← Święci i teologowie arian, nestorian, monofizytów z Syrii oraz monoteletówProtestanccy bohaterowie wiary i odnowiciele Kościoła →

Święci Kościoła katolickiego, kościołów celtyckich i unitów.

W przeciwieństwie do kościołów wschodnich opartych głównie na tradycji greckiej i aramejskiej kościoły zachodnie odwoływały się przede wszystkim do łaciny. Początkowo w tym kręgu działało kilka mniej lub bardziej samodzielnych organizacji kościelnych jak na przykład Kościół rzymski, Kościół w Kartaginie, Kościół celtycki w Irlandii, lokalne kościoły w Walii, Kornwalii i Szkocji czy też kościoły galijskie. Z czasem jednak wszystkie one zostały podporządkowane biskupowi Rzymu (z tytułem papieża wzorowanym na podobnych tytułach używanych przez niektóryych patriarchów wsxhodnich). W okresie krucjat zwierzchność Rzymu uznali libańscy Maronici. Szeroko zakrojona akcja propagandowa i polityczna doprowadziła do powstania szeregu kościołów unickich, które zachowując pewną autonomię, a szczególnie własną liturgię, uznają zwierzchność rzymskiego papieża, jak na przykład: część Kościoła ormiańskiego (w 1195 r.), Kościół chaldejski (w 1245 r.), część Kościoła etiopskiego (w 1431 r.), prawosławni w Rzeczpospolitej (w 1596 r.), część Kościoła syromalabarskiego (w 1599 r.), część melchitów (w 1709 r.), neounici obrządku słowiańsko-bizantyjskiego w Polsce (w latach 20. XX wieku) i kilka innych. Reformacja rozbiła względną jedność religijną Zachodu, wprowadzając nowe kościoły w opozycji do rzymskiego papiestwa.

Kościoły zachodnie czciły tych samych świętych co wschodnie kościoły ortodoksyjne, chociaż lokalny kult świętych znanych tylko na Zachodzie rozwijał się oczywiście od pierwszych wieków chrześcijaństwa. Dopiero po zerwaniu łączności z kościołami wschodnimi w XI wieku pojawili się święci czczeni wyłącznie w krajach katolickich. Przykładem są biskupi Rzymu z pierwszych trzech wieków tradycyjnie uznawani w Kościele katolickim za męczenników, chciaż większość z nich nie umarła za wiarę.

Początkowo o uznaniu świętości danej osoby decydowała powszechna opinia tak samo, jak to było w kościołach ortodoksyjnych. Biskup Rzymu Feliks i (sprawował urząd w latach 269-274) usankcjonował istniejący wcześniej zwyczaj celebrowania mszy na grobach męczenników.

Centralizacja władzy w Kościele katolickim sprzyjała formalizowaniu procesu kanonizacji, ponieważ dawała biskupom możliwość kształtowania kultu, co oznaczało też silny wpływ na sposób myślenia wiernych. Zachowano wymóg pobożnego życia osoby, która ma być uznana za świętą oraz udokumentowane cuda dokonane za jej wstawiennictwem. Nadal też praktykowano translację, to znaczy przeniesienie zwłok z pierwotnego grobu na miejsce bardziej szacowne i związane z religią. Pierwsza kanonizacja dokonana pod przewodnictwem biskupa Rzymu miała miejsce w roku 993, kiedy świętym został zmarły dwadzieścia lat wcześniej biskup Augsburga Udalryk. Biskupi łacińscy dokonywali kanonizacji niezależnie od biskupa Rzymu czyli papieża aż do XII wieku. Wreszcie w roku 1146 papież Eugeniusz III ogłosił, że tylko papieże mają prawo kanonizowania. Okazją była kanonizacja cesarza Henryka II. o wyłączność papieży w tej dziedzinie upominali się później Aleksander III (1172 r.) i IV Sobór laterański (1215 r.).

W roku 1234 na polecenie papieża Grzegorza IX został opracowany zbiór regulacji prawnych zwanych Dekretałami, wśród których znalazły się wskazówki, w jaki sposób ma się odbywać kanonizacja. Od tego momentu kanonizacji w Kościele katolickim mógł dokonać jedynie papież, oczywiście za pośrednictwem całego sztabu wyspecjalizowanych organów zajmujących się badaniem życia przyszłego świętego i oceną dokonanych za jego sprawą cudów. Jedynie męczeństwo za wiarę zwalniało z konieczności udowodnienia, że doszło do cudów. W tym wypadku śmierć, i to najczęściej w cierpieniach, była wystarczającym dowodem świętości. Oczywiście, z powodu złożoności tej procedury kanonizacja mogła trwać nawet wiele lat, czasem kończyła się niepowodzeniem.

Z biegiem lat kanonizacja w Kościele katolickim stała się elementem polityki i sformalizowanym procesem, który nie miał wiele wspólnego z powszechnym rozumieniem świętości. Co więcej, kanonizacja coraz częściej wiązała się z bezczelną korupcją. Na przykład w początkach XXI wieku samo otwarcie procesu kanonizacyjnego kosztowało 50 tysięcy euro wpłaconych na rzecz Watykanu. Prowadzący dochodzenie, teologowie, biskupi, wynajmowani specjaliści najróżniejszych dziedzin (oczywiście zaufani znajomi i krewni) oraz pracownicy kościelnej administracji pobierali łącznie ok. 500 tysięcy euro. Najwyżsi hierarchowie kościelni otrzymywali dodatkowo „podarki” czyli, mówiąc wprost, łapówki za popieranie danej kanonizacji,. Do tego należy dodać opłaty za uroczyste msze w intencji kanonizacjipotem w podzięce za kanonizację. Całość mogła więc kosztować nawet półtora miliona euro.

Osoby, których świętość spontanicznie uznawały lokalne wspólnoty, nie wszyscy chrześcijanie lub wszyscy członkowie danego kościoła, zwane były błogosławionymi. Z czasem Kościół katolicki rozwinął złożoną procedurę formalnej beatyfikacji, czyli nadawania tytułu osoby błogosławionej, prowadzoną przez Trybunał Beatyfikacyjny. W roku 1515 papież Leon X oficjalnie uznał beatyfikację Konrada z Piacenzy i odtąd wszystkie beatyfikacje w Kościele katolickim wymagają akceptacji rzymskiego papieża. i tu również, podobnie jak przy kanonizacji, potrzebne są udokumentowane cuda, lub świadectwo męczeństwa, beatyfikacja stała się koniecznym etapem na drodze do kanonizacji.

Typowa dla zachodniego kręgu kulturowego po XVI w. postawa racjonalna doprowadziła do prób krytycznej weryfikacji fantastycznych opowieści o świętych. Prace w tym kierunku zapoczątkował jezuita Héribert Rosweyde (1564 - 1629), który w roku 1607 opublikował w Antwerpii krytyczne dzieło Fasti Sanctorum. Prace kontynuował potem francuskojęzyczny niderlandzki jezuita Jean Bolland (1596 - 1665), zbierając, weryfikując i spisując dane o wszystkich katolickich świętych. W roku 1643 ukazały się dwa pierwsze tomy Acta Sanctorum. Bollandyści, czyli kontynuatorzy dzieła Bollanda, nie przerwali pracy po śmierci swojego mistrza, lecz jako Société des Bollandistes z siedzibą w Brukseli działają jeszcze w XXI w.

Kalendarz kościołów zachodnich

Do XVI wieku katolicy stosowali kalendarz juliański, lecz narastająca niezgodność kalendarza z obserwacjami astronomicznymi skłoniła papieża Grzegorza XIII do wprowadzenia nowego kalendarza nazwanego gregoriańskim. W roku 1582 daty w katolickim kalendarzu liturgicznym zostały przesunięte do przodu w stosunku do kalendarza juliańskiego.

Kolejne okresy i święta katolickiego roku liturgicznego odzwierciedlają historię zbawienia.

• Między 27 XI - 3 XII - Pierwsze Nieszpory, czyli pierwsza niedziela Adwentu, wyznaczają początek roku liturgicznego.

• 24 XII - Wigilia (przeddzień) Bożego Narodzenia kończy Adwent.

• 25 XII - Boże Narodzenie. Początek Okresu Narodzenia Pańskiego. Do IV wieku święto obchodzone razem ze świętem Trzech Króli i Niedzielą Chrztu Pańskiego.

• 6 I - Trzech Króli. Przypomina legendarny pokłon trzech mędrców przed małym Jezusem.

• Niedziela po 6 I - Niedziela Chrztu Pańskiego, kończąca Okres Narodzenia Pańskiego.

• 2 II - Ofiarowanie Pańskie. Józef i Maryja ofiarowali Jezusa na ręce św. Symeona.

• 46 dni przed Wielkanocą - Środa Popielcowa lub Wstępna Środa, rozpoczynająca 40-dniowy Wielki Post. Na znak pokuty katolicy posypują głowy popiołem.

• 25 III - Zwiastowanie Maryi przez Archanioła Gabriela.

• Niedziela poprzedzająca Wielkanoc (Paschę), tydzień przed świętem Zmartwychwstania - Niedziela Palmowa upamiętniająca wjazd Jezusa do Jerozolimy, kiedy Żydzi nieśli liście palmowe.

• Triduum Paschalne - Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielka Sobota przed niedzielą wielkanocną upamiętniają sąd, mękę i śmierć Chrystusa oraz trzydniowy pobyt w grobie.

• Pierwsza niedziela po 20 III, odpowiadająca pierwszej wiosennej pełni Księżyca - Wielkanoc (Pascha) czyli Zmartwychwstanie Chrystusa. Początek Okresu Wielkanocnego.

• 40 dni po Wielkanocy - Wniebowstąpienie Chrystusa.

• Niedziela 50 dni po Wielkanocy - Pięćdziesiątnica, Zesłanie Ducha Świętego kończące Okres Wielkanocny.

• Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej (Boże Ciało ustanowione pod wpływem widzeń Julianny z Cornillon) - 60 dni po Wielkanocy.

• 6 VIII - Przemienienie Pańskie. Upamiętnia ukazanie się Jezusa jako Boga na górze Tabor.

• 15 VIII - Zaśnięcie Najświętszej Marii Panny.

• 1 XI - Wszystkich Świętych.

• 21 XI - Ofiarowanie Najświętszej Marii Panny w Świątyni Jerozolimskiej.

Co tydzień w niedzielę katolik ma obowiązek uczestniczyć we mszy upamiętniającej ofiarę Chrystusa, która uwolniła ludzkość od zmazy grzechu pierworodnego.

Na poszczególne dni przypadają dodatkowo wspomnienia świętych.

W piątki obowiązuje post, co oznacza powstrzymanie się od spożywania mięsa oprócz ryb oraz alkoholu.

Lista świętych katolickich aktywnych po 451 r.

Spis świętych i błogosławionych uznawanych przez Kościół katolicki obejmuje ponad 11 tysięcy osób. Prezentowana lista obejmuje wybranych świętych i błogosławionych charakterystycznych tylko dla katolicyzmu, lecz należy pamiętać, że oprócz nich w krajach katolickich jest dopuszczalny kult wszystkich męczenników i świętych aktywnych przed Soborem chalcedońskim oraz większości świętych wspominanych w kościołach ortodoksyjnych.

• Aaron (Aihran) z Aleth - Walijski pustelnik i opat klasztoru na wysepce Cézembre koło Aleth przy wybrzeżu Bretanii. Umarł po 552 r. Święty katolicki i kościołów ortodoksyjnych. Wspomnienie 22 VI.

• Abbo z Fleury (ok. 945/950 - 1004) - Wszechstronny uczony i pisarz, opat benedyktyńskiego klasztoru Fleury (Francja). Działał na rzecz uniezależnienia Kościoła od władz świeckich. Wspomnienie 13 XI.

W językach semickicj „abba” - „ojciec”.

• Abel z Reims - Opat benedyktyńskiego klasztoru Lobbes. Podobno pochodził ze Szkocji. Dzięki poparciu Bonifacego i Pepina Krótkiego został arcybiskupem Reims w roku 743, lecz nie zdołał objąć urzędu. Umarł ok. 750 r. Wspomnienie 5 VIII.

• Abraham of Clermont - Mnich pochodzący z Syrii. W drodze do egipskich eremitów został uwięziony przez pogan i był przetrzymywany przez pięć lat. Potem został pustelnikiem w Galii i koło Clermont założył opactwo. Umarł ok. 480 r. Wspomnienie 15 VI.

• Abundius - Biskup Como w północnej Italii. Pochodził z Salonik w Grecji. Teolog zwalczający monofizytyzm i nestorianizm. Tradycja przypisuje mu autorstwo hymnu Te Deum. Zmarł w 469 r. Wspomnienie 2 IV.

• Adalbert - Wojciech z Pragi.

Germańskie „adal” - „szlachetny ród” i „beraht” - „jasny”.

• Adalbert z Magdeburga (ok. 910 - 981) - Niemiecki benedyktyn. Wysłany przez Ottona i na Ruś w 961 r. nie zdołał tam wprowadzić katolicyzmu. W 968 r. został pierwszym arcybiskupem Magdeburga. Działał na rzecz chrystianizacji Łużyczan. Wspomnienie 20 VI.

• Adamnan z Hy (ok. 624 - ok. 704) - Irlandzki benedyktyn. Wspomnienie 23 IX.

Być może nawiązanie do imienia Adam.

• Adela z Pfalzel (ok. 660 - ok. 735) - Córka Irminy z Oeren. Założycielka (po 700 r.) i pierwsza przełożona benedyktyńskiego klasztoru Pfalzel koło Trewiru. Gościła w nim między innymi Bonifacego-Winfrida. Wspomnienie 24 XII.

Skrót od Adelajdy.

• Adelajda z Burgundii (Adelheid, 931 - 999) - Córka króla Burgundii Rudolfa II i Berty Szwabskiej. Po śmierci męża Lotara II była zmuszana do zawarcia kolejnego małżeństwa ze względów politycznych, po odmowie więziona. Wyszła za mąż za króla Niemiecw przyszłości cesarza Ottona I. Po śmierci męża jej synowa, pochodząca z Bizancjum księżniczka Teofano, zmusiła Adelajdę do opuszczenia dworu. Słynęła z pobożności i utrzymywała bliskie kontakty z opactwem w Cluny. Patronka ludzi znieważonych, wygnańców, panien, księżniczek, cesarzowych, powtórnych małżeństw, rodziców i opiekunów dzieci. Wspomnienie 16 XII.

Germańskie „adal” - „szlachetny” i „heid” - „osoba” składa się na imię Adalheidis.

• Adelajda z Vilich (ok. 960/970 - 1015) - Przełożona opactwa w Vilich (późniejsza dzielnica Bonn) i Kolonii. Według legendy podczas suszy wyprosiła u Boga powstanie źródła. Patronka Bonn i święta chroniąca przed chorobami oczu. Wspomnienie 5 II.

• Adelhar z Corbie (ok. 751 - 827) - Wnuk Karola Młota. Kiedy popadł w niełaskę, został mnichem. Opat klasztoru Corbie w Pikardii. Przez pewien czas przebywał na zesłaniu, ponieważ był w opozycji do Ludwika Pobożnego. Wspomnienie 2 I.

Germańskie „adal” - „szlachetny” i „har” - „wojsko”.

• Adiuto - Franciszkański misjonarz z Italii. W 1219 r. niewielka grupa zakonników wyruszyła do muzułmańskiej Sewilli. Tam jednak zostali aresztowani, kiedy podjęli próbę nawracania miejscowej ludności. Misjonarzy przewieziono do Marrakeszu w Maroku, nie ograniczając ich swobody. Tam, mimo ostrzeżeń, podjęli kolejną próbę głoszenia doktryny chrześcijańskiej. Miejscowe władze uznały ich za upośledzonych umysłowo i chciały odesłać do Hiszpanii, lecz zakonnicy odmówili i nadal próbowali nawracać muzułmanów. Stracono ich w 1220 r. Wspomnienie 16 I.

Po włosku „adiutore” - „pomocnik”.

• Adolf z Osnabrück (ok. 1185 - 1224) - Niemiecki cystersod 1216 r. biskup Osnabrück. Wspomnienie 30 VI.

Germańskie „adal” - „szlachetny” i „wolf” - „wilk”.

• Adrian z Canterbury - Znany uczony. Był Berberem z północnej Afryki. W roku 668 papież Witalian wyznaczył go na opata klasztoru w angielskim Canterbury. Doprowadził opactwo do rozkwitu. Umarł w 710 r. Wspomnienie 9 I.

• Adrian z wyspy May - Jeden z mnichów zamordowanych na szkockiej wysepce przez Wikingów w roku 875. Według legendy zginęło rzekomo 6600 zabitych, których pochowano pod kamiennym kopcem (w rzeczywistości powstałym w okresie przedchrześcijańskim). Kult Adriana zwanego też Ethernanem stał się popularny w XIII-XIV w.

• Aemilianus (Aemilius, Emilian) - Lekarz z północnej Afryki. W drugiej połowie V w. odmówił przejścia na przyniesiony przez Wandalów arianizm i został żywcem obdarty ze skóry. Patron lekarzy. Wspomnienie 6 XII (katolicy) i 7 XII (kościoły ortodoksyjne).

• Agata Kim A-gi (1787 - 1839) - Jedna ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Agata Lin Zhao (1817 - 1858) - Katechistka ścięta z Wawrzyńcem Wang Bing oraz Hieronimem Lu Tingmei w Maokou. Jedna ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Agata Yi (1824 - 1840) - Córka Augustyna Yi Kwang-hŏn i Barbary Kwŏn Hŭi. Uduszona w więzieniu. Jedna ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Agata Yi Kan-nan (1813 - 1846) - Stracona z Zuzanną U Sur-im i wspominana w gronie Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Agnieszka Cao Guiying (1821 - 1856) - Katechistka aresztowana razem z Augustem Chapdelainem. Mimo perswazji i gróźb nie porzuciła katolicyzmu. W końcu zamknięto ją w klatce tak małej, że mogło tylko stać i tam umarła po trzech dniach. Wspominana 10 IX i w gronie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Agnieszka Lê Thị Thành (ok. 1781 - 1841) - Wietnamska męczennica. Uwięziona za ukrywanie katolickich misjonarzy umarła w więzieniu na dyzenterię. Wspomnienie 24 XI.

• Agnieszka Przemyślidka (Agnieszka Czeska, 1205/1211 - 1282) - Córka czeskiego króla Ottokara I. Klaryska. Ufundowała szpital w Pradze i założyła przy nim rycerski Zakon Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą w 1233 r. Jego celem była opieka nad chorymi. Wspomnienie 2 III.

• Agnieszka z Aislingen - Pustelnica w klasztorze augustianek koło Rebdorf w Bawarii. Spędziła życie w izolacji, modląc się i pokutując. Patronka Bawarii. Wspomnienie 21 I.

• Agnieszka z Asyżu (1197 - 1253) - Mając piętnaście lat postanowiła naśladować swoją siostrę Klarę i uciekła z domu do klasztoru benedyktynek. Od 1220 r. była przełożoną klarysek w Monticelli koło Florencji. Wspomnienie 16 XI.

• Agnieszka z Montepulciano (1268 - 1317) - Urodziła się w szlacheckiej rodzinie w Gracciano Vecchio w Italii. W wieku sześciu lat postanowiła zostać zakonnicą i, mimo niezadowolenia rodziców, zrealizowała swoje pragnienia osiem lat później. Założyła klasztor w Montepulciano. Jako nastolatka lewitowała w trakcie modlitwy, osiągając dwa metry. Miała liczne wizje. Pościła i pokutowała przez całe życie. Wspomnienie 20 IV.

• Agnieszka z Poitiers - Wychowana przez frankijską królową Radegundę. Przełożona klasztoru Saint-Croix w Poitiers. Zmarła w 586 lub 588 r. Wspomnienie 13 V.

• Aidan z Lindisfarne - Misjonarz i biskup. W 635 r. założył klasztor na wysepce Lindisfarne przy północno-wschodnim brzegu Anglii. Umarł w 651 r. Wspomnienie 31 VIII.

Celtyckie imię Aédám od rzeczownika „aéd” - „ogień”.

• Alban Bartholomew Roe (ok. 1580 - 1642) - Jeden z Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii. Po nawróceniu na katolicyzm został benedyktynem we Francji. Trzykrotnie przyjeżdżał do Anglii (w 1615, 1618 i 1625 r.), żeby szerzyć katolicyzm i trzykrotnie był więzionydwa razy wydalony z kraju. Po ostatnim aresztowaniu spędził w więzieniu siedemnaście lat. Został osądzony razem z Tomaszem Reynoldsem i powieszony, jego ciało rozszarpano i poćwiartowano. Wspomnienie 21 I.

• Albert Avogadro (ok. 1149 - 1214) - Pochodził z Italii. W latach 1205-1214 łaciński patriarcha Jerozolimy podbitej przez krzyżowców. Dla eremitów z góry Karmel napisał regułę zakonna. Zginął zasztyletowany przez przełożonego zakonu Szpitalników Ducha Świętego, którego skrytykował za niemoralne zachowanie. Patron karmelitów Wspomnienie 8 IV, 14 IX lub 25 IX.

Germańskie „adal” - „szlachetny ród” i „beraht” - „jasny”.

• Albert Chmielowski - Brat Albert.

• Albert Cruchaga (Alberto Hurtado Cruchaga, 1901 - 1952) - Chilijski jezuita. Założył ruch El Hogar de Cristo (Ognisko Chrystusa) budujący domy dla biedoty. Zmarł na raka trzustki. Wspomnienie 18 VIII.

• Albert von Buxhövden (1165 - 1229) - Niemiecki biskup, założyciel miasta Ryga i rycerskiego zakonu Kawalerów Mieczowych (1202 r.) do walki z Prusami. Zakon przetrwał krótko, bo po druzgocącej klęsce w 1236 r. przyłączył się do Szpitalników Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego zwanych krzyżakami, założonych w 1190 r. przez mieszczan Bremy i Lubeki.

• Albert Wielki (Albert de Groot, 1193/1205 - 1280) - Duchowny pochodzący z Bawarii. Urodził się w rodzinie rycerskiej. Legenda głosi, że miał widzenie Maryi i pod jego wpływem wstąpił do zakonu dominikanów w 1223 r. Trzydzieści siedem lat później został biskupem Ratyzbony. W 1270 r. gorąco poparł ósmą krucjatę. Od 1271 r. przebywał w Kolonii. Ze względu na swoje prace teologiczne i filozoficzne zyskał tytuł Doktora Kościoła. Odróżnił metodologię badawczą stosowaną w teologii od metodologii naukowej. Najwybitniejszym uczniem Alberta był Tomasz z Akwinu. Patron przyrodników. Wspomnienie 15 XI.

