Jamajka i Kajmany
- 1494 r. - Kolumb odkrywa dla Hiszpanii wyspę nazwaną przez Hiszpanów Santiago, późniejszą Jamajkę (w języku Taina Xaymaca, czyli Ziemia Drewna i Wody) i ląduje w zatoce St. Anna, gdzie spotyka lud Taina.
Król Hiszpanii nadaje potem Jamajkę Kolumbowi, ale ani żeglarz, ani jego rodzina nie podejmują kolonizacji wyspy.
- 1502 r. - Kolumb odkrywa bezludne wysepki Santa Ana. Diego de Porras nazwie je Santanillas (1505).
Brytyjczycy wprowadzą potem nazwę Swan (mapa z 1775 r.) upamiętniając angielskiego kapitana Swana, który w 1680 r. uratował swoją załogę przed piratami, przechodząc na ich stronę. Co ciekawe, sam Swan stał później się jednym z najsłynniejszych piratów na Karaibach.
1503 r. - Kolumb dostrzega niskie, wystające z wody zaledwie kilka metrów, wysepki Las Tortugas (po hiszpańsku Żółwie) na południe od Kuby; nazwę archipelagu jako Kajmany wprowadzi Drake od miejscowej nazwy krokodyla.
1503/1504 r. - Po stracie dwóch statków i uszkodzeniu pozostałych wyprawa Kolumba zatrzymuje się w zatoce Santa Gloria na Jamajce, gdzie przez kilkanaście miesięcy czeka na pomoc z Hispanioli.
1509 r. - Juan Esquivel zakłada pierwszą europejską osadę na Jamajce Sevilla la Nuva (Nowa Sewilla) na północnym wybrzeżu. Hiszpan słynie z okrucieństwa i masakr dokonywanych na miejscowych Indianach.
1510 - 1514 r. - Juan Esquivel jest pierwszym hiszpańskim gubernatorem wyspy. Po nim stanowisko obejmuje Francisco de Garay.
Od 1510 r. - Hiszpania pozwala przywozić do pracy na plantacjach murzyńskich niewolników łapanych w Afryce. Powodem jest niemal całkowite wytępienie Indian, których początkowo zamieniano w niewolników.
Europejczycy uprawiają miejscowe rośliny jak guajawa i ananas, a z innych kontynentów sprowadzają trzcinę cukrową, banany, cytrusy, palmę kokosową (XVII w.), potem owoc ackee z zachodniej Afryki (1778) i bambus z Chin. Introdukcja obcych roślin zagraża jednak endemicznej florze, na przykład orchideom (ok. 200 gatunków).
Od 1524 r. - Hiszpańskimi koloniami w Nowym Świecie zarządza Consejo de Indias, królewska rada Indii.
1534 r. - Nową stolicą Jamajki zostaje Villa de la Vega we wschodniej części wyspy założona przez Francisco de Garaya. Z czasem miasto zyska nowe nazwy: Santiago de la Vega oraz St. Jago de la Vega.
XVII w. - Murzyńscy niewolnicy (głównie Aszanti) uciekający w góry Jamajki mieszają się z resztkami Indian Taina. Tak powstaje nowe ciemnoskóre plemię nazywane przez Hiszpanów Cimarrones (Dzicy Murzyni). Z czasem Brytyjczycy przekręcą tę nazwę w Maroon.
1655 r. - Brytyjski admirał William Penn i generał Robert Venables w ciągu zaledwie dwóch dni zajmują Jamajkę.
Stołeczne miasto Santiago de la Vega zostaje spalone, a po odbudowie zyskuje nazwę Spanish Town. Formalnie nadal jest stolicą, lecz w rzeczywistości ośrodkiem władzy i administracji wyspy staje się Port Royal.
Hiszpania oficjalnie uzna podbój Jamajki w 1670 r. w traktacie podpisanym w Madrycie. Na jego mocy Hiszpania oddaje Jamajkę w zamian za uznanie hiszpańskiej władzy nad Santo Domingo.
1661 r. - Powstaje pierwsza wytwórnia rumu na Jamajce. Wkrótce jamajski rum wyrabiany z trzciny cukrowej zyskuje ogromną popularność i staje się ważnym źródłem dochodów.
