Półwysep Arabski

  • 4. - 3. tysiąclecie p.n.e. - Semickie plemiona zamieszkują suchy, gorący Półwysep Arabski, stanowiący subkontynent oddzielony od reszty Azji Zachodniej przez pustynie. Semici są ludnością obecną tutaj tak długo, że na przykład historyk i podróżnik Al-Masudi (X w. n.e.) napisze, że już Sem, syn biblijnego Noego i praojciec Semitów zajął niegdyś ziemie od Hidżazu po Oman. Natomiast geograf Jakut (XIII w. n.e.) odnotuje, że Suhar, syn Irama i wnuk Sema założył niegdyś miasto Suhar w Omanie, co ma pokazać, jak dawne jest tu osadnictwo semickie. Semici są koczowniczymi myśliwymi, hodowcami i rozbójnikami napadającymi podróżnych. Ważnym towarem eksportowym jest sól wydobywana w pustynnych kopalniach Półwyspu Arabskiego lub uzyskiwana poprzez odparowanie wody morskiej. Sól nie jest tylko przyprawą; bywa też płacidłem, a ponadto przypisuje się jej własności magiczne polegające na odpędzaniu złych duchów.

  • 3./2. tysiąclecie p.n.e. - Centralna część Półwyspu Arabskiego zamienia się w pustynię.

Z głównej grupy ludów semickich wyodrębniają się przodkowie późniejszych Arabów (w językach semickich areb oznacza pustynię). Zgodnie z Koranem bezpośrednimi przodkami Arabów są członkowie legendarnego ludu Ad (Aad), który miał pochodzić od Sema i zamieszkiwał krainę Ahqaf w środkowej i wschodniej części Półwyspu Arabskiego. Ad popadli jednak w politeizm i wtedy wystąpił prorok Hud, który miał za zadanie przywrócić właściwą religię. Pracował nad tym przez 760 lat, lecz Ad w większości pozostali poganami, więc Hud poprosił Boga, aby ich ukarał. Nadeszło siedem lat suszy, a potem lodowaty wicher, który zabił wszystkich Ad z wyjątkiem tych, którzy nawrócili się i razem z Hudem ukryli w podziemnym schronie wykopanym na polecenie Boga. To ich potomkami mają być Arabowie. Hud zaś zostanie uznany za arabskiego proroka wymienianego w Koranie jako drugi po Noem głosiciel wiary w Boga Jedynego.

Po islamizacji Arabii Hud stanie się postacią ogromnie popularną i czczoną. Nic zatem dziwnego, że domniemane groby Huda przyciągają tysiące pobożnych pielgrzymów. Najbardziej znane takie miejsca to mauzoleum w Hadhramaut na obszarze Jemenu oraz drugie na ogromnym cmentarzu Wadi i-Salam w Iraku.

  • 2. tysiąclecie p.n.e. - Początki rolnictwa na północy Arabii i w południowej części Półwyspu Arabskiego. Nowy typ gospodarki jest przejmowany od zaawansowanych cywilizacji Egiptu, Syrii i Mezopotamii.

W tym czasie Arabowie znają już i hodują wielbłąda oraz konia. W wyniku celowego doboru osobników skłonnych do współpracy z człowiekiem kształtuje się rasa konia arabskiego, która dzięki ludzkiej opiece może żyć w trudnych warunkach pustynnych. Konie arabskie będą potem znane ze szczególnej łagodności i posłuszeństwa. Z drugiej zaś strony są bardzo wytrzymałe, a odpowiednio pokierowane okazują się świetnymi końmi bojowymi.

Tę unikalną kompozycję cech tłumaczą legendy. Według jednej z opowieści beduinów Allah stworzył konia arabskiego z gorącego południowego wiatru, żeby latał bez skrzydeł.