• Alberyk z Cîteaux (ok. 1050 - 1108) - Współzałożyciel benedyktyńskiej wspólnoty w Molesme w 1075 r. oraz opactwa Cîteaux (Cistercium) we francuskiej Burgundii w 1098 r. Po odejściu Roberta z Molesme w 1099 r. został drugim opatem Cîteaux. Rok później u papieża Paschalisa II uzyskał zgodę na oddzielenie nowego zakonu cystersów od zakonu benedyktynów. Wspomnienie 26 I.

Germańskie „alb” - „elf” lub „duch” i „rik” - „król”.

• Albin z Angers (ok. 468 - 549) - Szlachcic z Bretanii. Zakonnik, opat i biskup Angers. Wspomnienie 1 III.

Od łacińskiego „albus” - „biały”.

• Aldhelm (ok. 639 - 709) - Biskup Sherborne (Anglia). Założyciel benedyktyńskiego opactwa w Malmesbury (w 676 r.). Wspomnienie 25 V.

Germańsie „ald” - „stary” i „helm” - „hełm”.

• Aleksander Briant (1556-1581) - Powieszony i poćwiartowany jako ofiara anglikańskich prześladowań w Anglii. Wspomnienie w Kościele katolickim 25 X i 1 XII.

• Aleksander Sauli (1534-1592) - Duchowny z Mediolanu. Z polecenia papieża Piusa V odbudował pozycję Kościoła na Korsyce. Biskup Pawii. Wspomnienie 11 X.

• Aleksy (Alessio) de’ Falconieri (1200 - 1310) - Współzałożyciel serwitów razem z Amadeuszem z Amidei.

• Aleksy U Se-yŏng (1845 - 1866) - Jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Alferiusz (930 - 1050) - Urodził się w Salerno na południu Italii. Wstąpił do zakonu w Cluny, po powrocie do ojczyzny założył cluniacki klasztor w Cava de Tirreni w 980 r. Wspomnienie 12 IV.

Zlatynizowane germańskie imię Alferyk pochodzi od „alb” - „elf” lub „duch” i „rik” - „król”.

• Alfons Maria Liguori (1696 - 1787) - Kompozytor, prawnik, ksiądz i kaznodzieja pracujący głównie w południowej Italii. W roku 1732 założył zakon redemptorystów mający uczyć ludzi najbiedniejszych. Patron prawników. Wspomnienie 1 VIII.

Germańskie „al” - „cały” lub „adal” - „szlachetny” i „funs” - „szybki”.

• Alfons Rodriguez Gómez (1533 - 1617) - Syn zamożnego kupca z Segowii w Hiszpanii. W 1567 r. umarła mu żona, niedługo potem dzieci. Chciał studiować w Walencji, lecz okazał się mało zdolny i w 1571 r. wstąpił do jezuitów. Resztę życia spędził w klasztorze. Zasłynął jako wielki mistyk i wizjoner. Wspomnienie 31 X.

• Alfons Rodríguez Olmedo (1599 - 1628) - Hiszpański jezuita i misjonarz w Paragwaju. Zginął napadnięty przez rabusiów w Caaró. Wspomnienie 15 XI.

• Alfons z Orozco (Alonso de Orozco, 1500 - 1591) - Hiszpański duchowny. Założyciel czterech klasztorów augustiańskich i królewski kaznodzieja Karola V. Wspomnienie 19 IX.

• Alfonsa Muttathupadathu (1910 - 1946) - Pierwsza katolicka święta z Indii (kanonizowana w 2008 r.). Klaryska cierpiąca z powodu przewlekłej choroby. Wspomnienie 28 VII.

• Alina z Forest - Znana też jako Adelma z Forest, Alena z Brukseli i Alina z Dielbeek. Przyjęła chrzest, chociaż rodzina próbowała ją powstrzymać od kontaktów z chrześcijanami. W 640 r. została raniona przez pilnującego ją strażnika i umarła. Wspomnienie zwykle 17 VI.

Alina to prawdopodobnie zdrobnienie imienia Adelajda i Adelina.

• Alodia i Nunilo - Siostry urodzone w Huesca (północno-wschodnia Hiszpania) z małżeństwa muzułmańsko-chrześcijańskiego. Za odstępstwo od islamu i przejście na chrześcijaństwo zostały oddane do burdelu i ścięte ok. 842 lub 851 r. Wspomnienie 22 X.

Od frankijskiego „alod” - „dziedzictwo”.

• Alojzy Gonzaga (Luigi Gonzaga, 1568 - 1591) - Pochodził z książęcej rodziny z Italii. Wstąpił do jezuitów, lecz nie zdążył przyjąć święceń, ponieważ umarł, opiekując się chorymi na dżumę w Rzymie. Patron ministrantów, uczniów i studentów. Wspomnienie 21 VI.

Od germańskiego „alwisi” - „mądry, wszystko wiedzący”.

• Alojzy Guanella (1842 - 1915) - Włoski ksiądz i działacz na rzecz ubogich. Założył Zgromadzenie Sióstr Córek Maryi Matki Bożej Opatrzności i Zgromadzenie Sług Miłości znane jako Księża Guanellianie. Wspomnienie 24 X.

• Alojzy Orione (1872 - 1940) - Włoski tercjarz franciszkański. W 1893 r. założył Małe Dzieło Bożej Opatrzności (zgromadzenie orionistów) zajmujące się dobroczynnością. Wspomnienie 12 III.

• Alphege (Aelfheah, ok. 953 - 1012) - Anglosaski biskup Winchester i arcybiskup Canterbury. Zabity podczas najazdu Normanów. Wspomnienie 19 IV.

Imię jest połączeniem staroangielskich słów znaczących „elf” i „wysokość”.

• Amadeusz z Amidei (Bartholomeus Amadeus degli Amidei) - Pochodził z rodziny kupców. Z sześcioma przyjaciółmi założył wspólnotę modlitewną za bramą Florencji, potem w niezamieszkałej okolicy na stoku góry Sennario. W latach 40. XIII wieku przekształcili się w nowe zgromadzenie oparte na regule św. Augustyna pod nazwą Sług Najświętszej Maryi Panny zwane serwitami (zatwierdzone przez papieża w 1304 r.). Amadeusz umarł w 1266 r. Wraz z innymi założycielami serwitów został beatyfikowany, w roku 1888 kanonizowany. Wspomnienie 11 II, potem przenoszone kolejno na 12 II i na 17 II wraz z innymi założycielami serwitów.

Od łacińskich słów „amo” - „kocham” i „Deus” - „Bóg”.

• Amalberga Gandawska (ok. 741 - 772) - Benedyktynka. Urodziła się w Ardenach. Nie zgodziła się na ślub z Pepinem. Frankijski władca długo nalegał, zrezygnował dopiero po wypadku, w którym niechcący złamał Amalberdze rękę (złamanie zniknęło w cudowny sposób). Patronka rolników i rybaków, ludzi walczących o utrzymanie wiary oraz osób z chorymi kończynami/ Wspomnienie 10 VII.

Germańskie „amal” - „dzielna” i „burg” - „obrona”później „zamek”.

• Amand z Maastricht (ok. 584 - 675) - Pochodził z Poitou (późniejsza Francja). Zakonnik i asceta, który piętnaście lat przeżył w celi w Bourges, żywiąc się tylko chlebem i wodą. Jako biskup przeprowadził chrystianizację Flandrii. Wspomnienie 6 II.

Imię pochodzenia łacińskiego rozumiane jako „zasługijący na miłość”.

• Ambroży Edward Barlow (1585 - 1641) - Benedyktyn i ksiądz. Powieszony przez anglikanów w Lancaster. Wspominany 10 IX w gronie Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii.

• Amelia - Amalberga.

• Anastazy z Cluny (XI w.) - Opat klasztoru w Cluny.

• Andrzej Avellino (1521 - 1608) - Teatyn z Italii. Wspomnienie 10 XI.

• Andrzej Bauer (1866 - 1900) - Francuski franciszkanin obserwant i misjonarz. Zginął jako jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Andrzej Bobola (1591 - 1657) - Polski działacz kontrreformacji i inicjator formalnego uznania Matki Boskiej za Królową Polski (1 IV 1656 r.). Pochodził ze Strachocina. W roku 1613 został jezuitą. Nawracał ludność prawosławną na katolicyzm. Z tego powodu zginął w Janowie na Białorusi z rąk kozaków Bohdana Chmielnickiego. Patron między innymi Polski i kolejarzy. Wspomnienie 16 V.

• Andrzej Chŏng Hwa-gyŏng (1808 - 1840) - Nauczyciel religii. Jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Andrzej Corsini (1302 - 1374) - Od piętnastego roku życia karmelita bosy w rodzinnej Florencji. Studiował na paryskiej Sorbonie. Biskup uważany za cudotwórcę. Wspomnienie 6, 7 lub 9 I oraz 4 II.

• Andrzej Hubert Fournet (1752 - 1834) - Francuski ksiądz. Z Joanną Elżbietą Bichier des Ages założył żeńskie zgromadzenie Cór Krzyża. Wspomnienie 13 V.

• Andrzej Kim Tae-gŏn (1821-1846) - Syn Ignacego Kim Che-jun. Kształcił się w seminarium duchownym w Makau, za co w Korei zginął jego ojciec. Do kraju Andrzej wrócił przez Mandżurię, lecz musiał znów wyjechać, żeby otrzymać święcenia kapłańskie w Szanghaju w 1845 r. Został więc pierwszym księdzem pochodzenia koreańskiego. Na polecenie biskupa Korei w Seulu zajął się przygotowaniem morskiej trasy, żeby przemycać misjonarzy. Schwytany nie wyparł się katolicyzmu i został ścięty w Saenamteo koło Seulu. Wspomnienie 20 IX w grupie Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Andrzej Nguyễn Kim Thông (ok. 1790 - 1855) - Zmarł na wygnaniu. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Andrzej Świerad - Asceta i pustelnik pochodzący z okolic Krakowa. Ostatni okres życia spędził w Klasztorze św. Hipolita na górze Zabor w okolicach Nitry (Węgry, późniejsza Słowacja). Wbrew późniejszym legendom prawdopodobnie dopiero tam spotkał Benedykta Męczennika, swojego ucznia i przyjaciela. Umarł między 1030 i 1034 r. Patron Nitry i słowackiej młodzieży. Wspomnienie 13 i 17 VII.

• Andrzej Trần An Dũng (ok. 1795 - 1839) - Pierwszy katolicki ksiądz pochodzenia wietnamskiego. Pochodził z rodziny, która nie wyznawała chrześcijaństwa - nową wiarę przyjął w wieku piętnastu lat. Służył jako katechista (nauczyciel religii), w roku 1823 został księdzem. Uwięziony w roku 1835 wyszedł na wolność wykupiony przez parafian. Sytuacja powtórzyła się cztery lata później, ale po kilkunastu dniach został aresztowany po raz trzeci, przewieziony do Hanoi i ścięty. Wspominany w grupie Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Andrzej Wang Tianqing (1891 - 1900) - Podczas powstania bokserów schwytany z Józefem Wang Yumei, który natychmiast został zabity. Następnego dnia Andrzej oraz Łucja Wang Wang i Anna Wang odmówili porzucenia katolicyzmu, za co ponieśli śmierć. Zaliczony do grona Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Anicent Adolf (1912 - 1934) - Hiszpański zakonnik lasalianin zabity przez rewolucjonistów. Wspomnienie 9 X.

Forma imienia Anicet.

• Aniela Merici (1474 - 1540) - Franciszkańska tercjarka z Italii. Założyła Zgromadzenie Sióstr Urszulanek zajmujące się edukacją i dobroczynnością. Wspomnienie 27 I.

Aniela lub Angela to skrócona forma imienia Angelina.

• Aniela od Krzyża (1846 - 1932) - Hiszpańska zakonnica. Pochodziła z biednej, wielodzietnej rodziny i przez dużą część życia walczyła z nękającymi ją chorobami. W 1875 r. założyła Zgromadzenie Sióstr od Krzyża. Wspomnienie 2 III.

• Aniela z Foligno (ok. 1248 - 1309) - Urodzona w Foligno w Italii. Po śmierci męża i dzieci została franciszkańską tercjarką. Mistyczka i wizjonerka. Wspomnienie 4 I.

• Anna Kim Chang-gŭm (1789 - 1839) - Stracona w Seulu za Małą Zachodnią Bramą wraz z Różą Kim No-sa, Martą Kim Sŏng-im, Teresą Yi Mae-im, Magdaleną Yi Yŏng-hŭi, Łucją Kim Nusia, Marią Wŏn Kwi-im i Janem Chrzcicielem Yi Kwang-nyŏl. Wspomnienie w gronie Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Anna Line - Angielska kalwinistka nawrócona na katolicyzm. Pracowała w tajnym londyńskim przytułku dla katolickich księży i współorganizowała ucieczkę jezuity Johna Gerarda z więzienia w Tower. Aresztowana przez anglikanów i po osądzeniu ścięta w 1601 r. Wspomnienie w grupie Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii.

• Anna Schäffer (1882 - 1925) - Niemiecka mistyczka, franciszkańska tercjarka. W roku 1901 wpadła nogami do kotła z wrzącym ługiem i odtąd była sparaliżowana. Zaczęła za to mieć wizje; w jej snach pojawiał się Franciszek z Asyżu i Jezus. Z czasem rozwinęły się u niej stygmaty. Wspomnienie 5 X.

• Anna Wang (1886 - 1900) - Jedna ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich zabita razem z Andrzejem Wang Tianqing i Łucją Wang Wang.

• Ansegiz z Fontenelle (ok. 770 - 833/834) - Benedyktyński zakonnik i reformator życia zakonnego w Państwie Franków. Opracował zbiór praw obowiązujących potem przez kilka wieków na terenie Cesarstwa. Wspomnienie 20 VII.

Germańskie „ans” - „z rodu Azów” czyli z rodu boga Odyna oraz „gisil” - „strzała”.

• Ansgar (ok. 801 - 865) - Urodził się w Pikardii, uczył się w tamtejszym opactwie Corbie (Korbei) i tam też został zakonnikiem. Jako misjonarz działał w Danii (od 827 r.) i w Szwecji (830 r.), od 831 r. był pierwszym biskupem Hamburga.od 858 również Bremy. Został papieskim legatem na kraje północne i wciąż opierające się chrześcijaństwu pogranicze germańsko-słowiańskie. Wspomnienie 3 II.

Germańskie „ans” oznacza „z rodu Azów” (analogicznie do Ansegiza) i „ger” - „włócznia”.

• Antoni Daniel (1601 - 1648) - Jezuita z Francji. Misjonarz działający wśród Huronów zabity przez Irokezów podczas wojny między plemionami. Wspominany jako jeden z Męczenników Kanadyjskich. 26 IX (w Kanadzie), 19 X.

• Antoni Daveluy (1818 - 1866) - Francuski misjonarz. Jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Antoni Fantosati (1842 - 1900) - Misjonarz z Italii. Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Antoni Kim Sŏng-u (1794 - 1841) - Jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Antoni Maria Claret y Clara (1803 - 1870) - Kataloński tkaczpotem ksiądz. W 1849 r. założył Zgromadzenie Misjonarzy Synów Niepokalanego Serca Błogosławionej Maryi Dziewicy znane jako klaretyni. Był biskupem Santiago na Kubie, gdzie przeżył cztery zamachy, po ostatnim w 1856 r. został odwołany do Madrytu. Patronował też powstaniu żeńskiego zgromadzenia pod nazwą Instytut Apostolski Maryi Niepokalanej. Patron tkaczy i kupców. Wspomnienie 24 X.

• Antoni Maria Zaccaria (1502 - 1539) - Pochodził z Cremony (Italia). Studiował medycynę, lecz został księdzem. Założył zakon Kleryków Regularnych Świętego Pawła zwany barnabitami (1530 - 1533 r.). Patron lekarzy. Wspomnienie 5 VII.

• Antoni Nguyễn Hữu Quỳnh (ok. 1768 - 1840) - Pochodził z katolickiej rodziny i chciał być księdzem, ale ba życzenie rodziców zrezygnował, żeby kontynuować ród, ponieważ jego dwaj bracia zdecydowali się na stan duchowny. Został lekarzem i nauczycielem religii. Stracony przez uduszenie. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Antoni od Anny Galvão (1739 - 1822) - Pierwszy katolicki święty pochodzący z Brazylii. Miał dziesięcioro rodzeństwa, ale nie był biedny. Jako franciszkanin uroczyście ślubował być niewolnikiem Matki Bożej, akt ślubowania podpisał własną krwią. W roku 1774 koło rodzinnego miasta Guaratingueta założył Mosteiro de Luz, ośrodek opieki nad chorymi i bezdomnymi. Wspomnienie 25 X.

• Antoni Primaldo - Krawiec w Otranto na południowym krańcu Italii Kiedy w roku 1480 Turcy zajęli miasto, znany z pobożności Primaldo publicznie wystąpił przeciw muzułmańskim władzom. Został ścięty jako pierwsza z 813 ofiar represji. Według legendy jego bezgłowe ciało utrzymywało się w pozycji stojącej do momentu zgładzenia ostatniego skazańca. Wspomnienie 14 VIII.

• Antoni z Hoornaert - Holenderski franciszkanin z klasztoru w Gorkum zabity przez protestantów w Brielle w roku 1572 w grupie dziewiętnastu katolików opowiadających się za Habsburgami. Wspomnienie 9 VII.

• Antoni z Padwy (Fernando Martins de Bulhöes, 1195 - 1231) - Urodzony w Lizbonie, członek zakonu Kanoników Regularnych Świętego Augustyna. Studiował w Lizboniepotem w Coimbrze. W roku 1219 przyjął święcenia kapłańskie. Mniej więcej tym czasie spotkał pięciu franciszkanów idących do Maroka, żeby nawracać muzułmanów, rok później dowiedział się, że zginęli jako męczennicy za wiarę. Pod wrażeniem ich prostoty, pogody i heroizmu przeniósł się do franciszkanów (1220 r.). Miał nadzieję, że on również poniesie męczeńską śmierć w Maroku. Jednak zdrowie nie pozwoliło mu na pracę misyjną. Zaczął za to działalność w Italii. Zasłynął jako autor świetnych kazań i tekstów skierowanych przeciw heretykom. Według legendy odwiedził go kiedyś mały Jezus, ucałował i zapewnił o miłości Boga. Z powodu choroby Antoni osiadł w końcu w klasztorze Świętej Marii w Padwie. Patron między innymi osób i rzeczy zagubionych, ludzi walczących z herezjami, dzieci, górników, małżeństw, ubogich i podróżnychtakże Lizbony i Padwy. Wspomnienie 13 VI.

• Antoni z Weert (1522 - 1572) - Jeden z holenderskich franciszkanów z klasztoru w Gorkum zabity przez protestantów w Brielle. Wspomnienie 9 VII.

• Antonin z Florencji (1389 - 1459) - Dominikanin. Zbudował Klasztor św. Marka we Florencji, klasztorną bibliotekę udostępnił studentom. Na życzenie papieża, chociaż wbrew własnej woli, został arcybiskupem Florencji. Podobno jego ciało po śmierci nie uległo rozkładowi. Wspomnienie 10 V.

• Anzelm z Canterbury lub z Aosty (ok. 1033 - 1109) - Urodził się w Aoście w Burgundii. Opat klasztoru Bec w Normandii, arcybiskup Canterbury w Anglii. Wspomnienie 21 IV.

Skandynawskie „ans” - „z rodu Azów” i „helm” - „obrona, hełm”.

• Armand Jean le Bouthillier de Rancé (1626 - 1700) - Francuski arystokrata. Opat cysterskiego klasztoru w La Trappe koło Mortagne. Odnowił i odbudował upadający klasztor, podkreślając znaczenie fizycznej pracy mnichów.

Armand to francuska wersja imienia Herman.

• Arnold Janssen (1837 - 1909) - Niemiecki ksiądz. W 1875 r. założył seminarium Dom Misyjny św. Michała Archanioła w Steyl na terenie Holandii, żeby uniknąć prześladowania w Niemczech w czasach Kulturkampfu. Tak zaczęło się Zgromadzenie Słowa Bożego (Societas Verbi Divini) zwane werbistami zajmujące się szerzeniem wiary. Pierwsi misjonarze ze Steyl wyruszyli do Chin. Janssen założył jeszcze trzy zgromadzenia zakonne koncentrujące się na szerzeniu wiary. Wspomnienie 15 I.

Germańskie imię złożone z elementów „arn” - „orzeł” i „waltan” - „panować”.

• Arnulf z Metzu - Założyciel dynastii Karolingów rządzącej Frankonią i biskup Metzu. Według legendy dokonał cudownego rozmnożenia piwa w oblężonym przez Arabów mieście na południu Francji, dzięki czemu obrońcy nie cierpieli z powodu pragnienia. Umarł jako pustelnik w Wogezach w 640 r. Biskupstwo Metzu zostawił swemu synowi Chlodulfowi. Wspomnienie 18 VII.

Germańskie imię zawierające słowa „arn” - „orzeł” i „wulf” - „wilk”.

• Artemiusz - Biskup Sens w Galii (późniejsza Francja). Zmarł w 609 r.

• Artur z Glastonbury - Angielski benedyktyn stracony w 1539 r. podczas prześladowań katolików za panowania Henryka VIII. Wspomnienie 15 XI.

Celtyckie imię Artus powstałe ze złożenia „art” - „niedźwiedź” i „ur” - „młody” lub „piękny”.

• Assicus (V/VI w.) - Biskup Elphin w Irlandii. Przyjaciel Patryka, który nawrócił go na chrześcijaństwo. Znany z mistrzostwa w obróbce brązu i miedzi. Wspomnienie 27 IV.

• Audrey - Etheldreda.

