Malawi

  • XV w. - Na zachód od jeziora Niasa (Malawi) powstaje konfederacja plemion Malawi (Maravi) od przywództwem osady Karonga.

  • XVI w. - Konfederacja Malawi obejmuje ponad 100 tysięcy km2, a podstawą gospodarki jest bydło, rolnictwo i handel z wybrzeżem Oceanu Indyjskiego. Jednym z głównych towarów eksportowych są niewolnicy.

  • XVII - XVIII w. - Osłabienie Malawi po zniszczeniu przez Portugalczyków handlu na wybrzeżu Afryki.

  • Połowa XIX w. – Szczyt handlu niewolnikami: rocznie ok. 20 tysięcy niewolników jest wysyłanych z miejscowości Nkhotakota do Kilwy, skąd trafiają głównie do Azji Zachodniej.

  • 1859 - 1863 r. - W Malawi przebywa David Livingstone. Opisuje wzgórza Shire jako odpowiednie dla europejskiego osadnictwa: wkrótce powstaje tam kilka anglikańskich i prezbiteriańskich ośrodków misyjnych.

  • 1876 r. - Brytyjczycy zakładają centrum misyjne i faktorię handlową w Blantyre. Od 1883 r. jest to zarazem siedziba brytyjskiego konsula. Zostaje nim Harry Johnston (1858-1927), którego zadaniem jest zawarcie handlowych i politycznych umów z miejscowymi wodzami, aby zablokować wpływy Portugalczyków.

  • Koniec XIX w. - Portugalczycy, Niemcy i Brytyjczycy próbują opanować Malawi. Zwycięża Wielka Brytania i obejmuje protektoratem wzgórza Shire (1889), a potem cały obszar Malawi (1891) jako Brytyjski Protektorat Centralnej Afryki. Brytyjczycy administracyjnie łączą te tereny z Północną Rodezją.

  • 1907 r. - Brytyjski Protektorat Centralnej Afryki zostaje przemianowany na Nyasaland (Niasa).

  • Ok. 1908 r. - Elliot Kamwana zakłada w Nyasaland lokalny odłam Świadków Jehowy. Jego następcy rozprzestrzenią ruch w Kongo (jako Kitawala) i Rodezji, afrykanizując przy tym pierwotną doktrynę.

  • 1915 r. - Krwawo stłumione antybrytyjskie powstanie, wywołane bezwzględną eksploatacją ludności.

  • 1925 r. - Tomo Nyirenda zakłada antykolonialną organizację Mwana Lesa Movement opartą na zasadach Ewangelii i lokalnych kultach. Zostaje schwytany i ukarany obcięciem obu ramion.

  • 1944 r. - Powstaje antykolonialna partia Afrykański Narodowy Kongres Niasy (NANC).

  • 1953 - 1963 r. - Niasa należy do brytyjskiego protektoratu Federacji Rodezji i Niasy. Rząd jest kontrolowany przez Brytyjczyków, ale tworzą go ludzie wybrani przez obywateli.

  • 1959 r. - Po likwidacji NANC powstaje Partia Kongresu Malawi.

Jej przywódca Hastings K. Banda (1898-1997) żąda opuszczenia federacji z Rodezją, za co zostaje uwięziony.

  • 1963 r. - Po wyborach (1961), w których zwycięża antykolonialna Partia Kongresu Malawi Niasa zdobywa autonomię zmieniając przy tym nazwę kraju na Malawi. Banda zostaje premierem.

  • 1964 r. - Powstaje niepodległe Malawi ze stolicą w Lilongwe. Głową państwa jest monarcha brytyjski, a kraj należy do Commonwealth. Zajmuje całe zachodnie wybrzeże jeziora Niasa (rybołówstwo). Językiem urzędowym zostaje angielski a drugim jest niandża. Dominuje chrześcijaństwo (77% ludności) w tym różne formy protestantyzmu i katolicyzm, a niemal 14% Malawijczyków wyznaje islam.

Gospodarka opiera się na rolnictwie: maniok, ryż, banany, cytrusy, herbata i tytoń (jeden z najwyżej na świecie cenionych gatunków zwany burley).

  • 1966 r. - Malawi odrzuca władzę brytyjskiej monarchii i zostaje republiką.

Prezydent H. K. Banda okazuje się jednak dyktatorem: likwiduje wszelkie organizacje polityczne, a jedyną legalną partią zostaje jego Partia Kongresowa. Trwa współpraca z RPA.

  • Lata 1980. - Pewien handlarz wpuszcza do jeziora Malawi ryby pielęgnice (Cynotilapia afra). W ciągu 20 lat wytworzą one dwie odmiennie ubarwione formy, które nie chcą się krzyżować, chociaż genetycznie i biochemicznie nie ma po temu przeszkód. Jest to jeden z ciekawszych przypadków szybkiej ewolucji stymulowanej przez człowieka.

  • 1993 r. - Pod naciskiem ludności prezydent H. K. Banda zezwala na referendum w sprawie wielopartyjności. Zwycięża opcja wielopartyjnej demokracji zamiast monopartyjnego systemu dyktatorskiego. Rok później odbywają się pierwsze wolne wybory, w których zwycięża Zjednoczony Front Demokratyczny, a prezydentem zostaje E. B. Muluzi (urzęduje przez dwie kadencje do 2004 r.). To oznacza koniec dyktatury.

  • 2002 r. - Katastrofalna susza powoduje klęskę głodu.

  • 2012 r. - Umiera urzędujący od 2004 r. prezydent Bingu wa Mutharika z Demokratycznej Partii Postępowej. Zgodnie z konstytucją urząd prezydenta na dwa lata, czyli do końca kadencji poprzednika obejmuje wiceprezydent Joyce Banda z Partii Ludowej. W ten sposób raz pierwszy w historii Malawi i po raz drugi w całej Afryce (po E. Johnson Sirleaf w Liberii) prezydentem kraju zostaje kobieta. Wsławia się dymisją inspektora policji odpowiedzialnego za brutalne traktowanie studentów i strzelaninę.

Jej następcą będzie Peter Mutharika, brat zmarłego prezydenta.