Islandia
Połowa VI w. - Legendarny irlandzki mnich św. Brandan (Brenaind) podróżuje po północnym Atlantyku w skórzanej łodzi i napotyka kilka wulkanicznych wysp, co zostaje opisane w łacińskim Navigatio Sanctii Brendani (Podróż św. Brendana). Odtąd Celtowie znają Islandię i czasem się na niej osiedlają.
IX w. - Wikingowie (Normanowie) docierają do Islandii. Pierwszy jest Naddoddur ok. 850 r. Dziesięć lat później Gardar Svavarsson i Floki Vilgertharson płynąc za lecącymi wronami docierają do wyspy nazwanej Island (Lodowy Kraj) lub Snäland (Śnieżny Kraj). Normanowie zasiedlają Islandię i dzielą między rody wypierając nielicznych Celtów.
W 874 r. Ingolg Arnarson zakłada osadę Reykjavik. Najwyższą władzą jest Allthing, czyli zgromadzenie (parlament) przedstawicieli wszystkich rodów. Podstawą gospodarki, oprócz piractwa i rybołówstwa, jest uprawa pszenicy możliwa dzięki okresowemu ociepleniu półkuli północnej. Bardzo szybko okazuje się, że jednym z głównych problemów mieszkańców Islandii są wulkany (pierwsze zapiski na temat erupcji pochodzą z lat 930.) i trzęsienia ziemi.
Wulkaniczne zjawiska i formy geologiczne powstałe w wyniku erupcji silnie wpływają na życie i sposób myślenia Islandczyków. Przykładem są jaskinie lawowe formowane przez płynącą lawę, która na powierzchni stygnie i tworzy twardą skorupę, a wewnątrz dłużej utrzymuje wysoką temperaturę i dłużej pozostaje ciekła. W rezultacie ciekła lawa odpływa pozostawiając pustą przestrzeń pod zewnętrzną warstwą skał. Takie jaskinie stają się inspiracją dla opowieści o trollach, czyli złośliwych istotach zamieszkujących podziemia, o demonach i tajemniczych mocach. Dlatego w niektórych podziemiach są składane ofiary: zwierzęta a także ludzie zabijani dla przebłagania tych groźnych istot.
Z drugiej zaś strony islandzkie jaskinie lawowe stają się miejscem schronienia dla banitów i uciekinierów oraz kryjówkami rozbójników.
Z Islandii pochodzi też szczególny minerał kalcyt optyczny (szpat islandzki) przez wikingów zwany kamieniem słonecznym. Jest on używany podczas żeglugi, ponieważ pozwala określać położenie słońca nawet zasłoniętego przez chmury lub ukrytego poniżej linii horyzontu.
- X w. - Islandczycy odkrywają pobliską Grenlandię a potem wybrzeża Ameryki Północnej. Transatlantycki handel z Nowym Światem poprzez porty Islandii i Norwegii przetrwa do XV w. (ostatni odnotowany statek z Grenlandii przypływa w 1410 r.).
Żeglarze normańscy i celtyccy opowiadają o mitycznym morskim wirze, który wciąga wszystko w otchłań gdzieś na północnym Atlantyku. Być może jest to baśniowy odpowiednik Prądu Zatokowego, który dociera do Norwegii i faktycznie tworzy tam niebezpieczne wiry lub gwałtowne pływy w wąskich fiordach wiązane często z legendarnym morskim potworem Krakenem.
O wsysającej wszystko otchłani na północy wspomina kronikarz Gerald z Walii żyjący na przełomie XII i XIII w. Później zaś Martin Behaim, Mercator i Athanasius Kircher łączą północną otchłań z magnetyczną górą Rupes Nigra.
- 1000 r. - Islandzki Allthing decyduje o dobrowolnym przyjęciu chrześcijaństwa z obawy przed narzuceniem tej wiary przy użyciu siły. Jednocześnie jednak każdy ma prawo nadal czcić stare bóstwa i uprawiać ich kult we własnym domu. Pierwszy kościół powstaje w Esjuberg w zachodniej Islandii.
Obok runów pojawia się alfabet łaciński. Zaczyna się proces spisywania dawnych pieśni skaldów norweskich i islandzkich. Z czasem wejdą one w skład dzieła Edda (Edda zwana starszą lub poetycką).
- XI - XII w. – Postępuje chrystianizacja Islandii. Lokalni biskupi podlegają norweskiej hierarchii kościelnej.
W tym czasie rozkwita islandzka literatura. Wyróżnia się Egill Skallagrimsson, jeden ze skaldów, czyli poetów-pieśniarzy. Eystein Asgrimsson pisze poemat chrześcijański Lilja.