• August Chapdelaine (1814 - 1856) - Francuski dyplomata i misjonarz. W 1852 r. przybył do Chin. Niedługo potem został obrabowany przez bandytów, na krótko aresztowany za szerzenie chrześcijaństwa i zmuszony do zmiany miejsca pobytu. W 1956 r. aresztowano go po raz drugi, z nim do więzienia trafiło jeszcze pięcioro katolików, w tym Agnieszka Cao Guiying i Wawrzyniec Bai Xiaoman. Chapdelaine poddany torturom umarł w nocy, następnego dnia publicznie odcięto głowę jego zwłokom. Wspominany w gronie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

Od łacińskiego „augustus” - „dostojny”.

• August Hlond (1881 - 1948) - Salezjanin, biskup w Katowicach, arcybiskup gnieźnieński i warszawski oraz prymas Polski. W 1932 r. założył Towarzystwo Chrystusowe znane jako chrystusowcy, którego zadaniem było podtrzymywanie wiary katolickiej wśród polskich emigrantów.

• Augustyn Adorno (1551 - 1591) - Urodził się w bogatej i wpływowej rodzinie genueńskiej. Po latach pracy jako bankier i finansista przeżył szok po śmierci ojca. Podjął studia teologiczne i w wieku trzydziestu sześciu lat został księdzem. W Neapolu spotkał Fabrizia Caracciolę i jego brata Franciszka. W 1588 r. założyli zakon Kanoników Regularnych Mniejszych zwanych też adornistami.

• Augustyn Caloca Cortés (1898 - 1927) - Katolicki ksiądz zabity podczas rewolucji w Meksyku. Wspomnienie 25 V.

• Augustyn de Lestrange (1754 - 1827) - Francuski cysters. Jako opat La Trappe odnowił życie zakonne upadające w czasie oświecenia. W przeciwieństwie do Armanda Jeana le Bouthillier de Rancé podkreślał znaczenie modlitwy i milczącej kontemplacji zakonników, co doprowadziło do rozłamu w 1785 r. Lestrange z grupą zwolenników opuścił La Trappe, przenosząc się do Szwajcarii. W 1847 r. papież Pius IX zatwierdził istnienie dwóch kongregacji trapistów stosujących się do reguł Lestrange’a i Bouthilliera. Ten stan rzeczy trwał do połączenia obu odłamów w 1892 r., wciąż jednak w ramach cystersów. W 1894 r. papież oficjalnie ogłosił utworzenie nowego zakonu trapistów niezależnego od cystersów.

• Augustyn Jan Ukken (Mar Augustine John Ukken, 1880 - 1956) - Malabarski ksiądz z Kerali. Założyciel Kongregacji Sióstr Miłosierdzia w 1944 r. Wspomnienie 13 X.

• Augustyn Nguyễn Văn Mới (ok. 1806 - 1839) - Wietnamczyk ochrzczony w trzydziestym pierwszym roku życia. Został tercjarzem dominikańskim. Wychłostany i uduszony za odmowę porzucenia chrześcijaństwa. Wspomnienie 24 XI.

• Augustyn Pak Chong-wŏn (1793 - 1840) - Katechista ścięty pod Seulem. Wspominany w grupie Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Augustyn Roscelli (1818 - 1902) - Włoski ksiądz. W 1876 r. założył w Genui Zgromadzenie Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny mające pomagać ludziom odtrąconym przez społeczeństwo.. Wspomnienie 7 V.

• Augustyn Schoeffler (1822 - 1851) - Francuski misjonarz. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich. Wspomnienie 1 V.

• Augustyn Thevarparambil (Mar Augustine Kunjachan, 1891 - 1973) - Pochodził z chrześcijańskiej rodziny z Kerali na południu Indii. Z powodu niewielkiego wzrostu zyskał przydomek Kunjachan oznaczający małego kapłana. Słynął jako misjonarz i działacz charytatywny. Wspomnienie 16 X.

• Augustyn Webster - Angielski kartuz, przeor klasztoru w Axholm. Razem z Robertem Lawrencem, Ryszardem Reynoldsem i Janem Houghtonem oficjalnie odrzucił władzę króla Henryka VIII nad Kościołem angielskim. Wszyscy zostali poćwiartowani w Tyburn. Wspomnienie 4 V i 25 X (Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii).

• Augustyn Yi Kwang-hŏn (1787 - 1839) - Koreański katechista. Władze zwalczające zachodnie wpływy w Korei aresztowały niemal całą rodzinę Augustyna. Jego młodszy brat, żona Barbara Kwŏn Hŭi i córka Agata Yi zginęli za odmowę porzucenia chrześcijaństwa. Sam Augustyn został poddany torturom i stracony razem z ośmioma innymi katolikami. Wspominani w grupie Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Augustyn z Canterbury - Pierwszy biskup Canterbury zwany apostołem Anglii. Pochodził z Italii i był przeorem benedyktyńskiego klasztoru na Monte Celio w Rzymie. W roku 596 rzymski papież Grzegorz Wielki wysłał go do Anglii jako misjonarza. Pierwsza próba była nieudana i Augustyn wrócił z niczym. Rok później wyruszył po raz drugi, lecz tym razem z listami polecającymi do frankijskich władców i biskupów w Galii. Mimo silnego oporu brytyjskiej ludności wobec nowej religii narzucanej siłą misja spotkała się z umiarkowaną przychylnością miejscowych władców, Canterbury stało się siedzibą Augustyna. Pod naciskiem ludności misjonarze zrezygnowali z przemocy i do świątyń wprowadzali nowe bóstwo i liturgię, stopniowo przejmując dawne miejsca kultowe. W roku 601 papież wysłał drugą misję do Anglii i nakazał utworzenie dwunastu biskupstw podporządkowanych dwóm metropoliom w Canterbury i Yorku. York miał podlegać Canterbury tylko do śmierci Augustyna (w 604/605 r.), potem uzyskał pełną samodzielność. Papieżowi chodziło o podzielenie Kościoła angielskiego, żeby go osłabić i utrzymać w posłuszeństwie wobec Rzymu. Augustyn z Canterbury zapoczątkował spór ze starszym Kościołem iroszkockim formalnie rozstrzygnięty na synodzie w Whitby (664 r.). Augustyn został uznany za świętego przez katolików, ortodoksów i anglikanów. Wspomnienie 26 V, 9 VI i 27 IX.

• Augustyn Zhao Rong i Towarzysze - Zhao Rong (1746 - 1815) był strażnikiem więziennym. Kiedy w roku 1772 władze Chin zaczęły walkę z chrześcijaństwem uznanym za narzędzie kolonialnej ekspansji, do więzienia trafiło wielu katolików. Jeden z nich Martinus Moye nawrócił Zhao na katolicyzm, po wyjściu na wolność zaczął go uczyć łaciny. W końcu Zhao został księdzem. Aresztowano go w roku 1815 i skazano na sześćdziesiąt uderzeń bambusowym kijem w stopy oraz osiemdziesiąt uderzeń w twarz za pomocą skórzanej podeszwy. Umarł kilka dni później. Wspomnienie w grupie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Aurelia z Anagni - Brak wiarygodnych danych. Według legendy pochodziła z Azji Mniejszej i razem z siostrą Neomyzją pielgrzymowała z Palestyny do Rzymu. Obie osiadły w Maceracie w środkowej Italii. Wspomnienie 25 IX.

• Auxilius z Irlandii - Misjonarz współpracujący z Patrykiem. Zmarł ok. 459 r. Wspomnienie w różnych kościołach 7 II, 16 IV, 27 VIII, 16 IX, 19 X.

Od łacińskiego „auxilium” - „pomoc, ratunek”.

• Bakchus (VIII w.) - Palestyńczyk z Jerozolimy noszący pierwotnie imię Dahhat. Pochodził z chrześcijańskiej rodziny, która przeszła na islam. On jednak wstąpił do Wielkiej Laury św. Saby i przyjął chrzest oraz imię Bakchus. Po powrocie do Jerozolimy nawrócił swoją rodzinę z wyjątkiem brata, który doniósł do władz, że Bakchus prowadzi działalność misyjną. Po procesie Bakchus został ścięty w Jerozolimie w roku 786 lub 787. Wspomnienie 15 XII.

• Barbara Ch'oe Yŏng-i (1819 - 1840) - Katoliczka ścięta wraz z Janem Yi Mun-u. Jedna ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Barbara Cui Lian (1849 - 1900) - Chińska katoliczka. Matka biskupa Józefa Cui Shouxun i księdza Cui Puyuan. Podczas powstania bokserów została zabita razem z trzecim synem i synową oraz siedmioma innymi katolikami we wsi Liushuitao. Wspominana w grupie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

\

• Barbara Kwŏn Hŭi (1794 - 1839) - Żona Augustyna Yi Kwang-hŏn. Jedna ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Bartłomiej Amadeusz z Amidei - Amadeusz z Amidei.

• Bartolomea Capitanio (1807 - 1833) - Urodziła się w Lovere w Italii. Franciszkańska tercjarka. Razem z Wincencją Gerosą założyła wspólnotę służącą edukacji i opiece nad chorymi. Z czasem przekształciła się ona w Zgromadzenie Sióstr Maryi Dziewicy zwane Córkami Miłości. Wspomnienie 26 VII.

Żeńska wersja imienia Bartolomeo czyli Bartłomiej.

• Batylda (ok. 626 - 680/681) - Anglosaska szlachcianka porwana przez piratów. Potem żona frankijskiego króla Chlodwiga. Pod koniec życia została zmuszona do opuszczenia dworu. Umarła w opactwie Chelles. Wspomnienie 30 I.

Staroangielskie „bald” - „odważny” i „hild” - „wojna”.

• Bawo (ok. 598 - 654) - Mnich pochodzący z okolic późniejszego Liège zmarły w Gandawie. Patron sokolników. Wspomnienie 1 X (katolicy), 14 X (kościoły ortodoksyjne).

Być może zdrobnienie germańskiego imienia Baldo lub Baldwin tłumaczonego jako „odważny”.

• Beatrycze z Silvy (Beatriz da Silva Meneses, 1424 - 1292) - Portugalska mniszka. Dzięki pomocy królowej Izabeli Kastylijskiej założyła Zgromadzenie Sióstr od Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny zwanych koncepcjonistkami. Po jej śmierci zakon zmienił regułę z benedyktyńskiej na franciszkańską. Wspomnienie 9 VIII.

Forma imienia Beatrix.

• Beda Venerabilis (672/673 - 735) - Mnich w Jarrow (Anglia), uczony, filozof i pisarz. Wspomnienie 25 lub 27 V (kościoły zachodnie i ortodoksyjne).

Imię wiązane z germańskim słowem „beadu” - „walka”.

• Benedykt Baducinga - Angielski szlachcic i zakonnik znany jako Bennett Baducinga. Rozwijał życie zakonne wzorowane na klasztorach z Rzymu i upowszechnił chorał gregoriański w Anglii. Umarł po ciężkiej chorobie w 690 r. Wspomnienie 12 I.

Po łacinie „benedictus” - „dobrze mówiący”.

• Benedykt dell’Antella (Benedetto dell’Antella, XIII w.) - Współzałożyciel serwitów razem z Amadeuszem z Amidei.

• Benedykt Józef Labre (Benoit Joseph Labre, 1748 - 1783) - Najstarszy z piętnaściorga dzieci francuskiego wieśniaka. Po nieudanych próbach wstąpienia do kilku zakonów pojechał do Rzymu i tam został franciszkańskim tercjarzem. Pod wpływem głosu, który rzekomo kazał mu nauczać wiary, Przewędrował Italię, Francję, Hiszpanię, kraje niemieckie i Szwajcarię. Od 1777 r. mieszkał w Rzymie. Umarł z wyczerpania. Wspomnienie 16 IV.

• Benedykt Massari (1526 - 1589) - Znany też jako Benedetto il Moro czyli Benedykt Czarny. Urodził się w San Fratello na Sycylii w rodzinie byłych murzyńskich niewolników przywiezionych z Afryki. W 1569 r. wstąpił do franciszkanów w Palermo. Przeszedł drogę od klasztornego kucharza do przełożonego klasztoru. Patron Palermo, San Fratello i murzyńskich mieszkańców Ameryki Południowej. Wspomnienie 4 IV.

• Benedykt Męczennik - Uczeń i przyjaciel Andrzeja Świerada. Zginął ok. 1037 r. napadnięty przez rabusiów w okolicach góry Zabor (późniejsza Słowacja). Wspomnienie 13 i 17 VII.

• Benedykt od Jezusa (Héctor Valdivielso Sáez, 1910 - 1934) - Pierwszy katolicki święty pochodzący z Argentyny. W Belgii wstąpił do lasalianów i przyjął imię Benedykt. Pracował w Hiszpanii i tam został zabity przez zwolenników komunizmu. Wspomnienie 9 X.

• Benedykt z Aniane (747 - 821) - Dworzanin Pepina Krótkiego i Karola Wielkiego. Benedyktyn i założyciel klasztoru w Aniane w Langwedocji (779 r.). Napisał dzieła Codex Regularum i Concordia Regularum zestawiające różne reguły zakonne. Wspomnienie 12 II.

• Benedykt z Nursji (ok. 480 - 547) - Mnich uznawany za ojca zachodniego monastycyzmu. Pochodził z Italii. Jego siostrą bliźniaczką była podobno Scholastyka również uznana za świętą. Zaczął studia w Rzymie, lecz zrażony rozwiązłością studentów i całego miasta został pustelnikiem w Subiaco, po trzech latach przełożonym wspólnoty mnichów. Na skutek zatargów z mnichami przeniósł się na południe i w roku 529 założył klasztor na Monte Cassino. Tam opracował nowe zasady życia klasztornego oparte na trzech ślubach: stałości, zachowania obyczajów klasztornych i posłuszeństwa wobec przełożonych. Tak pojawiła się reguła benedyktyńska, którą w następnych stuleciach zaakceptowało ponad sto zakonów. Benedyktyni zasłynęli z pracowitości i umiłowania książek, które sami przepisywali i gromadzili w klasztornych bibliotekach. Benedykt umarł stojąc i został pochowany na terenie własnego klasztoru, na przełomie VII i VIII wieku jego szczątki przeniesiono do Fleury we Francji. Jest patronem Europy, opiekunem zakonów, budowniczych, górników, speleologów, inżynierów, nauczycieli, uczniów i wydawców książek. Wspomnienie 27 III (kościoły ortodoksyjne), 11 VII (katolicy).

• Benedykt z Pereum - Jeden z Pięciu Braci Męczenników.

• Benedykta Cambiagio Frassinelli (1791 - 1858) - Pochodziła z chłopskiej rodziny w północnej Italii. W małżeństwie z Janem Chrzcicielem Frassinellim nie doczekała się dzieci. W tej sytuacji małżonkowie zrezygnowali z życia płciowego, żeby zająć się opieką nad chorymi i opuszczonymi dziećmi. Benedykta założyła między innymi żeńską szkołę w Pawii (1827 r.), Zgromadzenie Sióstr Benedyktynek od Opatrzności (zatwierdzone przez arcybiskupa Genui w 1856 r.) oraz dom dla sierot. Wspomnienie 21 III.

• Benignus z Armagh - Irlandzki śpiewak psalmów pracujący z Patrykiem. Umarł w 467 r. Wspomnienie 9 XI.

• Benon z Miśni (ok. 1010 - 1106) - Arystokrata urodzony w Hildesheim w Saksonii. Benedyktyn i biskup Miśni. W walce papieża i cesarza opowiedział się za papieżem, za co został uwięziony. Według legendy w chwili aresztowania wyrzucił klucze katedry do Łaby, po kilku latach odnalazł je w żołądku ryby. Prowadził działalność misyjną wśród zachodnich Słowian. Patron Miśni, Monachium, Bawarii, rybaków i zwierząt domowych oraz orędownik chorych. Papież Hadrian VI kanonizował Benona w 1523 r., co wywołało krytykę ze strony Marcina Lutra. Wspomnienie 16 VI.

Zdrobnienie imienia Bernard.

• Benwenut z Ankony (1188 - 1282) - Franciszkanin z Italii, archidiakon Ankony, biskup Osimo. Wspomnienie 22 III.

Włoskie „benvenuto” od łacińskich słów „bene” - „dobrze” i „venire” - „przybywać”.

• Bernadeta Soubirous (7 I 1844 - 16 IV 1879) - francuska wizjonerka z Lourdes (szczegółowy opis w Części I, rozdział 1.3.). Wspomnienie 16 IV.

Imię żeńskie utworzone od imienia Bernard.

• Bernard Tolomei (1272 - 1348) - Pochodził ze Sieny i tam też umarł. W klasztorze na górze Oliveto zapoczątkował odłam benedyktynów znany jako oliwetanie. W odróżnieniu od tradycyjnych benedyktynów nowa kongregacja jest bardziej scentralizowana, poszczególne klasztory są ze sobą ściśle powiązane. Wspomnienie 19 VIII (benedyktyni) i 20 VIII.

Germańskie „bern” - „niedźwiedź” i „hart” - „silny”.

• Bernard Võ Văn Duệ (1755 - 1838) - Wietnamski ksiądz. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Bernard z Clairvaux (Bernard de Fontaine, 1090 - 1153) - Francuski arystokrata. Zakonnik w klasztorze cystersów w Cîteaux. W 1115 r. założył nowy cysterski klasztor w Clairveaux w Szampanii. Teolog, filozof, Doktor Kościoła. Wspomnienie 20 VIII.

• Bernard z Corleone (Filippo Latini, 1605 - 1667) - Syn sycylijskiego szewca i świetny szermierz. W młodości zranił w pojedynku najemnego mordercę. Pod wpływem tego wydarzenia zrezygnował ze świeckiego życia i wstąpił do zakonu kapucynów. Pędził życie ascety, pełne umartwień i pokuty. Wspomnienie 12 I.

• Bernard z Menthon (ok. 996 - 1081) - Znany też jako Bernard z Aosty. Urodził się w Menthon w Sabaudii. Po studiach w Paryżu był wędrownym kaznodzieją w dolinie Aosty. ok. 1050 r. założył schronisko dla wędrowców na Wielkiej Przełęczy w Alpach. Umarł i został pochowany Novarze. Patron mieszkańców Alp, alpinistów, turystów, ratowników górskich i narciarzy. Wspomnienie 15 VI.

• Bernard z Parmy (Bernardo degli Uberti, ok. 1060 - 1133) - Pochodził z Florencji. Benedyktyn, kardynał i biskup Parmy. Wspomnienie 4 XII.

• Bernardyn Realino (1530 - 1616) - Urodził się w Carpi koło Ferrary. Studiował w Modenie i Bolonii. W Neapolu spotkał jezuitów i zdecydował się wstąpić do tego zakonu (1564 r.). Legenda głosi, że miał widzenie Matki Boskiej, która nakazała mu wstąpić do jezuitów. Został przyjęty w 1564 r., trzy lata później otrzymał święcenia kapłańskie. W czasie modlitwy popadał w ekstazę, doznawał widzeń i kilka razy miał podobno bezpośredni kontakt z Maryją. Pod koniec życia, kiedy ciężko chorował, miał wizję Maryi dającej ma na ręce Dzieciątko Jezus. Wspomnienie 2 VII.

• Bernardyn ze Sieny (1380 - 1444) - Urodził się w Italii. Po studiach prawniczych wstąpił do franciszkanów. Był obserwantem czyli zwolennikiem reform zaostrzających dyscyplinę w zakonie i przywracających pierwotną surową regułę franciszkańską. Słynął jako wspaniały kaznodzieja. Niebywała cześć dla imienia Jezus wywołała podejrzenia o herezję, z których tłumaczył się przed papieżami Marcinem V (w 1426 r.) i Eugeniuszem V (w 1431 r.). Odrzucił propozycje biskupstwa Sieny, Ferrary i Urbino. Wspomnienie 20 V.

• Bernon z Cluny - Benedyktyn pochodzący z Burgundii. W 910 r. został przełożonym opactwa w Cluny założonego przez księcia Akwitanii Wilhelma Pobożnego. Cluny miało być wzorcową wspólnotą benedyktyńską wolną od korupcji, zepsucia moralnego i lenistwa panujących wśród zakonników. Przed wszystkim jednak klasztor został całkowicie uniezależniony od władzy świeckiej i podporządkowany wyłącznie papiestwu, czego nie było w całej Europie. Cluny stało się ośrodkiem myśli teologicznej oraz ideowym wsparciem dla rekonkwisty Hiszpanii i wypraw krzyżowych. Władze rewolucyjnej Francji zlikwidowały klasztor w 1790 r. Bernon umarł w 927 r. Wspomnienie 13 I.

Germańskie imię tłumaczone „odważny jak niedźwiedź”.

• Bernward z Hildesheim (ok. 960 - 1022) - Wywodził się z saskiego rodu rycerskiego. Był wychowawcą Ottona III. W 993 r. został biskupem Hildesheim w Dolnej Saksonii. Wspomnienie 20 XI.

• Birinus (ok. 600 - 649) - Biskup Dorchester, misjonarz w Wessex (Anglia). Wspomnienie 4 IX (anglikanie), 3 XII (katolicy).

• Bogdan Jański (1807 - 1840) - Polski ekonomista o poglądach wolnomyślicielskich, które jednak odrzucił na rzecz katolicyzmu. Przyjaciel Adama Mickiewicza. W roku 1836 założył Zgromadzenie Zmartwychwstania Pana Naszego Jezusa Chrystusa (znane jako zmartwychwstańcy), które miało pracować na rzecz upowszechnienia zasad chrześcijaństwa i podporządkowania im całego życia społecznego.

Polskie słowa „Bóg” i „dany” składają się na imię rozumiane jako „dany przez Boga”.

• Bonfilius (ok. 1040 - ok. 1125) - Biskup Foligno w Italii. Wspomnienie 27 IX.

Po łacinie „bonus” - „dobry” i „filius” - „syn”.

• Bonfilius (Buonfiglio) dei Monaldi (1176 - 1262) - Współzałożyciel serwitów razem z Amadeuszem z Amidei.

• Bonifacy-Winfrid - Misjonarz w Niemczech pochodzący z brytyjskiego Devon. W roku 716 wraz z Willibrordem bezskutecznie próbował nawracać Fryzów. Od roku 732 arcybiskup Germanii i organizator struktur kościelnych w Bawarii. Na polecenie biskupa Rzymu ukoronował Pepina III na władcę Frankonii (751 r.). W roku 753 podjął drugą próbę nawrócenia Fryzów zakończoną jego zabójstwem. Wspomnienie 5 lub 18 VI (według kalendarza gregoriańskiego lub juliańskiego).

