywilnego, a ślub kościelny może być ewentualnie zawarty dodatkowo po cywilnym (1874-1875). Rząd uzależnia Kościół finansowo od państwa (1875), opłacając kler z państwowej kasy i przyznaje sobie prawo ingerowania w politykę kadrową Kościoła.

Nowa konstytucja czyni Niemcy federacją (rzeszą) złożoną początkowo z 22 monarchii i 3 miast (Hamburg, Bremen, Lubeka) pod zwierzchnictwem cesarza z dynastii Hohenzollernów. Jeszcze w tym samym roku do Cesarstwa Niemieckiego przyłączają się wszystkie państwa południowoniemieckie oprócz Austrii rządzonej przez cesarzy z dynastii Habsburgów. W latach 1874-1877 zostaje ujednolicone niemieckie prawo, sądownictwo i pieniądz, to znaczy marka, która od roku 1873 jest oparta o parytet złota. W 1875 r. powstaje Bank Rzeszy Niemieckiej (bank centralny).

• 1871 r. - Austria wprowadza system metryczny. Zakupiony w Hamburgu w 1867 r. wzorzec długości (1,896 m) wykonany ze szkła staje się podstawą do powiązania miar austriackich z niemieckimi. Zostaje też określony sposób przeliczania dawnych miar na nowe. Od 1. stycznia 1876 r. jedynym legalnym systemem miar i wag na całym obszarze Austrii jest system metryczny.

• Od 1871 r. - Austro-Węgry rezygnują z konkordatu (umowa z Kościołem katolickim) i zajmują majątek stowarzyszeń religijnych. Na fali liberalizacji do urzędów w Czechach zostaje wprowadzony język narodowy (1880).

• 1872 r. - Prusy ostatecznie wprowadzają system metryczny nowym jednostkom nadając stare nazwy: 1 mm = 1 linia; 1 cm = 1 cal; 1 m = 1 pręt; 10 m = 1 łańcuch. W następnych latach miary zostaną stopniowo ujednolicone na całym obszarze Niemiec.

• 22-25 V 1875 r. - W mieście Gotha odbywa się zjazd sił lewicowych.

Organizują go August Bebel (1840-1913) i Wilhelm Liebknecht (1826-1900) z Allgemeiner Deutscher Arbeiterverein (ADAV, Ogólnoniemiecki Związek Robotników). Powstaje Program Gotajski zakładający istnienie liberalnego państwa, utworzenie socjalistycznego społeczeństwa i zniesienie wszelkich nierówności.

Przeciwnikiem takiego programu jest Karol Marks: wydaje w Hamburgu pierwszy tom swojej wizji dziejów Kapitał (kolejne tomy ukażą się w roku 1885 i 1894), która będzie potem podstawą dla ideologii komunistycznej. W przeciwieństwie do Programu Gotajskiego zakładającego stopniowy rozwój państwa socjalistycznego Marks jest zwolennikiem rozwiązań siłowych poprzez rewolucję, która miałaby zbrojnie obalić kapitalizm i przemocą wprowadzić dyktaturę proletariatu. Ostro krytykuje Bebela i Liebknechta za „reformizm” W 1869 r. Marks założył Międzynarodowe Stowarzyszenie Robotników (I Międzynarodówka), pierwszą tak wielką organizację grupującą partie socjalistyczne i komunistyczne z różnych krajów.

Natomiast Bebel i Liebknecht po zjeździe w Gocie zakładają Sozialistische Arbeiterpartei Deutschlands (SAP, Socjalistyczna Partia Robotnicza Niemiec), która w roku 1890 w Eisenach przekształci się w socjaldemokrację SPD (Sozialdemokratische Deutsche Partei).

W roku 1890 związki zawodowe zajmujące się dotąd tylko określonymi grupami zawodowymi utworzą wspólną komisję, a w roku 1919 ogólnoniemiecki sojusz związków zawodowych.

Pod wpływem presji ze strony ruchów lewicowych rząd Bismarcka wprowadza przepisy mające zneutralizować wpływy socjalistów: socjalna ochrona, ubezpieczenia robotników od wypadków (poszkodowani otrzymują pomoc finansową), kasy chorych (robotnicy płacą małą comiesięczną składkę, aby mieć opiekę lekarską), emerytura dla ludzi starych (wypłacana z zarobków aktualnie pracujących) i renta na wypadek inwalidztwa (wprowadzana w latach 1883-1892), niedziela wolna od pracy oraz zakaz zatrudniania dzieci do 13 roku życia (1889). Z czasem powstają zasiłki (niewielkie wypłaty z kasy robotników lub państwa) dla bezrobotnych. Jest to początek realizacji idei państwa dobrobytu.

• 1875 - 1965 r. - Albert Schweitzer, urodzony we francusko-niemieckiej Alzacji luterański teolog, filozof, organista, muzykolog i lekarz. Głosi poszanowanie dla wszystkich istot (etyczny biocentryzm, zapowiedź ekologizmu). W 1913 r. zakłada szpital w Lambaréné we francuskim Gabonie i będzie w nim pracował do śmierci. Jako obywatel Niemiec zostaje internowany przez Francuzów w latach 1917-1918. W 1952 r. otrzymuje Pokojową Nagrodę Nobla.

• 1877 r. - W Hamburgu powstaje cmentarz Ohlsdorf. W 1996 r. zostanie zamieniony w muzeum jako jeden z największych cmentarzy świata (około 1,5 miliona pochowanych).

• 1878 - 1890 r. - Niemcy znoszą ustawy antykościelne, chociaż zachowują ścisły rozdział państwa i Kościoła.

Wdzięczny za to papież przyznaje Bismarckowi Order Najwyższy Chrystusa (1885).

• 1879 r. - Układ Austro-Węgier z Niemcami przeciw Rosji. Dzięki tej umowie i następnym z Niemcami i Włochami (1882, 1887) oraz Rumunią (1883) Austro-Węgry stają się dominującą siłą na Bałkanach.

• 1879 r. - Inżynier Karl Benz zakłada firmę Mannheimer Gasmotorenfabrik w Mannheim, gdzie produkuje dwusuwowe silniki gazowe. Cztery lata później fabryka przekształca się w spółkę Benz & Cie. Rheinische Gasmotorenfabrik in Mannheim. Od 1886 r. wytwarza pierwsze w Niemczech samochody własnej konstrukcji.

• 1879 - 1955 r. - Albert Einstein, jeden z największych umysłów wszech czasów, fizyk i twórca teorii względności. Psychiatrzy twierdzą, że jego niebywały intelekt jest związany z łagodną formą autyzmu lub schizofrenii.

Urodził się w rodzinie niemieckich Żydów w Ulm. Studiuje w Zurychu (Szwajcaria) i tam poznaje Serbkę Milevę Marić, swoją pierwszą żonę, która w dużym stopniu pomaga mu we wczesnych pracach naukowych. Albert jednak nie przyznaje się do tej pomocy, a po kilku latach zmienia swój stosunek do Milevy. Traktuje ją jak swoją własność, poniża, zakazuje odzywania się, jeśli nie jest pytana, a w zamian żąda prania, sprzątania domu i gotowania i w dodatku ma kochanki. Ostatecznie rozwodzi się z Milevą w 1919 r. i żeni ze swoją kuzynką Elsą Einstein. Pracuje w kilku miastach na terenie Niemiec, a po dojściu Hitlera do władzy ucieka do Stanów Zjednoczonych.

• 1880 r. - H. Kleyers zakłada we Frankfurcie nad Menem fabrykę rowerów Adler. Potem produkuje też maszyny do pisania i samochody. Powstaje pierwszy elektryczny tramwaj szynowy firmy Werner Siemens, a w 1883 r. G. Daimler buduje silnik spalinowy użyty w motocyklu (1885) i samochodzie (1886). Firma Siemens und Halske wprowadza w Berlinie trolejbusy (1882-1892) - tramwaje bez szyn zasilane prądem z trakcji elektrycznej, czyli drutów nad jezdnią.

• 1881 r. - W. Winternitz (1835-1917) zostaje kierownikiem pierwszej na świecie katedry balneologii w Wiedniu.

• 1882 - 1935 r. - Genialna matematyczka żydowskiego pochodzenia Emmy A. Nöther (Amalie Emmy Nöther lub Noether), córka wybitnego matematyka Maxa Nöthera. Mimo oporu patriarchalnego, antyfeministycznego i antysemickiego środowiska uniwersyteckiego uczęszcza na wykłady z matematyki na uniwersytecie w Erlangen. Potem w Göttingen (Getynga) słucha wykładów między innymi D. Hilberta, F. Kleina, H. Minkowskiego i K. Schwarzschilda. Uzyskuje tytuł doktora i prowadzi wykłady, ale przez kilka lat uniwersytet jej nie płaci, ponieważ jest kobietą. Po dojściu Hitlera do władzy ucieka do USA, gdzie pozostanie do śmierci (umrze na raka). Jej brat zaś szuka schronienia w ZSRS i zginie w sowieckim obozie koncentracyjnym.

• Od 1882 r. - Słynny geograf i geopolityk F. Ratzel (1844-1904), zwolennik determinizmu geograficznego, popularyzuje koncepcję Lebensraum (przestrzeń życiowa narodów) wprowadzoną przez E. Kappa (1845) i spopularyzowaną przez O. Peschela (1860). Będzie ona częścią ideologii kolonializmu i pruskiego militaryzmu, a potem Hitlera (zwłaszcza w agresywnych geopolitycznych koncepcjach K. Haushofera, 1869-1946).

• Od 1884 r. - Ekspansja Niemiec w Afryce i Melanezji. W 1887 r. powstaje Niemieckie Towarzystwo Kolonialne, a w 1898 r. Niemcy opanowują rejon Jiaozhou (Kiautschou) w Chinach.

• 1885 - 1953 r. - Hugo Schmeisser, konstruktor broni. W latach 1945-1952 przetrzymywany w ZSRS.

• 1886 r. - Robert Bosch (1861-1942) zakłada w Stuttgarcie Werkstätte für Feinmechanik und Elektrotechnik, czyli Warsztaty Mechaniki Precyzyjnej i Elektrotechniki. Bosch pochodził z wielodzietnej rodziny chłopskiej, ale otrzymał wykształcenie mechaniczne, a w latach 1884-1885 pracował w zakładach mechanicznych w USA. W 1902 r. Bosch wynajduje szybki i skuteczny zapłon elektryczny do samochodów, co przynosi mu zyski i popularność. W następnych latach firma Boscha stanie się jednym z największych producentów elektrycznych maszyn i narzędzi nie tylko w Niemczech, ale na świecie.

• 1886 - 1982 r. - Karl Frisch, austriacki badacz zmysłów u pszczół (barwa, dźwięk, zapach, komunikacja).

• 1886 - 1963 r. - Robert Schuman. Polityk pochodzący z głęboko religijnej rodziny niemieckiej, urodzony w Luksemburgu, wychowany w należącej do Niemiec Lotaryngii i wykształcony w Niemczech, a po 1918 r. obywatel Francji.

• 1888 r. - Powstanie austriackiej partii socjalistycznej.

• 1888 r. - Po śmierci cesarza Wilhelma I przez trzy miesiące rządzi łagodny Fryderyk III, lecz cierpi na raka krtani z powodu palenia tytoniu. Po jego przedwczesnej śmierci na tron wstępuje cesarz Wilhelm II, znany z bezwzględności i militaryzmu. Za jego czasów do głosu dochodzą szowiniści i militaryści w rodzaju generała Friedricha A. J. von Bernhardiego (1849-1930), który w szeregu książek dowodzi, że Niemcy mają obowiązek prowadzić wojny. Jest autorem zbitki słownej „Weltmacht oder Niedergang”, co oznacza, że Niemcy muszą być światowym mocarstwem lub zginą. To hasło jest potem używane przez nacjonalistów podczas obu wojen światowych.

• 1889 r. - Trzy ostatnie miasta hanzeatyckie, Hamburg, Bremen i Lubeka, wchodzą do unii celnej z Niemcami

• 1889 r. - Austriacki następca tronu, książę Rudolf, w tajemniczych okolicznościach popełnia samobójstwo wraz ze swoją przyjaciółką. Dwór sprawę wyciszył, aby uniknąć nieprzyjemnego skandalu obyczajowego

• 1890 r. - Śmierć Wilhelma III, króla Niderlandów, kończy dynastię orańską oraz unię Luksemburga i Holandii. Na tron Luksemburga wstępuje książę Adolf von Nassau.

W tym czasie Luksemburg staje się potęgą w produkcji stali.

• 1890 r. - Konflikt Wilhelma II z Bismarckiem doprowadza do rezygnacji wszechwładnego kanclerza.

• 1890 r. - Brytyjczycy przekazują Niemcom wysepkę Helgoland w zamian za ich neutralność w Zanzibarze.

• 1890 r. - Gottlieb Daimler i Wilhelm Maybach zakładają spółkę Daimler-Motoren-Gesellschaft w Cannstatt koło Stuttgartu. Produkują silniki benzynowe a potem samochody.

• 1891 r. - Hermann Gutzmann (1865-1922) zakłada w Berlinie klinikę leczącą wady wymowy (zwłaszcza jąkanie, czyli zacinanie się na niektórych sylabach) i tworzy dział medycyny nazwany foniatrią (późniejsza logopedia).

• 1891 r. - Aptekarz August Oetker (1862-1918) i jego żona Karolina zakładają w Bielefeld (Nadrenia) przedsiębiorstwo Dr. Oetker. Pierwszym ich produkt to proszek do pieczenia Backin oparty na recepturze E. N. Horsforda i L.C. Marquarta. Nowością jest sprzedaż proszku w torebkach zawierających porcję wystarczającą na 1 funt mąki. Z czasem asortyment ulegnie poszerzeniu, obok środków do pieczenia i gotowania pojawią się też książki kucharskie, a od 1908 r. przedstawicielstwa firmy zaczną działalność nie tylko w Niemczech, lecz również w Austrii, Holandii, Belgii, Luksemburgu, Danii, Norwegii, Polsce, Włoszech, Francji i Szwajcarii. Firma przetrwa do 2004 r., kiedy przejmie ją konsorcjum Onken.

• 14-20 X 1891 r. - W Erfurcie odbywa się kongres ugrupowań lewicowych zwołany przez Augusta Bebela i Karla Kautskyego z SPD. Ustalona na kongresie strategia dalszego działania socjaldemokratów znana potem jako Program Erfurcki zakłada rezygnację z prób siłowego przejęcia władzy, zalecając w zamian stopniowe przekształcanie państwa w kierunku socjalizmu.

• 1891 - 1905 r. - Feldmarszałek hrabia Alfred von Schlieffen (1833-1913) jest szefem sztabu armii pruskiej. Słynie jako jeden z twórców strategicznych planów wojny z Francją. Według jego koncepcji miałaby to być wojna błyskawiczna (Blitzkrieg), kiedy wojska Niemiec zaskoczyłyby Francuzów możliwie szybko przechodząc przez niziny Belgii i docierając na tyły wojsk przeciwnika, zanim Francuzi zdążyliby przegrupować swoje siły.

• 1892 - 1894 r. - Epidemia cholery dotyka Niemcy. W samym Hamburgu umiera 8600 osób.

• 1895 r. - Niemcy otwierają budowany od ośmiu lat Kanał Cesarza Wilhelma łączący Bałtyk i Morze Północne (Nord-Ostsee- Kanal), aby uniknąć opłat za przepływanie Cieśnin Duńskich. W 1948 r. zostanie wprowadzona nazwa Kanał Kiloński (Kiel Kanal) od Kilonii (Kiel) - miasta w pobliżu ujścia Łaby do Bałtyku.

• 1896 r. - Wilhelm II ogłasza Weltpolitik, zakładającą imperialną ekspansję Niemiec.

• 1896 r. - Nowe liberalne prawo wyborcze pozwala socjalistom wejść do parlamentu Austro-Węgier, a rosnąca samodzielność narodów, zwłaszcza Czechów, doprowadza do konfliktu słowiańsko-niemieckiego.

• 1898 r. - Powstaje Deutsche Gramophon, w przyszłości słynna niemiecka firma produkująca nagrania muzyczne.

• 1898 r. - Włoski anarchista morduje austriacką cesarzową Elżbietę, żonę Franciszka Józefa.

• 1898 r. - Niemiecki działacz Wilhelm Wetekamp występuje z oficjalną propozycją, aby państwo otaczało opieką i chroniło obszary szczególnie cenne pod względem przyrodniczym. Co prawda jego projekt nie zostaje zrealizowany natychmiast, ale w 1906 r. powstanie pruski urząd konserwatora przyrody zajmującego się ochroną środowiska. Jako pierwszy to stanowisko obejmie botanik Hugo Conwentz.

Idea obszarów chronionych zaś wróci w przyszłości jako parki narodowe.

• 1899 r. - August Horch (1868-1951) zakłada firmę Horch & Cie w Köln-Ehrenfeld i buduje swój pierwszy samochód z silnikiem spalinowym. Jako pierwszy w Niemczech konstruuje silniki kilkucylindrowe (1903, 1907). Po kilku przenosinach firmy i problemach finansowych zakłada nowe przedsiębiorstwo w Zwickau (1909), które rok później nazywa Audi (łaciński odpowiednik niemieckiego słowa horch oznaczającego uważne słuchanie). W 1932 r. po kolejnych problemach przedsiębiorstwo Audi łączy się z saksońskimi producentami samochodów Horcha i otrzymuje nową nazwę Auto Union.

• 1900 r. - W Saksonii trwa półroczny strajk włókniarzy, którzy żądają podniesienia zarobków.

• 1902 r. - Powstaje ogromny pięciomasztowy żaglowiec Preussen.

Większy jest tylko amerykański siedmiomasztowy Thomas W. Lawson (1902). Mimo dominacji parowców, wielkie żaglowce nadal służą do przewożenia lekkich i trwałych towarów, które wytrzymują długi transport.

• 1902 r. - Berlin otrzymuje system kolei podziemnej, pierwsze metro w Niemczech.

• 1903 r. - Układ Austro-Węgier z Rosją o równowadze sił na Bałkanach. W 1908 r. Austria zajmie turecką Bośnię i Hercegowinę.

• 1905 r. - Wielki strajk robotników niemieckich (408 tysięcy osób) żądających podwyżki płac.

• 1905 r. - Wynalazca i przedsiębiorca Hermann Anschütz-Kaempfe (1872-1931) oraz librecista i lepidopterolog Georg Friedrich Treitschke (1776-1842) zakładają w Kilonii firmę produkującą żyroskopowe urządzenia nawigacyjne.

• 1905 - 1911 r. - Napięcie z Francją, Wielką Brytania, Włochami i Rosją na tle rywalizacji o wpływy w Maroku.

Wywiad wojskowy, który w połowie XIX w. budował W. Stiebel jest w tym czasie niezwykle aktywny: dostarcza Niemcom cennych informacji wykorzystanych później podczas I wojny światowej.

• 1909 r. - Niemcy budują dwa gigantyczne (137,7 m długości) okręty wojenne Nassau i Westfalen. Zaczyna się epoka morskich olbrzymów, która będzie trwała pół wieku do czasu lotniskowców.