Ari Thorgilsson (1067-1148) pisze trzy wielkie dzieła fundamentalne dla poznania historii wyspy: Landnamabok opowiada o zasiedleniu Islandii, Islendingabok o dziejach Islandczyków oraz Konungabok o władcach Norwegii.
- XIII w. - Spisanie starogermańskiej literatury i mitologii Islandii w dziele Edda (młodsza). Dokonuje tego sławny intelektualista i poeta Snorre Sturlusson.
W staroniemieckiej Pieśni o Nibelungach pojawia się Islandia jako władztwo legendarnej królowej Brunhildy (utożsamianej z walkirią), która nienawidzi Zygfryda i w końcu doprowadza do śmierci bohatera.
XIII w. - Sprzeczności między islandzkimi rodami doprowadzają do wieloletnich walk. Wykorzystuje to Norwegia i wtrąca się w sprawy wyspy, aby zdobyć nad nią kontrolę.
1262 - 1264 r. - Islandia zostaje podporządkowana Norwegii, lecz zachowuje wewnętrzny samorząd.
Nowy kodeks norweskich praw Jonsbok (1281) likwiduje samorząd i narzuca wysokie podatki. Przybywają norwescy biskupi i zaczynają pracę nad likwidacją kulturowej odrębności Islandii. Miary nieszczęść dopełniają postępujące ochłodzenie (zastąpienie uprawy zbóż hodowlą owiec), niszczycielskie erupcje Hekli (1300, 1341, 1389) i tragiczna epidemia w Norwegii (1349), która załamuje handel między Islandią a kontynentem. Wyspa popada w nędzę i zapomnienie.
Druga połowa XIV w. - Bracia Nicolo i Antonio Zeno z Wenecji odbywają podróż na północny Atlantyk i opisują napotkane po drodze lądy. Na tej podstawie ich krewny Nicolo Zeno opracuje mapę, którą w 1558 r. opublikuje Francesco Marcolini. Mapa przedstawia wybrzeża Skandynawii, Islandię i kilka lądów nieistniejących.
1380 r. - Dania przejmuje kontrolę nad Islandią i Norwegią.
Wyspa pozostaje samorządna w kwestiach wewnętrznych, ale gospodarka rozwija się bardzo słabo na skutek wysokich podatków narzuconych przez Danię. Przez kilkaset lat będzie to prowincjonalny, biedny i zapomniany kraj bez znaczenia. Sprzyja to jednak utrzymaniu dawnego języka i tradycji zapomnianych już w kontynentalnej Skandynawii.
- 1538 - 1552 r. - Wojny religijne zakończone przyjęciem luteranizmu z Danii.
Nowy Testament (1540) a potem cała chrześcijańska Biblia (1584) zostają po raz pierwszy przetłumaczone na język islandzki.
1602 - 1855 r. - Dania ma monopol na handel z Islandią, której narzuca ceny, wywołując ubóstwo mieszkańców wyspy.
XVIII w. - Szwecja utrudnia handel Islandii, aby podporządkować sobie wyspę. Przychodzi klęska nieurodzaju wywołana ochłodzeniem półkuli północnej („mała epoka lodowa” 1600-1850) i wybuchami wulkanów.
1707 - 1709 r. - Związana z ochłodzeniem i nieurodzajem katastrofalna epidemia ospy zabija ok. 1/3 populacji Islandii osłabionej przez niedożywienie.
Druga połowa XVIII - XIX w. - Kilku pisarzy budzi narodową świadomość Islandczyków, na przykład: Eggert Olafsson (1726-1768), poeta Sigurdur Breidfjord (1798-1846), satyryk Hjalmar Jonsson (1796-1875), Pall Olafsson (1827-1905).
1754 r. - Dwóch Islandczyków wspina się na szczyt Hekli. Jest to islandzki wkład we wczesny rozwój wspinaczki górskiej.
1783 r. - Wybuch wulkanu Laki. Lawa wylewa się ze szczeliny długości 30 km przez pół roku i pokrywa 560 km2 (największy zapisany w historii wylew lawy), a pyły powodują ostre zimy oraz nieurodzaj w Europie, na Syberii i w Ameryce Północnej. Do końca 1784 r. wymiera z głodu 1/5 ludności Islandii. Wyspa podupada, a ludność emigruje. Rozwija się piractwo.
1796 r. - Dania narzuca wyspie luteranizm i znosi katolickie biskupstwa.
1814 r. - Po oderwaniu się Norwegii od duńskiej monarchii Islandia pozostaje przy Danii.