Od 1665 r. - Port Royal na Jamajce jest centrum brytyjskiego korsarstwa, które boleśnie dotyka wszystkie kolonie w rejonie Karaibów. Symbolem piractwa staje się Henry Morgan, najsłynniejszy angielski korsarz drugiej połowy XVII w. Przybył na Karaiby w 1654 r. jako brytyjski oficer, a potem stał się korsarzem na czele flotylli okrętów i 3000 ludzi. Największą sławę zyskuje, gdy brawurowym atakiem zdobywa i grabi bogate hiszpańskie miasto Porto Bello (1668), a potem Panamę (1671). Jego bazą jest Wyspa Krowia (Ile à Vache) koło Hispanioli. Umiera w 1688 r. w wyniku zatrucia ogromną ilością wypitego alkoholu.
1692 r. - Trzęsienie ziemi i tsunami niszczą Port Royal, zabijając ok. 2000 ludzi, a morze pochłania 2/3 miasta, które zostało zbudowane na piasku w zamulonej dawnej morskiej zatoce. Niestabilny, nasiąknięty wodą grunt łatwo uległ naporowi fal, więc wiele domów zapadło się w muliste podłoże. Po trzęsieniu ziemi Brytyjczycy zakładają miasto Kingston, a administracyjne centrum wyspy przenosi się do Spanish Town.
Wraz z zatopieniem Port Royal kończy się złoty okres jamajskiego piractwa, lecz kataklizm nie przerywa intensywnego rozwoju plantacji trzciny cukrowej, pieprzu, bananów i palmy kokosowej. Jamajka jest centrum handlu niewolnikami. a głównym źródłem dochodów dla wyspiarzy są odtąd plantacje.
Lata 1720. - Brytyjczycy wspomagani przez Zambos z Moskitii próbują siłą spacyfikować zbuntowanych Maroon zamieszkujących trudno dostępne góry w centrum wyspy. Walki nie przynoszą jednak spodziewanego rezultatu.
Ok. 1730 r. - Wolne plemiona Maroon są rządzone przez kobietę Accompong Nanni (analogia do matki króla u Aszanti), która słynie z odwagi i waleczności.
1730 - 1732 r. - Brytyjczycy zaczynają uprawę kawy na Jamajce.
1734 r. - Brytyjczycy zaczynają kolonizację Kajmanów (Cayman Islands) podlegających władzom Jamajki (formalnie dopiero od 1863 r.). Wyspy utrzymują się głównie z eksportu ryb i mięsa morskich żółwi.
1738 r. - Ciężkie walki zmuszają wreszcie Brytyjczyków do uznania niepodległości Maroon w środkowej Jamajce. Jest to pierwsze niezależne państwo w kolonialnej Ameryce i pierwsze wyzwolone spod władzy Imperium Brytyjskiego.
Połowa XVIII w. - Jamajka jest największym producentem cukru na świecie.
Lata 1760, 1795, 1798, 1824, 1831 - Wybuchają kolejne powstania murzyńskich niewolników na Jamajce; największym z nich jest Rebelia Bożonarodzeniowa w 1831 r.
Powstaniom sprzyja fakt, że w górzystym centrum wyspy istnieją niezależne plemiona Maroon na ogół wrogo nastawione do brytyjskich władz. Ideologicznym uzasadnieniem walki z Brytyjczykami jest zaś wudu, synkretyczny kult znany na całym obszarze Karaibów.
Lata 1760. - Na Jamajce osiedla się Lewis Hutchinson (1733-1773), imigrant ze Szkocji, mający podobno wykształcenie medyczne. Kupuje posiadłość znaną potem jako Edinburgh Castle i buduje tam kamienny zamek na wzór średniowiecznych twierdz. Hutchinson kradnie sąsiadom zabłąkane bydło i słynie z okrucieństwa wobec murzyńskich niewolników. Na dodatek rozchodzi się plotka, że znikają bez śladu ludzie wędrujący drogą z Saint Ann’s Bay, gdzie na przestrzeni wielu mil Edinburgh Castle jest jedynym domostwem. Według plotek seryjny morderca strzela do ludzi, a ich poćwiartowane zwłoki grzebie w okolicy zamku lub w głębokiej krasowej studni znanej jako Dziura Hutchinsona. Po kilku latach angielski żołnierz John Calendar próbuje aresztować mordercę, lecz ginie zastrzelony, a Hutchinson ucieka do Old Harbour na południowym wybrzeżu, żeby opuścić wyspę. Zostaje aresztowany przez admirała George’a B. Rodneya, krótko potem staje przed sądem i umiera na szubienicy.
