Paragwaj
1810 - 1811 r. - Kampania paragwajska Manuela Belgrano, czyli prewencyjny najazd, który ma zniechęcić mieszkańców Paragwaju do atakowania La Platy zbuntowanej przeciwko hiszpańskiej władzy. Interwencja kończy się bitwą pod Tacuari, gdzie wojska Belgrano ponoszą klęskę, ale Paragwajczycy faktycznie nie podejmują żadnej akcji przeciw La Placie.
1811 r. - Mieszkańcy Paragwaju na północy La Platy wzniecają antyhiszpańskie powstanie i ogłaszają niepodległość. Stolicą jest Asunción nad rzeką Paragwaj. Władzę obejmuje wojskowa junta.
Od 1813 r. - Krajem rządzi dyktator z tytułem konsula republiki Jose Gaspar Rodriguez de Francia (1756-1840). W 1814 r. na krótko urząd konsula przejmuje Fulgencio Yegros (1780-1821), lecz traci władzę już po czterech miesiącach i wraca de Francia, który jako Najwyższy Dyktator utrzyma się aż do śmierci.
De Francia broni niezależności izolując Paragwaj od Hiszpanii i krajów ościennych, zwłaszcza od Argentyny i Brazylii. Rozwija gospodarkę. Z drugiej strony słynie z chorobliwej podejrzliwości. Osoby przyłapane na przyglądaniu się prezydenckiemu pałacowi każe rozstrzeliwać jako podejrzanych o przygotowywanie zamachu. Nie pozwala nikomu podchodzić bliżej niż kilka kroków. O stanie jego psychiki może świadczyć ponury epizod z ostatniego dnia życia prezydenta: zabił szpadą lekarza, który zbliżył się, żeby go zbadać, a sam umarł kilka godzin później.
1840 - 1841 r. - Na czele Tymczasowej Junty rządzącej Paragwajem stoją kolejno Manuel A. Ortiz, Juan J. Medina i Mariano R. Alonzo.
1841 r. - Władzę jako konsul republiki obejmuje Carlos Antonio Lopez (1792-1862), zaczynając okres dominacji rodziny Lopez. W roku 1844 zostaje prezydentem. Następuje reorganizacja administracji, zniesienie niewolnictwa i modernizacja gospodarki. Francisco Solano Lopez (1827-1870, syn Carlosa) jako minister wojny unowocześnia armię. Paragwaj należy w tym czasie do najlepiej rozwiniętych krajów Ameryki Południowej.
1862 - 1870 r. - Francisco Solano Lopez przez dwie kadencje jest prezydentem Paragwaju.
Słynie jako świetny organizator i reformator państwa, chociaż jest megalomanem we własnym mniemaniu naśladującym Napoleona. Rozbudowuje drogi, koleje i linie telegraficzne. Wprowadza darmowe szkolnictwo państwowe dla wszystkich obywateli.
Z drugiej strony jest militarystą zapatrzonym w armię i pochwalającym siłowe rozwiązania w polityce.
W polityce zagranicznej jest zaciekłym wrogiem Brazylii i nie waha się w oficjalnych wystąpieniach nazywać Brazylijczyków małpiszonami, ponieważ wielu z nich to Murzyni, a ludność Paragwaju jest niemal wyłącznie biała lub indiańska. Lopez myśli o zdobyciu dostępu do wybrzeży Atlantyku.
- 1864 r. - W grudniu Francisco Solano Lopez zaczyna wojnę z Brazylią w obronie obalonego prezydenta Urugwaju Atanasio Aquirre. Kiedy zaś Argentyna nie zgadza się na przemarsz paragwajskich wojsk do Urugwaju, megalomański dyktator wypowiada wojnę również temu państwu (13 IV 1865). W rezultacie Venancio Flores rządzący Urugwajem, Brazylia i Argentyna zawierają antyparagwajski sojusz znany jako Trójprzymierze (1 V 1865 r.)
Po początkowych sukcesach (zajęcie Mato Grosso) paragwajska armia przegrywa i zaczyna się cofać.