Germańskie imię Winfrid jest rozumiane jako „zwycięski pokój”.

• Bonifacy IV (ok. 550 - 615) - Rzymski papież w latach 608-615. Zamienił Panteon poświęcony wszystkim rzymskim bogom w chrześcijańską świątynię i zapoczątkował święto Wszystkich Świętych 13 maja 609 r. Wspomnienie 8 V.

• Bonawentura (Giovanni Fidanza, ok. 1217 - 1274) - Franciszkanin, teolog i filozof, Doktor Kościoła. Patron matek i dzieci, teologów, robotników i franciszkanów. Współautor reguły francuskich klarysek. Wspomnienie 15 VII.

Po łacinie „bonus” - „dobry” i „ventura” - „przygoda”.

• Brat Albert (Adam Hilary Bernard Chmielowski, 1846 - 1916) - Polski zakonnik. Urodził się szlacheckiej rodzinie w Igołomii pod Krakowem. Uczył się w Petersburgu i Puławach. Podczas Powstania Styczniowego stracił nogę. Studiował w Gandawie i Monachium. Był malarzem i po namalowaniu obrazu Ecce Homo doznał duchowej przemiany. W 1880 r. wstąpił do jezuitów, lecz z powodu załamania nerwowego opuścił to zgromadzenie rok później, aby przenieść się do franciszkanów. Śluby zakonne złożył w 1888 r. W tym samym roku w Krakowie założył franciszkańskie Zgromadzenie Braci Albertynów, którego celem miała być pomoc biednym, bezdomnym, chorym, alkoholikom i narkomanom poprzez tworzenie ośrodków, gdzie znaleźliby schronienie. Trzy lata później zapoczątkował żeńską gałąź swojego zgromadzenia zwaną albertynkami. Umarł na raka żołądka. Wspomnienie 17 VI.

• Breage - Irlandzka mniszka z V lub VI w., która została zabita na rozkaz kornwalijskiego księcia. Legenda o Breage jest częściowo zapożyczona z Bretanii.

• Brendan Żeglarz (Brandan, Breandán, ok. 484 - 577/583) - Irlandzki mnich, założyciel opactwa w Clonfert. Około roku 454 wraz z kilkoma towarzyszami wyruszył na Atlantyk w skórzanej łodzi typowej dla Irlandii w tej epoce. Poszukiwali nowych krain do nawrócenia i miejsc do kontemplacji. Dokładny opis wyprawy sugeruje, że dotarli do Wysp Owczych, Islandii i Nowej Fundlandii, aby po pięciu latach wrócić do kraju. Podobno wyprawę powtórzył w roku 551. Wspomnienie 16 V.

Imię Brendan to po walijsku „książę”.

• Brunon z Kwerfurtu (Bruno Bonifacy, ok. 974 - 1009) - Misjonarz wschodniej Europy. Pochodził z niemieckiej rodziny arystokratycznej. Jako benedyktyn zamieszkał w pustelni św. Romualda w Pereum koło Rawenny. Od roku 1004 nawracał Madziarów i Pieczyngów nad Dnieprem oraz Prusów. Po śmierci Pięciu Braci Męczenników przyjechał do Polski. Zginął jako misjonarz na pograniczu Prus i Litwy. Wspomnienie 12 VII (katolicy).

Germańskie „brun/brünne” znaczy „kolor brązowy” lub „niedźwiedź”..

• Brunon Kartuz (ok. 1030 - 1101) - Duchowny pochodzący z patrycjuszowskiej rodziny w Kolonii. W latach 1057-1075 uczył w Reims, gdzie wcześniej sam był studentem. W 1084 r. dzięki pomocy biskupa Hugona z Grenoble założył wspólnotę w La Grand Chartreuse w miejscu zwanym desertum Cartusiae (Pustelnia kartuska) koło Grenoble. Tak powstał pierwszy klasztor kontemplacyjnego zakonu kartuzów, gdzie każdy mnich indywidualnie dąży do Boga, ideałem jest praca w milczeniu. Wspomnienie 6 X.

• Brunon z Kolonii (ok. 925 - 965) - Brat cesarza Ottona i Wielkiego. Od 953 r. arcybiskup Kolonii i działacz polityczny. Wspomnienie 11 X.

• Brunon z Segni (ok. 1045/1049 - 1123) - Biskup Segni, współpracownik papieża Urbana II, opat klasztoru Monte Cassino. Wspomnienie 18 VII.

• Brygida z Kildare (Bridget, Bride) - Irlandzka mniszka zmarła ok. 523 r. Patronka między innymi dzieci, żeglarzy, kowali, bydła i hodowców drobiu. Wspomnienie 1 II.

Celtyckie imię od bogini Brygid lub słowa „brigh” - „siła” i „cnota”, odwaga”.

• Brygida Szwedzka (Birgitta, 1303 - 1373) - Szwedzka księżna. Po śmierci męża została mniszką i mistyczką. W 1344 r. założyła Zakon Najświętszego Zbawiciela dla kontemplowaniu męki Chrystusa, zaakceptowany przez papieża dwadzieścia sześć lat później. Zakon przewidziany jako droga zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn stał się później żeńskim zgromadzeniem brygidek. W XX w. odrodzony przez Elżbietę Hesselblad, aby szerzyć ekumenizm, zjednoczyć chrześcijan i nawrócić niewierzących na całym świecie. Od 1349 r. przebywała w Rzymie. Jej córka Katarzyna Szwedzka przywiozła szczątki matki do Vadsteny w Szwecji. Brygida jest zaliczana do grona patronów Europy. Wspomnienie 23 VII (Kościół rzymsko-katolicki), 8 X (katoliccy tradycjonaliści).

• Brynolf Algotsson (ok. 1250 - 1317) - Biskup Skary w Szwecji. Wspomnienie 6 II.

Germańskie imię Brynolfa zawiera element „brun” lub „brünne” znaczący „kolor brązowy”, „niedźwiedź” lub „zbroja” i słowo „wulf” czyli „wilk”.

• Cedd (ok. 620 - 644) - Opat w Lastingham i biskup Essex (Anglia). Wspomnienie 26 X.

Imię związane ze staroangielskim słowem „cad/cath” - „bitwa, walka”.

• Cezary z Arles (468/470 - 542) - Pochodził ze znamienitej rodziny rzymskiej. Jako mnich zniszczył sobie zdrowie przez nadmierną ascezę, więc porzucił życie klasztorne. Biskup Arles od 503 r. Od rzymskiego biskupa Symmacha otrzymał uprawnienia wikariusza (przedstawiciela papieża) generalnego Galii. W 510 r. wprowadził klauzurę (po łacinie clausus - zamknięty). Jest to część klasztoru, której zakonnicy nie mogą opuszczać. Jest ona zamknięta dla ludzi z zewnątrz, kontakt ze światem zewnętrznym jest możliwy wyłącznie za pośrednictwem nielicznych wybranych osób. Ideę klauzury rozpowszechnił papież Bonifacy VIII w 1298 r. Uczniem Cezarego był św. Firmin. Wspomnienie 27 VIII.

• Cezydiusz Giacomantonio (Cesidio Giacomantonio, 1873 - 1900) - Włoski franciszkanin. Jako misjonarz w Chinach został poraniony, zawinięty w koc nasączony benzyną i spalony. Zaliczony do Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

Od łacińskiego „cessio” - „odstąpienie własności, cesja”.

• Chad - Biskup Lichfield w Anglii. Umarł w 672 r. Wspomnienie 2 III.

Imię irlandzkie interpretowane jako „założyciel”.

• Charbel Makhlouf (1828 - 1898) - Maronicki duchowny i mnich. Urodził się w Libanie. Mając dwadzieścia jeden lat wstąpił do klasztoru w Annaya. Ostatnie lata życia spędził w pustelni. Po jego śmierci nad grobem pojawiło się podobno światło, które przyciągało wielu pielgrzymów. Po kilku miesiącach wydobyto z grobu zwłoki, które okazały się nienaruszone i miękkie, w dodatku wydzielały ciecz uznaną za cudowną. W roku 1977 Watykan zaakceptował Charbela jako świętego Kościoła katolickiego.

Imię Charbel jest tłumaczone po grecku jako „ktoś noszący szerokie spodnie” czyli Scyt lub Asyryjczyk.

• Chlodulf z Metzu (Klodulf) - Syn biskupa Arnulfa z Metzu i Dody (różnej od Dody z Reims). W 657 r. został biskupem miasta Metz. Umarł w 696/697 r. Wspomnienie 8 VI.

Forma germańskiego imienia Ludolf złożonego z członów „luw” - „ludzie” i „wulf” - „wilk”. .

• Chmielowski Adam - Brat Albert.

• Colman - Towarzysz i współmęczennik Kiliana z Würzburga.

Po irlandzku imię Colman znaczy „gołąb”.

• Conal - Irlandzki mnich i biskup zmarły ok. 500 r. Wspomnienie 18 III.

W językach celtyckich „wysoki”.

• Cuthbert (ok. 634 - 687) - Biskup Lindisfarne. Wspomnienie 20 III (anglikanie), 4 IX (Kościół walijski), 31 VIII (niektóre kościoły protestanckie).

Od staroangielskich słów „cuth” - „sławny” i „beorht” - „jasny”.

• Cyryl Bertram (1888 - 1934) - José Sanz Tejedor, hiszpański mnich z zakonu lasalianów. Aresztowany i rozstrzelany przez rewolucjonistów w Turón w Asturii. Wspomnienie 9 X.

• Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii - kanonizowani przez papieża Pawła VI w 1970 r. katolicy z Wysp Brytyjskich, którzy ponieśli śmierć w wyniku prześladowań ze strony Kościoła anglikańskiego za panowania Henryka VIII. Wśród najsławniejszych ofiar znaleźli się Tomasz Morus i Jan Fisher.

Prześladowania przerwano tylko podczas krótkotrwałej restauracji katolicyzmu za rządów królowej Marii Tudor zwanej Krwawą (1553-1558); w tym czasie zginęło za to niemal 300 anglikanów. Jej następczyni królowa Elżbieta i przywróciła anglikanizm, ale zniosła karanie śmiercią za wyznawanie katolicyzmu i zezwoliła na prywatne praktykowanie religii katolickiej. Zaostrzenie polityki władz nastąpiło po klątwie rzuconej na królową i anglikanów przez papieża Piusa V w roku 1570 oraz po wykryciu serii katolickich spisków skierowanych przeciw monarchii. W latach 1570-1603 śmierć poniosło stu osiemdziesięciu dziewięciu katolików. Kościół katolicki uznał za męczenników łącznie sto dwadzieścia pięć osób, które zginęły w latach 1535-1681.

Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii zabitych za panowania Henryka VIII katolicy wspominają 25 X.

• Czternastu Świętych Wspomożycieli - ustanowionych przez Kościół katolicki w czasie Czarnej Śmierci w Europie w XIV w. Do tej grupy należą: Krzysztof - patron nagłej śmierci, Katarzyna z Aleksandrii - pomocna przy bólu gardła i głowy, Barbara z Nikomedii - pomocna w chwili śmierci, Jerzy pogromca smoka - chroniący zwierzęta przed chorobami, Błażej z Sebaste - patron nagłej śmierci i bólu gardła, Cyriak - chroniący przed opętaniem, Małgorzata z Antiochii Pizydyjskiej - chroniąca przed bólami porodowymi, Dionizy z Galii - chroniący przed bólem głowy, Wit - patron chorych na epilepsję, Idzi (Giles) - patron trudnej spowiedzi, Pantaleon - ma chronić przed strasznymi chorobami, Achacy - chroniący przed chorobami, Eustachy z Rzymu - patron ludzi w potrzebie, zwłaszcza torturowanych, Erazm z Formii - patron ludzi cierpiących ból. Wspomnienie 8 VII lub 8 VIII.

• Dabheog (V w.) - Irlandzki mnich, podobno uczeń Patryka. Patron jeziora Lough Derg w hrabstwie Donegal. Katolicy adorują domniemany skalny tron świętego w okolicy jeziora, który w rzeczywistości jest budowlą z okresu brązu.

• Dacjusz z Mediolanu (Datius Agliati) - Arcybiskup Mediolanu. Przeciwnik monofizytyzmu. Uciekł przed Gotami do Konstantynopola. Zmarł w 552 r. Wspomnienie 14 I.

Od łacińskiego „datio” - „dawanie”.

• Damian z Molokai (Joseph de Veuster, 1840 - 1889) - Pochodził z zamożnej rodziny flamandzkich rolników. Wychował się w atmosferze głębokiej religijności. Mając osiemnaście lat porzucił naukę i wstąpił do zakonu, przyjmując imię Damian. W 1864 r. zaczął pracę misjonarza na Hawajach. Opiekował się też trędowatymi na wyspie Molokai. W 1884 r. odkrył, że zaraził się trądem. Wspomnienie 15 IV.

• Daniel Comboni (1831 - 1881) - Włoski duchowny. Podróżował do Afryki jako badacz i misjonarz, w 1877 r. został mianowany pierwszym katolickim biskupem Wschodniej Afryki. w 1867 r. założył kombonian czyli Misjonarzy Kombonian Serca Jezusowego. Umarł w Chartumie. Wspomnienie 10 X.

• Daniel Fasanella - Franciszkanin pochodzący z Belvedere Marittimo w Kalabrii. Zorganizował wyprawę misyjną do Maroka. W 1227 r. siedmiu zakonników dopłynęło do Ceuty. Kiedy zaczęli głosić chrześcijaństwo, muzułmanie wzięli ich za chorych umysłowo i chcieli odesłać. Oni jednak uparcie próbowali nawracać mieszkańców Ceuty. Ostatecznie stanęli przed sądem i zostali ścięci. Wspomnienie 10 X i 13 X.

• Dawid Galván Bermúdez (1881 - 1915) - Meksykański prezbiter. Rozstrzelany pod zarzutem nawoływania do buntu w Guadalajarze podczas meksykańskiej rewolucji. Wspomnienie 30 I.

• Dawid Lewis (1617 - 1679) - Walijski prezbiter i jezuita potajemnie uczący katolicyzmu w Walii, mimo że anglikańskie władze Wielkiej Brytanii tego zakazywały. Został powieszony i następnie poćwiartowany. Wspomnienie wśród Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii.

• Dawid Roldán Lara (1902 - 1926) - Meksykański działacz katolicki walczący z antyklerykalnymi prawami uchwalanymi przez lewicowy rząd. Rozstrzelany za nawoływanie do buntu. Wspomnienie 15 VIII.

• Dawid Uribe Velasco (1889 - 1927) - Meksykański prezbiter rozstrzelany za łamanie zakazu prowadzenia działalności religijnej poza dużymi miastami. Wspomnienie 12 IV.

• Dawid z Menevii (VI w.) - Pustelnik i walijski biskup w Menevii. Zmarł ok. 601 r. Patron noworodków i Walii. Wspomnienie 1 III.

• Dawid i (ok. 1085 - 1153) - Od roku 1124 król Szkocji. Założył wiele klasztorów, zreorganizował Kościół szkocki (katolicki), zasłynął jako władca dobrotliwy, łagodny i prawy. Spontanicznie uznany za świętego przez szkocki lud.

• Delfina de Signe (1283 - 1358) - Żona Elzeara z Sabran, franciszkańska tercjarka. Wspomnienie 26 XI.

Żeńska forma imienia Delfin, które jest interpretowane jako „pochodzący z Delf”.

• Deusdedit z Canterbury (Adedodatus, imię świeckie Frithona, Frithuwine) - Pierwszy biskup Canterbury pochodzący z Wysp Brytyjskich. Urząd sprawował w latach 655-664. Umarł w czasie epidemii dżumy. Wspomnienie 14/15 VII, 12/13 IX.

„Deusdedit” i „adeodatus” znaczy po łacinie „oddany Bogu”.

• Diadochos z Photiki (ok. 400 - przed 486) - Biskup Photiki w Epirze. Asceta i pisarz. Porwany przez Wandalów i uwolniony koło Kartaginy, gdzie zaginął. Wspomnienie 29 III.

Po grecku imię oznacza „spadkobierca”.

• Doda z Reims (druga połowa VII w.) - Ascetka i mniszka. Wspomnienie 24 IV.

• Dominik Bùi Văn Úy - Katechista i tercjarz dominikański. Zabity w 1839 r. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Dominik Đinh Đạt (ok. 1803 - 1839) - Wietnamski katolik. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Dominik Guzmán (Domingo de Guzmán Garcés, ok. 1170 - 1221) - Pochodził z Caleruegi w Hiszpanii. W 1195 r. przyjął święcenia kapłańskie i wstąpił do kanoników regularnych przy katedrze w Osmie. Na polecenie papieża biskup Diego z Osmy i Dominik wyruszyli do Langwedocji w południowej Francji w 1206 r. Ich zadaniem było nawrócenie katarów, którzy głosili ubóstwo, tolerancję religijną, pokój i realizację zasad ewangelicznych zaprzepaszczonych w Kościele katolickim. W 1206 r. Dominik założył klasztor w Prouille dla kobiet, które porzuciły heretyckie wspólnoty katarów. Skuteczność katolickiej misji była jednak niewielka, ponieważ Dominik nie miał przekonujących argumentów wobec widocznej tolerancji i pokojowego nastawienia heretyków z Langwedocji. Dlatego w 1216 r. zaproponował założenie zakonu zwalczającego herezję. Papież Innocenty III początkowo odmówił, lecz zmienił zdanie po dziwnym śnie, w którym ujrzał Dominika podtrzymującego chwiejącą się Bazylikę Laterańską. Nowy Zakon Kaznodziejski został zatwierdzony przez papieża Honoriusza III w 1216 r. Dominik zaś zobaczył we śnie Piotra i Pawła, którzy nakazali mu rozesłać uczniów po całym świecie. Zakon Kaznodziejski zwany dominikańskim przez kilka następnych stuleci zwalczał antykatolickie herezje i prowadził inkwizycyjne procesy. Katarzy zostali w końcu wymordowani przez wojska wysłane do Langwedocji na polecenie papiestwa. Dominik zaś do końca życia wędrował po Europie, głosząc wiarę. Umarł w Bolonii i tam został pochowany, już w 1234 r. papież Grzegorz IX ogłosił go świętym. Został patronem fałszywie oskarżonych i astronomii. Wspomnienie 8 VIII.

• Dominik Hà Trọng Mậu (ok. 1794 - 1858) - Wietnamski dominikanin. Wspominany w gronie Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Dominik Henares (1765 - 1838) - Hiszpański dominikanin i ksiądz. Misjonarz na Filipinach (od 1786 r.) i w Wietnamie (od 1790 r.). Ścięty. Wspominany jako jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Dominik Nguyễn Đức Mạo (ok. 1818 - 1862) - Wietnamczyk wychowany w katolickiej rodzinie. Ścięty pod odmowie porzucenia wiary. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Dominik Nguyễn Văn Hạnh (1772 - 1838) - Dominikanin. Wspominany w gronie Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Dominik Nguyễn Văn Xuyên (ok. 1786 - 1839) - Święcenia kapłańskie przyjął w 1819 r. Pod wpływem biskupa Ignacego Delgado został dominikaninem. Podczas prześladowań długo ukrywał się. Po aresztowaniu podano go torturom, lecz nie wyrzekła się katolicyzmu i został stracony. Zaliczany do Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Dominik Savio (1842 - 1857) - Włoski chłopiec znany z głębokiej religijności. Umarł przedwcześnie na gruźlicę. Patron młodzieży i ministrantów. Wspomnienie 9 III.

• Dominik Trạch (1792/1793 - 1840) - Wietnamski ksiądz i dominikanin. Został aresztowany za szerzenie katolicyzmu, lecz wierni zapłacili za niego okup. W kwietniu 1840 r. ponownie trafił do więzienia. Według tradycji żądano od niego podeptania krzyża, gdy odmówił, został ścięty. jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Dominik Vũ Đình Tước (ok. 1775 - 1839) - Wietnamski ksiądz i dominikanin. Został schwytany przez antychrześcijańską bojówkę, następnie zamordowany, kiedy miejscowi katolicy podjęli próbę uwolnienia kapłana. Wspominany w gronie Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Dominik z Silos (ok. 1000 - 1072) - Hiszpański benedyktyn pochodzący z Pirenejów. Od 1041 r. był opatem Klasztoru św. Sebastiana w Silos (późniejszy Santo Domingo de Silos). Dominik zreformował klasztor na wzór Cluny i przekształcił w centrum intelektualne. Patron pasterzy i więźniów. Wspomnienie 20 XII.

• Donat z Besançon (ok. 594 - 657/660) - Biskup Besançon od 624 r. Współpracował z Kolumbanem i wspieral rozwój zakonów. Wspomnienie 7 lub 22 VII, 7 VIII.

• Donat z Fiesole - Irlandzki poeta Od ok. 829 r. biskup Fiesole w Toskanii. Zmarł ok. 877/877 r. Wspomnienie 22 X.

• Donat z Zadaru - Biskup Zadaru w Dalmacji. Zmarł ok. 811 r. Wspomnienie 25 II.

• Dunstan (ok. 909 - 989) - Arcybiskup Canterbury w Anglii. Wspomnienie 19 V.

Po staroangielskie imię Dunstan oznacza „cenny kamień”.

• Dwynwen - Walijska święta, podobno córka miejscowego władcy Brychana. Nieszczęśliwie zakochana, według innej wersji legendy zgwałcona, poświęciła życie służbie dla Boga. Umarła ok. 460 r. Patronka kochanków i chorych zwierząt. Wspomnienie 25 I (katolicy).

Po walijsku „biała fala”.

• Dydak z Alkali (Diego de Alcalá, 1400 - 1463) - Hiszpański franciszkanin. Przez osiem lat był misjonarzem na Wyspach Kanaryjskich. Świetny mówca i rzekomo cudotwórca. Na jego cześć miasto w Ameryce Północnej nazwano San Diego. Wspomnienie 13 XI (Kościół katolicki), 15 XI (franciszkanie).

Forma imienia Dominik.

• Dziesięć Tysięcy Męczenników - Według legendy powstałej ok. IX w. dziesięć tysięcy legionistów pod wodzą Achacego z Kapadocji przyjęło chrześcijaństwo. W odpowiedzi rzymski cesarz miał rzekomo skazać ich wszystkich na ukrzyżowanie na górze Ararat. Wspomnienie 18 III i 22 VI.