Lata 1770. - Na północy Jamajki nad zatoką Montego powstaje Rose Hall, elegancki dom właścicieli plantacji trzciny cukrowej a zarazem miejsce uznawane za nawiedzone przez tajemnicze i złowrogie siły. Zgodnie z popularną legendą właściciele domu umarli na żółtą febrę, a ich osieroconą córkę Annie Palmer wychowała haitańska niania, która nauczyła dziewczynkę czarów zgodnie z zasadami wudu. Dorosła Annie zamordowała swoich trzech kolejnych mężów. Po śmierci zaś Annie została pochowana na terenie plantacji jako Biała Wiedźma. Dzięki specjalnemu rytuałowi wudu jej duch został podobno uwięziony w budynku Rose Hall, żeby już nie mogła szkodzić. Odtąd złowrogi duch pokazuje się nielicznym śmiałkom, którzy odważyli się odwiedzić jej dawną siedzibę. Co prawda badania historyczne przeprowadzone w 2007 r. wykazują, że w rzeczywistości Annie Palmer nie istniała, lecz ludzie wciąż widują Białą Wiedźmę wędrującą przez sale Rose Hall.
1780 - 1787 r. - Zmniejszony popyt na cukier uderza w jamajskie plantacje i przekłada się na głodową śmierć ok. 15 tysięcy murzyńskich niewolników.
1808, 1833 r. - Zakaz handlu niewolnikami na Jamajce, a następnie zniesienie niewolnictwa wymuszone przez powtarzające się powstania niewolników.
1838 r. - Murzyni stanowiący na Jamajce większość zyskują prawa równe z białymi.
1857 r. - Amerykańscy przedsiębiorcy kupują wyspy Swan (wyspy pozostaną przy USA do 1972 R).
1863 r. - Brytyjczycy zajmują bezludne, koralowe wysepki Pedro Cays; od 1882 r. są one częścią Jamajki.
1865 r. - W Morant Bay na Jamajce zaczyna się antybrytyjskie powstanie inspirowane przez czarnego pastora, byłego niewolnika, Paula Bogle (ok. 1825-1865). Bezpośrednią przyczyną rebelii są pogarszające się warunki życia miejscowych Murzynów. Po stłumieniu buntu 400 bojowników razem z Boglem zostaje rozstrzelanych.
Jamajka otrzymuje jednak konstytucję, która nadaje wyspie status brytyjskiej kolonii z pewną autonomią wewnętrzną.
1872 r. - Stolica Jamajki zostaje przeniesiona ze Spanish Town do Kingston.
1887 - 1940 r. - Jamajczyk Marcus Mosiah Garvey. Jest pierwszym Murzynem, który proponuje, by amerykańscy Murzyni wrócili do Afryki. Zaczyna nacjonalistyczny a nawet rasistowski ruch Murzynów, kiedy w 1914 r. zakłada organizację murzyńską UNIA (Universal Negro Improvement Association) i głosi hasła panafrykanizmu.
Według założeń Garveya Liberia ma być wzorcowym afrykańskim państwem, dokąd wracaliby Murzyni z Ameryki. Szybko się jednak okazuje, że jest to państwo skrajnie skorumpowane i rasistowskie, gdzie Murzyni amerykańscy uciskają Murzynów afrykańskich.
XIX/XX w. - Jamajka staje się największym na świecie eksporterem bananów.