• 1909 r. - We Frankfurcie nad Menem powstaje Delag - pierwsza firma lotnicza przewożąca pasażerów sterowcami.

• 1911 r. - W Hamburgu zostaje oddany do użytku tunel pod Łabą.

Rok później rusza hamburskie metro.

• 1912 r. - Strajk 250 tysięcy niemieckich robotników w Zagłębiu Ruhry nad Renem.

W XX w. nadreński okręg przemysłowy stanie się jednym ze światowych centrów górnictwa i hutnictwa.

• 1913 r. - Socjaldemokrata Philipp Scheidemann oświadcza w Jenie, że robotnicy powinni przejąć władzę w Niemczech drogą parlamentarnych wyborów; nie wolno więc stosować przemocy.

Przeciwnego zdania są komuniści żądający zbrojnej rewolucji jak Róża Luksemburg (Polka Róża Kruszyńska, 1871-1919) i Karl Liebknecht (1871-1919, syn Wilhelma), którzy w roku 1916 założą Ruch, a od 1918 r. Związek Spartakusa. 12 stycznia 1918 r. zostanie on przemianowany na Komunistyczną Partię Niemiec.

• 1914 r. - Następca austriackiego tronu arcyksiążę Franciszek Ferdynand Habsburg ginie wraz z żoną w zamachu w Sarajewie.

Będzie to pretekst do rozpoczęcia I wojny światowej. Po jednej stronie stają Austro-Węgry, Niemcy, Turcja i Bułgaria (od 1915 r.). Ententa zaś to Francja, Włochy, Wielka Brytania, Rosja i ich sojusznicy. Liechtenstein pozostaje neutralny, co oddala go od Austrii, a zbliża do Szwajcarii.

Papież Benedykt XV nawołuje do pokoju i prowadzi działalność charytatywną, lecz sprzyja katolickim Austro-Węgrom, a od 1917 r. Niemcom za zniesienie trwających od czasu Kulturkampf ograniczeń w działalności jezuitów i katolików.

Austro-Węgry popadają w kryzys z powodu wielkich wydatków wojennych. Poza tym poszczególne narodowości nie chcą służyć w austro-węgierskiej armii.

Ponieważ państwo rozpada się, niektórzy Habsburgowie myślą o utworzeniu królestw pod ich władzą. Stefan Habsburg (1860-1933) z Żywca pragnie zostać królem Polski, w czym wspiera go część polskich arystokratów. Jego syn Wilhelm (1895-1948) jest zafascynowany Ukraińcami, uczy się ukraińskiego języka i kultury, żeby stanąć na czele ukraińskiej monarchii (zostanie zamordowany przez Sowietów po II wojnie światowej).

• 1916 r. - Na tron Austro-Węgier wstępuje cesarz Karol syn zmarłego Franciszka Józefa.

• 1916 r. - W Monachium powstaje firma BMW (Bayerische Motoren Werke), która zajmuje się produkcją silników i samochodów. BMW stanie się jedną z najbardziej cenionych firm samochodowych na świecie.

• 1918 r. - Niemiec H. Dresser wytwarza heroinę, wkrótce jeden z najpopularniejszych narkotyków.

• 1918 r. - Lotaryngia znowu zostaje włączona do Francji.

• 1918 r. - Rewolucja w Wiedniu zmusza cesarza Austro-Węgier Karola I do podpisania zawieszenia broni i abdykacji. Włosi wkraczają do Tyrolu i innych części południowej Austrii. Zgromadzenie Narodowe likwiduje monarchię, ogłasza Republikę Niemiecko-Austriacką i chęć przyłączenia się do Niemiec (12 XI).

Rodzina Habsburgów zostaje pozbawiona dóbr i udaje się na wygnanie z zakazem wjazdu na teren Austrii, Węgier i innych części rozbitej monarchii. Karol I umrze przedwcześnie na zapalenie płuc na Maderze w roku 1922 (w roku 2004 Kościół katolicki ogłosi go błogosławionym). Syn ostatniego cesarza i prawowity spadkobierca tronu arcyksiążę Otto von Habsburg dożyje zaś do XXI w. i będzie orędownikiem utworzenia Unii Europejskiej, lecz obejmującej tylko kraje chrześcijańskie.

• 1918 r. - Nacjonaliści z organizacji Thule kupują monachijski tygodnik Münchner Beobachter. Przemianowany na Völkischer Beobachter (1919) będzie potem organem prasowym NSDAP (1920, od roku 1923 jako dziennik).

Organizacja Thule istnieje od końca XIX w., a stworzyli ją okultyści, którzy rozwijają specyficzną mitologię. Zgodnie z nią Germanie mieli pochodzić z lądu Thule istniejącego rzekomo na północnym Atlantyku. Wierzą, że jasnowłosi, niebieskoocy Germanie dysponowali paranormalnymi mocami, a jako rasa wyjątkowo inteligentna zbudowali wszystkie wielkie cywilizacje na całym świecie. Niestety, posuwając się z północy na południe Germanie stopniowo mieszali się z podludźmi, tracili jasną skórę i nadludzkie zdolności. Tak powstały niższe rasy, a najgorsza z nich to Żydzi uznani za godnych wytępienia wrogów cywilizacji.

• 1918 - 1919 r. - Obalenie monarchii przez rewolucję w Berlinie (Wilhelm II abdykuje 9 XI 1918, umrze w 1941 r.) i powstanie Zgromadzenia Narodowego w Weimarze (1919 r.) oznaczają koniec wojny, a także upadek II Rzeszy Niemieckiej i koniec marzeń o podboju świata. Nieprzypadkowo czarny orzeł jako godło nowych Niemiec zwanych Republiką Weimarską nie ma już korony ani atrybutów potęgi. Podczas oficjalnych okazji przestają też być używane nazbyt agresywne i triumfalistyczne hymny jak Die Wacht am Rhein (Straż na Renie) oraz Heil dir im Siegerkranz (Bądź pozdrowiony w wieńcu zwycięstwa).

W czasie wojny zginęło ok. 1000 000 niemieckich żołnierzy, a w kraju ok. 400 tysięcy ludzi umarło z niedożywienia lub głodu. Gigantyczna kontrybucja nałożona na Niemcy pod naciskiem Francji i Wielkiej Brytanii załamuje niemiecką gospodarkę i wywołuje głód, który zabija kolejne tysiące ludzi. W tych okolicznościach rośnie się nienawiść Niemców do zwycięskich mocarstw. Zwłaszcza, że do ostatnich dni wojny niemiecka propaganda ukrywała faktyczną sytuację na froncie i zapowiadała zwycięstwo. Dlatego kapitulacja była zaskoczeniem i niemal natychmiast powstaje mit głoszący, że Niemcy przegrały, bo niemiecka armia otrzymała rzekomo „cios w plecy” od zdrajców w Niemczech kierowanych przez komunistów i Żydów.

Prezydentem i kanclerzem Niemiec zostaje Friedrich Ebert. Po śmierci Eberta (1925 r.) prezydentem będzie Paul von Beneckendorff Hindenburg (1847-1934), bohater I wojny światowej.

Upadają bawarskie królestwo Wittelsbachów (ostatnim władcą jest syn Luitpolda król Ludwik III, 1913-1918) oraz państwa Wettinów (Fryderyk August III w Saksonii, 1904-1918; Wilhelm Ernest w Weimarze, 1901-1918; Karol Edward w Księstwie Coburg-Gotha, 1900-1918). Zostaje zlikwidowane królestwo Wirtembergii (Wilhelm II, 1891-1918). Znikają też księstwa Hanoweru (potomek Welfów, Ernest August, 1913-1918), Meklemburgii (Fryderyk Franciszek IV w Schwerinie, 1897-1918, Adolf Fryderyk VI w Strelitz, 1914-1918), Oldenburga, Hesji i Badenii.

• Po 1918 r. - W zrujnowanych Niemczech rośnie znaczenie socjaldemokracji, która w pierwszych wyborach zdobywa najwięcej (37,9%) głosów, a Philipp Scheidemann zostaje kanclerzem (1919). Powstaje partia komunistyczna, a w stolicy Bawarii Monachium dochodzi nawet do próby stworzenia komunistycznej Republiki Rad (1919). Wojsko krwawo tłumi demonstracje po uchwaleniu konstytucji (1919). Kolejni kanclerze do roku 1932 rządzą po kilka miesięcy do dwóch lat, co dobitnie pokazuje słabość państwa.

Rozgoryczeni kombatanci wojenni popierają komunizm i narodowych socjalistów krytykujących kapitalizm. Przykładem jest Adolf Hitler (1889-1945), Austriak pochodzący z Braunau. W czasie wojny uciekł do Niemiec, żeby uniknąć poboru do armii austriackiej, lecz w Bawarii został aresztowany i w końcu trafia do armii niemieckiej. Po klęsce Niemiec przeżywa psychiczne załamanie (zespół stresu pourazowego), które spowodowało chwilową ślepotę. Po wojnie zaś odkrywa, że jest niepotrzebny. Wstępuje więc do bawarskiego wojska. Po klęsce Republiki Rad znów jest w armii dzięki kapitanowi Karlowi Mayrowi, dla którego pracuje jako tajny agent. Z rozkazu Mayra 24 II 1920 r. Hitler idzie do monachijskiej piwiarni Hofbräuhaus na zebranie małej Partii Pracy Deutsche Arbeiter-Partei (DAP) głoszącej narodowy socjalizm (mieszanina nacjonalizmu i socjalizmu) odwołujący się do okultystycznej mitologii organizacji Thule. Hitler przenika do DAP i dzięki charyzmie mówcy staje się wkrótce jej przywódcą.

• Po 1918 r. - Niemiec Otto Beck (1881-1960) wykonuje protezy dla inwalidów wojennych, którzy wrócili z frontu bez nóg lub rąk. Firma Becka jest pierwszym tego typu przedsiębiorstwem na świecie.

• 5 I 1919 r. - Komunistyczni działacze Luksemburg i Liebknecht próbują wywołać rewolucję w Berlinie, lecz nie znajdują poparcia, zostają schwytani i zamordowani przez armię.

• 1919 - 1920 r. - Ententa zmienia nazwę Republiki Niemiecko-Austriackiej na Republikę Austrii (1919) i nie godzi się na połączenie jej z Niemcami, wbrew opinii sporej części ludności i polityków rozgoryczonych słabością Austrii. Austria jest państwem federacyjnym podzielonym na 9 autonomicznych landów.

Austriacki południowy Tyrol przypada Włochom, a Karyntia pozostaje przy Austrii po plebiscycie. Austria jest teraz małym państwem (niecałe 84 tysiące km², 6,5 miliona mieszkańców) z dużą stolicą w Wiedniu (1,86 miliona) pamiętającym Cesarstwo. Godłem państwa jest czarny orzeł, a flaga zawiera trzy poziome pasy: czerwony na górze i na dole oraz biały po środku.

Austria jako pierwsze państwo na świecie wprowadza urlop dla wszystkich pracowników bez względu na ich status społeczny. Dotychczas urlopy miewali tylko wysocy urzędnicy i cenieni specjaliści.

W ciągu dwudziestolecia między dwoma wojnami światowymi urlopy pojawią się w większości względnie bogatych i demokratycznych państw Zachodu. Sprzyja to rozwojowi turystyki, a jednocześnie poprawia wydajność pracy wypoczętych i bardziej zadowolonych z życia pracowników.

• 1919 - 1920 r. - Niemcy tracą wszystkie zamorskie posiadłości od Afryki po Oceanię i Chiny. Po plebiscycie w roku 1920 Dania otrzymuje północny Szlezwik (Flensburg przypada Niemcom). Belgia przejmuje Eupen i Malmedy. Polska zajmuje Poznań z Wielkopolską i część Górnego Śląska (1921). Okupowany przez Francuzów Memel w 1923 r. trafia w ręce Litwy jako Kłajpeda.

Zwycięzcy zakazują Niemcom posiadania licznej armii, wojskowego lotnictwa, broni pancernej i dużych okrętów wojennych, zwłaszcza pancerników, żeby uniemożliwić ponowne wywołanie wojny.

• 1919 - 1924 r. - Liechtenstein wiąże się ze Szwajcarią i w jej ręce oddaje swoją politykę międzynarodową. Księstwo przyjmuje konstytucję (1921), która określa go jako monarchię parlamentarną.

• 1920 r. - Niemiec Adolf (Adi) Dassler zakłada w Herzogenaurauch firmę Adidas produkującą sportowe obuwie. Trzy lata później do firmy Adolfa przyłącza się starszy brat Rudolf. Pod władzą nazistów forma będzie produkować buty dla żołnierzy, a po roku 1945 stanie się jednym z największych na świecie przedsiębiorstw specjalizujących się w obuwiu i odzieży sportowej. W roku 1948 bracia popadają w konflikt i każdy z nich zakłada własną firmę: Adolf tworzy własne przedsiębiorstwo Adidas, a Rudolf przedsiębiorstwo Puma.

• 1920/1921 r. - Powstaje Abwehra (Abwehrgruppe der Reichswehr), czyli wywiad wojskowy kontynuujący organizację założoną niegdyś przez W. Stiebla.

• 1921 r. - Niemcy podpisują umowę pokojową z USA.

• 1921 r. - Adolf Hitler przekształca DAP w NSDAP (Partia Narodowo-Socjalistyczna, naziści). Jako świetny mówca zdobywa wielu zwolenników między innymi dzięki organizacyjnym talentom swego przyjaciela Ernsta Röhma. Co ciekawe Röhm i co najmniej kilku innych znanych działaczy NSDAP są homoseksualistami, co wzbudza kpiny ich przeciwników, ale Hitlerowi to nie przeszkadza. Hitler zapatrzony w Rzym, Grecję, muzykę Wagnera, idee Nietzschego, mitologię Thule, idee rasowej wyższości aryjczyków (pochodzących rzekomo od starożytnych Ariów), cywilizacyjnej misji Germanów i naiwne książki Karola Maya jest w istocie zakompleksionym romantycznym wizjonerem-estetą z cechami psychopatycznymi.

Hitler wzoruje się na idealistycznie postrzeganej starożytności: zagłada miast (niczym Kartaginy), wielkie budowle (pałace rzymskich cesarzy), opiewana w legendach walka do ostatniego żołnierza (upadek Rzymu). Potępia kapitalizm i wyzysk utożsamiane z Żydami i amoralnością nihilistów. Akceptuje mit o kapitulacji Niemiec z powodu „ciosu w plecy” zadanego rzekomo przez Żydów i komunistów. Bity przez ojca w dzieciństwie, wychowany w surowym katolicyzmie a zarazem z tendencjami do biseksualizmu, nieśmiały wobec kobiet, nieprzyjęty do Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu (1907) jest ekscentrykiem, który żyje w świecie swoich wyobrażeń (forma autyzmu). Lekarz E. Weiss (umrze w 1940 r. rzekomo jako samobójca) twierdzi, że Hitler uwierzył w swoją wielkość dopiero po seansach hipnozy przeprowadzonych w Passewalk, gdy leczył wojenne urazy psychiczne (1918), a więc jego szaleńcze koncepcje i kariera są formą kompensacji. Według Hitlera Niemcy winny się obudzić (hasło nauczyciela Hitlera, katolickiego poety D. Eckarta) jako spadkobiercy nordyków i Ariów („aryjczyków”) w sensie rasowym i kulturowym (idee istniejącego od 1923 r. Związku Artamanów, czyli szlachty ziemskiej). Hitler otacza się członkami okultystycznego Zakonu Niemieckiego i Thule, a jego duchowym nauczycielem jest austriacki okultysta Guido von List, który łączy teozofię Bławatskiej i nacjonalizm Niemców-aryjczyków jako rzekomo wyższej rasy cywilizatorów świata. List jest wrogiem chrześcijaństwa, ponieważ stworzyli je Żydzi i zniosło germański kult Odyna, który on postanowił odbudować. Głosi hasła pangermańskie i antysemickie.

Źródłem inspiracji dla Hitlera jest także Adolf Joseph Lanz używający nazwiska von Liebenfels, wychowany w surowych zasadach katolickich i początkowo członek zakonu cystersów. W 1902 r. Lanz odrzucił katolicyzm dla marzeń o stworzeniu w Austrii germańskiego zakonu templariuszy i budowie doskonałego germańskiego społeczeństwa wolnego od judaizmu i „niższych ras”. Zauroczony pangermańskim ezoteryzmem Hitler często podejmuje decyzje na podstawie rad astrologów (zwłaszcza Karla Ernsta Krafta), wskazań wahadełka, rzekomych znaków losu, przepowiedni jasnowidzów (na przykład H. Schneidera, pseudonim E. J. Hanussen) i wróżb z ołowiu lanego do wody. Lewoskrętną swastykę (symbol solarny) uznaje za godło ruchu, mającego przywrócić Germanom rolę cywilizatorów Europy. Dba o moralność (jest abstynentem, wegetarianinem i przeciwnikiem nikotyny), chociaż potajemnie prowadzi dziwaczne życie seksualne, przeciwstawia się „złej” rasie (zwłaszcza Żydom), „złej” kulturze (modernizmowi), „złej” sztuce (nawrót do rzymskiego monumentalizmu i klasycyzmu) i „złej” polityce (zwłaszcza demokracji i ruchom lewicowym). Potępia nowe formy artystyczne i prądy intelektualne, które uznaje za nihilizm. Szukając alternatywy dla teorii względności stworzonej przez Żyda Einsteina przyjmuje dziwaczną koncepcję Welteislehre, czyli lodowego świata głoszoną przez Hannsa Hörbigera, która przypomina germańskie mity. Chce zdobyć przestrzeń życiową (Lebensraum) dla Niemców kosztem Słowian. Łącząc rasizm biologiczny (wyższość rzekomo aryjskich Germanów) oraz klasowy, postuluje likwidację upośledzonych umysłowo, „rasowo nieczystych podludzi” (Żydów, Cyganów, Słowian) i komunistów jako szkodników. Głosi panowanie nadczłowieka zgodnie z ideami Nietzschego, chociaż jak na ironię ten filozof miał polskie pochodzenie, był nieśmiały i umarł obłąkany.

NSDAP tworzy zbrojne bojówki SA. Hitlera zaś chroni osobista gwardia SS (Schutzstaffeln, czyli sztafety obronne założone w roku 1925, a od roku 1929 pod dowództwem Himmlera), której członkowie muszą wykazać aryjskie pochodzenie cztery pokolenia wstecz. Rasistowskie idee Hitlera i Himmlera opierają się na rzekomo naukowych dowodach dostarczanych między innymi przez Assiena Böhmersa (Bommers, 1912-1988), holenderskiego archeologa pochodzenia fryzyjskiego. Böhmers twierdzi, że rasa germańska lub aryjska wytępiła kiedyś „rasy niższe” i zbudowała największe starożytne cywilizacje. To zaś daje Niemcom prawo do zrobienia tego samego w XX w. Böhmers pod opieką Himmlera prowadzi wykopaliska archeologiczne, mające potwierdzić te tezy.