- Od 1868 r. - Lopez popada w paranoiczną podejrzliwość. Obawiając się spisku, więzi i każe zabić kilkaset osób. W roku 1870 skazuje na śmierć swoją matkę.
Biskupowi Asunción nakazuje codziennie odprawiać mszę w intencji prezydenta i donosić o antyrządowych poglądach ludzi spowiadających się w kościołach. Sam ogłasza się świętym, a biskupów, którzy nie chcą go kanonizować każe stracić.
- 1869 r. - Paragwaj ponosi kolejne klęski militarne.
Nie pomaga nawet zarządzona przez Lopeza mobilizacja wszystkich mężczyzn i chłopców od 12 roku życia. Na przykład w słynnej „bitwie dzieci” pod Acosta Ñu (16 sierpnia 1869 r.) spośród 4000 paragwajskich żołnierzy tylko 500 ma ponad 15 lat. Większość walczących pod Acosta Ñu ginie.
Wreszcie w bitwie pod Cerro Cora (1 III 1870) ginie też psychopatyczny prezydent, co w czerwcu doprowadzi do zakończenia wojny. Pokonany Paragwaj musi zrezygnować z ambicji zdobycia morskiego wybrzeża.
Podczas wojny zginęło co najmniej 800 tysięcy Paragwajczyków, czyli ponad 70% ludności. Śmierć poniosło 98% męskiej populacji Paragwaju, przy czym zginęli praktycznie wszyscy mężczyźni powyżej dwunastego roku życia. W całym kraju pozostało ponad 28 700 mężczyzn na 220 tysięcy wszystkich mieszkańców. Ogromne zniszczenia i straty ludnościowe załamują gospodarkę.
- 1870 - 1874 r. - Mimo że Brazylia i Argentyna chciały zlikwidować pokonany Paragwaj, kraj zachowuje niepodległość, ponieważ wspierają go Stany Zjednoczone. Amerykanom zaś zależy na utrzymaniu Paragwaju, żeby nie wzmacniać nadmiernie Brazylii i Argentyny. Gdyby Paragwaj zniknął z mapy podzielony między potężnych sąsiadów, amerykański kapitał nie miałby tak łatwego wstępu, a w słabym Paragwaju może wiele zyskać.
Z drugiej strony Paragwaj traci 140 tysięcy km2, co stanowi niemal połowę kraju. Boliwia anektuje duże terytorium na zachodnim brzegu Paragwaju. Argentyna zajmuje obszar u zbiegu rzek Pilcomayo i Paragwaj oraz między górnym biegiem Parany i Urugwaju (1874). Brazylia zaś opanowuje ziemie między rzekami Paragwaj i Parana (1872).
Przez następnych 100 lat stosunki Paragwaju i Brazylii będą nacechowane wrogością, a przynajmniej nieufnością.
- Od 1870 r. - Zaczyna się polityczna rywalizacja konserwatystów i liberałów.
Kolejni prezydenci są jednak bezpartyjni: Facundo Machain (1870), Carlo Antonio Rivarola (1870-1871), Salvador Jovellanos (1871-1874).
Od 1874 r. - Dominacja konserwatystów zapoczątkowana przez trzyletnie rządy prezydenta Juana Bautisty Gilla (1840-1877) oraz jego dwóch następców Higinio Uriarte oraz Candido Bareiro oznacza uzależnienie od obcego kapitału, zwłaszcza brytyjskiego i amerykańskiego.
1880 - 1886 r. - Prezydentem kraju jest Bernardino Caballero (1839-1912), założyciel konserwatywnej partii Colorado. Wszyscy kolejni prezydenci Paragwaju aż do roku 1904 będą należeć do tej partii.
1892 r. - Frederico Neumann zakłada plantacje mate, dzięki czemu napój yerba mate rozpowszechnia się wkrótce w Paragwaju, Urugwaju, Argentynie i Brazylii, a w drugiej połowie XX w. znajdzie zwolenników na całym świecie.
1904 - 1905 r. - Prezydent Juan Bautista Gaona (1904-1905) zaczyna serię prezydentów (do 1936 r.) reprezentujących Partię Liberalną.