Inna arabska baśń mówi o synu Abrahama Ismailu (Ismaelu). Według niej archanioł Gabriel zstąpił kiedyś z nieba i obudził Ismaila w obliczu nadchodzącej burzy piaskowej. Potem jednak rozkazał piorunom i deszczowi zatrzymać powietrzny wir, a z połączenia tych wszystkich żywiołów powstał koń.

Rasa arabska wywodzi się z Półwyspu Arabskiego, lecz konie o jej cechach są znane w wielu ościennych krajach, na przykład w Egipcie. Według miejscowych podań królowa Saba ofiarowała królowi Salomonowi wyjątkową arabską klacz Safanad (w językach semickich Czysta). Sam Salomon zaś miał podobno ofiarować ludowi Al-Azd (Banu Azd) z południowej Arabii ogiera Zad el-Raheb (Dar dla jeźdźca), który stał się protoplastą wszystkich koni rasy arabskiej.

Według legendy pięć szlachetnych linii koni arabskich ma się wywodzić od pięciu klaczy Saklavi, Kuhailan, O’Bajan, Hadban i Hamdani znanych razem jak Al-Hamsa (po arabsku Piątka). Podobno prorok Muhammad prowadził spragnione konie do wodopoju, lecz w ostatniej chwili zawołał je z powrotem i tylko pięć klaczy go posłuchało. W nagrodę przeszły do historii.

  • 2. tysiąclecie p.n.e. - W północnej i środkowej Arabii żyje arabski lud Thamud, który słynie z kamiennych budowli mało znanych wśród koczowniczych Arabów mieszkających w lekkich i tymczasowych domostwach. Koran opisuje Thamud jako upartych pogan, którzy nie chcą czcić Boga Jedynego. Nie pomaga nawet Salih, syn Sema, trzeci po Noem i Hudzie prorok wymieniony w Koranie. Według tradycji Salih został misjonarzem monoteizmu jako szesnastolatek i działał do końca życia, a umarł mając 120 lat.

Z jego pracą misyjną wiąże się znana w Arabii opowieść o wielbłądzicy. Chcąc pokazać siłę wiary w Boga Jedynego Salih dokonał cudu, wyciągając wprost ze skały wielbłądzicę. Niestety zwierzę zostaje potem zabite przez ludzi Thamud, a zagniewany Bóg doprowadza do śmierci wszystkich, którzy nie przyjęli monoteizmu.

  • 1. tysiąclecie p.n.e. - Arabowie posługują się językami semickimi reprezentującymi dwie spokrewnione grupy: południowoarabskie używane przez plemiona na południu Półwyspu Arabskiego i północnoarabskie zbliżone do języków Syrii.

Według tradycji południowy odłam Arabów nazywany Kahtani wywodzi się od legendarnego praprzodka Kahtana. Jeden z jego potomków o imieniu Himiar miał zapoczątkować ludy Sabejczyków, Himiarytów i Minejczyków. Drugi potomek Kahtana to Kahlan, od którego swoje pochodzenie wyprowadzają później takie arabskie plemiona jak Tajjowie, Mazhidżowie, Hamdanowie i Al-Azd oraz Lachmidzi, Ghassanidzi i Kindah.

Natomiast północny i zachodni odłam Arabów Adnani ma pochodzić od Adnana, a raczej jego syna Madda i wnuka Nizara, od którego po wiekach będą wywodzić się dwie główne linie rodowe północnych Arabów - Mudar i Rabi’a.

Większość Arabów tej epoki to prymitywni koczownicy-hodowcy podzieleni na plemiona, klany i rody, rzadziej rolnicy. Na ich czele stoją starsi noszący tytuł szejk albo said (wódz, książę). Są politeistami czczącymi niebo, gwiazdy, Słońce, lecz pojawia się też wyraźna tendencja do kultu jedynego najwyższego bóstwa, zwykle zwanego El.

  • Od I w. n.e. - Wpływy rozmaitych form monoteizmu z zachodu i północy.

Według tradycji apostoł Bartłomiej przynosi do Arabii chrześcijaństwo: zostanie męczennikiem obdartym ze skóry i ściętym.