• Edgar Spokojny (943 - 975) - Król Anglii, Protektor klasztorów. Wspomnienie 8 VII.

Staroangielskie „ede” ” lub „ead” - „bogactwo” i „ger” - „włócznia”

• Edmund Arrowsmith (1585 - 1628) - Angielski jezuita, pierwsza ofiara antykatolickich prześladowań za króla Karola i Stuarta. Wspomnienie 28 VIII.

Staroangielskie „ede” lub „ead” - „bogactwo” i „mund” - „opieka, obrona”.

• Edmund Campion (1540 - 1581) - Jeden z Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii. Angielski jezuita wysłany do Anglii przez papieża jako misjonarz. Stracony w Tyburn. Wspomnienie 1 XII.

• Edmund Gennings (1567 - 1591) - Angielski ksiądz katolicki stracony razem ze Swithunem Wellsem. Wspominany w gronie Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii.

• Edmund Męczennik - Król Essex od ok. 855 r. Wbrew napisanym później legendom nie ma danych o jego pochodzeniu. Zginął w walce z Duńczykami w 869 r. Wspomnienie 20 XI.

• Edmund Rich (1175 - 1240) - Arcybiskup Canterbury w Anglii. Wykładowca na uniwersytecie w Oksfordzie. Wspomnienie 16 XI.

• Edward Męczennik (ok. 962 - 978) - Król Anglii. Protektor Kościoła i klasztorów popierany przez Dunstana, arcybiskupa Canterbury. Został zamordowany przez przeciwników politycznych. Wspomnienie 18 III.

Staroangielskie „ede” lub „ead” - „bogactwo” i „weard” - „obrońca”.

• Edward Wyznawca (ok. 1003 - 1066) - Z ojcem Ethelredem II i bratem uciekł do Normandii przed najazdem Duńczyków w roku 1013. Po śmierci Ethelreda królowa Emma, która pozostała w Anglii, poślubiła duńskiego władcę Kanuta Wielkiego. Edward zaś przebywał w Normandii do roku 1041, kiedy wezwał go Hardekanut, syn Kanuta Wielkiego i Emmy, więc przyrodni brat Edwarda. Bezdzietny Hardekanut wyznaczył Edwarda na swojego następcę. Koronacja odbyła się w 1042 r. Nowy władca okazał się nieudolny, większość czasu poświęcal modlitwie i doprowadził do otwartej wojny z potężnymi arystokratami. Umarł w Westminster bezpotomnie, ponieważ mimo formalnego małżeństwa z Edytą z Wessex zachował celibat. W rezultacie wybuchła wojna o władzę. Wspomnienie 5 I i 13 X.

• Edwin (ok. 584 - 632/633) - Król Northumbrii, Przez małżeństwo z Etelburgą, córką Ethelberta i z Kentu, przypieczętował chrystianizację swojego królestwa. Zginął w bitwie pod Hatfield Chase w bitwie z królem Mercji. Wspomnienie 12 X.

Staroangielskie „ede” lub „ead” - „bogactwo” i germańskie „win” - „przyjaciel”.

• Edyta Stein (1891 - 1942) - Niemiecka Żydówka z Breslau (Wrocław). Mając czternaście lat uznała się za ateistkę, mimo że rodzina była religijna. Studiowała filozofię. Po śmierci przyjaciela zwątpiła w sens życia i pod wpływem lektury autobiografii Teresy z Ávili zwróciła się do wiary. Wbrew woli rodziny przeszła na katolicyzm w 1922 r., przyjmując imię Teresa Benedykta od Krzyża. Jedenaście lat później wstąpiła do karmelitanek w Kolonii. Została aresztowana jako Żydówka i zamordowana w obozie koncentracyjnym w Auschwitz-Birkenau. Kościół katolicki uznał, że była męczennicą za wiarę. Wspomnienie 9 VIII.

Staroangielskie „ede” lub „ead” - „bogactwo” i „gyth” - „walka”.

• Egbert (639 - 729) - Anglosaski benedyktyn. Przebywał w irlandzkim klasztorze Lindisfarne, ośrodku Kościoła iroszkockiego. ok. 716 r. przeniósł się do klasztoru na wyspie Iona. Realizując postanowienia synodu w Whitby z roku 664, zwalczał tradycje Kościoła iroszkockiego (zapoczątkowanego przez Patryka), żeby upowszechnić obrządek rzymski (wprowadzony przez Augustyna z Canterbury). Wspomnienie 24 IV.

Germańskie „egi” lub „ecka” - „miecz” i „beraht” - „jasny” lub „sławny”.

• Egwin - Biskup Worcester i opat klasztoru Evesham w Anglii. Zmarł w 717 r. Po śmierci przypisywano mu cudowne uzdrowienia, przywracanie wzroku i słuchu. Wspomnienie 11 I i 30 XII.

Germańskie „egi” oznacza „miecz”,„win” to „przyjaciel”.

• Eliasz Facchini (1839 - 1900) - Franciszkański misjonarz z Włoch i biskup w chińskiej miejscowości Taiyun. Aresztowany na polecenie lokalnych władz i zabity wraz z dwudziestoma pięcioma innymi duchownymi. Wspominany w grupie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Eligiusz (ok. 588 - 660) - Pochodził z chrześcijańskiej rodziny w Akwitanii. Kształcił się w warsztacie menniczym w Limoges. Złotnik i dworak Merowingów. Po śmierci frankijskiego króla Dagoberta i w 639 r. opuścił dwór i został kapłanem. Biskup Noyon i Tournal. Fundator kilku klasztorów i odkrywca domniemanych szczątków świętych z III w. W 659 r. zrezygnował z funkcji biskupa, żeby poświęcić się nawracaniu Flamandów i Fryzów. Patron metalowców, grawerów, jubilerów i handlarzy koni. Wspomnienie 1 XII.

Łacińskie „eligias” oznacza „wybraniec”.

• Elzear z Sabran (1285 - 1323) - Francuski rycerz. Hrabia w Królestwie Neapolu. Razem z żoną Delfiną de Signe został franciszkańskim tercjarzem w 1317 r. Opiekowali się chorymi. Wspomnienie 27 IX.

Forma imienia Eleazar.

• Elżbieta Aragońska (1271 - 1336) - Znana też jako Elżbieta Portugalska lub Izabela, ponieważ w Hiszpanii i Portugalii imię Elżbieta jest utożsamiane z Izabelą. Poprzez małżeństwo z Dionizym i została królową Portugalii. Po śmierci męża w 1325 r. wstąpiła do klasztoru klarysek, który ufundowała w Coimbrze. Wspomnienie 4 VII.

• Elżbieta Chŏng Chŏng-hye (1797 - 1839) - Jedna ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Elżbieta Hesselblad (1870 - 1957) - Szwedzka reformatorka zgromadzenia brygidek. W 1911 r. przeszła z luteranizmu na katolicyzm. Pracowała na rzecz jedności chrześcijan.

• Elżbieta Qin Bian (1846 - 1900) - Jedna ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Elżbieta Seton (1774 - 1821) - Pierwsza Amerykanka urodzona w USA i kanonizowana przez Kościół katolicki. Założyła pierwszą katolicką szkołę w Baltimore. Patronka katolickich szkół. Wspomnienie 4 I.

• Elżbieta Węgierska (1207 - 1231) - Córka króla Węgier Andrzeja II i siostrzenica Jadwigi Śląskiej. Po śmierci męża Ludwika IV z Turyngii podczas wyprawy krzyżowej (w 1227 r.) porzuciła dwór i przeniosła się do Eisenach. Pod wpływem fanatycznego spowiednika Konrada z Marburga, okrutnego inkwizytora i psychopaty, praktykowała wyjątkowo surową i wyniszczającą ascezę, która zabiła ją kilka lat później. Konrad był świadkiem na jej procesie kanonizacyjnym. Patronka elżbietanek. Wspomnienie 17 XI.

• Elżbieta z Hesji (1129 - 1165) - Urodziła się w niemieckiej rodzinie rycerskiej. Jako dwunastolatka została oddana na wychowanie do klasztoru benedyktynek w Schönau. W 1147 r. złożyła śluby zakonne. Od 1152 r. popadała w religijną ekstazę, kiedy miała wizje oraz objawienia na temat męki Chrystusa i wniebowzięcia Maryi. Jej opowieści o mistycznych spotkaniach z istotami z zaświatów zostały spisane przez jej brata i zarazem opata klasztoru. Korespondowała z Hildegardą z Bingen. Wspomnienie 18 VI.

• Emanuel Lê Văn Phụng (ok. 1796 - 1859) - Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich. Stracony za pomaganie katolickim księżom.

Po hebrajsku „immanu-el” - „Bóg jest z nami”.

• Emanuel Morales (1898 - 1926) - Meksykański katolik rozstrzelany za udział w mszach zakazanych przez rewolucyjne władze.

• Emanuel Nguyễn Văn Triệu (1756 - 1798) - Wietnamski żołnierz. Mając trzydzieści lat porzucił karierę wojskową. W Hanoi spotkał jezuitów, pod ich wpływem poszedł do seminarium duchownego i przyjął święcenia kapłańskie w 1793 r. Stracony w Sajgonie. Wspominany w gronie Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Emeryk - Syn Stefana i Węgierskiego i Gizeli Bawarskiej, następca węgierskiego tronu. Zmarł młodo w 1031 r. Wspomnienie 4/5 XI (głównie na Węgrzech).

Skrócona wersja germańskiego imienia Amalaryk lub Amalryk, które znaczy „król Amalów”.

• Emil - Ścięty przez muzułmanów w 852 r. w Kordobie.

Forma imienia Emilian.

• Emilia de Rodat (1787 - 1852) - Francuska organizatorka kilkudziesięciu instytucji opiekujących się dziećmi, biednymi i bezdomnymi. Próbowała być zakonnicą w kilku zgromadzeniach, ale ostatecznie założyła własną wspólnotę, której celem miało być szerzenie katolickiej oświaty. Tak powstały Siostry Świętej Rodziny.

• Emilia de Vialar (1797 - 1856) - Francuska zakonnica. Początkowo związana z franciszkanami. Dzięki fortunie odziedziczonej po dziadku w roku 1832 założyła Zgromadzenie Świętego Józefa od Zjawienia się Archanioła Gabriela. Próbowała pracować w Algierii, ale miejscowy biskup żądał zmiany formuły zgromadzenia, kiedy Emilia odmówiła, obłożył ją ekskomuniką i wydalił z Algierii. Po kilku latach zgromadzenie osiadło wreszcie pod Marsylią, gdzie uzyskało poparcie biskupa Eugeniusza de Mazenod.

• Emma (983 - 1045) - Urodziła się w arystokratycznym rodzie w Karyntii. Po stracie dzieci i męża ufundowała klasztor w Gurk pod Celowcem. Umarła trzy lata po zakończeniu budowy. Wspomnienie 25 VI.

Skrót imienia Ermengard lub Irmgard, od germańskich „ermana” - „wielki” i „garda” - „płot, obrona”.

• Emmeram z Ratyzbony (ok. 600 - 652) - Biskup Poitiers i Ratyzbony. Został oskarżony o miłosne stosunki z córką pewnego księcia w Bawarii, gdzie działał jako misjonarz. Ojciec i brat księżniczki schwytali i poćwiartowali biskupa jadącego do Rzymu. Kościół katolicki uznał go za męczennika. Patron mieczników i płatnerzy. Wspomnienie 22 IX.

Germańskie „heima” - „ojczyzna” i „hraban” - „kruk”.

• Epifaniusz z Pawii (438/439 - 496/497) - Biskup Mediolanu i Pawii w Italii. Odbudowywał Pawię zniszczoną w 467 r. przez przeciwników Teodoryka Wielkiego. Nakłaniał Rzymian do pokoju z barbarzyńcami. Według tradycji miał cztery siostry Specjozę, Luminozę, Liberatę i Honoratę, wszystkie uznane za święte dziewice. Umarł w Rawennie, gdzie pojechał prosić o obniżenie podatków. Wspomnienie 21 I.

• Erentruda (ok. 650 - 718) - Krewna Ruperta z Salzburga, który wyznaczył ją na pierwszą przełożoną benedyktyńskiego klasztoru Nonnberg w Salzburgu. Wspomnienie 30 VI.

Germańskie „arn” - „orzeł” i „trud” - „mocny”.

• Ermin z Lobbes - Uczeń Ursmara z Lobbes i jego następca jako opat klasztoru. Wspomnienie 25 IV.

Od germańskiego „ermana” - „wielki”.

• Ermina - Irmina z Oeren.

• Ernest - Opat klasztoru w Zwiefalten na południu Niemiec. Tradycja głosi, że został wzięty do niewoli podczas krucjaty. Przewieziono go do Mekki ok. 1147 r. i tam stracono. Wspomnienie 7 X.

Germańskie imię tłumaczone jako „poważny wojownik”.

• Eryk IX Święty (Erik Jedvardsson, ok. 1120 - ok. 1160) - Król Szwecji. Organizator wyprawy na Finlandię w celu jej podboju i chrystianizacji za pośrednictwem biskupa Henryka z Uppsali. Odsunął od władzy następcę tronu Szwecji i zapoczątkował nową dynastię. Patron Szwecji. Wspomnienie 18 V (Szwecja).

Od staroniemieckiego „era” - „honor” i „richi” - „bogaty” lub skandynawski „rijk” - „władca”.

• Ethelbert I - Król Kentu od 560 r. Ożenił się z Bertą chrześcijanką i zaakceptował chrześcijańskich misjonarzy. W 601 r. przyjął chrzest. Umarł w 616 r. Wspomnienie 24 II.

Germańskie „ede” lub „ead” - „bogactwo” i „beraht” - „jasny”.

• Etheldreda (ok. 636 - 679 r.) - Opatka klasztoru w Ely (Anglia). Wspomnienie 23 VI.

Imię przekształcone potem w Audrey, zawierające staroangielskie słowo „ede” - „bogactwo”.

• Eufrazja Eluvathingal (Róża Eluvathingal, 1877 - 1952) - Malabarska karmelitanka z Kerali na południu Indii. Przyjęła zakonne imię Evuprasiamma (Euphrasia). Miała wizje Świętej Rodziny, przy jej grobie zdarzały się ponoć cudowne uzdrowienia na przykład raka u pewnego stolarza. Wspomnienie 23 VIII.

• Eufroniusz - Biskup Tours w Galii w latach 555 - 573. Odnalazł podobno szczątki Maury i Britty, o czym pisał jego następca Grzegorz z Tours.

Po grecku „euphron” - „dobrego umysłu”.

• Eugeniusz de Mazenod (1782-1861) - Francuski duchowny, biskup Marsylii. W roku 1826 założył zakon Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej. Wspomnienie 21 V.

• Eugeniusz z Kartaginy (V/VI w.) - Od roku 480 chalcedoński biskup Kartaginy pod rządami ariańskich Wandalów. Skazany na wygnanie spędził kilka lat na pustyni. Wrócił do Kartaginy w 487 r. i był biskupem jeszcze dwanaście lat. Potem znów został wypędzony i według jednej tradycji umarł w Albi, według innej został ścięty. Wspomnienie 30 XII (katolicy).

• Eugeniusz I - rzymski papież w 654-657 r. Przeciwnik monoteletyzmu. Wspomnienie 2 VI.

• Eugeniusz II z Toledo - Arcybiskup Toledo od roku 646. Pochodził z rodziny wizygockiej. Był nauczycielem Juliana z Toledo. Wspomnienie 13 XI.

• Eugipiusz - Uczeń Seweryna z Noricum. Łaciński pisarz, autor między innymi Wypisów z dzieł św. Augustyna, Żywota św. Seweryna (ok. 511 r.) i dzieła Regula, w którym zestawił wszystkie znane mu reguły zakonne. Ta ostatnia praca stała się wzorem dla wielu następnych mnichów. Zmarł po 533 r. jako opat klasztoru Lucullanum koło Neapolu.

• Eulogiusz z Kordoby - ścięty przez muzułmanów w 859 r.

• Eustachia Calafato (Szmaragda Calafato, 1434 - 1491) - Szlachcianka z Sycylii. Mimo ostrego sprzeciwu rodziny wstąpiła do klarysek. Zniechęcona zbyt luźną dyscypliną założyła własne zgromadzenie Santa Maria Accomandata w 1457 r. Znana była ze stanów mistycznych i licznych widzeń. Jej ciało nie uległo rozkładowi. Wspomnienie 20 I.

• Eustachy White (ok. 1560 - 1588) - Katolicki ksiądz stracony przez anglikanów w Tyburn jako jeden z Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii.

• Eustochiusz - Piąty biskup Tours w latach 443-460. Według niektórych badaczy rzadkie imię może wskazywać na pokrewieństwo z Eustochium.

Forma imienia Eustochium.

• Eutropiusz z Orange - Pochodził z Marsylii i tam został wyświęcony na diakona przez biskupa Eustazjusza. Sam został biskupem Orange. Znany jako asceta i człowiek modlitwy. Umarł ok. 476 r. Wspomnienie 27 V (katolicy).

• Euzebiusz z Esztergomu (ok. 1200 - 1270) - Znany też jako Euzebiusz z Ostrzyhomia. Węgierski eremita i kapłan. W 1215 lub 1250 (według różnych źródeł) założył Zakon Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika czyli paulinów odwołujących się do Pawła z Teb. W 1382 r. zakon został sprowadzony na Jasną Górę w Częstochowie i odtąd Polacy stanowią większość jego członków, częstochowski klasztor wyrósł z czasem na wielkie centrum pielgrzymkowe. Wspomnienie 20 I.

• Evuprasiamma Eluvathingal - Eufrazja Eluvathingal.

• Ewa z Leodium - Pochodziła z zamożnej rodziny w Liége (Leodium). Przyjaciółka Julianny z Cornillon. Większość życia spędziła jako rekluza czyli zamurowana w celi przylegającej do kościoła. Umarła ok. 1265 r., stając się jednym z najsłynniejszych przykładów życia w rekluzji. Wspomnienie 14 III.

• Faust z Riez - Pisarz, kaznodzieja, mnich i biskup Riez (Prowansja). Przeciwnik arianizmu. Zmarł ok. 495 r. Wspomnienie 28 IX (katolicy).

Forma imienia Faustyn.

• Faustyna Kowalska (1905 - 1938) - Polska zakonnica w zgromadzeniu sióstr Matki Bożej Miłosierdzia. Pochodziła z ubogiej rodziny i nie miała wykształcenia, więc musiała wykonywać najgorsze prace w klasztorze, co w połączeniu z surową ascezą niszczyło jej zdrowie. Popadała za to w stany ekstazy i miała liczne widzenia, z których najsłynniejsze to Chrystus z barwnymi promieniami bijącymi z jego serca. Twierdziła, że Chrystus kazał jej namalować obraz z takimi promieniami. Codzienne przeżycia opisywała w prowadzonym przez lata dzienniku uznanym potem za perłę mistyki. Pisała, że ma od Boga nadprzyrodzony dar stygmatów ukrytych (być może efekt jej chorób?), umiejętność bilokacji, czytania w ludzkich duszach i prorokowania. Jak pisała, walczyła z atakami demonów i mistycznie poślubiała Chrystusa. Umarła na gruźlicę. Wspomnienie 5 X.

Żeńska forma imienia Faustyn.

• Feliks z Burgundii - Biskup i misjonarz w Essex (Anglia). Umarł w 647 lub 648 r. Wspomnienie 8 III.

• Feliks z Cantalice (1515 - 1587) - Członek zakonu kapucynów od 1543 r. Nie otrzymał żadnego wykształcenia, lecz zapamiętał wiele opowieści z Biblii i legend o świętych. Słynął z dobroci i rozdawania krzyży z patyków lub kory. Przeżywał stany ekstatyczne i podobno miał dar bilokacji. Po śmierci wokół jego trumny zdarzały się cuda. Wspomnienie 18 V.

• Feliks z Nikozji (Giacomo Amoroso, 1715 - 1787) - Ubogi, sycylijski chłop. Przez osiem lat do roku 1744 prosił o przyjęcie do zakonu kapucynów, lecz odmawiano mu ze względu na brak wykształcenia. Jako zakonnik słynął z codziennych umartwień przed krzyżem. Wspomnienie 31 Vu kapucynów 2 VI.

• Feliks z Valois (1127 - 1212) - Francuski pustelnik pochodzący podobno z miasta Valois. Żył samotnie w lesie, lecz na prośbę Jana de Matha zaangażował się w organizację nowego zakonu nazwanego potem trynitarzami. Wspomnienie 4 XI, do 1969 r. 20 XI.

• Feliks III - Papież w latach 483 - 492. Surowy przeciwnik monofizytyzmu spowodował schizmę akacjańską. Potępił też katolików, którzy w obawie o życie przyjęli arianizm, potem chcieli wrócić do katolicyzmu. Jako jedyny papież pochowany w rodzinnym grobowcu w Bazylice św. Pawła za Murami obok swojej żony i dzieci. Wspomnienie 1 III.

• Ferdynand Kastylijski (1199 - 1252) - Król Kastylii. W 1230 r. został koronowany na króla Leonu, zapoczątkowując trwałą unię obu królestw. Tercjarz franciszkański i protektor Kościoła katolickiego. Wspomnienie 30 V.

Wizygockie imię Fridusmandhs rozumiane jako „twierdza” od „fridu” - „pokój” i „nanthjan” - „ośmielić się”.

• Fidelis z Sigmaringen (1578 - 1622) - Niemiecki kapucyn. Jego matka Genowefa z Tübingen była luteranką, lecz przeszła na katolicyzm i wychowała syna w duchu katolickim. Fidelis przybył do szwajcarskiego klasztoru w Feldkirche jako habsburski kontrreformator, czym wzbudzał powszechną niechęć. Po kazaniu w Seewis in Prättigau rozwścieczeni protestanci zabili żołnierzy i strzeżonego przez nich Fidelisa. Wspomnienie 24 IV.

• Filip Benicjusz (Filippo Benizi, 1233 - 1285) - Duchowny pochodzący z Florencji. Jeden z najwybitniejszych członków (od 1254 r.) i przełożony (od 1267 r.) zakonu serwitów. Wspomnienie 23 VIII.

• Filip Evans (1645 - 1679) - Walijski duchowny, jezuita. Powieszony, wybebeszony i poćwiartowany za sprzeciw wobec Kościoła anglikańskiego. Wspomnienie 22 VII.