Ambicją Himmlera jest stworzenie odrębnej armii SS i faktycznie po latach powiększania swoich oddziałów ogłosi w roku 1940 powstanie wojsk Waffen-SS, które zasłyną bojowością i okrucieństwem.

Większość Niemców popiera Hitlera, w tym przemysłowcy obawiający się lewicy (na przykład Gustav Krupp, Fritz Thyssen), większość arystokratów (Schaffgotschowie, Hochbergowie von Pless) oraz wielu intelektualistów (jak poeta Stefan George, który lansuje mit Fryderyka II i potęgi Germanów). Przeciwnikami hitleryzmu są zaś Wittelsbachowie; część z nich ucieknie za granicę, a kilku zginie w obozach koncentracyjnych.

Hitler ma ogromny wpływ na kobiety, które nie widzą w nim niebezpiecznego szaleńca z zadatkami na zbrodniarza. On zaś preferuje młode kobiety, które sobie podporządkowuje i traktuje jak swoją własność, zmuszając do poniżających sado-masochistycznych praktyk seksualnych. Przykładami są Maria Reiter (1911-1992), która w 1928 r. próbuje popełnić samobójstwo i Geli Raubal (1908-1931, córka Angeli, przyrodniej siostry Hitlera), która zabija się z pistoletu Hitlera. Kolejna partnerka Eva Braun (urodzona w 1912 r.) dwukrotnie próbuje popełnić samobójstwo w 1932 i 1935 r. Natomiast zakochana w Hitlerze brytyjska faszystka z arystokratycznego rodu Unity Mitford próbuje się zabić, gdy wybucha wojna brytyjsko-niemiecka i w wyniku postrzału na resztę życia zostaje kaleką.

Starsze kobiety traktują Hitlera opiekuńczo. Na przykład Winifred Wagner, wdowa po Siegfriedzie, synu Richarda, wprowadza przywódcę NSDAP na salony. Helene Bechstein, żona berlińskiego producenta fortepianów finansuje Hitlera i uczy zachowania w wyższych sferach wierząc, że on uratuje Niemcy.

Dla wielu potwierdzeniem tez Hitlera o antyniemieckim żydowskim spisku jest inflacja sięgająca tysięcy procent rocznie oraz nałożona przez aliantów (1921) kontrybucja 132 miliardów marek, która ma być spłacana przez 37 lat, z czego pierwszy miliard w ciągu pierwszego roku.

Wiele banków, w tym amerykańskich, które udzielają Niemcom pożyczki na spłatę kontrybucji, należy do ludzi mających pochodzenie żydowskie. Według Hitlera Żydzi chcą w ten sposób zniszczyć Niemcy, bo kolejne pożyczki tylko zwiększają zadłużenie i powiększają inflację. Niechęć Hitlera do Żydów ma też głębsze korzenie w katolickim wychowaniu (skończył przyklasztorną szkołę i był ministrantem, czyli pomocnikiem księdza podczas mszy, lecz potem odrzucił chrześcijaństwo jako żydowskie) oraz w niepotwierdzonej plotce jakoby jego ojciec Alois (ur. 1837) był nieślubnym dzieckiem Anne Marie Schicklgruber i Żyda, u którego pracowała jako służąca w Graz. W każdym razie Johann Georg Hiedler, mąż Anny Marii, uznał Aloisa za syna dopiero w roku 1877 i Alois przyjął nazwisko zapisane mylnie jako Hitler (świadkowie byli analfabetami, więc nie zauważyli błędnej pisowni). Alois ma potem syna Aloisa z pierwszego małżeństwa, córkę Angelę z drugiego oraz Adolfa i Paulę z trzeciego. Adolf nie mógłby więc wykazać swojej aryjskości do czterech pokoleń wstecz. Na jego osobisty rozkaz Döllersheim, rodzinna wieś jego babki w Austrii, oraz cmentarz z jej grobem zostają zrównane z ziemią i zamienione w poligon (1938). Adolf zakazuje wspominania o swojej rodzinie, ponieważ niektórzy jej członkowie byli obłąkani. Ukrywa też, że jego bratanek William Patrick (syn Aloisa i Irlandki) mieszka w Irlandii i szantażuje Adolfa ujawnieniem rodzinnych tajemnic. Mimo to, kiedy Adolf Hitler dojdzie do władzy, William przeprowadzi się do Niemiec i wymusi na wuju zapewnienie mu dobrze płatnej posady. W 1938 r. zaś spodziewając się wojny William przeniesie się do USA. Będzie się kreował na ideowego przeciwnika nazizmu i opublikuje demaskatorską książkę o Führerze. Wstąpi nawet do amerykańskiej armii. Jego synowie pod zmienionymi nazwiskami umrą bezpotomnie w Ameryce wiele lat po wojnie.

• 1921 r. - W niemieckim mieście Oppau dochodzi do pierwszej w dziejach wielkiej katastrofy chemicznej. 21 IX wybucha pożar 400 ton saletry amonowej (siarczan amonu). Ginie 585 osób.

• 1921 - 1922 r. - Trudności gospodarcze Austrii powodują odroczenie spłaty odszkodowań wojennych na 20 lat.

Korona funkcjonuje jako austriacka waluta, ale emituje ją działający Bank Austro-Węgierski. Austria otrzymuje kilkaset milionów koron pożyczki, dzięki czemu możliwa jest reforma walutowa, zatrzymanie inflacji oraz rozwój gospodarczy. Coraz większą rolę odgrywa turystyka (Alpy, zwłaszcza dla narciarzy, Wiedeń).

• 1921 - 1924 r. - Liechtenstein i Szwajcaria zawierają unię celną i monetarną, jednocząc swoje gospodarki.

W 1922 r. zostaje też zawiązana unia celna Belgii i Luksemburga.

• 16 IV 1922 r. - Układ w Rapallo (Liguria) normalizuje stosunki z Sowietami.

To oznacza początek współpracy niemiecko-sowieckiej skierowanej przeciwko Europie, ponieważ Francuzi i Brytyjczycy zepchnęli na margines pokonane Niemcy i  opanowaną przez bolszewicki reżim Rosję. Stalin chce wykorzystać Niemcy do wywołania wojny, aby po osłabieniu Francji i Wielkiej Brytanii zająć Europę. Od 1923 r. niemieccy wojskowi (na przykład Heinz Guderian) są szkoleni na sowieckich poligonach, ponieważ nie wolno im tego robić w Niemczech. Wkrótce w sowieckim Kazaniu powstanie nawet fabryka czołgów oparta o niemiecką myśl techniczną.

• 1922 - 1923 r. - Kryzys dotyka gospodarkę Niemiec. Inflacja osiąga szczyty. Kolejni kanclerze szybko tracą władzę, nie mogąc ustabilizować sytuacji: Joseph Wirth (1921-1922), Wilhelm Cuno (1922-1923), Gustav Stresemann (1923).

Niemcy nie mają z czego spłacać zbyt wysokiej wojennej kontrybucji, brakuje węgla i żywności, szerzy się bezrobocie i ogromna inflacja. Po odmowie spłaty kontrybucji armie Francji i Belgii okupują zagłębie Ruhry i Nadrenię (1923), dopóki Niemcy nie wznowią płacenia. Bezrobocie i bieda sprzyjają skrajnym ideom odwołującym się do rozwiązań radykalnych i siłowych. Wybuchają komunistyczne powstania w Saksonii, Turyngii i Hamburgu. Prawicowa NSDAP przeprowadza nieudany zamach stanu w Bawarii (Pucz Monachijski, 8-9 XI 1923); NSDAP zostaje rozwiązana, a Hitler skazany na 5 lat więzienia, lecz wyjdzie na wolność już w grudniu 1924 r.

W więzieniu Landsberg dyktuje Mein Kampf (Moja walka) - dość chaotyczny wykład swojej doktryny dedykowany Eckartowi. Kreuje się na bohatera wojennego, który otrzymał Krzyż Żelazny i bojownika o prawa niemieckiego narodu.

• 1923 r. - W Austrii powstaje Unia Paneuropejska. W 1926 r. odbędzie się w Wiedniu I zjazd Kulturbund (Unia Kulturowa środkowej Europy). Wkrótce wszystkie te inicjatywy rozbiją naziści.

• 1924 r. - W Bremen powstaje firma lotnicza Focke-Wulf. W latach 1930. wyprodukuje pierwszy całkowicie metalowy samolot, który przeleci przez Atlantyk. W 1926 r. powstanie lotnicza firma przewozowa Lufthansa.

• 1924 r. - Sensacja w Monachium. Charlotte Goltz twierdzi, że jest inkarnacją sumeryjskiej wyznawczyni boga Ghadi, podobno mówi nieznanymi językami i wykonuje archaiczne tańce. Prawdopodobnie jest to rezultat sugestii.

• 1924 r. - Firma Benz podpisuje umowę o współpracy z Daimler-Motoren-Gesellschaft. Dwa lata później w 1926 r. dochodzi do fuzji obu przedsiębiorstw w Daimler-Benz AG, gdzie rusza produkcja słynnego samochodu Mercedes-Benz.

• 1924 r. - Opinia publiczna dowiaduje się o trzech seryjnych mordercach.

Pierwszy z nich, urzędnik bankowy Fritz Angerstein, zostanie osądzony i ścięty w 1925 r. Drugi to Friedrich Haarmann z Hanoweru, homoseksualista i tajny informator policji, zabójca ok. 50 osób, których mięso sprzedawał na targowiskach. Zostanie ścięty w 1926 r. Trzeci zaś, Karl Denke, był szanowanym obywatelem miasta Münsterberg (późniejsze Ziębice) na Dolnym Śląsku, rzemieślnikiem, znanym filantropem i pobożnym działaczem miejscowego kościoła. Przypadkowo ocalała ofiara Denkego naprowadziła policję na ślad psychopaty. Schwytany Denke wiesza się w więzieniu na skręconej chustce. Jak się okazało przez wiele lat zabijał ludzi, zwykle bezdomnych i wędrowców poszukujących pracy, ich mięso sprzedawał na targu lub we Wrocławiu w Hali Targowej, a ze skóry wyrabiał paski i sznurówki. Być może był także kanibalem. Po II wojnie światowej w domu Denkego zamieszka polska rodzina, która z czasem dowie się o mrocznej przeszłości tego miejsca lecz, wbrew oczekiwaniom niektórych fantastów, nie odnotuje żadnych duchów i zjawisk paranormalnych.

• 1925 r. - Austria wprowadza nową walutę - szyling (Schilling) dzielony na 100 groszy.

Austriacki szyling przetrwa do roku 1938, kiedy zlikwidują go naziści, lecz zostanie przywrócony w roku 1945.

• 1925 r. - Ernst Leitz zaczyna seryjną produkcję pierwszego łatwego w obsłudze małoobrazkowego aparatu fotograficznego Leica (skonstruowany w 1923 r.). Od roku 1849 Leitz prowadzi w Wetzlar firmę optyczną przejętą od Carla Kellnera.

Z połączenia kilku mniejszych fabryk powstaje wielka firma I. G. Farben, wkrótce jedna z największych chemicznych firm świata. W czasie II wojny światowej zasłynie jako producent trucizn używanych w obozach zagłady.

• 1925 r. - Konferencja w Locarno (Szwajcaria) zwołana z inicjatywy Francji ma uporządkować sprawy Niemiec.

Pakt Reński, w imieniu Niemiec podpisany przez Gustava Stresemanna, zmniejsza ograniczenia zbrojeń nałożone na Niemcy, gwarantuje granice z Francją i Belgią (nie czyni tego w odniesieniu do Polski i Czechosłowacji).

• 1926 r. - Niemcy wstępują do Ligi Narodów. Oznacza to koniec międzynarodowych restrykcji po wojnie.

• 1927 r. - Pogorszenie stanu austriackiej gospodarki wywołuje wzrost popularności ruchów lewicowych. Dochodzi do wielkich demonstracji w Wiedniu zakończonych zabiciem 85 protestujących.

• 1927 r. - Znany różdżkarz Carl Beichel rysuje mapę podziemnych cieków wodnych w Wiedniu wykrytych za pomocą radiestezji. Sławę przyniosło mu niegdyś odnalezienie zegarka zagubionego przez Franciszka Józefa.

• Od 1927 r. - Produkcja syntiny (projekt Bergiusa) w Leuna pod Mannheim, a potem w innych miastach: największa fabryka powstanie w Pölitz (Police pod Szczecinem). W 1938 r. syntina pokryje 20% zużycia paliw, a w 1943 r. co najmniej 56%.

• 1928 r. - Rządy lewicy w Niemczech powodują kryzys gospodarczy (inflacja) i popularność partii populistycznych - komunistów i NSDAP - które w 1930 r. zdominują Reichstag, a Hitler będzie kandydatem na prezydenta. Ostatecznie jednak prezydentem zostaje Paul von Hindenburg, arystokrata i bohater wojenny. Hindenburg gardzi prymitywizmem nazistów i powie w 1931 r., że „Hitler to cudaczny facet, który nigdy nie zostanie kanclerzem. Co najwyżej może liczyć na posadę szefa Ministerstwa Poczt”.

• 1929 r. - Światowy Wielki Kryzys uderza w Niemcy. Bezrobocie i bieda zwiększają popularność komunistów i hitlerowców wskazujących rzekomo winnych za trudności oraz obiecujących proste i pozornie oczywiste rozwiązania. Według hitlerowców winni są Żydzi, międzynarodowy kapitał i zdrajcy narodu, których trzeba ukarać czy raczej wyeliminować. Dla komunistów zaś winna jest chciwość burżuazji i międzynarodowy kapitał, których należy usunąć, a najlepiej zrobić to drogą rewolucji.

Kanclerz Hermann Müller (1928-1930) nie potrafi przeciwstawić się populistycznym hasłom i rząd traci autorytet.

• 1929 r. - Ogłoszony w Paryżu 7 czerwca plan amerykańskiego ekonomisty O. D. Younga obniża i rozkłada na 59 lat nałożoną na Niemcy kontrybucję. Natomiast 31 sierpnia w Hadze Belgowie i Brytyjczycy obiecują opuścić Nadrenię do czerwca 1930 r. Chodzi o złagodzenie kryzysu i uspokojenie nastrojów w Niemczech.

• 1929 - 1938 r. - M. Schlick w Wiedniu, zakłada antymetafizyczne, empiryczne Koło Wiedeńskie matematyków i logików (R. Carnap, K. Gödel, K. Popper), którzy filozofię chcą ograniczyć wyłącznie do logicznego badania pojęć nauki (neopozytywizm).

• 30 VII 1930 r. - Francuskie wojska opuszczają Nadrenię okupowaną od wojny; Francja rezygnuje z kontrybucji.

• 14 IX 1930 r. - Na czele SA Hitler stawia Ernsta Röhma, który bezrobotnych, przestępców i lumpenproletariat organizuje w agresywne bojówki (170 tysięcy członków w 1931 r.) w każdej chwili gotowe do ulicznych bójek i napadów.

• 1930 - 1931 r. - Postępuje zbliżenie Austrii z Włochami i Węgrami. Niemcy i Austria zaś chcą znieść bariery celne (1931), czego zakazuje Trybunał Haski bojąc się odrodzenia niemieckiego militaryzmu. W Austrii rośnie popularność skrajnej prawicy. Od 1932 r. Niemcy nie płacą kontrybucji, lecz kraje dawnej Ententy tolerują to, aby uczynić z Niemiec przeciwwagę dla komunizmu ze wschodu.

• 1932 r. - Kolejne rządy nie mają większości w Reichstagu i nie są w stanie efektywnie kierować państwem, dochodzi więc do powtórzenia wyborów w odstępie dwóch miesięcy (31 VII i 6 XI). W obu najwięcej miejsc zdobywa NSDAP (37% i 33%), głosząc program gospodarczej odbudowy Niemiec, walki z Żydami i antykomunizm. Wspierają ją banki europejskie i amerykańskie pragnące osłabić lewicowców. Następne liczące się siły polityczne to komuniści (KPD), socjaliści (SPD) i katolicka partia Centrum (Zentrum). Kanclerzem powinien zostać Hitler ze zwycięskiej NSDAP, ale wszyscy obawiają się jego szaleńczego programu i ataku na demokrację, więc po pierwszych wyborach kanclerzem zostaje Franz von Papen (1879-1969) z Centrum, a po drugich bezpartyjny Kurt von Schleicher (1882-1934).

• 1932 - 1934 r. - Engelbert Dollfuss z Partii Chrześcijańsko-Społecznej jest kanclerzem Austrii.

Za rezygnację ze zjednoczenia z Niemcami otrzymuje kredyty z Europy. Rośnie napięcie w stosunkach z Niemcami, zwłaszcza po zakazie działalności NSDAP w Austrii (1933), chociaż wielu Austriaków potajemnie należy do tej partii.

• 30 I 1933 r. - Prezydent Hindenburg wyznacza Hitlera na nowego kanclerza, ponieważ kolejny rząd Niemiec upadł z powodu kryzysu gospodarczego i tarć w Reichstagu. Co prawda politycy innych partii i prezydent boją się szaleńca, ale uznają, że razem będą umieli go powstrzymać w Reichstagu, a zyskają za to spokój ze strony zwolenników NSDAP. Ani Hindenburg, ani inni politycy nie wiedzą, że popełniają najtragiczniejszy błąd w swoim życiu. Dla Hitlera zaś urząd kanclerza to ostatnia deska ratunku, ponieważ jego partia wydała wszystkie fundusze na poprzednie kampanie wyborcze i bojówki, a mimo to jej notowania zaczęły spadać. W ewentualnych kolejnych wyborach NSDAP uznawana za partię niebezpiecznych zbirów nie miałaby już szans. Hitler wspominał Göringowi nawet o samobójstwie, gdyby nie został kanclerzem.

• Od 1933 r. - Niemcy budują pierwszą na świecie dużą sieć autostrad. Początkiem jest autostrada Kolonia-Bonn.

Adolf Hitler i Fritz Todt (1891-1942) planują budowę 7000 km autostrad. Do 1942 r. powstanie prawie 4000 km autostrad, które służą komunikacji, ale przede wszystkim są potrzebne totalitarnej władzy jako drogi szybkiego przerzucania armii. Podobne sieci dróg samochodowych w innych krajach powstaną na ogół dopiero po II wojnie światowej.

Omijając powojenne ograniczenia w zbrojeniach Niemcy budują kieszonkowe pancerniki, które są małe (poniżej narzuconej granicy 10 tysięcy ton wyporności), lecz bardzo szybkie i wyposażone w potężne działa.

• 27 II 1933 r. - Pożar budynku Reichstagu w Berlinie. Na miejscu zostaje ujęty znany z psychicznych zaburzeń piroman, holenderski bezrobotny M. van der Lubbe. Na miejscu dziwnie szybko zjawiają się Hitler, Goebbels oraz Göring i natychmiast ogłaszają, że pożar wywołali komuniści. Jeszcze tej samej nocy zakazują działalności partii komunistycznej KPD, a jej działaczy każą natychmiast uwięzić według przygotowanej wcześniej listy (w ciągu jednej nocy 1500 osób w samym Berlinie, co wskazuje na dobrze zaplanowaną akcję), zawieszają lewicową prasę, dają policji prawo do aresztowania i rewizji bez podawania przyczyn (to prawo będzie obowiązywać do 1945 r.).

