Amoryci, Babilonia, Larsa, Esznunna i Kasyci
XXI w. p.n.e. - Semickie plemiona Amorytów atakują państwo 3. Dynastii z Ur i zdobywają coraz większe wpływy.
3./2. tysiąclecie p.n.e. - W Babilonii (ziemie południowej Mezopotamii z centrum w Babilonie) upowszechnia się koń, powodując przewrót w sposobie prowadzenia wojny: szybkie szarże rydwanów ciągniętych przez konie okazują się zabójcze dla piechoty.
Miasto Babilon (Babilu - brama boga, po hebrajsku Babel) przekształca się w coraz większy ośrodek.
Ok. 2024 r. p.n.e. - Urzędnik 3. Dynastii z Ur, Iszbierra (Amoryta), wykorzystuje walki Ur z Elamem, aby założyć niezależną dynastię w Isin i Nippur. W XX w. p.n.e. rządzi jego syn Szuiliszu, następnie wnuk Iddindagan, prawnuk Iszmedagan, praprawnuk Lipitisztar i Urninurta (XX/XIX w. p.n.e.).
Koniec XXI w. p.n.e. - Na południu Amoryta Naplanum zakłada monarchię z centrum w Larsie.
W XX w. p.n.e. Larsą rządzą potomkowie Naplanuma: Emisum, Samium, Zabaja, Gungunum, Abisare (XX/XIX w.), Sumuel, Nuradad, Siniddinam, Sineribam, Sinikiszam i Silliadad. Gospodarczy rozkwit Larsy.
Początek 2. tysiąclecia p.n.e. - W Mezopotamii powstaje kilka kodeksów prawnych, czyli spisanych reguł współżycia w społeczeństwie i praw poszczególnych klas obowiązujących w różnych miastach.
XIX w. p.n.e. - W Isin panuje dynastia Iszbierry: Bursin (syn Urninurty), Lipitenlil, Erraimitti, Enlilbani, Zambija, Iterpisza, Urdukuga, Sinmagir i Damikiliszu.
Ok. 1893 r. p.n.e. - Sumnabum (Sumu Abum) zakłada starobabilońską (amorycką) dynastię.
Do końca stulecia Babilonią rządzą Sumulael, jego syn Sabium, wnuk Apilsin i prawnuk Sinmuballit.
Po 1840 r. p.n.e. - Władzę w Larsie zdobywa Amoryta Kudur Mabuk i jego syn Waradsin.
XIX/XVIII w. p.n.e. - Północna Mezopotamia jest zdominowana przez Jamchadu, Mari i Assur.
Pojawiają się państewka Hurytów przybywających z Wyżyny Armeńskiej. W południowej Mezopotamii sytuację kształtuje rywalizacja Larsy (Rimsin podbił miasto Isin) nad dolnym Eufratem, Babilonu (Sinmuballit) nad Eufratem powyżej Larsy i Esznunny nad rzeką Dijala, lewym dopływem Tygrysu.
- Ok. 1792 - ok. 1750 r. p.n.e. - W Babilonii rządzi Hammurabi, syn Sinmuballita.
W sojuszu z Asyrią podbija Mezopotamię, niszczy państwo Mari, pokonuje Rimsina z Larsy (ok. 1763, brat Waradsina) i państwo Esznunna (ok. 1756). Rozwija gospodarkę, usprawnia armię i administrację. Stolicą jest Babilon, centrum kultu Marduka z wielkim zikkuratem (prototypem biblijnej wieży Babel), świątynią i drogą procesyjną zaczynającą się w Bramie Isztar. Babilon jest postrzegany jako centrum świata i jest celem pielgrzymek.
Na granicach państwa władca stawia graniczne kamienie kudurru.
Każe spisać normy prawne znane jako Kodeks Hammurabiego (określa na przykład kary za nadmierne picie alkoholu), który oddziała na inne kultury, łącznie z biblijnym Dekalogiem. Podstawową zasadą jest odwet (prawo talionu). Na przykład ten, kto fałszywie oskarża lub kłamie, ponosi karę, która miała spotkać oskarżanego.
- Od drugiej połowy XVIII w. p.n.e. - Stopniowy upadek Babilonii po śmierci Hammurabiego.
Poszczególne miasta ogłaszają niezależność w trakcie walk o władzę w Babilonii. Obszar nad Zatoką Perską odrywa się już za panowania syna i następcy Hammurabiego imieniem Sumsuiluna. Na północy zaś uniezależnia się Asyria.