Lata 1930. - 1940. - Narodziny rastafarianizmu łączącego elementy judaizmu, chrześcijaństwa, islamu. szamanizmu i murzyńskiego rasizmu. Nowa religia w Afryce widzi ziemię obiecaną, dokąd Murzyni wrócą w przyszłości i gdzie zyskają szczególną moc. Narkotyki często służą rastafarianom do wywoływania stanów ekstatycznych, a artystycznym wyrazem nowej wiary jest muzyka.
1932 r. - Potężny huragan i wielkie fale zalewają osady na Kajmanach, które nawet w normalnych warunkach ledwo wystają nad powierzchnię mora.
1938 r. - Początek powstawania związków zawodowych na Jamajce, z których wkrótce wyodrębnią się miejscowe partie polityczne jak na przykład socjaldemokratyczna Ludowa Partia Narodowa PNP (1938).
1944 r. - Jamajka uzyskuje ograniczoną autonomię, co pozwala zorganizować pierwsze wybory. Wygrywa je konserwatywna Partia Pracy Jamajki JLP (powstała w roku 1943). JLP utrzyma władzę do roku 1955, kiedy do władzy dojdzie PNP.
1945 - 1981 r. - Pochodzący z Jamajki Bob Marley, najsławniejszy muzyk rastafariańskiego reggae.
1950 r. - Początek eksploatacji boksytów w Górach Błękitnych. W 1990 r. Jamajka będzie czwartym na świecie producentem aluminium. Podstawą gospodarki nadal jednak pozostają plantacje, przemysł spożywczy i turystyka.
1958 - 1962 r. - Jamajka cieszy się autonomią w ramach Imperium Brytyjskiego, a zarazem należy do Federacji Indii Zachodnich. Jednak wysokie koszty utrzymania jedności Karaibów skłaniają władze Jamajki do przeprowadzenia referendum (1961), w wyniku którego Jamajka wychodzi z Federacji, a ta wkrótce się rozpada.
6 VIII 1962 r. - Jamajka uzyskuje niepodległość w ramach Commonwealth z brytyjską królową jako głową państwa (formalnie od roku 1922), gubernatorem generalnym K. Blackburnem reprezentującym monarchię oraz stojącym na czele rządu premierem, którym zostaje Alexander Bustamante z JLP. Pod władzą JLP Jamajka ściśle współpracuje z USA i popiera rozwój prywatnej przedsiębiorczości.
Stolicą nowego państwa jest Kingston. 70% całej ludności przekraczającej milion to Murzyni i Mulaci, urzędowym językiem jest angielski, a walutą jamajski dolar. Wzorem brytyjskim na ulicach obowiązuje ruch lewostronny.
Flaga państwowa to ukośny żółty krzyż, a tło stanowią dwa trójkąty zielone i dwa czarne.
1962 r. - Kajmany pozostają przy Brytyjczykach jako odrębna kolonia. Stolicą jest Georgetown na Kajmanie Wielkim. W latach 1970. nowe prawo czyni z wysp podatkowy raj dla przedsiębiorców z całego świata lokujących pieniądze w tutejszych bankach, a mieszkańcy Kajmanów (zaledwie kilkanaście tysięcy) należą dzięki temu do najbogatszych na Karaibach.
1972 - 1980 r. - Na Jamajce rządzą przedstawiciele PNP, a premierem jest M. N. Manley, zwolennik przyjaźni z komunistyczną Kubą. Od 1974 r. władze realizują plan budowy socjalistycznej gospodarki opartej na znacjonalizowanych przedsiębiorstwach, co jednak doprowadza do załamania ekonomii, chaosu i odpływu kapitału zagranicznego.
1973 r. - Jamajka jest jednym z państw założycielskich gospodarczej organizacji CARICOM grupującej kraje karaibskie.
1980 r. - Władzę przejmuje Partia Pracy Jamajki JLP, konserwatywne ugrupowanie liberalne stawiające na prywatną przedsiębiorczość i współpracę z USA. Zaczyna się odbudowa gospodarki oparta głównie na wydobyciu i przetwórstwie aluminium (boksyty) oraz na turystyce.
Co ciekawe, nawet po wygraniu wyborów przez socjaldemokratów z Ludowej Partii Narodowej PNP w 1989 r. polityka gospodarcza Jamajki pozostaje liberalna.
- 2020 r. - Pandemia Covid-19.