Finał pożaru rozegra się w sądzie w Lipsku (21 IX - 23 XII), gdzie o kierowanie Lubbem oskarżeni są komuniści: Niemiec E. Torgler oraz Bułgarzy G. Dymitrow, B. Popow i W. Tanew. Ku niezadowoleniu prawicy po burzliwej rozprawie komuniści zostają uniewinnieni. Dymitrow wykazuje przy tym podejrzaną rolę nazistów w pożarze i sprzeczności w zeznaniach Göringa, lecz nikt nie chce dokładnie analizować tych niejasności.

Lubbe zostaje zgilotynowany 10 I 1934 r., choć prawnicy wskazują, że jego wina nie jest udowodniona, a znawcy twierdzą, że pożar wybuchł jednocześnie w kilku miejscach i nie mógł tego zrobić jeden człowiek.

• 5 III 1933 r. - Po rozwiązaniu Reischstagu przez prezydenta Hindenburga odbywają się kolejne wybory, które wygrywa (43,9%) NSDAP Hitlera. Drugie miejsce mają socjaldemokraci SPD. Hitlerowi pomógł kryzys, represje wobec socjalistów i zabójstwa oraz pożar Reichstagu (część wyborców odwróciła się od lewicy, mimo że lipski proces był w istocie propagandową klęską NSDAP).

Pogardzany przez arystokratę Hindenburga, lecz zwycięski plebejusz Hitler tworzy koalicyjny rząd z partiami prawicowymi (52% miejsc w Reichstagu). Bardziej przenikliwi politycy, na przykład Churchill, rozumieją, że Hitler stanowi zagrożenie dla całej Europy i proponują wojnę prewencyjną przeciw Niemcom, aby usunąć niebezpiecznego maniaka. Gdyby Brytyjczycy i Francuzi zaakceptowali te propozycje, dalsze dzieje świata prawdopodobnie wyglądałyby inaczej, lecz zwyciężają typowe dla demokracji i liberalizmu oportunizm oraz brak zdecydowania wynikający z kolektywnego podejmowania decyzji.

Kanclerz Hitler zaś przekonuje członków Reichstagu, aby przyznali mu specjalne pełnomocnictwa, co wykorzystuje do likwidacji związków zawodowych i wszystkich partii poza NSDAP (jako ostatnia zostaje rozwiązana partia Centrum), co oznacza, że w Reichstagu nie ma już opozycji.

W efekcie Niemcy stają się nazistowską III Rzeszą.

• 1933 r. - W nowych okolicznościach zmienia się praktyka prawna i sądowa.

Przykładem jest kariera Johanna Reichharta (1893-1972) pochodzącego z rodziny zawodowych katów od ośmiu pokoleń. Przed dojściem Hitlera do władzy Reichhart był oficjalnym katem Bawarii (od 1924 r.), lecz pozostawał niemal bezrobotny. Sytuacja ulega zmianie, kiedy naziści zaczynają skazywać na śmierć swoich przeciwników politycznych. Do połowy 1945 r. zostanie wykonanych w Niemczech ponad 16 tysięcy wyroków śmierci, z czego ponad 3000 będą dziełem Reichharta zwanego ulubionym katem Hitlera i największym katem w nowożytnej Europie, a może nawet w całej historii. Reichhart ulepsza francuski model gilotyny, która staje się mniejsza i może działać dużo szybciej. Dzięki temu Reichhart potrafi wykonać nawet kilkadziesiąt egzekucji dziennie, a minimalny czas między wprowadzeniem skazańca i ścięciem skraca podobno do czterech sekund. To oczywiście oznacza większe zarobki kata.

• 1933 r. - Heinrich Himmler, (niski, kulejący od dzieciństwa, zakompleksiony psychopata, syn despotycznego katolickiego katechety) współpracownik Hitlera, szef gwardii SS i tajnej policji gestapo tworzy pierwszy obóz koncentracyjny w Dachau (Bawaria), aby więzić i zabijać komunistów (60 tysięcy do końca roku), masonów i Żydów. Sieć obozów szybko rośnie: Sachsenhausen (1936), Buchenwald koło Weimaru (1937), Flossenbürg w Bawarii (1938) i następne. Więźniowie mieszkają stłoczeni w barakach, są niedożywieni, pozbawieni wszelkich praw i godności. Z biegiem lat uwięzieni są traktowani coraz brutalnej. W obozach są dokonywane planowe, masowe mordy na osobach uznanych za podludzi lub wrogów szkodliwych dla rzekomo przodującej niemieckiej cywilizacji.

Himmler jako zagorzały zwolennik okultyzmu wszędzie szuka demonicznych sił, duchów i zjawisk paranormalnych. Uruchamia największe w historii dochodzenie w sprawie palenia domniemanych czarownic przez inkwizycję, co według niego było atakiem Kościoła na germańskie kobiety i germańską religię. W rezultacie powstanie największe archiwum inkwizycyjnych zbrodni.

• 1933 r. - Współpracownik Himmlera, Reinhard Heydrich, organizuje tajną służbę bezpieczeństwa Sicherheitsdienst (SD, 1934), którą połączy z tajną policją w Główny Urząd Bezpieczeństwa Rzeszy (Reichssicherheitshauptamt, RSHA, 1939). Po śmierci Heydricha (1942) RSHA będzie kierował znany z grubiaństwa austriacki prawnik Ernst Kaltenbrunner.

Prawą ręką Himmlera jest Walter Schellenberg (1910-1952), od 1938 r. szef wywiadu III Rzeszy. Herman Göring, as lotnictwa, który po puczu monachijskim uciekł z Niemiec, doznał załamania psychicznego i popadł w narkomanię zostaje premierem Prus (1933) i szefem lotnictwa.

Joseph Goebbels, pochodzący z rygorystycznie katolickiej rodziny i wychowanek katolickiej szkoły, łatwo ulega fanatycznemu antysemityzmowi NSDAP. Jako hitlerowski minister propagandy używa gazet, filmu, radia, plakatów i ulotek (równie kosztowną propagandę prowadzą tylko Sowieci), a nawet z porad okultystów i astrologów. Co zabawne, zasad PR uczy się z książek austriackiego Żyda i siostrzeńca Freuda, E. Bernaysa (1891-1995), który uciekł do USA. Goebbels zasłynie z cynicznego zdania, że często powtarzane kłamstwo staje się prawdą i z rady, aby rzucać błotem, bo w końcu coś się przyklei. O skuteczności Goebbelsa świadczy mit Horsta Wessela (1907-1930), awanturnika i skorego do bójki członka SA, który zakochał się w byłej berlińskiej prostytutce i został zastrzelony przez zazdrosnego konkurenta. Goebbels jednak ogłasza go ofiarą wrogów nazizmu i męczennikiem za wielkie Niemcy, a Pieśń Horsta Wessela, z tekstem napisanym przez samego Wessela, zostaje oficjalnym hymnem NSDAP (potem również III Rzeszy).

Powstaje wzorowana na skautach paramilitarna organizacja nazistowskiej młodzieży Hitlerjugend pod wodzą B. von Schiracha.

• 1933 r. - Hitler i Himmler, częściowo pod wpływem filozofii Haeckla, wprowadzają sądy eugeniczne, które po przymusowym badaniu decydują o sterylizacji osób kalekich od urodzenia, niewidomych i głuchych, zaburzonych psychicznie, alkoholików, narkomanów. Do roku 1945 ponad 450 tysięcy osób zostanie wysterylizowanych, a ponad 70 tysięcy zabitych w ramach akcji T4 eufemistycznie nazwanej eutanazją. Oficjalnie akcja T4 zostanie zawieszona po proteście niemieckich kościołów 6 VII 1941 r., lecz w rzeczywistości skończy się dopiero wraz z upadkiem III Rzeszy. Himmler zaczyna eugeniczny program Lebensborn (1935) - zapładnianie wybranych kobiet i wychowywanie rzekomo czystych nordyków. Mówi też o dwóch żonach dla zasłużonych hitlerowców i pochwala wielodzietność aryjskich Niemców, aby zwiększyć siłę narodu.

Działalność eugeniczna opiera się na badaniach naukowych wybitnych antropologów: Eugena Fischera (badacz tak zwanej bastardyzacji w Afryce), Ernsta Rüdina (propagator idei higieny rasowej, autor ustawy o sterylizacji kalek), Otmara F. von Verschuera (znakomity genetyk) i Fritza Lenza (autor Ustaw Norymberskich dyskryminujących Żydów uznanych za szkodliwą krzyżówkę Arabów, Murzynów i białych) oraz ich uczniów jak choćby dr Josef Mengele (wraz z Verschuerem pisze dla sądów eugenicznych raporty o Żydach utrzymujących zakazane stosunki intymne z aryjkami). Co ciekawe, Mengele został wychowany w rodzinie głęboko katolickiej, a Kościół katolicki zdecydowanie potępia eugenikę.

• 1933 r. - Korzystny finansowo dla papiestwa konkordat Hitlera z Watykanem (reprezentuje go kardynał Eugenio Pacelli) w zamian za zgodę papieża na likwidację partii niemieckich katolików Centrum. Watykan liczy, że NSDAP zdusi socjalizm i dlatego poświęca Centrum i nie potępia otwarcie Hitlera, nazizmu ani faszyzmu (nawet powojenne rzekome objawienia maryjne niemal zawsze są antykomunistyczne, lecz nigdy antyfaszystowskie).

Niemcy występują z Ligi Narodów, aby nie krępować się jej ustaleniami (1933).

Większość Niemców wychowanych do posłuszeństwa akceptuje totalitarne państwo kontrolujące całe życie społeczne. Nazizm popierają nawet znani filozofowie jak M. Heidegger, który usuwa żydowskich studentów i zrywa kontakt z H. Arendt mającą żydowskie pochodzenie (Arendt wyjedzie do Francji a w roku 1941 do USA). Innym wpływowym myślicielem, który opowiedział się za nazizmem jest C. Schmitt, prawny i polityczny woluntarysta, teoretyk państwa autorytarnego. Hitlera popiera też wielki fizyk Otto Hahn (1879-1968), który pracuje nad budową bomby atomowej dla III Rzeszy.

Większość przemysłowców współpracuje z Hitlerem dobrowolnie lub pod przymusem. Niektórzy jednak prowadzą ryzykowną grę. Na przykład zakłady Boscha produkują dla niemieckiej armii, a jednocześnie ich dyrektor pomaga Żydom.

Wśród nielicznych krytyków nazizmu znajduje się aktorka Marlena Dietrich; w roku 1933 nie wraca do Niemiec Hitlera. Niemcy odtąd uznają ją za zdrajczynię i nawet wiele lat po wojnie będzie publicznie poniżana przez swoich rodaków. Innym wyjątkiem jest wybitny uczony Fritz Strassmann (1902-1980), który występuje ze stowarzyszenia chemików poddanego kontroli hitlerowców, a w czasie wojny ukrywa Żyda. Wielki etnograf Will Erich Peuckert (1895-1969) za niechętną postawę wobec nazizmu zostaje usunięty z Uniwersytetu Wrocławskiego i przenosi się na prowincję.

Nazistowska plastyka lubuje się w ogromie rzeźb wzorowanych na Grecji i Rzymie, pisarze wychwalają germańskie rządy nad światem, film służy propagowaniu rasowej i kulturowej wyższości Niemców. W miastach odbywa się publiczne palenie na stosach książek uznanych za szkodliwe, szczególnie napisanych przez Żydów i lewicowców.

Wszędzie obecny jest Hitler jako wódz i wzór do naśladowania, nieomylny mesjasz nowych czasów: ogromne portrety w miejscach publicznych, umieszczane na ścianach cytaty, nagrania jego przemówień. Na polecenie wodza raz w tygodniu wszyscy „prawdziwi” Niemcy jedzą wspólnie zupę w specjalnie do tego przygotowanych salach, pomieszczeniach publicznych lub wręcz na otwartej przestrzeni. Ten pozornie absurdalny pomysł służy budowaniu poczucia wspólnoty, bo całe społeczeństwo powinno działać jak jedna wielka armia ślepo posłuszna wodzowi. I tak też działa. Ci, którzy nie uczestniczą w jedzeniu zupy i nie biorą udziału w nazistowskich paradach, choćby w roli entuzjastycznych widzów, są postrzegani jako wrogowie, a to może skończyć się więzieniem lub obozem. W całych Niemczech odbywają się pokazy jedności narodu, kiedy przy każdej okazji tysiące ludzi maszerują ochoczo ze swastykami, portretami Hitlera lub pochodniami. Spektakularne widowiska przekonują Niemców o ich wielkości i wyjątkowym dziejowym posłannictwie.

• 1933 r. - Pakt Czterech: Wielka Brytania, Francja, Włochy i Niemcy podpisują umowę, według której cztery mocarstwa mają decydować o kształcie Europy i rozstrzygać międzynarodowe spory.

Od następnego roku, mimo niezadowolenia konserwatystów, postępuje zbliżenie z rządzoną po dyktatorsku Polską, którą Hitler chce pozyskać dla wspólnego ataku na ZSRS.

• 1933 r. - Wernher von Braun buduje rakietę, która wznosi się 2 km nad powierzchnię ziemi.

Potem pod kierunkiem W. Dornbergera pracuje w ośrodku badań rakietowych Peenemünde (istniejący od 1936 r.), gdzie powstaną latające bomby z silnikiem odrzutowym V-1 (1942 r.) i rakiety balistyczne A-4 w wersji bojowej znane jako V-2 (1944 r.).

Dziełem Dornbergera jest wyrzutnia nazwana Nebelwerfer (produkowany w latach 1937-1945), czyli Stawiacz Mgły, co ma ukryć jej prawdziwe przeznaczenie. Nebelwerfer bowiem wyrzuca równolegle kilka rakiet, które niszczą spory obszar.

• Od 1933 r. - Hitlerowcy prowadzą systematyczną akcję grabienia Żydów, aby pokryć koszty rozbudowy przemysłu, zwłaszcza zbrojeniowego. Rząd bowiem zaciągnął ogromne pożyczki, nie mając realnych szans na ich spłacenie. Żydowscy właściciele fabryk, sklepów i innych firm są zmuszani do sprzedania swoich dóbr za ułamek ich realnej wartości, lecz mogą mogą wyjechać z kraju, głównie do Francji. Ci, którzy odmawiają, trafiają do obozów koncentracyjnych jako przestępcy i tracą majątek.

• Od 1933 r. - Himmler i Karl Maria Weisthor zaczynają budowę nazistowskiego ośrodka w Wewelsburgu w Westfalii.

Weisthor (właściwie Wiligut) jest austriackim masonem i ezoterykiem nawiązującym do idei Lista i Lanza. Przedstawia siebie jako jasnowidza i mędrca kontynuującego tradycje germańskie sięgające rzekomo 78 tysięcy lat wstecz. Według projektu Weisthora w Wewelsburgu ma powstać muzeum pokazujące cywilizatorską rolę Niemców w historii oraz ogromne mauzoleum i miejsce kultu zmarłych nazistowskich przywódców w duchu dawnej religii germańskiej. Projekt jednak nie doczeka się realizacji, a Weisthor popadnie w niełaskę (w 1939 r.) i umrze w zapomnieniu tuż po upadku III Rzeszy.

Od 1933 r. Hitler buduje swoją górską kwaterę, luksusową willę Berghof w Obersalzbergu ok. 1000 m nad miejscowością Berchtesgaden w Alpach Bawarskich. Na terenach odebranych dotychczasowym właścicielom wokół kwatery wodza powstają koszary SS oraz wille jego współpracowników, na przykład Göringa i Speera. Wszystko zostanie zniszczone w czasie brytyjskich nalotów w 1945 r. i wysadzone w powietrze w 1952 r.

• 1934 r. - Wybucha polityczny skandal, kiedy zostaje aresztowany Jerzy Sosnowski, były oficer austro-węgierski, pilot i kawalerzysta, polski szpieg od 10 lat działający w Berlinie. Niebywale przystojny, otoczony wianuszkiem kochanek, które dla niego pracowały, informował Warszawę o współpracy Niemców z Sowietami i planach najazdu na Polskę. Dwa lata potem zostanie wymieniony na niemieckich szpiegów schwytanych w Polsce, lecz władze polskie uznają go za zdrajcę i umieszczą w więzieniu. W roku 1939 wpadnie w ręce Sowietów we Lwowie. Oficjalnie zmarł zamęczony w więzieniu, lecz plotka głosi, że został sowieckim agentem.

Dzieje Sosnowskiego podobno zainspirują I. Fleminga do stworzenia literackiej postaci Jamesa Bonda.

• 1934 r. - Dollfuss usuwa z austriackich urzędów działaczy opozycyjnej socjaldemokracji.

Wybuchają walki socjaldemokratów z policją w Wiedniu i Linzu: ginie 311 osób, ponad 800 odnosi obrażenia, a socjaldemokracja zostaje rozwiązana. Austriaccy naziści mordują Dollfussa (25 VII 1934), lecz próbę przejęcia przez nich władzy i zjednoczenia z Niemcami blokuje Mussolini, grożąc interwencją wojskową. Mussolini bowiem nie chce nadmiernie wzmacniać Hitlera.

• 1934 r. - Hitler, Himmler i Göring każą wymordować swoich przeciwników w NSDAP oraz kierownictwo SA (noc długich noży 29/30 VI), oskarżając ich o spisek. Chodzi też o likwidację homoseksualistów (najbardziej znanym jest Röhm), którzy wcześniej byli tolerowani w NSDAP i SA, ale teraz stali się przedmiotem nienawiści i pogardy. Niektórzy przypuszczają, że chodzi też o ukrycie perwersyjnych praktyk samego Hitlera.

Ginie ponad 100 osób, w tym Röhm, Strasser, Schleicher i Jung, którzy wiedzą, kim był Hitler. Kurt von Schleicher zostaje zastrzelony wraz z żoną. Po nocy długich noży SS Himmlera staje się główną policyjną siłą kontrolującą państwo.

Po śmierci Hindenburga (2 VIII 1934) Hitler obejmuje dodatkowo urząd prezydenta jako wódz (Führer) popierany przez 90% Niemców. Hitler jest więc dyktatorem z władzą absolutną, nazizm staje się ideologią państwową, czerwona flaga ze swastyką będzie flagą Niemiec, a czarny orzeł godłem państwa (od roku 1935).

• 1935 r. - Po plebiscycie Niemcy odzyskują okupowane przez Francję Zagłębie Saary, a rok później, wbrew umowom, wprowadzają armię do Nadrenii, licząc na przychylność brytyjskiego Edwarda VIII.

Mimo powojennych zakazów wprowadzają przymusową służbę wojskową dla wszystkich mężczyzn i zaczynają rozbudowę floty wojennej. Wprowadzają Ustawy Norymberskie o dyskryminacji Żydów traktowanych jako naród „podludzi”. Adolf Eichmann (1906-1962) staje na czele instytucji zajmujących się kwestią żydowską, czyli marginalizacją a potem wytępieniem Żydów. Francja i Wielka Brytania nie reagują, ponieważ chcą skierować agresję Hitlera przeciw ZSRS.