• Filip Howard (1557 - 1595) - Angielski szlachcic, jeden z Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii. Przeszedł z anglikanizmu na katolicyzm, za co był torturowany. Zmarł w więzieniu. Wspomnienie 19 X.

• Filip Neri (1515 - 1595) - Jeden z przywódców kontrreformacji. Urodził się we Florencji, studiował w Rzymie. W 1551 r. przyjął święcenia kapłańskie i założył zakon filipinów znany też pod nazwą oratorian, pierwszą katolicką formację zakonną, w której nie wymagano ślubów zakonnych. W Rzymie utworzył Oratorium - miejsce spotkań katolickiej elity intelektualnej, za co został oskarżony o nadmierne zainteresowanie nowinkami naukowymi, papież Paweł IV na pewien czas zakazał mu działalności. Wiązało się to między innymi z podstawowym założeniem Filipa, że można czcić Boga radośnie, ciesząc się życiem, co było sprzeczne z praktyką większości chrześcijańskich zakonów. Popierał rozwój muzyki, wspólne śpiewanie utworów religijnych dało nazwę nowej formie muzycznej czyli oratorium. Patron Rzymu. Wspomnienie 26 V.

• Filip od Jezusa de Las Casas (1572 - 1597) - Pierwszy meksykański święty. Urodził się w mieście Meksyk. Wyrzucony z domu przez rodziców za niemoralne zachowanie, przeżył przemianę moralną. Wstąpił do klasztoru franciszkanów, lecz już po kilku miesiącach zrzucił habit i w roku 1589 wyjechał na Filipiny. Po okresie awanturniczego życia w Manili jeszcze raz wstąpił do franciszkanów (1590 r.). Sześć lat później wyruszył do Meksyku, żeby otrzymać święcenia kapłańskie, ponieważ na Filipinach nie było biskupa. Jednak burza zepchnęła statek do Japonii, a tam uznano, że zakonnicy przybyli z tajną misją przygotowania podboju wysp. Zginęli razem z Pawłem Miki jako Męczennicy z Nagasaki.

• Filip Phan Văn Minh (ok. 1815 - 1853) - Wietnamski ksiądz stracony za szerzenie zachodnich wpływów i przygotowywanie gruntu pod kolonialny podbój kraju. Wspomnienie 24 XI w grupie Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Filip Zhang Zhihe (1880 - 1900) - Chiński student teologii katolickiej w seminarium w Taiyuan. Podczas powstania bokserów został aresztowany wraz z innymi chrześcijanami jako reprezentant państw zachodnich dążących do podboju Chin. Stracony w grupie dwudziestu sześciu chrześcijan z prowincji Shanxi. Rok później nowy gubernator prowincji zarządził uroczysty pogrzeb ofiar prześladowań. Wspomnienie w grupie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Fina z San Gimignano (1238 - 1253) - Sierota z Toskanii. Od dziesiątego roku życia do śmierci leżała nieruchomo. Legenda głosi, że ból znosiła z pokorą, na jej grobie dochodziło do cudów. Wspomnienie 12 III.

Fina to skrócona wersja imienia Serafina.

• Firmin (Firminus, VI w., niektórzy sądzą, że żył w III w.) - uczeń Cezarego z Arles, który wyznaczył go na pierwszego biskupa Amiens. Według tradycji poniósł męczeńską śmierć. Patron Pampeluny, Amiens, Pikardii, bednarzy i handlarzy winem. Wzywany przciw reumatyzmowi, gorącze i suszy. Wspomnienie 25 IX, a w Pampelunie 7 VII. W dniach 6-14 lipca w Pampelunie odbywa się senfermines, święto ku czci Fermina, kiedy tłum ludzi biegnie ulicami miasta z kilkoma bykami, co oczywiście prowdzi do wypadków a nawet śmierci. Potem byki uczestniiczące w biegfu giną podczas corridy.

• Flora i Maria - Dziewice ścięte w muzułmańskiej Kordobie w 851 r. Wspomnienie 24 XI.

Flora to imię rzymskiej bogini roślin i żeńska wersja imienia Flor.

• Florentyna z Cartageny (ok. 550 - 633) - Siostra Fulgencjusza z Éciji, Izydora z Sewilli i Leandra z Sewilli. Mniszka. Wspomnienie 20 VI.

Imię pokrewne Florencjuszowi.

• Franciszek Blanco (ok. 1567 - 1597) - Hiszpański franciszkanin i ksiądz. Został aresztowany, kiedy wbrew nakazowi japońskich władz nie opuścił Japonii i nadal prowadził działalność misyjną. Po torturach został ukrzyżowany i dobity włócznią. Wspomnienie 6 II w grupie Męczenników z Nagasaki.

Imię wywodzi się od nazwy Franków czyli ludzi wolnych i dlatego jest tłumaczone jako „wolny”.

• Franciszek Borgiasz (Francisco de Borja y Aragón, 1510 - 1572) - Jeden z najważniejszych działaczy kontrreformacji. Pochodził ze znakomitego hiszpańskiego rodu. Jego ojciec Juan Borja y Enriquez książę Gandii był wnukiem papieża Aleksandra VI. Matka Juana była zaś córką Alonsa de Aragón, arcybiskupa Saragossy, który z kolei był nieślubnym synem hiszpańskiego króla Ferdynanda II Katolickiego. Świetnie wykształcony Franciszek został dworakiem i żołnierzem króla Karola V Habsburga. Jako szesnastolatek ożenił się i w ciągu dziewięciu lat spłodził ośmioro dzieci. Po śmierci żony wstąpił do jezuitów i został księdzem. W roku 1556 objął urząd generała zakonu. Uczynił zakon potęgą polityczną, popierał działalność misyjną i walkę z reformacją. Jako święty ma chronić przed trzęsieniami ziemi. Był wspominany 3 X, lecz jego kult miał charakter lokalny, więc po 1966 r. zachowano jedynie dies natalis 30 IX.

• Franciszek Caracciolo (1563 - 1608) - Ksiądz z Italii. W 1588 r. założył razem z Augustynem Adorno zakon Kanoników Regularnych Mniejszych opiekujący się biednymi, chorymi i więźniami. Patron Neapolu. Wspomnienie 4 VI.

• Franciszek Ch'oe Kyŏng-hwan (1805 - 1839) - Katechista. Jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Franciszek Clet (1748 - 1820) - Francuski lazarysta i misjonarz. Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Franciszek Dachtera (1910 - 1944) - Polski ksiądz. Wzięty do niewoli jako kapelan w polskim wojsku, trafił do obozu koncentracyjnego w Dachau. Umarł w wyniku niemieckich eksperymentów medycznych. Wspomnienie 12 VI.

• Franciszek de Capillas (1607 - 1648) - Hiszpański dominikanin uznawany za pierwszego misjonarza, który zginął szerząc katolicyzm w Chinach. Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Franciszek de Hieronimo (Francesco di Girolamo, 1642 - 1716) - Ksiądz i jezuita działający w rejonie Neapolu (Italia). Słynął z dobroczynności i cudów, które jednak przypisywał starożytnemu świętemu Syrusowi z Pawii. Wspomnienie 11 V.

• Franciszek de Montmorency Laval (1623 - 1708) - Pochodził z jednego z najpotężniejszych rodów Francji. Pierwszy zwierzchnik Kościoła katolickiego w Nowej Francji (kolonia w Ameryce Północnej) i pierwszy biskup kanadyjskiej diecezji Quebec. Wspomnienie 6 V.

• Franciszek Diaz de Écija (1713 - 1748) - Hiszpański dominikanin i misjonarz zaliczony do grona Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Franciszek Đỗ Văn Chiểu (ok. 1797 - 1838) - Tercjarz dominikański i katechista. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Franciszek Fogolla (1839 - 1900) - Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich. Franciszkanin z Italii, od 1866 r. misjonarz w Chinach, od 1898 r. biskup północnego Shanxi. Stracony w Taiyuan w grupie dwudziestu sześciu katolików.

• Franciszek Gil de Frederich (1702 - 1745) - Hiszpański dominikanin i misjonarz. W latach 1735-1737 prowadził tajną działalność misjonarską w Wietnamie. Po aresztowaniu spędził siedem lat w więzieniu i w końcu został ścięty. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Franciszek Ksawery (1506 - 1552) - Jezuita z arystokratycznego baskijskiego rodu z Nawarry. Studiował w Paryżu. Pod wpływem Ignacego Loyoli wstąpił do jezuitów, żeby zostać misjonarzem. Od 1542 r. pracował w Goa, stolicy portugalskich Indii. Potem działał na południu Półwyspu Indyjskiego, na Cejlonie, w Malacce (od 1545 r.), na Molukach i w Japonii (od 1549 r.). Umarł na wysepce Shangchuan, oczekując na możliwość wjechania do Chin. Patron Indii, Japonii i misji. Wspomnienie 3 XII.

• Franciszek Libermann (Jakub Libermann, 1802 - 1852) - Francuski ksiądz żydowskiego pochodzenia. Jako syn rabina ukończył studia talmudyczne w Metzu, lecz w 1836 r. przeszedł na katolicyzm i przyjął chrzest. W 1841 r. został wyświęcony na katolickiego kapłana. Założył Stowarzyszenie Niepokalanego Serca Maryi w 1840 r., osiem lat później przyłączył do niego Zgromadzenie Ducha Świętego (Klaudiusza Poullart des Places), tworząc Zgromadzenie Ducha Świętego pod opieką Niepokalanego Serca Maryi znane jako duchacze. Odtąd duchacze są głównym organizatorem misji we francuskich koloniach na całym świecie.

• Franciszek Maria od Krzyża Jordan (Johann Baptista Jordan, 1848 - 1918) - Niemiecki ksiądz. Pochodził z ubogiej rodziny. Pracował jako robotnik, malarz i tapicer, żeby zarobić na naukę. Podczas pobytu w Jerozolimie doznał objawienia, dzięki któremu zrozumiał religijne potrzeby świata. Pod wpływem tego przeżycia w 1881 r. założył Apostolskie Towarzystwo Nauczania mające szerzyć chrześcijaństwo. W 1883 r. przekształciło się ono w zakon, od 1893 r. znany jako Towarzystwo Boskiego Zbawiciela czyli salwatorianie. Działają zgodnie ze swoją dewizą, że nie mogą spocząć, dopóki jest na świecie choćby jeden człowiek, który nie zna i nie kocha Chrystusa.

• Franciszek Maria z Camporosso (Giovanni Evangelista Croese, 1804 - 1866) - Tercjarz franciszkanów konwentualnychpotem kapucynów w Genui. Słynął w mieście jako dobroczyńca i człowiek dobrej rady. Wspomnienie 20 IX.

• Franciszek Marto (Francisco Marto, 1908 - 1919) - Wraz z kuzynką Łucją dos Santos i siostrą Hiacyntą z Fatimy miał wizje Matki Boskiej. Umarł na grypę hiszpankę. Papież Jan Paweł II ogłosił go błogosławionym, a Franciszek zaliczył do grona świętych razem z Hiacyntą. Wspomnienie 20 II.

• Franciszek Roye (1522 - 1572) - Niderlandzki franciszkanin stracony podczas walk między kalwinistamiprohabsburskimi katolikami. Wspomnienie 9 VII.

• Franciszek Salezy (1567 - 1622) - Biskup Genewy. W roku 1610 razem z Joanną Franciszką de Chantal założył żeński zakon wizytek w Annecy, mający odwiedzać ludzi potrzebujących. W roku 1618 wizytki stały się zakonem kontemplacyjnym. Patron pisarzy i dziennikarzy oraz Genewy i Annecy. Wspomnienie 24 I.

• Franciszek Serrano (1695 - 1748) - Hiszpański dominikanin i misjonarz. Stracony w Fuzhou. Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Franciszek Solano (1549 - 1610) - Hiszpański ksiądz i franciszkanin alkantaryn. W 1589 r. popłynął do Peru jako misjonarz. Umarł w Limie. Patron Limy i Ameryki Południowej oraz obrońca przed trzęsieniami ziemi. Wspomnienie 14 VII.

• Franciszek Spinelli (1853 - 1913) - Włoski ksiądz, współzałożyciel sakramentek. Patron ubogich. Wspomnienie 6 II.

• Franciszek Trần Văn Trung (ok. 1825 - 1858) - Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich. Ścięty za odmowę podeptania krzyża w An Hoà.

• Franciszek z Asyżu (Giovanni Bernardone, 1181/1182 - 1226) - Urodził się w Asyżu (Italia) jako syn zamożnego kupca handlującego tkaninami. Mając dwadzieścia jeden lat wziął udział w wojnie z Perugią i zdradzony trafił do niewoli. Po uwolnieniu ze względu na chorobę i powrocie z Perugii uczestniczył jeszcze w wojskowej ekspedycji przeciwko Apulii, lecz znowu zachorował. Zaczął się proces jego nawracania. W kościele w Asyżu miał wizję, która okazała się wydarzeniem kluczowym: usłyszał głos Chrystusa namalowanego na obrazie, który kazał mu odbudować kościół. Franciszek zrobił to w 1206 r. za pieniądze ze sprzedaży konia i kilku bel sukna ukradzionych ze sklepu ojca. Kiedy ojciec zaprowadził go do sądu biskupiego i kościelny dostojnik nakazał zwrot pieniędzy, Franciszek stwierdził, że nie ma ojca, zdjął całą swoją odzież i odszedł porzucając rodzinę. Odtąd pracował w leprozorium i remontował kolejne kaplice. W 1208 r. założył brązowy strój prostego ludu i zaczął wzywać wszystkich do pokuty. Dołączyli do niego Bernard z Quintavalle, który swój majątek rozdał biednym, kanonik Piotr z Cattani i zakonnik Idzi z Asyżu. Powstała wspólnota wędrownych mnichów nie tylko głosząca ewangeliczne miłosierdzie i ubóstwo, lecz realnie utrzymująca się z datków. Oczywiście wywołało to sprzeciw katolickiego duchowieństwa, dopatrującego się herezji. Papież Innocenty III był również niechętny, lecz pod wpływem sennej wizji zatwierdził regułę nowego zgromadzenia w 1209 r. Tak powstał zakon żebraczy (zakon mendykantów) Braci Mniejszych czyli minorytów znany też pod nazwą franciszkanów. W 1211/1212 r. Franciszek pomógł uciec z domu Klarze z Asyżu i razem z nią założył żeński odłam swojego zakonu zwany klaryskami. W 1217 r. Franciszek podjął decyzję o rozszerzeniu działalności, zwłaszcza misyjnej, poza Alpy oraz na Bliski Wschód i północną Afrykę. Dwa lata później osobiście pojechał do sułtana w Egipcie, żeby go nawrócić na katolicyzm. Co ciekawe, muzułmański władca nie uwięził Franciszka za bluźnierstwa wobec islamu. Legenda głosi, że uparty mnich chciał udowodnić swoje racje przechodząc przez ogień. lecz sułtan odesłał go do Italii. Franciszek zrezygnował z przewodzenia Braciom Mniejszym, kiedy zauważył, że jego zakon coraz bardziej upodabnia się do innych zgromadzeń. Został pustelnikiem. Słynął z miłości do zwierząt. W 1223 r. w grocie w Greccio (Lacjum) po raz pierwszy urządził szopkę bożonarodzeniową przedstawiającą narodziny Jezusa. Rok później otrzymał stygmaty, czyli krwawiące znamiona, które miały odpowiadać ranom Jezusa. Coraz poważniej chorował na oczy. Patron wielu zakonów, biednych, pracowników socjalnych, aktorów, niewidomych, tapicerów, krawców, robotników, więźniów, kupców, zwierząt i ekologów. Wspomnienie 4 X.

• Franciszek z Paoli (1416 - 1507) - Pochodził z ubogiej rodziny na południu Italii. Podczas pielgrzymki do Rzymu oburzył się na bogactwo kleru, po wizycie w Asyżu postanowił zostać pustelnikiem. Na południu Francji założył nowy odłam franciszkanów o bardzo surowej regule nazwany Zakonem Braci Najmniejszych czyli minimitami (w 1435/1436 r.). Patron między innymi rybaków i marynarzy z Italii. Wspomnienie 2 IV.

• Franciszek Zhang Rong (1838 - 1900) - Tercjarz franciszkański. Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Franciszka Aviat (1844 - 1914) - Francuska zakonnica. Założyła Zgromadzenie Sióstr Oblatek Świętego Franciszka Salezego zatwierdzone przez papieża w 1911 r. Zakon koncentruje się na działalności misyjnej. Wspomnienie 10 I.

• Franciszka Ksawera Cabrini (1850 - 1917) - Włoska tercjarka franciszkańska. W 1880 r. założyła zakon Sióstr Misjonarek Świętego Serca Jezusa, którego zadaniem miała być edukacja ubogich dzieci. Od 1889 r. działała w USA i tam umarła. Patronka emigrantów. Wspomnienie 13 XI (USA) i 22 XII.

• Franciszka Rzymianka (1384 - 1440) - Pochodziła z rodu patrycjuszy. Była żoną rzymskiego arystokraty, lecz po latach nakłoniła męża do ślubowania celibatu. W 1425 r. założyła żeńskie zgromadzenie znane jako Oblatki Benedyktynki z Góry Oliwnej koncentrujące się na szkolnictwie i działalności misyjnej. Franciszka była znaną mistyczką i wizjonerką, popadała w modlitewne ekstazy i widywała rzekomo anioła stróża, który nad nią czuwał. Patronka Rzymu, oblatów i kobiet. Wspomnienie 9 III.

• Frydolin z Säckingen - Benedyktyn i misjonarz nad górnym Renem w V/VI w. Wspomnienie 6 III (katolicy), 19 III (ortodoksi).

Zdrobnienie imienia Fryderyk od germańskich słów „fridu” - „pokój” i „richi” - „bogaty”.

• Fulbert (ok. 960 - 1028) - Biskup Chartres. Autor hymnów religijnych. Wspomnienie 10 IV.

• Fulgencjusz z Éciji - Brat Florentyny z Cartageny, Izydora z Sewilli i Leandra z Sewilli. Biskup Astigi (późniejsza Écija) w Hiszpanii. Wspomnienie 14/16 I.

Od łacińskiego „fulgens” - „błyszczący”.

• Gabriel Lalement (1610 - 1649) - Jeden z Męczenników Kanadyjskich.

• Gabriel Possenti (Franciszek Possenti, 1838 - 1862) - Pochodził z Asyżu. Imię Gabriel przyjął w zakonie pasjonistów. Umarł na gruźlicę. Wspomnienie 27 II.

• Gabriel z Syjonu (1577 - 1648) - Maronita z Ehden w północnym Libanie. Wykładowca języków orientalnych w Rzymie, Wenecji i Paryżu. Autor siedmiojęzycznej Biblii.

• Gelazjusz (Gelazy) I - Biskup Rzymu w latach 492 - 496. Sformułował typową dla Zachodu koncepcję dwuwładzy cesarskiej i duchownej w przeciwieństwie do teokratycznej tradycji wschodniej panującej w Bizancjumpotem na Rusi. Wspomnienie 21 XI.

Greckie imię tłumaczone jako „błyszczący”.

• Gellert (Gerardo Sagredo, ok. 980 - 1046) - Urodził się w Wenecji. Kiedy miał pięć lat zachorował, zrozpaczeni rodzice ślubowali oddać go na służbę Bogu, jeśli przeżyje. Tak został benedyktynem, i biskupem misyjnym na Węgrzech. Podczas antychrześcijańskiego powstania Węgrów zrzucono go w beczce do Dunaju. Wspomnienie 24 IX.

Węgierska wersja imienia Gerard.

• Gemma Galgani (1878 - 1903) - Włoska mistyczka. Cierpiała na kilka chorób, w tym na gruźlicę kręgosłupa. Miała liczne wizje, rozmawiała z Jezusem i Matką Boską. Została uznana za święta za pokorę i zgodę na cierpienie. Wspomnienie 11 IV.

Po łacinie „gemma” - „kamień szlachetny”.

• Gemma z Goriano Sicoli (ok. 1375 - 1439) - Czterdzieści trzy lata spędziła w małej celi koło kościoła w Goriano Sicoli (środkowa Italia). Wspomnienie 13 V.

• Genowefa z Paryża (ok. 422 - 500/502) - Biskup Germanus z Auxerre przepowiedział jej, że zostanie świętą. Mając około piętnaście lat została dziewicą mniszką w Paryżu. Podczas najazdu Hunów w 451 r. przepowiedziała, że miasto ocaleje, trzeba się jedynie modlić. i tak się stało. Zabawna legenda mówi, że podczas modlitwy diabeł zdmuchiwał świecę zapaloną przez Genowefę, anioł znowu ją zapalał. Patronka Paryża i Francji, dziewic, pasterzy, wytwórców woskowych świec, żołnierzy oraz właścicieli składów win i rzemieślników. Wspomnienie 3 I (katolicy i ortodoksi).

Od łacińskiego „genus” - „ród” i celtyckiego „wifa” - „żona”.

• Genowefa Torres Morales (1870 - 1956) - Hiszpańska mniszka. W wieku trzynastu lat straciła nogę zaatakowaną przez nowotwór i dlatego nie przyjęto jej do klasztoru. W 1911 r. Genowefa założyła w Walencji własne Stowarzyszenie Anielskie zwane angelikami, które miało pomagać ludziom samotnym i nieszczęśliwym. Wspomnienie 5 I.

• Gerard (Gherardino) di Sostegno (zmarł w 1282 r.) - Współzałożyciel serwitów razem z Amadeuszem z Amidei.

Germańskie „ger” - „oszczep” i „hart” - „silny”.

• Gerard Majella (1726 - 1756) - Redemptorysta z Królestwa Neapolu. Patron ludzi fałszywie oskarżonych, kobiet w ciąży i matek, dzieci oraz dobrej spowiedzi. Wspomnienie 16 X.