XVII w. p.n.e. - Mimo osłabienia Babilonia utrzymuje niezależność za panowania Abieszu (syn Samsuiluny), Ammiditany (syn Abieszu) i Ammisaduki (syn Ammiditany).
Ok. 1597 - ok. 1594 r. p.n.e. - Panuje ostatni amorycki władca Babilonii Samsuditana (syn Ammisaduki).
Upada po najeździe Hetytów, którzy zdobywają i plądrują Babilon w 1595 r. p.n.e.
- Od XVI/XV w. p.n.e. - Państwo Średniobabilońskie. Okres rządów semickiego ludu Kasytów.
Kasyci mieszkali na północ od Elamu nad rzeką Choaspes. Już pod koniec XVIII w. p.n.e. zjednoczył ich Gandasz, a potem władzę sprawowali jego syn Agum I oraz Kasztiliaszu. Kasyci stopniowo przejęli babilońską kulturę, a pod koniec XVI w. p.n.e. opanowują Babilonię spustoszoną przez Hetytów.
Kasyci utrzymają władzę przez dwa stulecia, lecz nie zdołają odbudować potęgi Babilonu. Zwłaszcza że w tym czasie umacniają się Asyria i Elam.
- XV - XIV w. p.n.e. - W Babilonie rządzą kolejni władcy Kasytów: Karaindasz, Kadaszman Harbe I, Kurigalzu I (syn Kadaszmana Harbe), Kadaszman Enlil I, Burnaburiasz II (syn Kadaszmana Enlila), Karahardasz i Nazibugasz.
Spektakularnym sukcesem Babilonii za władzy Kasytów jest opanowanie Dilmun.
Druga połowa XIV w. p.n.e. - Supremacja Babilonii przez ponad 20 lat za panowania Kurigalzu II (syn Burnaburiasza II).
XIII w. p.n.e. - Królowie Kasytów Nazimaruttasz, Kadaszman Turgu i Kadaszman Enlil II (syn, wnuk i prawnuk Kurigalzu II w XIII w. p.n.e.) tracą pozycję mocarstwa.
Ich następcy w drugiej połowie XIII w. p.n.e. muszą walczyć z rosnącym naporem sąsiadów i z intrygami na dworze.
- Pierwsza połowa XII w. p.n.e. - Elam rozbija Babilonię Kasytów (ostatnim władcą średniobabilońskim jest Enlil Nadinahi).
Ludność aramejska zaczyna przenikać z północnej Arabii do wschodniej części Półwyspu Arabskiego.
- Od ok. 1160 r. p.n.e. - W Babilonii odradzającej się jako Państwo Nowobabilońskie lub Chaldea panują kolejno Marduk Kabitahheszu z Isin, jego syn Itti Marduk Balatu oraz Ninurta Nadinszumi.
Król Nabuchodonozor I (Nebuchadrezzar, syn Ninurty Nadinszumi) pokonuje elamicką armię. Prowadzi nawet łupieżcze najazdy na Elam i Asyrię, a Elam czyni swoim nominalnym wasalem. Ludność chaldejska ekspanduje do wschodniej Arabii.
Po 22 latach rządów Nabuchodonozora tron zajmuje jego syn Enlil Nadinapli, utrzymując jeszcze mocarstwową pozycję państwa. Jednak w ciągu XI w. p.n.e. Babilonia coraz bardziej słabnie i musi w końcu uznać władzę Asyrii, a potem Aramejczyków.
- X/IX w. p.n.e. - Nabuszumaukin I, jego syn Nabuapalidoina i wnuk Marduk Zakirszumi na krótko odbudowują Babilonię po upadku Aramejczyków. Od drugiej połowy IX w. p.n.e. słabnący Babilon (kryzys gospodarczy, pustynnienie) popada w zależność od Asyrii. Ostatni władcy w drugiej połowie VIII w. p.n.e. to Nabuszumaiszkun I, Nabonassar i jego syn Nabunadinzeri. Ekonomiczne i polityczne problemy przekładają się na wzrost nastrojów fanatycznych, popularność postaw szowinistycznych i skrajnie religijnych. Przykładem jest bigoteryjny władca Nabuszumaukin II, szukający pomocy u bogów. Babilon zostaje zdobyty w 732 r. p.n.e. a Nabuszumaukin II obalony zaledwie po miesiącu rządów.
Babilon jest odtąd zarządzany przez lokalnych władców (tak zwana Dziewiąta Dynastia zapoczątkowana przez Nabumukinzeri), będących w istocie namiestnikami Asyrii lub bezpośrednio przez królów asyryjskich.