Przygotowujący się do wojny Hitler zleca firmie Gustava Kruppa budowę potężnego działa zdolnego rozbić francuską linię Maginota. Tak powstaje projekt gigantycznego działa Schwerer Gustav (Dora), którego budowa będzie trwać aż do 1942 r. To oznacza, że Gustav nie zostanie użyty przeciwko linii Maginota, ponieważ wcześniej armia Hitlera ominie tę przeszkodę.

Szybki rozwój gospodarki dzięki zbrojeniom i wzrost międzynarodowego prestiżu Niemiec wyraża się między innymi przyznaniem im organizacji olimpiady w roku 1936 (mimo rasistowskiej polityki hitlerowców).

Na życzenie Hitlera austriacki konstruktor samochodów F. Porsche (1875-1951) projektuje Volkswagena (po niemiecku auto dla ludu, 1936), który stanie się najsławniejszym w dziejach kultowym samochodem. Będzie produkowany w Niemczech aż do roku 1975, a w Meksyku nawet do 2003.

Natomiast produkowany w latach 1934-1939 ekskluzywny (tylko 57 egzemplarzy) Mercedes-Benz W31 znany jako Mercedes G4 zostaje uznany przez Hitlera za symbol potęgi III Rzeszy. Führer, który sam nie posiada prawa jazdy każe się wozić opancerzonymi autami Mercedes G4 i obdarowuje nimi wybrane osoby, takie jak Mussolini, Franco czy król Nepalu (z braku dróg auto zostaje przeniesione przez tragarzy i ustawione na terenie pałacu).

Heinrich Thyssen ze Szwajcarii kieruje swoim konsorcjum, które zaopatruje Hitlera w węgiel, stal, torpedy i łodzie podwodne. Natomiast jego córka Margit zasłynie ze współpracy z SS. Tuż przed wkroczeniem Rosjan wyda w Rechnitz przyjęcie dla esesmanów (24 III 1945), podczas którego Niemcy dla rozrywki urządzą strzelanie do 200 Żydów trzymanych w zamkowych lochach jako siła robocza. Zwłoki zakopie 15 innych Żydów, którzy zostaną zabici dwa dni później. Margit ucieknie do Szwajcarii, a dowódca esesmanów do RPA i nigdy nie zostaną ukarani.

• 1936 r. - Wojskowy układ z Włochami, a potem z Japonią (oś Berlin-Rzym-Tokio). Hitler popiera Franco w Hiszpanii.

• 1936 r. - Rząd Prus obejmuje ochroną skałę i zamek Drachenfels nad Renem koło Königswinter. Jest to jeden z kilku obszarów na terenie Niemiec, gdzie władze podejmują ochronę środowiska naturalnego, w tym wypadku łącznie z zabytkiem przeszłości.

• 1936 - 1938 r. - Austria zostaje zmuszona do wprowadzenia nazistów do rządu (1936), zacieśnia więzy z Hitlerem (1937) i w końcu zostaje wcielona do Niemiec (Anschluss, 1938) ku radości 98% Austriaków, w tym elit kulturalnych jak choćby muzyków ze słynnej orkiestry Filharmoników Wiedeńskich grającej między innymi utwory Straussów. Naziści mają zresztą pewien kłopot, ponieważ muszą ukrywać, że Johann Strauss ojciec był w 1/8 Żydem. Wśród niewielu przeciwników nazizmu jest austriacki pisarz i pacyfista Stefan Zweig (1881-1942), który przerażony nazizmem wyjeżdża z Austrii (1934) do Anglii, a potem do USA i Brazylii, gdzie wraz z żoną popełnia samobójstwo przekonany, że wkrótce hitleryzm opanuje świat.

Ciekawym epizodem jest przewiezienie włóczni św. Maurycego z Wiednia do Norymbergi, ponieważ Hitler wierzy, że posiadanie tej relikwii zapewni ma władzę nad światem. Zabytek wróci do Wiednia w roku 1945.

Jesienią 1938 roku w Mauthausen koło Linzu powstaje pierwszy hitlerowski obóz koncentracyjny poza granicami przedwojennych Niemiec. Więźniowie pracujący w miejscowym kamieniołomie to głównie socjaliści, komuniści, homoseksualiści i przeciwnicy nazizmu przeznaczeni do eksterminacji dokonywanej poprzez nadmierną pracę, głód, tortury i egzekucje.

Pragnący uniknąć wojny admirał Wilhelm Canaris (od 1935 r. szef Abwehry, czyli wywiadu wojskowego), prowadzi tajne rozmowy z Londynem i Watykanem, aby obalić Hitlera. Canaris jest brytyjskim agentem i współzałożycielem tajnej organizacji Schwarze Kapelle (Czarna Orkiestra), która ma usunąć Hitlera.

Tymczasem na konferencji w Monachium mocarstwa akceptują przyłączenie Austrii i planowane zajęcie (1938) czeskich Sudetów zamieszkanych głównie przez Niemców. W Paryżu i Londynie konferencja zostaje oficjalnie uznana za sukces polityki pokojowej, za którą warto oddać tak mało istotny kraj jak Czechosłowacja.

W istocie chodzi o to, by zaspokoić apetyty niemieckie kosztem małych państw i skierować agresję Niemiec na wschód przeciwko ZSRS. Hitlera zaś uznaje się za wyraziciela dążeń do obrony ludności niemieckiej na terenie Sudetów.

Jedynie Churchill uparcie głosi konieczność zdecydowanego powstrzymania Hitlera poprzez wojnę prewencyjną, dopóki jest względnie słaby.

• Od 1937 r. - Na rynku farmaceutycznym pojawia się opracowany przez Fritza Hausschilda Pervitin, zażywane doustnie tabletki z amfetaminą, które poprawiają samopoczucie i koncentrację. Jego masowa produkcja zajmuje się firma Temmler. W ciągu kilku lat preparat zyska kilka milionów zwolenników i wejdzie do niemieckiej armii, mimo protestów niektórych lekarzy wskazujących, że jest to niebezpieczny narkotyk prowadzący ostatecznie do wyniszczenia organizmu.

• 1937 r. - Katastrofa sterowca Hindenburg kończy hitlerowskie marzenia o stałych połączeniach lotniczych z USA.

• 5 XI 1937 r. - Hitler ogłasza plan budowy Wielkich Niemiec jednoczących wszystkie kraje zamieszkane przez Niemców. Według tej doktryny Niemcy mają prawo ingerować w sprawy państw, gdzie istnieją niemieckie mniejszości. Ukrytym ostatecznym celem jest podbój tych krajów.

• 9/10 XI 1938 r. - Noc Kryształowa (Kristallnacht, od rozbitych szyb sklepowych) zorganizowana przez Goebbelsa. Oficjalnym pretekstem dla rzekomo spontanicznego oburzenia Niemców i pogromu Żydów jest zabójstwo Ernsta von Ratha, nazisty i pracownika niemieckiej ambasady w Paryżu (7 XI). Zabójcą był wychowany w Niemczech, lecz pochodzący z rodziny polskich Żydów 17-letni Herszel Grynszpan. Chłopak zareagował w ten sposób na wieść, że jego rodzinę deportowano z Niemiec do Polski. Aresztowany Grynszpan umrze w więzieniu kilka lat później.

Na rozkaz Hitlera zorganizowane bojówki nazistów, zwłaszcza SA i SS, przy walnym poparciu ludności planowo niszczą żydowskie mienie, rabują sklepy i palą ok. 1400 synagog i domów modlitwy w niemal wszystkich miastach Niemiec. Kilkuset Żydów zostaje zamordowanych, a ok. 30 tysięcy trafia do obozów koncentracyjnych. Żydzi zostają oskarżeni o wywołanie zamieszek Nocy Kryształowej i jako winni tracą wszelkie prawa. Niemieckie władze mają wreszcie powód, aby rozwiązać tak zwaną „kwestię żydowską”. Zamykają żydowskie instytucje, zwłaszcza gazety, zakazują Żydom prowadzenia samochodów i nakładają na nich kontrybucję. Zniszczone przez hitlerowców sklepy Żydzi mają odnowić na własny koszt i oddać „prawdziwym” Niemcom, czyli „aryjczykom”. Spośród ok. 500 tysięcy niemieckich judaistów stanowiących mniej niż 1% ogółu obywateli najbogatsza połowa sprzedaje majątki, żeby kupić sobie wyjazd, najczęściej do Francji, Wielkiej Brytanii lub Ameryki Północnej. Reszta pozostaje, a za kilka lat zginie w obozach.

Demokratyczny świat nadal jednak nie chce uwierzyć, że Niemcy przygotowują masowy mord. Rządy wciąż deklarują chęć negocjacji i współpracy z Hitlerem dla utrzymania równowagi sił i pokoju na świecie. Co więcej, Hitler jest postrzegany jako odnowiciel Niemiec. Jest nawet kandydatem do Pokojowej Nagrody Nobla i otrzyma tytuł Człowieka Roku miesięcznika Time (1938). Słaby protest USA (odwołanie ambasadora w Berlinie) i demonstracje przed ambasadą Niemiec po Nocy Kryształowej niczego nie zmieniają. Co więcej, w całej Europie i w Ameryce Północnej słychać głosy poparcia dla Hitlera ze strony środowisk antysemickich i klerykalnych (na przykład prasa narodowo-katolicka w Polsce).

• 1938 r. - Inżynier F. Todt zakłada organizację budującą fabryki i obozy. Od 1942 r. kieruje nią Albert Speer (1905-1981) wykorzystując pracę więźniów obozów koncentracyjnych.

Zaczynają się prace przy przekształcaniu Berlina w Germanię, w zamierzeniu Hitlera najwspanialsze miasto świata. Speer nadzoruje wysiedlanie żydowskiej ludności Berlina wywożonej do obozów koncentracyjnych dokonując przy okazji rabunku wyrobów jubilerskich i dzieł sztuki. Na miejscu wyburzonych pożydowskich domów ma powstać nowe miasto. Według zamierzeń Hitlera i Speera Germania ma mieć ogromne, często podziemne, budowle, które będą potem wykorzystywane jako bunkry, podziemną sieć komunikacyjną oraz wielkie lotnisko. Nad stolicą ma górować gigantyczna kopuła kilkakrotnie większa od kopuły rzymskiej Bazyliki św. Piotra.

• 1939 r. - Niemiecka armia (od 1938 r. szefem sztabu Wehrmachtu jest feldmarszałek W. Keitel) dzięki bierności Brytyjczyków i Francuzów bez walki opanowuje Czechosłowację. Do napaści przyłącza się też Polska, zajmując czeskie Zaolzie.

Propaganda wojenna Goebbelsa przekonuje większość Niemców, zwłaszcza że od września pod karą śmierci obowiązuje zakaz słuchania radiostacji innych niż niemieckie.

Schellenberg organizuje i kieruje oddziałami zwanym Einsatzgruppe, które mają mordować czeską inteligencję i Czechów stawiających opór. Hitler tworzy zależne od Niemiec państwo słowackie z marionetkowym rządem klerykałów.

Jeszcze raz Francja, Wielka Brytania i Watykan nie reagują w nadziei, że utrzymają pokój, a Hitler zaatakuje później ZSRS. Tymczasem 23 sierpnia Niemcy podpisują pakt z ZSRS, zgodnie z którym mają wspólnie podbić Polskę i podzielić się wschodnią Europą.

W tym samym roku Niemcy ośmielone bezczynnością Zachodu zajmują litewską Kłajpedę (Memel), a od Polski żądają uznania Gdańska (Danzig) za część Niemiec i wyznaczenia eksterytorialnej drogi przez terytorium polskie łączącej Pomorze z Prusami Wschodnimi. Polska odmawia, na co Hitler liczył, szukając pretekstu do rozpoczęcia wojny. Od 1 września Niemcy zajmują Polskę aż do Bugu, gdzie spotykają się z idącą od wschodu sojuszniczą armią sowiecką. Francja i Wielka Brytania formalnie wypowiadają wojnę Niemcom, lecz nie podejmują żadnych działań militarnych. Na ziemiach podbitych hitlerowcy rozróżniają prawdziwych „aryjczyków”, czyli Niemców oraz Volksdeutschów, którzy mieli niemieckich przodków i uznają się za Niemców, niższe rasy nie-niemieckie (tu należą na przykład Słowianie) i „podludzi”, czyli Żydów i Cyganów.

Przerażony wojną Himmler chce zawrzeć pokój z Brytyjczykami i w listopadzie organizuje zamach na Hitlera podczas partyjnego spotkania w Monachium, lecz podłożona bomba wybucha za późno (nikt potem nie łączy tego wydarzenia z Himmlerem). Hitler przeżyje ok. 40 zamachów na jego życie (o niektórych próbach nigdy się nie dowie), co uznaje za dowód, że jest wybrańcem sił wyższych, które go rzekomo chronią, aby mógł wypełnić szczególne zadanie cywilizacyjne.

• 22 XII 1939 r. - Katastrofa kolejowa w Genthin (środkowe Niemcy). W zderzeniu pociągów ginie 186 osób.

• 1940 - 1945 r. - Niemcy podbijają, okupują i grabią Francję, Belgię, Holandię i Luksemburg, a potem Danię i Norwegię. Wszędzie dopuszczają się masowych mordów, zwłaszcza na ludności żydowskiej. Tępią rzekome „rasy niższe”, kaleki i zaburzonych psychicznie oraz ludzi uznanych za niemoralnych i słabych, aby „oczyścić” Niemców biologicznie. Zajmują się tym H. Himmler, J. Goebbels, E. Kaltenbrunner (szef policji), generał A. Jodl i H. Frank.

Co ciekawe, nazistowscy przywódcy są zaprzeczeniem nazistowskich ideałów rasowych, ale Niemcom zapatrzonym w wodza to nie przeszkadza. Hitler nie jest wysokim blondynem i ma duży nos nieodpowiedni dla „czystego” nordyka. Himmler jest niskim, zakompleksionym kaleką, Goebbels jest zbyt mały jak na mitycznego nordyka, a Göring jest otyły. Większość z nich, w tym Hitler, nie byłaby w stanie udowodnić „aryjskiego” pochodzenia sześć pokoleń wstecz, chociaż jest to wymagane od członków SS. Mimo że oficjalnie narkomani mają być wytępieni, niemal wszyscy nazistowscy notable zażywają narkotyki na czele z Göringiem i Hitlerem. Führer nie może wstać z łóżka bez pobudzającego zastrzyku i kilka razy dziennie przyjmuje dożylnie kolejne dawki specjalnie dla niego przygotowanej mieszanki opartej głównie na metamfetaminie. To wywołuje u niego stany euforyczne, oderwanie od rzeczywistości i przekonanie o własnej nieomylności. W rezultacie Hitler podejmuje działania szalenie ryzykowne i często bezsensowne z wojskowego punktu widzenia.

Niemcy próbują podbić Anglię i prowadzą działania militarne w północnej Afryce oraz na Atlantyku, chcąc zniszczyć brytyjskie imperium. W ten sposób nieświadomie realizują plan Stalina polegający na osłabieniu państw zachodnich poprzez wywołanie wojny. W ramach walki z Brytyjczykami niemieckie władze organizują największe w dotychczasowych dziejach fałszowanie pieniędzy (akcja Bernhard od roku 1942), produkując ok. 75 milionów brytyjskich banknotów, aby inflacją osłabić gospodarkę przeciwnika.

Alfred Rosenberg (1893-1946, główny teoretyk nazizmu, szef zagranicznego wydziału NSDAP odpowiedzialny za tereny wschodnie) rozwija swoistą postać religii nawiązującą do kultów germańskich. Głosi, że świat wyłonił się z przedwiecznego chaosu, a Bóg jest tożsamy z germańską duszą i krwią, nie jest więc stwórcą rzeczywistości, lecz siłą napędową dla wyższej rasy panów. Bóg nazistów okazuje się tożsamy z ustalonymi przez naukę prawami, które kierują życiem i całym światem (scjentyzm choć oparty na błędnych założeniach), lecz sam nie rządzi rzeczywistością (forma deizmu).

Nazistów popiera przytłaczająca większość tak zwanych uczciwych Niemców. Prywatnie są dobrymi rodzicami i kochają zwierzęta, a w pracy mordują na rozkaz (ten sam mechanizm wypierania odpowiedzialności przez przyjęcie postawy posłuszeństwa pokaże później eksperyment w Stanford).

Większość intelektualistów przyjmuje postawę milczącej lub otwartej akceptacji zgodnie z zasadą, że władze wiedzą, co robią i należy być posłusznym. Zwykli Niemcy, na ogół nienależący do NSDAP czy gestapo, uczestniczą w antysemickich akcjach, tropią wrogów hitleryzmu, chętnie donoszą na nieprawomyślnych sąsiadów (panuje atmosfera podejrzliwości) i entuzjastycznie przyjmują wojenne podboje, wypychając ze świadomości poczucie winy wobec ofiar. Przykładem może być Carl Orff, zaangażowany katolik, świetny kompozytor i nauczyciel muzyki aktywnie popierający nazistów. Raczej nie mówi się o obozach koncentracyjnych, chociaż wszyscy o nich wiedzą. Niemal w każdej fabryce, kopalni czy hucie funkcjonują filie obozów koncentracyjnych, gdzie więźniowie pracują jako niewolnicy, są poddawani torturom, głodzeni i mordowani, a zwłoki ofiar zwykle są palone na miejscu. Niemieccy specjaliści opracowują technologię masowej i wydajnej eksterminacji ludzi na skalę przemysłową oraz metody produkcji nawozów, skóry i tkanin ze zwłok i włosów. Banki gromadzą złote zęby, biżuterię i inne przedmioty odebrane ofiarom. Dywany, porcelana, zegarki i odzież zrabowane w obozach i gettach są przekazywane Niemcom.

Wielu wybitnych naukowców pracuje dla Hitlera. Na przykład Otto Hahn organizuje zespół do budowy broni jądrowej i zaprasza do współpracy W. Heisenberga (1901-1976), który po roku stanie na czele grupy. Jest to zespół złożony wyłącznie z „aryjskich” Niemców, a fizycy o żydowskim pochodzeniu są odsuwani. Na przykład H. Geiger (1882-1945) wydaje nazistom żydowskich kolegów. Dopiero, gdy okazuje się, że „aryjski” zespół nie potrafi podołać zadaniu, Heisenberg jedzie do Kopenhagi (1941), do swego byłego nauczyciela N. Bohra, chcąc go namówić do współpracy, mimo że wielki fizyk ma żydowskich przodków. Przebywający w areszcie domowym Bohr jednak odmawia, a niedługo potem ucieka do USA. Inni naukowcy formalnie nie uczestniczą w zbrodniach, lecz ich prace służą nazizmowi jak na przykład eugenicy w rodzaju E. Fischera, E. Rüdina i F. Lenza, którzy po wojnie nadal pracują otoczeni szacunkiem.