1905 - 1905 r. - Prezydent Cecilio Báez (1862-1941), autor prac historycznych i jeden z najwybitniejszych ideologów Partii Liberalnej.
1932 - 1935 r. - Wojna z Boliwią o złoża ropy naftowej w Gran Chaco. Paragwaj wygrywa, zajmując 2/3 spornego terytorium. Po obu stronach zginęło razem ok. 90 tysięcy żołnierzy. Niedługo potem okaże się, że w Gran Chaco nie ma ropy.
1936 r. - W centrum Asunción powstaje panteon narodowych bohaterów Paragwaju umieszczony w wielkiej kaplicy, której budowę rozpoczęto na rozkaz prezydenta Francisco Solano Lopeza, lecz nie została ukończona na skutek wojny. W panteonie zostaje umieszczony między innymi sarkofag Lopeza uznanego za narodowego bohatera Paragwaju.
1940 - 1948 r. - Paragwaj za prezydentury Higinio Moriñigo (1897-1983) jest państwem policyjnym z cechami faszystowskimi i współpracuje z okolicznymi dyktatorami, na przykład w Argentynie.
1941 - 1945 r. - Obok Argentyny i Chile Paragwaj jest ważnym elementem w niemieckiej Operacji Bolivar, która zakłada budowę siatki szpiegowskiej obejmującej całą Amerykę Łacińską, żeby przygotować ewentualną agresję na Stany Zjednoczone.
1943 - 1944 - Paragwaj wprowadza nową walutę guarani zamiast dotychczasowego peso (1 guarani = 100 peso).
II 1945 r. - Formalne wypowiedzenie wojny Niemcom i Japonii, chociaż paragwajska armia nie zamierza brać udziału w walkach.
Poza tym przez całą wojnę władze Pargwaju sprzyjały Hitlerowi, a licząca się i dość zamożna niemiecka mniejszość w kraju była skłonna współpracować z hitlerowcami na przykład w ramach Operacji Bolivar.
W konsekwencji paragwajskie władze przymykają oko na byłych hitlerowców, którzy w ostatnich wojny i po jej zakończeniu dość licznie uciekają z Europy przed odpowiedzialnością, a w Paragwaju tworzą sporą wspólnotę otwarcie kultywującą nazistowskie tradycje.
1945 r. - Paragwaj zostaje członkiem ONZ.
1947 r. - Powstanie przeciw dyktaturze Moriñigo oraz dominacji USA, Wielkiej Brytanii, Brazylii i Argentyny. Prezydent ustępuje pod naciskiem partii Colorado i armii.
Przez następnych 7 lat kolejne wojskowe dyktatury przejmują władzę w wyniku kolejnych zamachów. Gospodarka podupada.
Lata 1950. - W rejonie Ybitimi dochodzi do serii tajemniczych ataków na bydło. Ginie kilkadziesiąt krów, a okaleczenia rzekomo nie przypominają żadnego ze znanych drapieżników. Hodowcy przypisują je legendarnym olbrzymom, a fantaści mówią o tajnych eksperymentach lub atakach kosmitów.
1954 r. - Prezydentem Paragwaju zostaje generał Alfredo Stroessner Matiauda (1912-2006, syn Niemca i Indianki z plemienia Guarani) z partii Colorado. Poprzedniego prezydenta Tomasa Romero obalił w zbrojnym przewrocie.
Stroessner wprowadza dyktaturę jako obronę kraju przed coraz groźniejszym komunizmem. Wspierają go Stany Zjednoczone. Mimo rządów terroru, powszechnej cenzury, represji i łamania praw człowieka gospodarka zostaje ustabilizowana, a nawet zaczyna się rozwijać. Za pomocą terroru, korupcji i fałszerstw Stroessner wielokrotnie przedłuża swoją kadencję prezydenta.
- Od 1964 r. - Rosną gospodarcze wpływy Brazylii.