• Gérard Tongue (ok. 1040 - 1120) - Znany też jako Gérard de Martiques. Pochodził z Prowansji lub Italii. W 1098 r. podczas krucjat w Ziemi Świętej założył Zakon Rycerzy Świętego Łazarza nazywany lazarytami, którego celem było leczenie. Była to pierwsza europejska instytucja zajmująca się trędowatymi. Stąd nazwa lazaret oznaczająca szpital. Z czasem okazało się, że potrzebna jest też zbrojna walka z muzułmanami i w 1113 r. Gérard wyodrębnił zakon Szpitalników Świętego Jana jako organizację militarną. Był to jeden z najstarszych zakonów rycerskich, jeśli nie liczyć Zakonu Świętego Jakuba z Altopascio czyli Rycerzy Tau powstałych w Hiszpanii w 950 r. do walki z Maurami. Po klęsce krucjat joannici przenieśli się na Cypr i Rodospotem na Maltę jako Rycerze Maltańscy. Wspomnienie 3 IX.

• Gerardo Sagredo - Gellert.

• Germana Cousin (1579 - 1601) - Francuzka od urodzenia cierpiąca na paraliż. W dzieciństwie straciła matkę, macocha wypędziła ją z domu. Pół wieku po śmierci Germany odkryto, że jej zwłoki uległy spontanicznej mumifikacji, przy grobie zaczęły się cuda. Została więc uznana za świętą.

Żeńska wersja imienia Germanus.

• Germanus z Paryża (ok. 496 - 576) - Znany też jako German Cudotwórca. Przełożony klasztoru w rodzinnym Autun (Galia) i biskup Paryża popierany przez króla Childeberta I. Słynął jako dobroczyńca i opiekun biednych. W Paryżu założył benedyktyński klasztor Saint-Germain-des-Pres i tam został pochowany. W roku 754 jego szczątki uroczyście przeniesiono w miejsce bardziej godne, uczestnikiem ceremonii był król Pepin Krótki. Germanus został uznany za patrona więźniów i muzyki oraz obrońcę przed pożarem i gorączką. Wspomnienie 28 V (katolicy) i 10 VI (kościoły ortodoksyjne).

• Gertruda Comensoli (Caterina Comensoli, 1847 - 1903) - Włoska zakonnica. Razem z Franciszkiem Spinellim założyła zakon Adoratorek Najświętszego Sakramentu zwanych sakramentkami (1884 r.). Wspomnienie 18 II.

Germańskie imię zawierające człon „ger”, „gari” lub „gairu”, który oznacza „oszczep” oraz „trude”, „trud” lub „drudi” czyli „wierny” lub „mocny”.

• Gertruda Wielka (1256 - 1302) - Znana też jako Gertruda z Helfty. Mylona z Gertrudą z Hackeborn. Pochodziła z Turyngii. W 1261 r. trafiła do klasztoru benedyktynek w Helfcie koło Eisleben. Gertruda była znana jako mistyczka i wizjonerka, szczególną sławą cieszyły się jej „duchowe zaślubiny” z Jezusem. Praktykowała ascezę i umartwiała się, żeby być bliżej Jezusa, co przekładało się na nowe wizje i proroctwa, które spisywała ku pouczeniu innych. Zredagowała zapiski swojej mistrzyni Mechtyldy z Hackeborn. Patronka parafii i kościołów, potem także Peru. Wspomnienie 16 XI.

• Gertruda z Delft (Geertruide van Oosten, 1300 - 1358) - Niderlandzka beginka. Na jej ciele powstały stygmaty, kiedy modliła się przed krzyżem w Wielki Piątek w 1340 r. Potem pojawiały się, gdy popadała w modlitewną ekstazę. Tradycja głosi, że Gertruda poprosiła Boga o przerwanie zjawiska, ponieważ wzbudzało ono sensację i jej prośba została wysłuchana. Wspominana lokalnie.

• Gertruda z Hackeborn (1232 - 1292) - Benedyktynka ze szlacheckiego niemieckiego rodu, starsza siostra Mechtyldy. Czasem mylona z Gertrudą Wielką. Od 1251 r. była przełożoną wspólnoty w Rodersdorfie, w 1258 r. założyła nowy klasztor w Helfcie. Wspomnienie 15 XI.

• Gertruda z Nijvel (626 - 653/659) - Córka Idubergi i jej następczyni jako przełożona klasztoru w Nijwel, który uczyniła wielkim centrum intelektualnym. Patronka kotów pomocna w walce z plagą szczurów i myszy. Wspomnienie 17 III.

• Gilbert z Sempringham (ok. 1083 - 1189) - Syn normańskiego rycerza uczestniczącego w podboju Anglii. W swojej posiadłości Semiprngham (hrabstwo Lincoln) założył żeński klasztor benedyktyński w 1131 r. oraz wzorowany na cystersach klasztor męski w 1147 r. Męska wspólnota stała się początkiem nowego zakonu gilbertynów, który specjalizował się w prowadzeniu szpitali i sierocińców. Wspomnienie 4 II.

Germańskie „gisil’ - „strzała” i „bert” lub „beraht” - „sławny” tworzą imię rozumiane jako „sławny łucznik”.

• Gildas Mędrzec (ok. 500 - ok. 570) - Pochodził ze szlacheckiej rodziny w Szkocji. Wykształcenie otrzymał w Walii. Od 518 r. był księdzem. Podczas pielgrzymki do Rzymu założył opactwo w Rhuys w Bretanii znane potem jako Saint-Gildas-de-Rhuys. Patron parafii, kościołów i kaplic. Wspomnienie 29 I.

Celtyckie „gilla-das” - „sługa pana”.

• Giles - Idzi.

• Gizela Bawarska (ok. 985 - 1059) - Bawarska księżniczka. Od 1000 r. królowa Węgier jako żona Stefana i Węgierskiego. Wspomnienie 7 V.

Germańskie słowo „gisel” oznacza „przysięga” lub „zakładnik”,„gisil” to „strzała”.

• Gobnait - Legendarna irlandzka święta z VI w. Patronka pszczół. Wspomnienie 11 II.

Od celtyckiego boga Goibniu zwanego „boskim kowalem”.

• Godfryd z Anmiens (ok. 1065 - 1115) - Szlachetnie urodzony Francuz. Wuj, który był opatem w klasztorze Mont-Saint-Quentin, przyjął Godfryda na wychowanie do klasztoru w wieku pięciu lat. Potem został benedyktynem i księdzem. W 1104 r. objął biskupstwo w Amiens po biskupie, który dopuścił się licznych nadużyć. Wspomnienie 8 XI.

Germańskie „god” - „bóg” i „fried” - „pokój”.

• Gonsalwy Garcia (Gonçalo Garcia, 1556/1562 - 1597) - Syn Portugalczyka i Induski urodzony koło Bombaju. Franciszkanin i misjonarz działający w Japonii. Ukrzyżowany i dobity włócznią w Nagasaki. Wspomnienie 6 II.

• Gotard z Hildesheim (Godehard, 960 - 1038) - Zakonnik pochodzący z Bawarii. Reformował benedyktyńskie klasztory. Opat klasztoru w Niederalteich, od 1022 biskup Hildesheim. Patron murarzy, chroni przed burzą i gradem, pomocny w podagrze i reumatyzmie. Wspomnienie 5 V.

Germańskie „god” - „bóg” i „hart” - „silny”.

• Gotfryd z Melveren (1512 - 1672) - Niderlandzki franciszkanin. Stracony w Gorkum przez kalwinistów. Wspomnienie 9 VII.

Forma imienia Godfryd.

• Grzegorz Barbarigo (1625-1697) - Pochodzący z Wenecji biskup Bergamo i Padwy. Wsławił się pracą na rzecz ofiar epidemii dżumy w Rzymie w 1656 r. Wspomnienie 18 VI.

• Grzegorz Grassi (1833 - 1900) - Franciszkanin z Italii. Od 1860 r. misjonarz w Chinach i biskup. Stracony w Taiyuan w grupie dwudziestu sześciu katolików. Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Grzegorz z Tours (538/539 - 594) - Biskup Tours w Galii. Wspomnienie 17 XI (katolicy), według kalendarza juliańskiego 30 XI (kościoły ortodoksyjne).

• Grzegorz I Wielki (ok. 540 - 604) - Benedyktyński mnich. Pochodził z rodziny patrycjuszy zamieszkałej w Rzymie i w linii prostej był prawnukiem Feliksa III. Papież rzymski od 590 r. Zasłynął jako uczony teolog, jego wiedza i pracowitość spowodowały, że został zaliczony do Doktorów Kościoła. Patron uczniów, nauczycieli i muzyków. Wspomnienie 12 III i 3 IX.

• Grzegorz VII (ok. 1020 - 1085) - Papież rzymski. Znany z walki o potęgę papiestwa, zwłaszcza o inwestyturę przeciw władcy Niemiec Henrykowi IV. Wspomnienie 25 V.

• Gudmund Arasson z Hólar (1161 - 1237) - Biskup Islandii. Wspomnienie 16 III.

Germańskie „gud” - „dobry” lub „bóg” i„mund” - „opieka”.

• Guntram (ok. 532 - 692) - Frankijski król Burgundii (od 561 r.). Po śmierci brata Chariberta w 567 r. Guntram przejął część jego terytorium. Wdowa po zmarłym Teodechylda zaproponowała Guntramowi ślub i królewski skarbiec, lecz władca Burgundii zabrał kosztowności, a szwagierkę zamknął w klasztorze w Arles. Z czasem przejął też ziemie dwóch innych braci, trzeciego zaś rozbił w południowej Galii. Guntram słynął z religijności i wspierał klasztory. Wspomnienie 28 III.

Germańskie imię zawierające człon „gund”, który znaczy „wojna” i „hramn” czyli „kruk”.

• Gwidon Maria Conforti (1865 - 1931) - Włoski ksiądz, arcybiskup Rawenny i biskup Parmy. Wspomnienie 5 XI.

Imię zawiera germański rdzeń „witu” oznaczający „drzewo” lub „las”.

• Gwidon z Anderlechtu (Guido van Anderlecht, ok. 950 - 1012) - Pielgrzym i asceta urodzony w rodzinie brabanckich chłopów. Pieszo odwiedził Rzym i Ziemię Świętą, trudy podróży przyczyniły się do jego rychłej śmierci. Pogrzeb stał się manifestacją mieszkańców Anderlechtu, ale sam pielgrzym popadł wkrótce w zapomnienie. Według legendy kult Gwidona zaczął się od przypadkowego odgrzebania grobu przez konia. Patron Anderlechtu, koni, pielgrzymów, chorych, dzwonników i rolników. Wspomnienie 12 IX.

• Gwidon z Montpellier (po 1140 - 1208) - Arystokrata z francuskiego rodu Guillem. ok. 1175 r. ufundował szpital w Montpellier. To był początek Zakonu Ducha Świętego zwanego duchakami, który zajmował się leczeniem i pomocą biednym.

• Hannibal Maria Di Francia (Annibale Maria di Francia, 1851 - 1927) - Arystokrata z Messyny, syn papieskiego dyplomaty i ksiądz. Założył zgromadzenie zakonne Córek Bożej Gorliwości (1887 r.) i Rogacjonistów Serca Jezusowego (1897 r.), które nakazuje nieustanie modlić się (łacińskie rogate - proście) o nowe powołania czyli o powiększanie liczby duchownych (Łk. 10,2; Mt 9,37-38). Wspomnienie 1 VI.

Fenickie imię tłumaczone jako „łaska Baala”.

• Henryk z Uppsali - Biskup Uppsali. Według niektórych historyków mógł pochodzić z Anglii, do Szwecji trafił w 1153 r. w świcie papieskiego legata. Towarzyszył wojskom Eryka IX Świętego podczas najazdu na Finlandię, potem zajął się chrystianizacją Finów. Został zamordowany ok. 1160 r. Patron Finlandii. Wspomnienie 19/20 I.

Od germańskiego „richi” - „bogaty”.

• Henryk de Ossó Cervelló (1840 - 1896) - Hiszpański ksiądz i pedagog. W 1876 r. założył Towarzystwo Świętej Teresy katechizujące dzieci i młodzież. Wspomnienie 27 I.

• Henryk Dorie (1839 - 1866) - Francuski misjonarz wspominany jako jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Henryk Morse (1595 - 1645) - Pochodził z anglikańskiej rodziny, lecz przeszedł na katolicyzm i podjął studia na katolickim Kolegium Angielskim w Douai (północna Francja). Po powrocie do kraju odmówił uznania króla za głowę Kościoła angielskiego i skazano go na banicję. W Rzymie przyjął święcenia kapłańskie i w 1624 r. pojechał do Anglii pod przybranym nazwiskiem, żeby szerzyć katolicyzm. Po aresztowaniu i osądzeniu został ponownie wydalony w 1627 r. Wrócił w 1633 r., cztery lata później po raz trzeci skazano go na banicję. Powrócił w 1644 r. i znów podjął pracę jako katolicki ksiądz. Po dwukrotnym uwięzieniu wykonano na nim wyrok śmierci przez publiczne powieszenie i poćwiartowanie. Wspomnienie w gronie Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii oraz 1 II.

• Henryk Walpole (1558 - 1595) - Angielski jezuita stracony podczas prześladowań katolików. Jeden z Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii. Wspomnienie 7 IV.

• Henryk II Święty (zm. 1024) - Książę Bawarii jako Henryk IV (od roku 995), król Niemiec (od 1002 r.) i król Italii (od 1004 r.). Koronę Niemiec zdobył, więżąc niechętnego mu biskupa Henberta i przekupując arcybiskupa, główny konkurent Ekkehard zginął zamordowany w tajemniczych okolicznościach. Prowadził liczne wojny w Niemczech, Italii, na Pomorzu, we Flandrii, w Czechach, Burgundii i Polsce (próbował na przykład zamordować Bolesława Chrobrego, ale zamach nie powiódł się). W roku 1014 w Rzymie kazał koronować się na cesarza jako Henryk II. Żonaty z Kunegundą z Luksemburga umarł bezpotomnie, kończąc tym samym saską dynastię Ludolfingów. Tradycja głosi, że bezdzietność wynikała ze ślubów dziewictwa złożonych przez Henryka i Kunegundę. Za politykę prokościelną kanonizowany w roku 1146. Wspomnienie liturgiczne 13 VII (od roku 1969).

• Heribert (Herbert, ok. 970 - 1021) - Syn księcia Hugona z Wormacji (Worms). Kanonik, ksiądz, arcybiskup Kolonii i fundator opactwa w Deetz koło Kolonii (1003 r.). Zasłynął jako cudotwórca, kiedy podczas strasznej suszy sprowadził podobno deszcz za pomocą modlitwy. Wspomnienie 16 III.

Germańskie „heri” - „lud” i „beraht” - „jasny”.

• Herman z Reichenau (1013 - 1054) - Znany też jako Herman lub Hermanus Kaleka, ponieważ od dzieciństwa nie mógł chodzić, także z trudem pisał. Był synem hrabiego Wolfrada II z Althausen-Veringen. Zdobył wykształcenie w klasztorze Reichenau w Bernie i został mnichem. Zasłynął wybitnymi zdolnościami intelektualnymi, zajmował się matematyką, astronomią, muzyką, historią i poezją. Napisał kronikę świata od czasów Jezusa do 1054 r. Wspomnienie 24 IX.

Od staroniemieckiego „heri” - „lud”/„wojsko”, ewentualnie „ermana” - „wielki” oraz „man” - „człowiek”.

• Hermenegild - Wizygocki książę urodzony w Toledo. Pod wpływem frankijskiej żony Ingundy oraz Leandra z Sewilli porzucił arianizm na rzecz katolicyzmu. To doprowadziło do wojny domowej między Hermenegildem i jego ojcem królem Leowigildem. Schwytany przez wojska ojca został ścięty w Tarragonie w 586 r. Wspomnienie 13 IV.

Germańskie „ermen” - „całkowity” i „gild” - „poświęcenie”.

• Hermiona - Irmina z Oeren.

• Hiacynt - Jacek.

• Hiacynt Casteñeda (Jacinto Casteñeda Puchasons, 1743 - 1773) - Hiszpański dominikanin i misjonarz. Wspominany w grupie Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich i 24 XI.

• Hiacynt od Aniołów (Jacinto de los Angeles, 1660 - 1700) - Katolik pochodzący z plemienia Zapoteków w hiszpańskim Meksyku. Za współpracę z dominikańskimi misjonarzami został oskarżony o czary i zabity w Santo Domingo Xagacia (Oaxaca). Wspomnienie 16 IX.

• Hiacynta Marescotti (Clarice Mariscotti, 1585 - 1640) - Córka arystokratycznego rodu z Vignanello w centralnej Italii. Mając dziewiętnaście lat wstąpiła do klasztoru franciszkanek zakonu św. Bernardyna w Viterbo. Wykorzystując swoją wysoką pozycję społeczną, żyła niezależnie od klasztornych nakazów. Dopiero ciężka choroba spowodowała przemianę - poświęciła się pokucie, modlitwie i dobroczynności. Znana była z modlitewnych ekstaz i proroctw. Wspomnienie 30 I.

Żeńska forma imienia Hiacynt.

• Hiacynta z Fatimy (Jacinta Marto, 1910 - 1920) - Widziała Matkę Boską z Łucją dos Santos i Franciszkiem Marto. Umarła na grypę hiszpankę. Razem z Franciszkiem ogłoszona błogosławioną przez Jana Pawła II i świętą przez papieża Franciszka. Wspomnienie 20 II.

• Hieronim Emiliani (Girolamo Emiliani, 1486 - 1537) - Wenecki żołnierz walczący przeciwko papiestwu, Cesarstwu i Francji. Przebywając w lochu w 1511 r. doznał przemiany duchowej i po ucieczce został zakonnikiem pracującym na rzecz ofiar wojny, chorób i głodu. W 1534 r. założył w Somasce koło Bergamo Towarzystwo Sług Ubogich znane potem jako Zgromadzenie Kleryków Regularnych w Somasce. Patron sierot i opuszczonej młodzieży. Wspomnienie 8 II.

• Hieronim Hermosilla (Jéronimo Hermosilla y Aransay, 1800 - 1861) - Hiszpański dominikanin i misjonarz. Wspominany w Gronie Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Hieronim Lu Tingmei (1811 - 1858) - Chiński katechista. W 1851 r. nawrócił się na chrześcijaństwo i z Wawrzyńcem Wang Bing próbował założyć katolicki ośrodek katechetyczny w Maokou. Ścięto ich razem z Agatą Lin Zhao. Wspominany 9 VII w gronie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Hieronim z Weert (1522 - 1572) - Holenderski franciszkanin. Chciał nawracać muzułmanów w Palestynie, za co na piersiach i prawym ramieniu wycięto mu znak krzyża i odesłano do Europy. Stracony przez holenderskich kalwinistów w Gorkum. Wspomnienie 9 VII.

• Hilda z Whitby (ok. 614 - 680) - Według przekazów była krewną króla Northumbrii Edwina. Założycielka i opatka klasztoru w Whitby (Anglia). Słynęła z mądrości. Podczas synodu w Whitby (664 r.) opowiedziała się za likwidacją odrębności Kościoła iroszkockiego. Wspomnienie 23 VI (część anglikanów), 17/18/19 XI (katolicy i anglikanie).

Germańskie „hild” - „walka”.

• Hildegarda z Bingen (1098 - 1179) - Urodziła się w Rupertsbergu koło Bingen am Rhein jako dziesiąte dziecko średniozamożnej rodziny szlacheckiej. Kiedy miała dziesięć lat została oddana do klasztoru benedyktynek w Disibodenbergu, w 1136 r. wybrano ją na przeoryszę klasztoru. Rozwinęła koncepcję duchowych zaślubin z Chrystusem, którą postanowiła realizować w klasztorze Rupertsberg ufundowanym przez jej rodzinę, od 1165 r. w nowym klasztorze w Elbingen. Już jako przeorysza Hildegarda twierdziła, że od trzeciego roku życia miała regularnie powtarzające się wizje, głos z nieba nakazał jej spisać treść widzeń. Mimo krytyki, Kościół zaakceptował mistyczne przeżycia Hildegardy poparte jej wykształceniem oraz zdolnościami oratorskimi. Już za życia cieszyła się sławą mistyczki i otaczano ją kultem. Proces kanonizacyjny Hildegardy rozpoczął się w 1227 r., lecz nigdy nie został oficjalnie zakończony. Mimo to trafiła na listy katolickich świętych, w 2012 r. papież Benedykt XVI ogłosił ją Doktorem Kościoła. Patronka uczonych, przyrodników, językoznawców i języka esperanto. Wspomnienie 17 IX.

Germańskie „hild” - „walka” i „garden” - „otoczyć, bronić”.

• Honorat Koźmiński (Florentyn Wacław Jan Stefan Koźmiński, 1829 - 1916) - Polski kapucyn. Założył kilka zgromadzeń zakonnych jak na przykład Zwiastunki Wynagrodzenia czyli Misjonarki Przenajświętszego Oblicza znane jako obliczanki (w 1888 r.). Wspomnienie 13 X (Polska) i 16 XII.

• Honorata z Pawii - Siostra Epifaniusza z Pawii (według tradycji najmłodsza z czterech). Dziewica. Umarła w Pawii w 500 r. Wspomnienie 11 I.

Żeńska wersja imienia Honorat.

• Hubert z Liège (Hubertus, 655 - 727) - Wywodził się z Merowingów. Od młodości był zapalonym myśliwym, nawet łamiąc kościelne święta. Tak się stało w Ardenach w Wielki Piątek w 695 r. Ujrzał wtedy białego jelenia ze świetlistym krzyżem między rogami i usłyszał głos nakazujący mu udać się do Lamberta, biskupa Maastricht. Hubert posłuchał rozkazu, pod kierunkiem Lamberta odbył studia teologiczne i został misjonarzem Ardenów i Brabancji. Po śmierci Lamberta został biskupem Maastricht. ok. 717 r. przeniósł stolicę biskupią do Leodium, późniejszego Liège. Patron myśliwych (przejął legendę Eustachego Placyda), leśników, strzelców, kuśnierzy, jeźdźców i matematyków, poza tym lunatyków i ludzi chorych na epilepsję. Chroni przed wścieklizną. W 743 r. jego szczątki przeniesiono z Liège do Andange (odtąd Saint-Hubert). Legenda utrzymuje, że zwłoki nie były rozłożone i wydawały przyjemną woń. Wspomnienie 3 XI.

Germańskie „hugu” - „rozum” i „beraht” - „jasny, sławny”.

• Hugh (1135/1140 - 1200) - Kartuzjański mnich i biskup Lincoln w Anglii. Wspomnienie 17 XI.

Germańskie „hugu” - „rozum”.