Zerwanie sojuszu ze Związkiem Sowieckim oraz atak 22 VI 1941 r. na gigantyczne państwo komunistów i dużo liczniejszą od niemieckiej armię jest punktem zwrotnym w przebiegu wojny. Ludność ZSRS początkowo wita Niemców jako wyzwolicieli od komunizmu, lecz bezlitośnie mordowana przez hitlerowców wkrótce zaczyna stawiać rozpaczliwy opór. Na dodatek technologicznie zacofani Sowieci otrzymują ogromną pomoc od Amerykanów i Brytyjczyków.

Alianci dokonują zmasowanych nalotów, w wyniku których wszystkie większe niemieckie miasta zostają zburzone w 40-75% i tracą tysiące mieszkańców. Od 1943 r. Hitler ponosi klęskę za klęską, cofa się spod Moskwy i Leningradu, z Kaukazu, z Afryki, Francji i wreszcie z Holandii, lecz większość Niemców nadal jest lojalna.

Pod wpływem klęsk zaczyna się bardzo słaby niemiecki opór przeciw Hitlerowi. Na przykład w roku 1943 rodzeństwo Sophie i Hans Scholl zostają zgilotynowani (wyrok wykonuje J. Reichhart) za założenie w Monachium pacyfistycznego ruchu Biała Róża. Ruch miał charakter skrajnie naiwny, nawet w planach nie przewidywał realnej walki z nazizmem i nie skupił znaczącej liczby spiskowców, pozostając operetkowym gestem kilkorga młodych ludzi. Równie operetkową akcję rozwija w Berlinie małżeństwo Otto i Elise Hampel. Elise była członkinią Narodowo-Socjalistycznej Ligi Kobiet, a więc popierała hitleryzm, dopóki jej brat nie zginął we Francji w 1940 r. Wtedy oboje zaczęli pisać antyhitlerowskie hasła na kartkach pocztowych i rozrzucali je po mieście w nadziei, że będą przekazywane z rąk do rąk i przekonają Niemców o szkodliwości nazizmu. Niemal wszystkie kartki trafiają jednak w ręce gestapo, a Hampelowie zostają schwytani (kartki rozkładali w okolicy własnego domu) osądzeni i ścięci gilotyną w 1943 r.

9 sierpnia 1943 r. zostaje stracony Austriak Franz Jägerstätter, który odmówił służby wojskowej - jeden z nielicznych obywateli III Rzeszy, którzy faktycznie przeciwstawiali się hitleryzmowi.

Widząc bliski koniec ludzie z otoczenia Hitlera myślą o usunięciu niewygodnego wodza, aby zawrzeć pokój z zachodnimi aliantami i ocalić własną skórę. Nazistowscy oficerowie związani z tajną organizacją Schwarze Kapelle organizują najpoważniejszy zamach na Hitlera (20 VII 1944). Pułkownik Claus von Stauffenberg, bohater wojenny służący dotąd nazistom, podkłada bombę podczas narady u Hitlera, lecz wodza osłania ciężki dębowy stół. Zdemaskowani spiskowcy, w tym admirał W. Canaris, gen. H. Oster i pastor D. Bonhoeffer zostają powieszeni w obozie koncentracyjnym we Flossenburgu. Marszałek Rommel, bohater walk w Afryce, zostaje zmuszony do samobójstwo, a władze nie nagłaśniają jego udziału w spisku, aby nie osłabiać bojowego ducha Niemców. Stauffenberg zaś zostaje ogłoszony zdrajcą i stracony. Przeżyje zamieszany w spisek Joseph Müller, szpieg działający dla Niemców i Watykanu: w ostatniej chwili przed powieszeniem ratuje go przyjaciel z SS Johann Rattenhuber.

W obliczu zbliżającej się klęski generał Reinhard Gehlen (1902-1979) proponuje utworzenie zakonspirowanych partyzancko-sabotażowych grup nazwanych Werwolf (Wilkołak), które mają walczyć na terenach Rzeszy zajętych przez przeciwnika. Jednym z głównych organizatorów Werwolfu jest Austriak Otto Skorzenny (1908-1975), który nawet pisze zbiór instrukcji dla bojowników uznawany za pierwszy podręcznik terrorystów.

Od IX 1944 r. hitlerowscy partyzanci, sabotażyści i terroryści zorganizowani w oddziały Landsturmu i Volkssturmu (pospolite ruszenie nawiązujące do Tugenbundów) obejmujące nawet dziesięcioletnie dzieci oraz Werwolf, walczą przeciwko armiom aliantów i Sowietów. Na czele Werwolfu stoi początkowo H. A. Prützmann podlegający Himmlerowi, lecz w 1945 r. struktura ulega decentralizacji, szczególnie po represjach ze strony aliantów i w tej postaci organizacja przetrwa do 1949 r.

Armia sowiecka pustoszy wschodnie Niemcy. Żołnierze Stalina zaszokowani bogactwem, jakiego nie widzieli w Związku Sowieckim rabują wszystko, co im wpadnie w ręce. Wyrywają przechodniom rowery, zegarki i biżuterię, a nawet zabierają odzież. W barbarzyński sposób niszczą wiele miejscowości. W już zdobytych miastach palą całe dzielnice mszcząc się za wojnę i za to, że Niemcy żyją na zdecydowanie wyższym poziomie niż Sowieci. Dla zabawy mordują ludność i masowo gwałcą nawet kilkuletnie dziewczynki, staruszki i kobiety w ciąży. Pewna mieszkanka Gdańska wspomina potem, że jej 15-letnia siostrzenica została zgwałcona siedmiokrotnie w ciągu jednego dnia. Podczas nocnego pijaństwa Sowieci gwałcą kobiety zgromadzone w gdańskiej katedrze, niektóre podobno 30 razy. W zdobytym Berlinie ofiarą gwałtu pada ok. 100 tysięcy kobiet. Podobną liczbę gwałtów podają mieszkańcy zajętego przez Sowietów Wiednia. Ofiarą gwałtów padło łącznie ok. 2 milionów Niemek i wiele z nich rodzi potem niechciane dzieci. Według późniejszych oszacowań co dziesiąta zgwałcona umiera w wyniku obrażeń, zostaje zamordowana, lub popełnia samobójstwo.

Na froncie zachodnim gwałty zdarzają się dużo rzadziej, ponieważ w przeciwieństwie do Sowietów dowództwo alianckie nie akceptuje takich praktyk. Poza tym część Niemek dobrowolnie zgadza się na kontakty z Amerykanami czy Brytyjczykami, podczas gdy Sowieci są postrzegani jako nieatrakcyjni, dzicy i prymitywni.

Amerykanie i Brytyjczycy pozwalają Sowietom zdobyć stolicę III Rzeszy, aby uniknąć strat podczas walk ulicznych. Oblężony w Berlinie Hitler każe zamordować swego sobowtóra (trzymanego jako cel dla zamachowców), a następnie chce popełnić samobójstwo za pomocą cyjanku potasu (wcześniej wypróbowanego na własnym psie Blondi) i pistoletu. Swoje zwłoki każe spalić, żeby nie wpadły w ręce Sowietów. Późniejsza analiza wydarzeń i śladów w kwaterze wskazuje jednak, że prawdopodobnie Hitler zginął zastrzelony przez kogoś z najbliższego otoczenia, a naziści rozpowszechniają potem opowieść o rzekomym heroizmie wodza, który nie chciał oddać się w ręce Sowietów, więc strzelił sobie w głowę. Swoistym symbolem jest fakt, że dzieje się to 30 IV 1945 r., czyli w Noc Walpurgi, kiedy istoty piekielne mają podobno największą moc.

Ukrywana od wielu lat kochanka Hitlera Eva Braun znika. Według szeroko rozpowszechnionej legendy miała zawrzeć ślub z Führerem i następnego dnia razem z nim popełnić samobójstwo. Kiedy więc sowiecki Smiersz odnajduje szczątki Hitlera i kobiety, oficjalnie uznaje, że chodzi o Evę Braun. Jednak sekcja wykazuje, że domniemaną Evę Braun zabiły odłamki pocisku, który nie mógł wybuchnąć w podziemnym bunkrze. W ustach kobiety zaś znaleziono szklaną kapsułkę po truciźnie, ale we krwi nie było cyjanku, a to oznacza, że kobieta już nie żyła, kiedy ktoś rozgniatał kapsułkę w jej ustach. Przy zwłokach leżała nieużywana złota proteza zębowa wykonana dla Evy Braun jako zapasowa. Można więc zakładać, że ktoś zadbał, by upozorować jej śmierć. Co ciekawe, wraz z partnerką Hitlera znika jej majątek pochodzący z rabunków w całej Europie i dokumenty związane z Hitlerem. Wiadomo tylko, że przynajmniej część tych dóbr trafia do austriackiej miejscowości Zell am See, gdzie swoje posiadłości ma Greta Braun siostra Evy.

Podczas walk niemieckie muzea straciły cenne kolekcje, między innymi znaleziska H. Schliemanna i zbiory paleontologiczne. 7 kwietnia Amerykanie odnajdują i zagarniają skarb III Rzeszy ukryty w kopalni soli w Merkers niedaleko Wartburga - między innymi 285 ton złota. Niemieccy przywódcy próbowali ukryć złoto, kosztowności i pieniądze, żeby użyć ich potem do odbudowy Niemiec, a część również na własny użytek. Skarb został jednak w większości przejęty przez aliantów.

Niemcy kapitulują 8-9 V po zdobyciu Berlina przez Sowietów. Stolica jest zniszczona w 80%, a ok. 100 tysięcy berlińczyków zginęło w bezsensownej walce. W kwietniu i maju ok. 6000 mieszkańców miasta popełnia samobójstwo z rozpaczy po klęsce oraz, żeby uniknąć gwałtów, okrucieństw i sowieckiej niewoli.

Po wojnie Niemcy tracą Prusy Wschodnie podzielone między ZSRS i Polskę, Pomorze i Śląsk włączone do Polski, Sudety na rzecz Czechosłowacji, Austrię odłączoną jako odrębne państwo i Alzację włączoną do Francji. Wschodnia granica nowych Niemiec biegnie wzdłuż Odry i Nysy Łużyckiej. Podczas wojny zginęło ponad 5 milionów Niemców, a prawie 12 milionów zostaje wysiedlonych (w 1950 r. powstanie w Niemczech partia pod nazwą Związku Wypędzonych), z czego ponad połowa z terenów włączonych do Polski, niemal 3 miliony z Czechosłowacji i dalszych kilka milionów z krajów bałtyckich (koniec Niemców bałtyckich) oraz Alzacji. Hitler przechodzi do historii jako jeden z największych obok Stalina zbrodniarzy w dziejach świata odpowiedzialny za śmierć ponad 20 milionów ludzi.

Ludność rosyjska, polska, czeska, węgierska i francuska czasem sama bierze odwet na Niemcach, dopuszcza się zabójstw, gwałtów i rabunków. Na przykład Czesi znęcają się nad ludnością niemiecką w Sudetach. W Polsce powstają obozy koncentracyjne dla Niemców i Volksdeutschów: centralne w Potulicach koło Nakła, w Jaworznie, Krzesimowie na Lubelszczyźnie i w Warszawie. Poza tym działa kilka dużych obozów, na przykład w Oświęcimiu, Świętochłowicach, Łambinowicach i Kruszwicy, oraz wiele małych, jak obóz w Aleksandrowie Kujawskim koło Torunia. Obozy często prowadzą zdegenerowani psychopatyczni sadyści, dawni bandyci i złodzieje, którzy przy okazji odwetu znęcają się nad Niemcami, dopuszczają się masowych gwałtów na więźniarkach, torturują i mordują dla przyjemności. W Świętochłowicach pod zarządem żydowskiego komendanta Salomona Morela spośród 2500 uwięzionych przeżywa tylko 300; większość zabił tyfus. Tysiące Niemców jest więzionych do 1949 r. (w ZSRS do 1956 r.), a kilkaset tysięcy ginie w sowieckich obozach na Syberii i w Kazachstanie (na przykład ze 108 000 żołnierzy wziętych do niewoli pod Stalingradem do Niemiec wróci tylko 6000).

• Od połowy 1945 r. - Amerykanie i Sowieci przechwytują kilka tysięcy niemieckich naukowców i specjalistów oraz dokumentację ich badań, aby je wykorzystać do rozwoju własnych technologii, zwłaszcza wojskowych. Niemcy tracą więc najwybitniejsze umysły: większość z nich trafia do USA, na przykład W. von Braun.

Mniej specjalistów zagarniają Sowieci, ponieważ Niemcy wolą oddać się w ręce Amerykanów. Poza tym w ZSRS są praktycznie niewolnikami bez jakichkolwiek praw. Sowieci rabują za to całe zakłady przemysłowe, maszyny, wagony i tory kolejowe, samochody, samoloty i statki, stal, trakcję elektryczną i inne wyroby wysokiej jakości, których nie potrafią wytwarzać, lub mają mało.

• Od połowy 1945 r. - Trwają poszukiwania bogactw zrabowanych i ukrytych przez hitlerowców - głównie dzieł sztuki i biżuterii. Sztaby złota ze zrabowanych obrączek, pierścionków i zębów wyrwanych zwłokom w obozach koncentracyjnych przez wiele lat będą celem poszukiwaczy skarbów. Czasem zostają przy tym odkryte ciekawe obiekty. Na przykład w austriackim jeziorze Toplitz zostają znalezione miliony fałszywych funtów wydrukowanych przez Niemców w ramach operacji Bernhard i zatopionych pod koniec wojny. Nurek Gerhard Zauner założy małe muzeum artefaktów II wojny światowej wydobytych z jezior zachodniej Austrii. Sensację wywoła jego dowcip, kiedy pokaże prasie rzekome sztabki złota wydobyte z jeziora, a potem okaże się, że były z brązu.

• Lato 1945 r. - Berlin i całe Niemcy zostają podzielone na strefy okupacyjne: brytyjską, francuską, amerykańską i sowiecką. Zostaje przeprowadzona denazyfikacja (oczyszczenie z nazizmu), czego wyrazem jest między innymi usunięcie wszelkich nazistowskich emblematów, zmiana godła Niemiec i hymnu Deutschland, Deutschland über alles, z którego znika zdanie o wyższości Niemiec nad całym światem.

Austria uznana za ofiarę hitleryzmu zostaje oddzielona od Niemiec wbrew woli większości Austriaków, którzy chcą jedności. Nawet w nazwie austriackiej republiki nie może być słowa „niemiecka”. Alianci nie przeprowadzają też oczyszczenia Austrii z hitlerowców, choćby w takim stopniu, jak w Niemczech. W rezultacie wielu austriackich zbrodniarzy unika odpowiedzialności, lub ponosi tylko symboliczną karę. Przykładem może być hitlerowski gauleiter Wiednia Baldur von Schirach, który za wysłanie na śmierć tysięcy Żydów trafia do więzienia i wychodzi na wolność po kilkunastu latach.

O przyszłości Austrii mają zadecydować wybory (1945), w których wbrew nadziejom Stalina komuniści uzyskują tylko 5% poparcia. Kraj unika więc podzielenia i komunizacji, lecz pozostaje pod okupacją zwycięskich mocarstw do stycznia 1947 r.

W Austrii Sowieci docierają do krewnych Hitlera i mimo że zbrodniarz prawie nie utrzymywał z nimi kontaktu, pięciu mężczyzn wywożą do obozów w ZSRS. Po latach wróci tylko jeden.

• Lato 1945 r. - Reinhard Gehlen proponuje Amerykanom współpracę. Jako hitlerowski generał kierował siatką antysowieckich szpiegów i był współautorem planów ataku na imperium Stalina. Pod koniec wojny zakopał w Alpach 50 żelaznych beczek z dokumentami, które proponuje Amerykanom, jeżeli nie wydadzą go w ręce Sowietów. Po serii przesłuchań w USA wraca do Niemiec w 1948 r. i staje na czele Organisation Gehlen szpiegującej Sowietów. Amerykanie nie chcą pamiętać zbrodniczej przeszłości Gehlena i jego współpracowników na przykład Franza Alfreda Sixa (zamordował kilkudziesięciu Żydów w Smoleńsku), Emila Augsburga (kierował mordowaniem „podludzi” na tyłach niemieckiej armii idącej na wschód) czy Klausa Barbie (słynny „rzeźnik z Lyonu”).

Ocalały niemal cudem niemiecki szpieg i uczestnik spisku na życie Hitlera Joseph Müller podejmuje współpracę z CIA.

• 20 XI 1945 r. - 1 X 1946 r. - Główni hitlerowscy zbrodniarze wojenni stają przed sądem w Norymberdze, lecz nikt nie sądzi 8 milionów członków NSDAP i reszty Niemców, chociaż niemal wszyscy byli zwolennikami nazizmu, a w mordowaniu Żydów uczestniczyło bezpośrednio co najmniej 200 tysięcy Niemców. Dlatego Stalin występuje z charakterystyczną dla sowieckiego sposobu myślenia propozycją, żeby po prostu wymordować większość mieszkańców Niemiec, lecz alianci odrzucają ten pomysł jako barbarzyński.

• Po 1945 r. - Niemcy wychodzą z wojny psychicznie rozbici przez klęskę i ogrom popełnionych zbrodni.

Tylko nieliczni, jak Albert Göring. brat Hermana, byli przeciwnikami nazizmu. Chroniony przez brata Albert uratował od śmierci co najmniej kilkadziesiąt osób, w tym żydowską żonę węgierskiego kompozytora F. Lehara. Po wojnie Albert Göring zostaje aresztowany przez Amerykanów, lecz wykazuje swoją niewinność. Ma jednak kłopoty ze znalezieniem pracy i umiera w nędzy w Monachium (1966).

Większość Niemców wmawia światu i samym sobie, że nazizm był wybrykiem niewielkiej garstki szaleńców, chociaż w rzeczywistości do końca życia tęsknią za potęgą III Rzeszy. Twierdzą, że nic nie wiedzieli o zbrodniczych wyczynach nazistów. Tak mówią nawet mieszkańcy miejscowości znajdujących się tuż obok obozów koncentracyjnych. Na przykład rolnicy z okolic Mauthausen i Gusen w Austrii skarżyli się podczas wojny, że wody Dunaju są zanieczyszczone prochami z krematorium, a po wojnie twierdzą, że nie wiedzieli o okropnościach obozu. Podobnie mówi osobista sekretarka Hitlera Traudi Junge pisząca i przepisująca dla niego dokumenty. Prawdy o przestępstwach swego mocodawcy nigdy nie zaakceptowała również osobista pilotka Hitlera i świetna oblatywaczka samolotów wojskowych Anna Reitsch. Wykazała niebywałą odwagę, kiedy w ostatnich dniach wojny wylądowała w oblężonym Berlinie, aby zabrać ukochanego wodza i jako ostatnia wyleciała z płonącego miasta tuż pod nosem Sowietów (29 IV 1945) z rannym generałem na pokładzie; załamany Hitler nie był w stanie uciekać. Po wojnie Amerykanie zwalniają ją z więzienia i Reitsch nadal będzie latać, pracując między innymi dla rządów Indii i Ghany.