W 1867 r. władze Stanów Zjednoczonych będą rozważać możliwość odkupienia Islandii i Grenlandii od Danii, lecz ostatecznie nie zaproponują takiej transakcji.
1874 r. - W wyniku akcji ugrupowania, któremu przewodzi znany islandzki historyk, filozof i polityk Jon Sigurdsson wyspa uzyskuje ograniczoną autonomię w obrębie Danii.
1880 r. - Początek ruchu spółdzielczego. Rolnicy łącząc się w gospodarcze wspólnoty osiągają lepsze wyniki. Jest to początek ekonomicznego odrodzenia, co w 1903 r. pozwoli powiększyć zakres autonomii Islandii, a w 1904 r. pierwszy Islandczyk zostanie ministrem w Kopenhadze.
1911 r. - W Reykjaviku powstaje uniwersytet (może przyznawać tylko najniższy stopień naukowy bakałarza). Miasto wciąż jednak pozostaje prowincjonalnym ośrodkiem, o czym dobitnie świadczy niska zabudowa.
1918 r. - Islandia zostaje ogłoszona niezależnym państwem pozostającym w unii personalnej z Danią (król Christian X, konstytucja w 1920 r.). W tym okresie wyspa staje się rybacką potęgą, zwłaszcza dzięki wielkim zasobom śledzi, sardynek, szprotów, makreli i dorszy.
Od 1920 r. - Morze przy brzegach Islandii nie zamarza zimą, co jest wyrazem ocieplania planety i sprzyja rozwojowi gospodarki.
1928 r. - Na wschód od Reykjaviku powstaje pierwszy islandzki park narodowy Pingvellir (Þingvellir).
Od 1930 r. - Islandia tworzy swoje parki narodowe jako obszary, gdzie jest chronione środowisko naturalne.
1935 r. - Islandia jako pierwszy kraj w Europie legalizuje aborcję dokonaną ze względów społecznych a nie medycznych.
1940 r. - Po zajęciu Danii przez Niemcy na Islandii lądują wojska brytyjskie, a rok potem amerykańskie, aby uniemożliwić zajęcie wyspy przez Hitlera. Odtąd armia USA jest gwarantem bezpieczeństwa Islandii nawet po II wojnie światowej.
1944 r. - Islandia zrywa unię personalną z Danią i ogłasza się republiką ze stolicą w Reykjavik.
Flaga Islandii nawiązuje do flag skandynawskich: poziomy czerwony łaciński krzyż z białą obwódką na niebieskim tle. Te związki znajdują też odbicie w jednostce monetarnej przyjętej na Islandii - otrzymuje ona nazwę korony islandzkiej.
1949 r. - Islandia zostaje członkiem NATO. Od 1952 r. należy do Rady Nordyckiej a od 1970 r. do EFTA.
1959 r. - Islandia rozszerza wody terytorialne (niedostępne dla obcej działalności gospodarczej) wywołując międzynarodowy konflikt zakończony ugodą w 1961 r. Podobny zatarg z Wielką Brytanią („wojna dorszowa”) wywoła kolejna decyzja Islandii o poszerzeniu wód terytorialnych w 1972 r.
Lata 1970. - Islandczycy (zaledwie 230 tysięcy w 1980 r.) są jednym z dłużej żyjących narodów ze średnią ponad 70 lat. Islandia jest celem turystów ze względu na lodowce, wulkany, gorące źródła (ciepło geotermalne ogrzewa wszystkie domy na wyspie, a na półwyspie Reykjanes powstaje geotermalna elektrownia) i gejzery.
Nazwa gejzeru jako zjawiska pochodzi od miejsca Geysir, gdzie od XIV w. podziwiano wytryski wody na 60 m w górę. Jednak zatkali go turyści, którzy wrzucali do gejzeru różne przedmioty.
Lata 1980. - Reykjavik próbuje przekształcić się w lokalną metropolię. Wokół powstają sztucznie sadzone lasy, gdzie jednak wysokość drzew nie przekracza kilku metrów ze względu na wiatry i chłód. Zostaje powiększany ogród botaniczny. Pojawia się więcej kilkupiętrowych budynków zwykle z betonu pokrytego kolorowymi, blaszanymi panelami imitującymi drewno.
III-IV 2010 r. - Erupcja wulkanu Eyjafjallajokull na południu wyspy powoduje zapylenie atmosfery, uniemożliwiając loty na ogromnym obszarze północnego Atlantyku i Europy.
2020 r. - Z powodu małej liczby mieszkańców i względnej izolacji pandemia Covid-19 w niewielkim stopniu dotyka wyspę.