Bardzo istotnym czynnikiem normalizującym wzajemne stosunki niechętnych sobie krajów (rezultat wojen z XIX w.) okazuje się konieczność zapewnienia sobie energii elektrycznej. Po kilku latach negocjacji Brazylia buduje gigantyczną tamę na granicznej Paranie w dolinie Itaipu (1975-1982). Ogromna hydroelektrownia w latach 1980. pokryje ponad 90% potrzeb energetycznych Paragwaju i ok. 20% zapotrzebowania Brazylii.
1986 r. - Pod wpływem trudności gospodarczych oraz uciążliwego terroru zaczynają się masowe protesty przeciw dyktaturze Stroessnera. Powtarzające się demonstracje i rozruchy paraliżują wiele sektorów gospodarki i uniemożliwiają działalność instytucji rządowych.
1989 r. - Pucz generała A. Rodrigueza obala Stroessnera i zmusza do ucieczki do Brazylii. Rodzi się nadzieja na demokratyzację, bo nawet Rodriguez, chociaż jest wojskowym i rządzi autorytarnie, głosi konieczność wprowadzenia przynajmniej elementów demokracji. Zaczyna się powolny, ale zauważalny kurs na demokratyzację Paragwaju.
Rodriguez przegrywa wybory w roku 1993, lecz następny prezydent J. C. Wasmosy Monti kontynuuje bardzo ostrożną demokratyzację.
1992 r. - Paragwajski sędzia José Fernandez poszukujący dokumentów w sądzie na przedmieściach Asunción natrafia na szczegółowy zapis działalności tajnej policji w ramach rozpoczętej w roku 1975 operacji Kondor. W jej ramach współpracowały ze sobą wywiady wszystkich państw Ameryki Południowej oraz USA, a celem była eliminacja lewicy. Dokumenty ujawniają, że zamordowano co najmniej 80 tysięcy ludzi, kilkaset tysięcy przetrzymywano w więzieniach i obozach, torturowano, odbierano dzieci, żeby je wychować w duchu prawicowo-klerykalnym i zlecano zabójstwa dokonywane nawet w Europie. Sensacyjne odkrycie sędziego umożliwia rozpoczęcie szeregu procesów sądowych przeciwko zbrodniarzom, lecz sprawiedliwość nie dosięga Stroessnera, który uciekł za granicę.
1999 r. - Po zabójstwie wiceprezydenta Luisa Marii Arganii i ujawnieniu, że w zabójstwie uczestniczył prezydent Paragwaju Raúl Cubas Grau (urzędujący od 1998 r.) wybuchają zamieszki, co wymusza kolejną zmianę rządu. Grau emigruje, a prezydenturę obejmuje Luis Gonzáles też z prawicowej partii Colorado.
2002 r. - Transparency International uznaje, że Paragwaj jest najbardziej skorumpowanym państwem w Ameryce Łacińskiej.
1 VIII 2004 r. - W jednym z supermarketów w Asunción wybucha tragiczny pożar, w którym giną co najmniej 464 osoby, a 409 zostaje rannych.
2008 - 2012 r. - Nowym prezydentem jest były katolicki biskup Fernando Lugo z partii Sojusz Patriotyczny na Rzecz Zmian, zwolennik teologii wyzwolenia i reform o charakterze lewicowym. Po raz pierwszy od 61 lat prezydent Paragwaju nie jest przedstawicielem partii Colorado.
Lugo zostaje jednak obciążony odpowiedzialnością za brutalną akcję policji w trakcie wysiedlania ludności i usunięty z urzędu, co niektórzy nazywają parlamentarnym zamachem stanu. Wtedy urząd obejmuje dotychczasowy wiceprezydent Federico Franco z Prawdziwej Partii Radykalno-Liberalnej, a po nowych wyborach w 2013 r. do władzy wraca partia Colorado reprezentowana przez Horacio Cortesa.
- 2020 r. - Pandemia Covid-19 dociera do Paragwaju. Kraj jest nieprzygotowany na walkę z chorobą, brakuje lekarzy i leków, urzędnicy są skorumpowani i panuje bieda, co przekłada się na wysoką śmiertelność wśród zakażonych.