Wśród Niemców panuje swoista zmowa milczenia - w domach na ogół nie mówi się, jaką rolę w zbrodniach odgrywał ojciec, brat czy sąsiad. Niemcy wyzbywają się poczucia winy za nazizm twierdząc, że musieli być posłuszni władzy (ten sam mechanizm zachowania pokazuje późniejszy eksperyment Milgrama). Większość mówi, że była przeciwna hitleryzmowi, choć system policyjny opierał się głównie na donosach ludności cywilnej, a nie na pracy dość nielicznych służb mundurowych. Niemcy nie chcą pamiętać o entuzjazmie i miłości, jaką powszechnie otaczali wodza i zaciekłej walce w jego obronie aż do upadku Berlina.

W pewnym sensie symbolem postawy Niemców może być pies Barry (Bari), który ze względu na wielkie rozmiary był nazywany cielakiem. Barry wraz z esesmanem Kurtem H. Franzem służył w obozach koncentracyjnych w Bełżcu, Sobiborze i Treblince. Franz był psychopatą słynącym z niebywałego okrucieństwa, szczególnie wobec Żydów. Barry zaś wzbudzał przerażenie, ponieważ był niezwykle agresywny, atakował więźniów i co najmniej kilku rozszarpał powodując ich śmierć. Co znamienne, pies był groźny tylko w obecności Franza. Po likwidacji obozu w Treblince (1943) trafił w ręce pewnego lekarza, a później jego żony mieszkającej w Szlezwiku-Holsztynie. Barry do końca życia w 1947 r. cieszył się opinią psa łagodnego i przyjaznego. Franz zaś po wojnie został skazany na dożywocie.

Niektórzy naziści po schwytaniu przechodzą podobno przemianę duchową. Odpowiedzialny za zamordowanie co najmniej miliona osób były komendant obozu w Auschwitz Rudolf Höss (Höß) nawraca się na katolicyzm podczas pobytu w więzieniu. Przed powieszeniem w 1947 r. Höss spowiada się z grzechów i uzyskuje rozgrzeszenie, co zgodnie z katolicką doktryną oznacza, że dostąpi zbawienia, a więc trafi do nieba razem ze swoimi ofiarami.

Szczególnym przypadkiem jest Albert Speer, który na procesie w Norymberdze udawał skruchę i przyjmował na siebie winę moralną, chociaż twierdził, że nie uczestniczył w zbrodniach. Uniewinniony Speer staje się tak zwanym dobrym nazistą, zapraszanym do telewizji celebrytą i autorem książki pokazującej jakoby nie wiedział o okropnościach hitlerowskiego państwa. Tymczasem anonimowo sprzedaje dzieła sztuki ukradzione w czasie wojny żydowskim kolekcjonerom. Nigdy nie zostanie ukarany za ludobójstwo.

Większość intelektualistów jak Thomas Mann czy Gottfried Benn (1886-1956, pisarz-esteta, głosiciel aryjsko-germańskiej wyższości) nigdy nie dokonają rozrachunku z przeszłością. Wybitny fizyk W. Heisenberg schwytany przez Amerykanów trafia do więzienia, lecz wychodzi już po dwóch latach i do końca życia twierdzi (prawdopodobnie z czasem sam w to zaczyna wierzyć), że celowo opóźniał pracę nad bronią jądrową dla Hitlera. Nawołujący do mordowania Żydów reżyser V. Harlan zostaje uniewinniony (1949) i znów nagrywa filmy. Inna reżyserka służąca Hitlerowi L. Riefenstahl nigdy nie odżegna się od swej fascynacji III Rzeszą i nie uzna winy ukochanego wodza.

Jednym z niewielu wyjątków wśród intelektualistów jest Karl Jaspers, kiedy pisze o metafizycznej winie (analogia z winą niezarzucalną, która nie podlega osądowi przez prawo) wszystkich Niemców i żąda moralnego rozliczenia się z przeszłością. Innym przykładem takiej postawy jest twórczość Heinricha T. Bölla (1917-1985), przymusowego robotnika, niemieckiego żołnierza, jeńca wojennego i dezertera, autora szeregu książek o powojennej psychice Niemców. W 1972 r. otrzyma literacką Nagrodę Nobla.

Część Niemców faktycznie potępia przeszłość, lecz tym samym musi zakwestionować własne korzenie. Na przykład Niklas Frank sugeruje, że otruł swoją matkę za pomocą tabletek nasennych i co roku ostentacyjnie świętuje dzień, gdy został powieszony jego ojciec Hans Frank.

Jednak wczorajsi mordercy na ogół nie mają wyrzutów sumienia i stają się szanowanymi obywatelami. Przykładem może być Ventzki, hitlerowski burmistrz Łodzi (w czasie wojny zwanej Litzmannstadt), organizator mordu Żydów w łódzkim getcie, a po wojnie państwowy urzędnik i członek Związku Wypędzonych. Pobożny katolik Austriak Walter Genewein, który był hitlerowskim księgowym w łódzkim getcie i autorem kolorowych slajdów dokumentujących los Żydów w Łodzi, umiera w Salzburgu otoczony powszechnym szacunkiem. Inny przykład to W. Best, autor wytycznych dla niemieckiej policji w okupowanej Europie, a po wojnie prawnik narodowo-liberalnej partii FDP. Słynny „ulubiony kat Hitlera” Johann Reichhart zostaje uznany za urzędnika, który wykonywał swoją pracę i pozostanie katem w zachodnich Niemczech aż do 1949 r., kiedy Niemcy zniosą karę śmierci. Otto Skorzenny, esesman wsławiony udziałem w porwaniu Mussoliniego oraz akcją w Ardenach pod koniec wojny, organizator Werwolfu i siatki ODESSA, trafia do amerykańskiej niewoli i zaczyna współpracę z amerykańskim wywiadem. W 1948 r. ucieka z obozu w Darmstadt (Niemcy) w dziwnych okolicznościach wskazujących na zmowę z Amerykanami. Mieszka w Argentynie, a potem w Hiszpanii i nie tylko nie wypiera się nazizmu, lecz działa w tajnej nazistowskiej organizacji. Pracuje dla Nasera w Egipcie, tworząc tajną policję i bojówki wspierające dyktatorską władzę prezydenta. Jego dziełem jest też zbudowanie palestyńskich bojówek terrorystycznych w Strefie Gazy.

Przemysłowcy wspierający Hitlera (na przykład Krupp) po wojnie działają dalej i zazwyczaj nie mają poczucia winy. Na przykład dyrekcja niemieckich kolei oświadcza, że nie wiedziała, po co władze i SS wynajmowały pociągi systematycznie jeżdżące do obozów koncentracyjnych, a kolejarze podobno „przypadkiem” zmieniali papiery przewozowe tych pociągów, co służyło ukryciu faktu, że pociągi jeździły wciąż tymi samymi trasami i zawsze kończyły bieg w obozach. Zachowały się szczegółowe, pedantycznie prowadzone rachunki, według których pociągi do Auschwitz, Treblinki i innych obozów były oficjalnie wynajmowane jako przewozy turystyczne. Kolejarze rzekomo nie wiedzieli, że w wagonach towarowych nawet przez kilkanaście dni jechało stłoczonych kilka tysięcy osób bez jedzenia, picia i toalet, a wielu z nich umierało po drodze.

Niemcy starają się zatrzeć ślady zbrodni, czego przykładem może być Gusen (podobóz Mauthausen) w Austrii. Teren dawnego obozu koncentracyjnego zostaje sprzedany prywatnym właścicielom i zabudowany miłymi domkami. Niektóre obozowe baraki w Gusen są używane jako zabudowania gospodarcze, a dawny gmach komendantury staje się elegancką restauracją. Kilkanaście metrów od schludnych domków stoi piec obozowego krematorium jako pomnik tysięcy zamordowanych tam ludzi.

Przez lata Niemcy negują zbrodnie ludobójstwa (Auschwitz uznają za wymysł aliantów lub nawet nazywają polskim obozem). Nie sądzą dawnych esesmanów i zbrodniarzy wojennych, bo musieliby sądzić samych siebie lub swoje rodziny. Nieprzypadkowo przechowywane w Bad Arolsen (Hesja) archiwum z drobiazgowymi danymi o 17 milionach ofiar w obozach (odnotowana przyczyna śmierci, a czasem nawet liczba i rozmiary wszy), pozostaje niedostępne dla badaczy aż do roku 2007. Chodzi o ukrycie zbrodni i uniknięcie płacenia odszkodowań.

Dochodzi do absurdu, kiedy w latach 1990. z nazistów pod koniec wojny organizujących zamach na Hitlera propaganda robi antyfaszystów na czele z pułkownikiem von Stauffenbergiem, którego okrzyknięto bohaterem. Dopóki Hitler zwyciężał, Stauffenberg wiernie służył III Rzeszy. Zamachu zaś dokonał wtedy, gdy Niemcy przegrywały, a uczestnicy spisku chcieli usunąć Hitlera, żeby skłonić Brytyjczyków i Amerykanów do zawarcia pokoju i powstrzymać całkowitą klęskę.

Absurd i bezczelność osiągają swoisty szczyt na przełomie XX i XXI w., kiedy niektóre środowiska żądają odszkodowań za straty terytorialne i cierpienia Niemców podczas wojny.

• Po 1945 r. - W Niemczech wraca system wielopartyjny.

Katolicy odtwarzają partię Centrum, która jednak staje się teraz ugrupowaniem marginalnym, ponieważ większość jej byłych członków skupia się w nowej chadeckiej partii Christlich Demokratische Union Deutschlands (CDU) jednoczącej wszystkich chrześcijan a nie tylko katolików. Jednym z głównych architektów CDU jest Joseph Müller, uczestnik antyhitlerowskiego spisku zakończonego zamachem Stauffenberga, a po wojnie agent CIA. Na czele CDU staje Konrad Adenauer.

W Bawarii zaś powstaje chadecka Christlich-Soziale Union in Bayern (CSU), kontynuująca tradycje przedwojennej Bawarskiej Partii Ludowej (Bayerische Volkspartei) stanowiącej odgałęzienie partii Centrum. Zgodnie z międzypartyjną umową CSU ogranicza się wyłącznie do Bawarii, a CDU nie działa na terenie Bawarii, lecz za to obie partie ściśle ze sobą współpracują tworząc unię CDU/CSU.

• Po 1945 r. - Luksemburg jest księstwem związanym z Holandią i Belgią. W roku 1947 na mocy umowy podpisanej w Londynie w roku 1944 zostaje członkiem gospodarczej organizacji Beneluks (Benelux) wraz z Belgią i Holandią oraz Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, od 1949 r. należy do NATO. Zaczyna się rozwój luksemburskiej turystyki.

• 1946/1947 r. - Generał de Gaulle chce włączenia Saary (Saarland) do Francji, a na granicy Saary i reszty Niemiec stają francuskie służby celne. Na planowaną aneksję godzą się Stany Zjednoczone, lecz protestują Sowieci. Od 1949 r. Saara będzie osobnym terytorium pod administracją francuską.

• 1947 r. - Zaczyna się zimna wojna, co oznacza otwartą wrogość aliantów i Sowietów również w krajach niemieckich. Brytyjska i amerykańska strefy okupacyjne łączą się w bizonię (dwustrefę). W strefie sowieckiej postępuje komunizacja życia politycznego (przeciwnicy Sowietów często kończą z wyrokiem śmierci wykonywanym w Moskwie).

W Austrii nie dochodzi do planowanego przerwania okupacji i kraj trwa w stanie zawieszenia, choć ma własny rząd.

Austriacy uruchamiają program wychowywania sierot (początkowo głównie wojennych) przez wdowy stale mieszkające z dziećmi. Jest to zaczątek rodzin zastępczych (rodzinnych domów dziecka). Dzieci w sierocińcach pozbawione bezpośrednich więzi emocjonalnych i wtłoczone w grupę są w porównaniu do tych wychowywanych w rodzinie na ogół mniejsze, bardziej chorowite i przeciętnie mniej inteligentne. Często wykazują też aspołeczność i skłonność do konfliktów (większa agresja). Państwowe sierocińce będą szczególnie popularne w krajach rządzonych przez komunistów (stalinowska idea wychowania we wspólnocie i podporządkowania jednostki społeczeństwu). Dopiero pod koniec XX i w XXI w. sierocińce zaczną w Europie zanikać (Wielka Brytania, Norwegia, Islandia, Słowenia), a ich miejsce zajmą na większą skalę adopcje (uznanie dziecka za własne) i rodziny zastępcze, gdzie małżeństwo przyjmuje na wychowanie tylko kilkoro dzieci.

• 1947 r. - Lwowski Żyd Simon Wiesenthal (1909-2005), który przeżył kilka niemieckich obozów koncentracyjnych, zakłada w Linzu centrum informacji o hitlerowskich zbrodniach przeciw Żydom. Z jego pomocą zostanie odnalezionych i schwytanych ponad 1100 hitlerowskich zbrodniarzy (na przykład Eichmann porwany przez Mosad z Argentyny w 1961 r. oraz Stangl i Wagner odnalezieni w Brazylii). Być może właśnie dlatego Wiesenthal należy do najbardziej nielubianych osób w Austrii, gdzie spokojnie mieszkają byli hitlerowcy, a większość Austriaków chciałaby zapomnieć o niewygodnej przeszłości.

• Do 1948 r. - Niemcy głodują z powodu wyniszczenia przez wojnę i braku kapitału.

• 1948 r. - Zachodnie strefy okupacyjne Niemiec oraz Berlin Zachodni przyjmują Plan Marshalla i opracowaną przez Amerykanów reformę waluty. Zamiana hitlerowskiej reichsmarki na nową markę oznacza dla ludności ogromne straty finansowe, lecz zarazem anulowanie długów państwowych zaciągniętych przez nazistowskie władze i stabilizację pieniądza, czyli zatrzymanie katastrofalnej inflacji.

Sowieci nie godzą się, aby w amerykańskim planie odbudowy uczestniczyła ich strefa okupacyjna. Chcą bezwzględnie eksploatować i ostatecznie zniszczyć Niemcy, aby już nigdy nie stały się silnym krajem, ponieważ zrujnowane Niemcy łatwo ulegną komunistycznej ideologii otwierając drogę dla sowieckiej ekspansji na całą Europę. Sowieci oczywiście próbują zatrzymać realizację Planu Marshalla, lecz po komunistycznym puczu w Czechosłowacji Amerykanie wprowadzają plan w życie, aby zatrzymać kolejne przewroty sterowane przez Sowietów.

W tej sytuacji 24 VI 1948 r. Sowieci blokują dostawy prądu oraz komunikację i transport do Berlina Zachodniego i żądają wprowadzenia tam waluty wschodniej części Niemiec, czyli bezwartościowej reichsmarki, co oznaczałoby podporządkowanie miasta Sowietom. Zaczyna się (pierwszy) kryzys berliński. Zablokowane miasto głoduje, nie ma leków i marznie z braku opału. Jest jednak zaopatrywane drogą lotniczą dzięki amerykańsko-brytyjskiemu mostowi powietrznemu, który będzie działał aż do 12 V 1949 r. Sowieci co prawda grożą atakiem na samoloty transportowe, lecz Amerykanie odpowiadają, że użyją wtedy broni atomowej. Zatarg omal nie kończy się wojną światową. Kiedy jednak Amerykanie blokują dostawy surowców przemysłowych do sowieckiej części Niemiec, Stalin ustępuje. Odtąd dziesiątki samolotów bez przeszkód dostarczają towary do Berlina Zachodniego i znienawidzona przez komunistów demokratyczna enklawa może nadal funkcjonować.

Pod naciskiem Amerykanów Stalin zgadza się, by również rząd Austrii przyjął Plan Marshalla, choć politycznie Austria nadal trwa w zawieszeniu między Sowietami i Zachodem.

• 1949 r. - Zaostrzenie stosunków między państwami demokratycznymi i Sowietami doprowadza do proklamowania dwóch państw niemieckich.

Na zachodzie powstaje Republika Federalna Niemiec (RFN, Bundesrepublik Deutschland, obejmująca strefy amerykańską, brytyjską i francuską) ze stolicą w Bonn, a na wschodzie zależna od ZSRS Niemiecka Republika Demokratyczna (NRD, Deutsche Demokratische Republik) ze stolicą we wschodnim Berlinie. Berlin Zachodni jest enklawą związaną z RFN. Amerykańskie oddziały nadal stacjonują w RFN, a wojska sowieckie w NRD.

Oba państwa przyjmują tradycyjną trójkolorową (żółty, czerwony i czarny) flagę niemiecką i czarnego orła jako godło.

Żeby osłabić niemiecki nacjonalizm zachodnie mocarstwa okupacyjne zezwalają na imigrację obcej ludności, co uczyni z Republiki Federalnej jedno z głównych państw przyjmujących uciekinierów i imigrantów z Trzeciego Świata. W odbudowie kraju pozbawionego mężczyzn i napiętnowanego przez nazizm masowo uczestniczą robotnicy tureccy, którzy często osiedlają tu z całymi rodzinami. Wielkie miasta Niemiec staną się wkrótce mieszaniną rozmaitych ras, religii i języków.

• Od 1949 r. - Gospodarka RFN szybko się rozwija dzięki amerykańskiemu Planowi Marshalla.

Od 1952 r. rośnie rola socjaldemokracji (SPD), która rozszerza ubezpieczenia socjalne i ochronę robotnika.

W tym czasie wschodnie Niemcy komunizują gospodarkę. Upaństwawiają produkcję, rolnictwo i usługi, co w krótkim czasie wywołuje ekonomiczny zastój i braki na rynku, mimo pomocy Związku Sowieckiego. Problemem jest też masowa ucieczka mieszkańców części kraju okupowanej przez Sowietów do zachodnich Niemiec, czyli kurcząca się liczba pracowników.

• 1949 - 1963 r. - Pierwszy powojenny kanclerz Republiki Federalnej Niemiec Konrad Adenauer (1876-1967) z Partii Chrześcijańsko-Demokratycznej (CDU) zaczyna rozwijać gospodarkę. Chociaż Adenauer szczyci się, że nie współpracował z Hitlerem, w rządzie toleruje byłych hitlerowców. Na przykład szefem jego kancelarii jest H. Globke, współautor Ustaw Norymberskich i szef biura do spraw żydowskich w okresie masowego mordowania Żydów. Współpracownikiem Adenauera jest też H. Blankenhorn, były członek NSDAP i urzędnik hitlerowskiego ministerstwa spraw zagranicznych. Niemcy nie mają innych specjalistów niż byłych urzędników hitlerowskiego państwa. Poza tym ogół niemieckiego społeczeństwa wyroki sądu w Norymberdze uważa za niesprawiedliwe, a hitlerowskich zbrodniarzy nie postrzega jako przestępców; w końcu to krewni, przyjaciele i sąsiedzi, czyli zwykli, „porządni” ludzie.

Inne postawy zdarzają się rzadko. Przykładem jest Fritz Bauer (1903-1968), prawnik, który ze względu na żydowskie pochodzenie musiał uciekać do Danii (1936), a potem do Szwecji. Po powrocie w roku 1949 zajmuje się ściganiem hitlerowskich zbrodniarzy, co ściąga na niego powszechną nienawiść. W roku 1952 doprowadza do procesu O. Remera, który zdławił spisek Stauffenberga, a dla Niemców wciąż był bohaterem. W ten sposób po raz pierwszy niemiecki wymiar sprawiedliwości osądza hitleryzm. Zasługą Bauera i jego podwładnych jest też doprowadzenie do sądu we Frankfurcie nad Menem (1963-1965) oprawców z Auschwitz, chociaż prawnicy robią wszystko, żeby zbrodniarzy uniewinnić. Dlatego też, kiedy Bauer dowiaduje się o miejscu pobytu Eichmanna, nie zawiadamia Niemców, lecz Izraelczyków.

W1968 r. ciało Bauera zostaje znalezione w wannie, a sekcja zwłok wykazuje alkohol we krwi i środki nasenne w żołądku. Pozostaje pytanie, czy to było samobójstwo, wypadek czy raczej zabójstwo.

• 1950 r. - W Aachen (Akwizgran) po raz pierwszy zostaje wręczony Order Karola Wielkiego za wysiłki na rzecz jednoczenia Europy.

• Od 1950 r. - NRD należy do kierowanej przez Sowietów RWPG.

• 1951 r. - Beate Uhse (1919-2001, wielokrotnie zgwałcona przez Rosjan w 1945 r.) oddziela seks od prokreacji. Mimo ataków ze strony kościołów, propaguje antykoncepcję, zakłada w RFN firmę erotyczną (świadczącą usługi seksualne) oraz sex shop (1962), handlujący pornografią i akcesoriami seksualnymi. Po pół wieku będzie to największe takie przedsiębiorstwo na świecie.

• Od 1952 r. - W Luksemburgu powstają pierwsze instytucje jednoczącej się Europy. Sprzyja temu położenie między strefą romańską i germańską oraz dwa języki urzędowe: francuski i niemiecki.

23 lipca powstaje Europejska Wspólnota Węgla i Stali, do której obok Republiki Federalnej Niemiec należą Francja, Belgia, Holandia, Luksemburg i Włochy. W 1958 r. przekształci się w Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG), gdzie wspólny rynek nie będzie ograniczony tylko do przemysłu ciężkiego, a w 1993 r. w Unię Europejską.

• 1952 r. - Konsorcjum Axel Springer zakłada codzienny tabloid Bild, wkrótce największy w Europie.

• 1952 r. - Rząd Adenauera podpisuje umowę w Luksemburgu o wypłaceniu 3 miliardów marek odszkodowania dla Izraela za holokaust i renty dla ocalałych ofiar.

• 1953 r. - Śmierć Stalina zdaje się otwierać drogę do zmian w krajach niemieckojęzycznych.

Beria zapowiada odejście NRD od komunistycznej gospodarki jako niewydolnej, nastawionej na ciężki przemysł zbrojeniowy i obniżającej poziom życia ludności. Planuje nawet wycofanie sowieckich wojsk i usunięcie stalinowskiego przywódcy NRD Waltera Ulbrichta. Wtedy jednak Ulbricht nagle obniża zarobki, aby wywołać bunt robotników i zyskać pretekst do użycia siły. Krwawe stłumienie rozruchów przez sowiecką armię niweczy możliwość zmian i Ulbricht pozostaje.

• 1955 r. - Kanclerz Austrii Julius Raab wykorzystuje śmierć Stalina i za pośrednictwem ambasadora Indii w Moskwie intensyfikuje trwające od trzech lat rozmowy o wycofaniu obcych wojsk z Austrii. Wysiłki J. Raaba, A. Schärfa i B. Kreisky’ego przekładają się na traktat aliantów i Sowietów, który zapewnia Austrii pełną niepodległość i wycofanie wojsk okupacyjnych pod warunkiem zachowania neutralności.

Przedstawiciele NATO woleliby co prawda wciągnąć Austrię do sojuszu, lecz ZSRS jest zadowolony z umowy.

Po wycofaniu wojsk okupacyjnych Austria staje się miejscem spotkań dotyczących rozbrojenia i pokoju.

Odżywa wzajemna niechęć Austriaków i Niemców; Austriacy podkreślają swoją narodową odrębność.

• 1955 r. - We wrześniu Konrad Adenauer jedzie do Moskwy, aby nawiązać stosunki dyplomatyczne z Sowietami. Po jego powrocie zachodnioniemiecki polityk Walter Hallstein stwierdza, że tylko RFN ma prawo reprezentować Niemców, bo NRD nie jest państwem samodzielnym. Doktryny Hallsteina nie uznaje W. Ulbricht głoszący, że NRD jest równorzędnym partnerem dla RFN.

Zachodnie Niemcy odbudowują armię (w Niemczech zakazaną po 1945 r.) i wchodzą do NATO.

• 1955 r. - Wschodnie Niemcy wchodzą do Układu Warszawskiego.

Granica między dwoma niemieckimi państwami jest odtąd najbardziej pilnowaną i zapalną w całej Europie. Niemcy zaś stają się eksperymentem pokazującym różnice między systemem demokratycznym i komunizmem w wymiarze ekonomicznym oraz praw człowieka. Kończy się możliwość ucieczki z komunistycznej NRD na zachód. Za to do 1961 r. aż 2,68 miliona Niemców przechodzi z sowieckiego Berlina wschodniego do zachodniego, aby stamtąd uciec do RFN. Gospodarce NRD grozi zapaść z powodu braku rąk do pracy.

• 1956 r. - W Niemczech Zachodnich Organisation Gehlen zostaje przekształcona w Bundesnachrichtendienst, czyli Federalną Służbę Wywiadowczą. Jej szefem pozostaje R. Gehlen. Dopiero w 1968 r. zastąpi go Gerhard Wessel.

• 1956 - 1962 r. - Tragedia kobiet w ciąży związana z talidomidem, lekiem uspokajającym.

Talidomid zsyntetyzowali Szwajcarzy, a Niemcy zaczęli jego produkcję (1955), lecz bez dokładnego sprawdzenia działania. W rezultacie dochodzi do wielu poronień na całym świecie, a ok. 10 tysięcy dzieci rodzi się z deformacjami i bez kończyn. Lek zostaje wycofany, a jego producenci stają przed sądem. Pod wpływem tych wydarzeń państwa europejskie zaostrzają procedury sprawdzające leki. Odtąd są wymagane kolejne etapy badań: laboratoryjne, następnie kliniczne na wybranej grupie pacjentów, potem kliniczne w wybranych szpitalach i wreszcie obserwacja działania leku na szerszą skalę.

• 1 I 1957 r. - Po referendum przeprowadzonym na terenie Saary kraj administrowany dotąd przez Francję zostaje przyłączony do Niemiec jako Saarland. Oznacza to normalizację stosunków między Francją i Niemcami.

• 1961 r. - Na początku czerwca podczas rozmów w Wiedniu Chruszczow próbuje przekonać amerykańskiego prezydenta Kennedy’ego, aby oddał Sowietom Berlin Zachodni. Rozzłoszczony odmową grozi wojną nuklearną, a w sierpniu ogranicza możliwość przechodzenia do zachodniej części miasta, ponieważ zbyt wielu Niemców ucieka z NRD przez Berlin. Tak zaczyna się drugi kryzys berliński. Od 13-15 sierpnia komuniści budują mur oddzielający dwie części miasta, a potem otaczający cały Berlin Zachodni i jeszcze raz blokują dostawy do Berlina Zachodniego. Na przejściu zwanym Checkpoint Charlie między Berlinem sowieckim i zachodnim dochodzi do spotkania czołgów obu stron (26 X), lecz nie padają strzały i świat unika wojny.

Utrzymanie muru i systemów alarmowych będzie kosztowało miliard marek rocznie, ale reżim NRD nie może pozwolić, żeby najaktywniejsi i najlepiej wykształceni obywatele uciekli z kraju, który i tak jest w stanie permanentnego kryzysu. Mimo utrudnień ucieczki nie ustaną, a niektóre przejdą do legendy: przemycanie uciekinierów w skrytkach w samochodach, przeskakiwanie muru (nawet o tyczce), podkopy pod murem, przebicie się przez mur ciężarówką, przelot balonem (rodzina Strelzyk). Zginie przy tym ponad tysiąc osób zastrzelonych przez strażników, a kilkadziesiąt tysięcy niedoszłych uciekinierów trafi do więzienia w NRD.

• 22 I 1963 r. - Konrad Adenauer i Charles de Gaulle podpisują Traktat elizejski o ścisłej współpracy Niemiec i Francji, co oznacza przerwanie polityki wzajemnej wrogości i otwiera drogę do unifikacji Europy.

Adenauer otrzymuje za to papieski Order Najwyższy Chrystusa.

• 1968 r. - We Frankfurcie nad Menem zostaje oddane do użytku trzecie metro na terenie Niemiec.

Następne ruszą w Monachium w 1971 r. i w Norymberdze w 1972 r.

• 1969 - 1974 r. - Kanclerz Willy Brandt oficjalnie uznaje winę Niemiec i doprowadza do normalizacji stosunków z krajami plądrowanymi przez Niemców podczas ostatniej wojny, zwłaszcza z Żydami.

• 1970 r. - Oficjalne założenie Parku Narodowego Lasu Bawarskiego, który wraz z Lasem Czeskim na obszarze Czech tworzy najrozleglejszy kompleks leśny w środkowej Europie.

Las Bawarki jest uznawany za najstarszy niemiecki park narodowy, chociaż tradycja ochrony środowiska naturalnego w Niemczech jest dużo starsza sięgając wystąpienia Wetekampa w 1898 r.

Na początku XXI w. Niemcy będą miały 16 parków narodowych i ponad 25% obszaru Niemiec znajdzie się pod ochroną państwa ze względu na walory przyrodnicze.

• 1970 - 1976 r. - W Zachodnich Niemczech działa lewicowa, terrorystyczna Frakcja Czerwone Brygady wspierana przez NRD. Odpowiada za szereg zbrodniczych zamachów. Na jej czele stoją Andreas Baader i Ulrike Meinhoff.

Schwytani terroryści odsiadują wyroki (nie ma kary śmierci) w słynnym więzieniu o zaostrzonym rygorze Stuttgart-Stammheim i wszyscy giną tam w niejasnych okolicznościach; według oficjalnej wersji popełnili samobójstwo.

• Od 1971 r. - Werner Erhard (urodzony w USA jako John Paul Rosenberg) prowadzi sektę Est (po łacinie Jest), która łączy zasady zen oraz dość fantastyczne idee samorealizacji mające budować poczucie własnej wartości, szczęścia i siły charakteru pozwalającej wpływać na rzeczywistość. Do 1984 r. są organizowane płatne seminaria, które uczą zasad Est. Te spotkania cieszą się ogromną popularnością i przynoszą Erhardowi majątek. Werner Erhard przyjmie ok. 700 tysięcy klientów, a w roku 1991 przekaże praktykę swojemu bratu Harry’emu Rosenbergowi. Mimo niejasności prawnych, oskarżeń o oszustwa podatkowe i serii procesów wytoczonych przez oszukanych ludzi, sekta wciąż się rozwija i na początku XXI w. działa w 24 krajach pod nazwą Landmark Education Forum.

• 1972 r. - Tragiczna olimpiada w Monachium, kiedy w wyniku terrorystycznej akcji Palestyńczyków i nieudolności niemieckiej policji ginie 11 izraelskich sportowców. Zaczyna się kilkuletnie polowanie na terrorystów i kilka tysięcy niewinnych Arabów zostaje deportowanych z RFN.

• 1973 r. - Austria podpisuje układ o handlu z EWG, a w roku 1995 wchodzi do Unii Europejskiej.

• 1976 r. - Rusza metro w Wiedniu.

• 18 VIII 1976 r. - Luterański pastor Oskar Brüsewitz dokonuje w Erfurcie publicznego samospalenia, aby zaprotestować przeciw dyskryminacji chrześcijan w komunistycznych Niemczech Wschodnich.

• 1976 r. - W grudniu zostaje wypłacony najwyższy w dotychczasowej historii okup za uwolnienie porwanego: 21 milionów marek. Porwany we Freisingu Richard Oetker, prawnuk założyciela firmy Dr. Oetker, zostaje uwolniony po 47 godzinach spędzonych w drewnianej skrzyni. Schwytany w 1979 r. porywacz Dieter Zof zostaje skazany na 15 lat więzienia.

• 1980 r. - Ruch Zielonych w Niemczech przekształca się w partię (Die Grüne), głoszącą ochronę przyrody (ekologizm), rozbrojenie i hasła lewicowe. Przewodniczącą jest P. Kelly. W 1983 r. Zieloni zdobędą miejsca w Bundestagu.

• 1982 - 1998 r. - Chadecki kanclerz Helmut Kohl dąży do zjednoczenia Niemiec i umocnienia jedności Europy.

• 13 VII 1984 r. - Niemcy i Francja podpisują w Saarbrücken umowę o otwarciu wspólnej granicy i zniesieniu kontroli celnej. Rok później (Traktat z Schengen, 14 VI 1985) do wspólnoty celnej przyłączą się Holandia, Belgia i Luksemburg.

• 1987 r. - W Wiedniu powstaje metro (U-Bahn).

• 1987 r. - „Skandal nuklearny” w Republice Federalnej Niemiec. Niemiecka, belgijska i francuska korporacja atomowa gubią materiały radioaktywne w ilości wystarczającej do zbudowania bomby atomowej.

• Od 1988 r. - Rośnie niezadowolenie biedniejących mieszkańców NRD: ucieczki na Zachód (w 1989 r. Węgry otwierają granice), manifestacje i zamieszki. W 1989 r. Gorbaczow krytykuje E. Honeckera, przywódcę NRD, powodując jego usunięcie. 6 XI na ulicach manifestuje 750 tysięcy wschodnich Niemców, a trzy dni później rząd NRD zaczyna rozbierać mur berliński. W 1990 r. odbywają się wybory w NRD i powstaje nowy rząd koalicyjny z udziałem sił niekomunistycznych.

• 1990 r. - Po rozmowach niemiecko-sowieckich Niemcy zostają zjednoczone (2 X), co budzi niepokój tych, którzy pamiętają, że II wojnę światową zaczęli sprzymierzeni Niemcy i Sowieci. Okupacyjna armia sowiecka wycofuje się z Niemiec i znika NRD. W roku 1991 wraca Deutschland, Deutschland über alles jako hymn Niemiec, lecz podczas oficjalnych okazji śpiewa się tylko trzecią zwrotkę, gdzie nie ma elementów agresywnego nacjonalizmu. Stolicą państwa znów jest Berlin (od 2000 r.).

Niemcy są jednym z najbogatszych państw świata z trzecim potencjałem gospodarczym po USA i Japonii. Stanowią centrum jednoczącej się Europy z największą liczbą mieszkańców (82 miliony). Niemiecka marka należy do głównych walut świata. Kwitnie turystyka - Niemcy stanowią większość turystów poza granicami swojego państwa, a na obszarze Niemiec utrzymują rozbudowaną sieć hoteli, campingów i centrów turystycznych. Przykładem są Wyspy Fryzyjskie, gdzie Sylt przy granicy duńskiej stanowi ulubione miejsce spotkań najbogatszych Niemców, którzy mają tu swoje letnie posiadłości, jachty i plaże.

Rośnie liczba Niemców bezwyznaniowych (ok. 45% w 2000 r.): do 2006 r. Kościół katolicki opuści 2,1 miliona członków. Podobnie jest w tradycyjnie katolickiej Austrii, gdzie zaledwie kilka procent mieszkańców uczestniczy w coniedzielnych mszach.

Problemem jest mentalność wschodnich Niemców: brak etosu pracy oraz szowinizm wynikający z zaszczepionego im nazizmu i komunizmu. Wschodnie landy są wyraźnie biedniejsze i potrzebują ogromnej pomocy finansowej, żeby zbliżyć się poziomem życia do reszty Niemiec: nawet 30 lat po zjednoczeniu będzie widoczna różnica. Obserwuje się odpływ ludności z części wschodniej na zachód, a sami Niemcy często postrzegają mieszkańców wschodnich landów jako ludzi odstających od europejskich standardów.

• 1991 r. - Sensacyjne odkrycie zmumifikowanych zwłok neolitycznego wędrowca w alpejskim lodowcu na granicy Austrii i Włoch. Mężczyzna szybko zyskuje imię Ötzi (od nazwy pobliskiej górskiej doliny).

W 1994 r. zaś w Schöningen (Dolna Saksonia) archeolodzy odkryją broń myśliwych sprzed ponad 300 tysięcy lat.

• 3 VI 1998 r. - W Eschede w Dolnej Saksonii dochodzi do katastrofy superszybkiego pociągu, który jadąc z prędkością 200 km/h wykoleja się i rozbija wiadukt. Ginie 101 osób.

• 23 II 1999 r. - W austriackiej wiosce Galtür w Alpach ginie 31 osób zabitych przez rekordową lawinę ok. 170 tysięcy ton śniegu. Po tej klęsce władze wprowadzają nowe przepisy dotyczące budownictwa w Alpach, a wiele wiosek zostaje zabezpieczonych przez kamienne mury antylawinowe.

• 11 XI 2000 r. - Pożar pociągu w górskim tunelu koło Kaprun w Austrii zabija 155 osób. Katastrofa zmusza projektantów tuneli do zbudowania bocznych tuneli jako dróg ucieczki w razie wybuchu pożaru lub zadymienia głównego tunelu.

• 2002 r. - Niemcy i Austria przyjmują euro.

• 2002 r. - Gigantyczna powódź zalewa Austrię, Czechy, Bawarię i Saksonię (w tym Drezno).

• 2003 r. - W Liechtensteinie zostaje przeprowadzone referendum, w wyniku którego maleje rola parlamentu, a wzmocnieniu ulega pozycja monarchy.

• 2006 r. - W austriackim Linzu zostają odkryte trzy siostry Viktoria, Katharina i Elisabeth, które matka przez 7 lat trzymała zamknięte w ciemnej piwnicy. Co ciekawe, odizolowane od świata siostry rozwinęły własny język.

• 2020 r. - Kilkutygodniowe zatrzymanie praktycznie całej gospodarki spowodowane przez pandemię Covid-19 i późniejsze kolejne fale epidemii destabilizują całą strefę języka niemieckiego. Dwa lata później pod wpływem napaści Rosji na Ukrainę gwałtownie rosną ceny, zwłaszcza paliw importowanych z Rosji.

• 2023 r. - Sensacyjny upadek wielkiej niemieckiej firmy Wirecard zajmującej się płatnościami za pośrednictwem internetu po ujawnieniu, że z jej kont skradziono ok. 2 miliardów euro. Odpowiedzialny za to dyrektor firmy Jan Marsalek udaje, że leci na Filipiny, a w rzeczywistości ucieka do Rosji. Okazuje się, że pochodzący z Austrii Marsalek przez niemal dziesięć lat był rosyjskim agentem, wspierał finansowo Grupę Wagnera, rosyjskie interwencje zbrojne w Syrii i Libii, finansował antyrządowe organizacje w Europie, pośredniczył w handlu bronią i szpiegował na rzecz Rosji, a upadek Wirecard był zaplanowany w Moskwie.

← Kraje niemieckie do 1871 r.Szwajcaria →