• Hugo z Lincoln (1140 - 1200) - Znany też jako Hugo z Avalon, ponieważ urodził się we Francji na zamku Avalon. W 1179 r. otrzymał zadanie zorganizowania klasztorów kartuzjańskich w Anglii. Pierwszym angielskim ośrodkiem zakonu stała się kartuzja w Witham ufundowana przez angielskiego króla dla odpokutowania zabójstwa Tomasza Becketa. W 1186 r. został biskupem Lincoln. Walczył o niezależność Kościoła angielskiego od monarchy. Wspomnienie 17 XI.

Germańskie „hugu” - „rozum”.

• Hugo z Rouen (Huguyes de Rouen) - Syn Drogo, księcia Szampanii i Burgundii. Był opatem klasztoru w Jumiéges (718 r.), biskupem Rouen i Paryża (722 r.), biskupem Bayeaux (723 r.) i opatem Fontenelle. Pod koniec życia zrzekł się urzędów i zamieszkał w klasztorze w Jumiéges. Wspomnienie 9 IV.

• Hugon z Cluny (1024 - 1109) - Znany też jako Hugon Wielki i Hugon z Semur. Opat benedyktyńskiego klasztoru w Cluny. Pomocny przeciw gorączce. Wspomnienie 29 IV.

• Hugon z Grenoble (1053 - 1132) - Francuz. Kanonik kapituły w Walencji i biskup Grenoble (od 1080 r.). W 1084 r. udzielił pomocy Brunonowi Kartuzowi w założeniu klasztoru. Dopiero po czterdziestu pięciu latach sprawowania urzędu biskupa otrzymał od papieża zgodę na rezygnację, co wykorzystał, żeby wstąpić do kartuzów. Wspomnienie 1 IV.

• Hugues de Payns (1080 - 1136) - Francuski rycerz, uczestnik krucjat. ok. 1118 r. założył Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona czyli templariuszy. Do rozwiązania zakonu i spalenia na stosie ostatniego wielkiego mistrza w 1312 r. templariusze byli europejską potęgą finansową i polityczną.

• Humilis z Bisignano (Umile Pirozzo, 1582 - 1637) - Franciszkanin z Italii. Zaufany papieży Grzegorza XV i Urbana VIII. Miał podobno dar proroctwa. Wspomnienie 25 XI.

Krótsza wersja imienia Humilitas.

• Humilitas z Faenzy (Rosanna di Negusanti, 1226 - 1310) - Urodziła się w bogatej rodzinie w Faenzie (Italia). Wydana za mąż urodziła dwoje dzieci, które jednak szybko umarły. Przekonała wtedy męża do złożenia „ślubów czystości” czyli celibatu, oboje wstąpili do zakonu i już nigdy się nie zobaczyli. Rosanna wykonywała najgorsze prace. Jednak uznała, że to za mało. Zbudowała sobie małą celę, której nie opuszczała przez dwanaście lat. Dzięki małemu okienku uczestniczyła w mszach i przyjmowała darowany jej chleb. Z czasem znalazła wiele naśladowniczek i założyła żeńską kongregację walombrozjańską w Faenzie, a w 1266 r. wybudowała klasztor we Florencji. Pokutowała, umartwiała się i godzinami medytowała nad męką Jezusa. Miała widzenia, najciekawsza była wizja Matki Boskiej, która podała Humilitas małego Jezusa do pokołysania na rękach. Mniszka poprosiła potem pewnego rzemieślnika o wyrzeźbienie podobnej figurki Jezusa. Wspomnienie 22 V.

„Humilitas” to po łacinie „skromność”.

• Ibar - Irlandzki biskup i misjonarz znany też jako Iberius lub Ivar. Umarł na wysepce Begerin pod koniec V w. Wspomnienie 23 IV.

Po irlandzku „cis”.

• Iduberga (ok. 592 - 652) - Znana też jako Itta. Po śmierci męża Pepina z Landen w 640 r. założyła benedyktyński klasztor w Nijvel (Nivelles) koło Brukseli. Została jego pierwszą przełożoną, potem władzę przekazała córce Gertrudzie z Nijvel. Wspomnienie 8 V.

Imię wiązane z różnymi germańskimi słowami: „idh” - „aktywność”; „idig” - „pilny”; „hild” - „walka”.

• Idus z Leinster - Irlandzki duchowny z V w. ochrzczony przez Patryka.

• Idzi (Giles) z Prowansji - Zakonnik pochodzący podobno z Grecji. W Galii szukał samotności. Jego pustelnia w diecezji Nimes przekształciła się w klasztor z benedyktyńską regułą. Umarł ok. 712 r. Patron kulawych (był chromy), handlarzy koni i myśliwych. Wspomnienie 1 IX.

Skrót imienia Aegidius od łacińskiego „aegis” - „tarcza Zeusa”.

• Idzi Maria od Józefa (Francesco Antonio Postillo, 1729 - 1812) - Franciszkanin działający w Neapolu. Wspomnienie 7 II.

• Ignacy Delgado (1761 - 1838) - Hiszpański dominikanin. Od 1790 r. pracował jako misjonarz w Wietnamie, potem biskup Tonkinu. Podczas prześladowań został aresztowany, zamknięty w klatce i ścięty. Wspomnienie 24 XI w grupie Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Ignacy Kim Che-jun (1796 - 1839) - Wnuk Piusa Kim Chin-hu. Został aresztowany, ponieważ pozwolił swemu synowi Andrzejowi Kim Tae-gŏn pojechać do seminarium duchownego w Makau. Po torturach wyrzekł się wiary, ale widząc, że i tak nie odzyska wolności, odwołał apostazję i został ścięty. Wspomnienie 20 IX w grupie Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Ignacy Kłopotowski (1866 - 1931) - Polski ksiądz. W 1920 r. założył w Warszawie Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej Loretańskiej czyli loretanki, których głównym zadaniem była działalność wydawnicza i popularyzacja katolicyzmu. Wspomnienie 7 IX.

• Ignacy Loyola (przed 1491 - 1556) - Baskijski rycerz i awanturnik. W roku 1521 został trwale okaleczony w bitwie o Pampelunę, w czasie długiej rekonwalescencji przeczytał książkę Vita Christi Ludolfa z Saksonii (1300-1378). Pod wpływem niedawnych przeżyć oraz lektury doznał głębokiej przemiany. Ku przerażeniu rodziny postanowił zostać zakonnikiem. W roku 1522 udał się do benedyktyńskiego klasztoru Santa Maria de Montserrat, gdzie przed ołtarzem zawiesił swoją broń, biednym oddał odzież i kilkanaście następnych miesięcy spędził medytując w jaskini koło miasta Manresa. Kiedy wycieńczony umartwieniami trafił do szpitala, był już innym człowiekiem. Udzielał rad w sprawach duchowych i miał wizje. Zapragnął męczeńskiej śmierci i w roku 1523 wybrał się do Ziemi Świętej, ale wkrótce wrócił do Hiszpanii, żeby zacząć naukę w Barcelonie. Potem studiował filozofię w Alkali, od roku 1528 w Paryżu. Coraz częściej miał problemy z władzami kościelnymi, które podejrzewały go o herezję, ponieważ żądał reform klasztorów, popadał w ekstazę, wiele kobiet podczas jego kazań wpadało w trans i dostawało konwulsji. To oczywiście budziło zainteresowanie inkwizycji. Był więc więziony w Alkali i Salamance, poddany publicznemu biczowaniu, inkwizycyjni szpiedzy stale go śledzili. Dopiero, gdy założył Towarzystwo Jezusowe, sam pozwał przed sąd inkwizycyjny swoich oskarżycieli i wygrał proces. Celem Towarzystwa było jednak co innego - nawrócenie pogan w Ziemi Świętej, lub oddanie się do dyspozycji papieżowi. Niestety, wyprawa na Bliski Wschód okazała się niemożliwa, więc Loyola w 1537 r. pojechał do Rzymu. W następnych latach założył Papieski Uniwersytet Gregoriański i wydał Ćwiczenia duchowe (1548 r.), które wywołały kolejne oskarżenia i proces inkwizycyjny. Zmarł w Rzymie na malarię. Pozostawił coraz potężniejszy zakon jezuitów jako nowy typ zgromadzenia określany mianem kleryckiego lub kleryków regularnych. Członkowie takich zgromadzeń kładli nacisk na indywidualną, osobistą pobożność niekoniecznie ściśle regulowaną przez regułę. Była to odpowiedź katolików na protestanckie zarzuty wobec bogatych lecz sformalizowanych i duchowo wyjałowionych zakonów pochodzących jeszcze ze średniowiecza. W roku 1609 Loyola został ogłoszony błogosławionym, w 1622 świętym. Uznano go za patrona Baskonii, żołnierzy, ludzi niesłusznie oskarżonych i rodzących kobiet. Wspomnienie 31 VII.

• Ignacy z Lakoni (1701 - 1781) - Pierwszy święty pochodzący z Sardynii. Był zakonnikiem, słynął z kultu maryjnego i jako cudotwórca. Wspomnienie 11 V.

• Ildefons z Toledo (607 - 667) - Pochodził z bogatej i wpływowej wizygockiej rodziny. Teolog, zakonnikpotem opat benedyktyńskiego klasztoru w Agli koło Toledo. Od 657 r, był arcybiskupem Toledo. Wspomnienie 23 I.

Germańskie „hild” - „walka” oraz „funs” - „gotowy”.

• Innocenty od Niepokalanego Poczęcia (Emanuele Conoura Arnau, 1887 - 1934) - Hiszpański ksiądz i zakonnik. Aresztowany i rozstrzelany przez komunistów w Turónie razem z grupą ośmiu lasalianów. Wspomnienie 9 X.

• Irmina z Oeren - Frankijska benedyktynka, przełożona klasztoru Oeren w Trewirze. Zmarła między 704 i 710 r. Wspomnienie 24 XII.

Od germańskiego „ermana” - „wielki, całkowity”.

• Ita Irlandzka (ok. 475 - 570) - Irlandzka dziewica. W hrabstwie Limerick założyła żeński klasztor Cill ide (Cell-Ita) zwany też Kileedy. Wspomnienie 15 I.

Imię wiązane z imieniem Iduberga.

• Iwo z Bretanii (Yves Hélory, 1253 - 1303) - Pochodził z bretońskiego rodu książęcego. W Paryżu i Orleanie studiował prawo, po powrocie do Bretanii pracował jako prawnik kościelny. Został franciszkańskim tercjarzem. W swoim domu urządził szpital i sierociniec dla ubogich. Patron prawników, wdów, sierot i biedaków. Wspomnienie 19 V.

Imię zwykle łączone ze staroniemieckim „iwa” - „łuk z drewna cisowego”.

• Izaak - Jeden z Pięciu Braci Męczenników.

• Izaak Jogues (1607 - 1646) - Jeden z Męczenników Kanadyjskich.

• Izabela Francuska (1225 - 1270) - Córka króla Francji Ludwika VIII. Odmówiła małżeństwa, poświęcając życie religii. Razem z Bonawenturą ułożyła regułę klarysek przyjętą w całej Francji. Wspomnienie 23 II.

Hiszpańska wersja hebrajskiego imienia Eliszeba oznaczającego „Bóg jest moją przysięgą” lub „Bóg jest moją doskonałością”, które dało początek imieniu Elżbieta.

• Izabela Święta Królowa - Elżbieta Aragońska.

• Izydor Oracz (ok. 1080 - ok. 1130) - Urodził się w Madrycie, lecz bieda zmusiła go do przeniesienia się na wieś, gdzie pracował jako robotnik rolny. Miewał wizje i towarzyszyły mu cudowne wydarzenia. Ożenił się z Marią Toribia de la Cabeza i wrócił do Madrytu. Opuścił miasto na krótko, kiedy chwilowo zdobyli je muzułmanie. Patron rolników, Madrytu i Saragossy. Wspomnienie 15 V.

• Izydor z Aleksandrii (ok. 450 - ok. 520) - Neoplatoński filozof chrześcijański. Urodził się w Aleksandrii, studiował w Atenach.

• Izydor z Sewilli (ok. 560 - ok. 636) - Brat Florentyny z Cartageny, Fulgencjusza z Éciji i Leandra z Sewilli. Biskup. Pochodził z Cartageny. Zasłynął wiedzą. Umarł w Sewilli. Patron Hiszpanii, w późniejszym czasie komputerów i informatyków. Wspomnienie 4 IV.

• Jacek Odrowąż (Hiacynt, 1183 - 1257) - Pochodził z Kamienia Pomorskiego (Pomorze). Dominikański misjonarz w Karyntii, na Morawach, w Czechach, Polsce, na Rusi i w Prusach. Założył klasztory w Breže (Friesech w Karyntii), w Pradze, Wrocławiu, Kamieniu Pomorskim i Krakowie. Wspomnienie 17 VIII.

• Jadwiga Królowa (Hedvigis, 1373/1374 - 1399) - Urodzona w Budzie, córka króla Węgier Ludwika Andegaweńskiego i królowa Polski. Pod naciskiem dworu zerwała zaręczyny z Maksymilianem Habsburgiem i poślubiła Władysława Jagiełłę, litewskiego księcia, który przyjął katolicyzm i został królem Polski. Jako władczyni popierała intelektualistów i instytucje kościelne. Słynęła też z dobroczynności. Umarła po porodzie. Wspomnienie 17 VII.

Niemieckie inię Hedwig to złożenie germańskich słów „hadu” i „wig”, które znaczą „walka”.

• Jadwiga Śląska (Hedwig von Andechs-Meran, między 1174 i 1180 - 1243) - Niemiecka księżniczka, żona wrocławskiego księcia Henryka i Brodatego i matka siedmiorga dzieci, w tym Henryka II Pobożnego. Słynęła z ascetycznego trybu życia i pobożności posuniętej do fanatyzmu. Po dziewiętnastu latach małżeństwa ślubowała celibat razem z mężem. Organizowała szpitale i wspierała finansowo instytucje kościelne, w 1209 r. założyła klasztor cystersek w Trzebnicy, gdzie zmarła i została pochowana. Patronka Śląska. Wspomnienie 16 X.

• Jakub Berthieu (1838 - 1896) - Francuski misjonarz katolicki działający na Reunion i Madagaskarze. Zabity w Ambiatibé. Wspomnienie 8 VI.

• Jakub Chastan (Jacques Honoré Chastan, 1803 - 1839) - Katolicki misjonarz z Francji, jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich. Na prośbę biskupa Wawrzyńca Imberta oddał się w ręce koreańskich władz i został ścięty.

• Jakub de Voragine (Jacopo da Varazze, zmarły w 1298 r.). Dominikanin, arcybiskup Genui (od 1288 r.), autor zbioru opowieści o świętych pod tytułem Złota Legenda. W 1816 r. ogłoszony błogosławionym.

• Jakub Đỗ Mai Năm (ok. 1781 - 1838) - Wietnamski katolicki ksiądz i męczennik ścięty razem z Antonim Nguyễn Đích i Michałem Nguyễn Huy Mỹ. Wspominany jako jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Jakub Hilary Barbal Cosan (1898 - 1937) - Hiszpański ksiądz i członek zakonu lasalianów. Aresztowany przez hiszpańskich komunistów i skazany na rozstrzelanie między innymi za nauczanie łaciny. Wspomnienie 9 X.

• Jakub Kisai (1533 - 1597) - Japończyk nawrócony na katolicyzm jako dorosły człowiek. Pod naciskiem tradycyjnego środowiska opuścił rodzinną Agamurę i przeniósł się do Osaki, gdzie zamieszkał z jezuitami. Po aresztowaniu przez władze japońskie został poddany torturom i przewieziony do Nagasaki. Tam zginął powieszony na krzyżu i dobity włócznią. Wspominany w gronie Męczenników z Nagasaki.

• Jakub Yan Guodong (1853 - 1900) - Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich. Urodził się w Jianhe w katolickiej rodzinie Mateusza Side i Marii Du. Pozostał w stanie bezżennym, żeby poświęcić się służbie Kościołowi. Pracował w kościelnej kuchni, podczas powstania bokserów odmówił opuszczenia biskupa Grzegorza Grassi. Został więc aresztowany i stracony w Taiyuan wraz z dwudziestoma pięcioma innymi katolikami. W następnym roku nowy gubernator prowincji zrehabilitował straconych i zarządził ich uroczysty pogrzeb.

• Jakub z Marchii (Giacomo della Marca, 1393 - 1476) - Franciszkanin, kaznodzieja, inkwizytor i legat papieski. Pochodził z Monteprandone w Italii. Zmarł w Neapolu. Wspomnienie 28 XI.

• Jakub Zhao Quanxin (ok. 1856 - 1900) - Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich. Stracony w Taiyuan w grupie dwudziestu sześciu katolików, wśród których znalazły się osoby tak różne jak biskupi Grzegorz Grassi, Franciszek Fogolla i Eliasz Facchini, zakonnice ze zgromadzenia Franciszkanek Misjonarek Maryi, uczniowie seminarium duchownego czy kucharz Jakub Yan Guodong.

• Jan Alcober (Juan Alcober Figuera, 1694 - 1748) - Hiszpański dominikanin. Misjonarz na Filipinach i w Chinach. Podczas prześladowań chrześcijan ukrywał się w domach chińskich katolików w Fuzhou, lecz został odkryty i stracony przez uduszenie. Wspomnienie 9 VII jako jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Jan Almond (1577 - 1612) - Katolik z Liverpoolu. W 1602 r. podjął się tajnej pracy misyjnej w Anglii pod fałszywymi nazwiskami Molineaux i Lathom. Trzykrotnie aresztowany, powieszony i poćwiartowany w Tyburn. Patron konwertytów. Wspomnienie 5 XII.

• Jan Berchmans (1599 - 1621) - Jezuita z miasta Diest we Flandrii. Patron młodzieży studiującej i wspólnot ministranckich. Wspomnienie 13 VIII.

• Jan Bonnard (Jean-Louis Bonnard, 1824 - 1852) - Misjonarz. Był piątym spośród sześciorga dzieci bardzo pobożnej francuskiej rodziny. W dzieciństwie postanowił zostać księdzem. Po nauce w Lyonie i Paryżu wyjechał na misję do Chin, potem do Tonkinu w Wietnamie. Aresztowany i ścięty pod zarzutem działalności przeciw Wietnamowi. Wspomnienie 24 XI w grupie Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Jan Bosco (Giovanni Melchiore Bosco, 1815 - 1888) - Włoski ksiądz z Piemontu. Jako dziecko słynął z opowieści i pokazów cyrkowych sztuczek. Potem był krawcem, wytwórcą likierów, szewcem i kelnerem. W roku 1834 zaczął naukę w seminarium duchownym, gdzie spotkał innego kleryka Alojzego Comollo. Umówił się z nim, że ten, kto pierwszy umrze przyjdzie do drugiego, żeby powiedzieć, czy jest zbawiony. Kiedy Alojzy umarł, Jan miał sen, w którym pojawił się Alojzy, żeby powiedzieć, że jest w Królestwie Niebieskim. W roku 1844 Bosco założył w Valdocco na przedmieściach Turynu swoje pierwsze oratorium czyli szkołę z internatem dla chłopców. W roku 1855 stworzył Towarzystwo Świętego Franciszka Salezego znane jako salezjanie. Jego celem było katolickie wychowanie młodzieży. W roku 1872 założył Zgromadzenie Córek Maryi Wspomożycielki Wiernych, które już dwa lata później wysłało pierwszą misję do Ameryki. Patron młodzieży, uczniów i studentów. Wspomnienie 31 I.

• Jan Boste (ok. 1544 - 1594) - Anglik z Westmorland, jeden z Męczenników z Durham oraz Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii. Początkowo był anglikaninem, lecz przyjął katolicyzm i studiował teologię katolicką we Francji w Douai i Reims. W roku 1581 wrócił do Anglii, żeby szerzyć katolicyzm. Skazany na powieszenie i poćwiartowanie w Dryburn pod Durham. Na szafot szedł, śpiewając Te Deum. Po odcięciu z szubienicy jeszcze żył i zwrócił się do kata ze słowami przebaczenia. Wspomnienie 24 VII.

• Jan Boży (Jan Cidade, 1495 - 1550) - Zakonnik. Jako ośmiolatek opuścił rodzinny dom w Montemor-o-Novo w Portugalii, żeby poznać świat, po kilku tygodniach trafił do domu w hiszpańskim miasteczku Oropesa. Nowy opiekun nazwał chłopca Juan de Deo, czyli Jan od Boga. Potem był żołnierzem, walczył we Francji i pod Wiedniem. W Grenadzie doznał duchowej przemiany pod wpływem kazania Jana z Ávili. Gwałtowność, z jaką podjął pokutę za grzechy spowodowała, że uznano go za chorego umysłowo i zamknięto w szpitalu dla obłąkanych. Po wyjściu na wolność założył mały ośrodek opieki nad chorymi (1539 r.), potem zaczątki zakonu szpitalnego zwanego bonifratrami. Patron między innymi drukarzy, szpitali, lekarzy, pielęgniarek i ludzi chorych. Wspomnienie 8 III.

• Jan Calabria (1873 - 1954) - Włoski ksiądz. Urodził się jako jedno z siedmiorga dzieci szewca i służącej. Od przedszkola był wychowywany przez duchownych. W roku 1898 założył Pobożne Stowarzyszenie Opieki nad Ubogimi Chorymi, w roku 1907 Dom dla Dobrych Chłopców, który stał się początkiem zgromadzenia znanego jako Ubodzy Słudzy Bożej Opatrzności. W roku 1910 Jan stworzył żeńską gałąź swojego zgromadzenia Ubogie Służebnice Bożej Opatrzności. Wspomnienie 4 XII.

• Jan Chen Xianheng (1820 - 1862) - Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Jan Ch’oe - Koreański katolik stracony w 1801 r. Jego majątek został skonfiskowany, lecz rodzina pozostała katolicka, czego dowodem był młodszy brat Piotr Ch’oe Ch’ang-hŭb.

• Jan Chrzciciel Chŏn Chang-un (1811 - 1866) - Jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Jan Chrzciciel Cỏn (ok. 1805 - 1840) - Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Jan Chrzciciel de la Salle (1651 - 1719) - Francuski ksiądz. Najstarszy z jedenaściorga dzieci. Opiekował się sierocińcem i szkołą prowadzoną przez Siostry od Dzieciątka Jezus znane jako terezjanki. Sam zaś założył szereg katolickich szkół. Patron katolickich nauczycieli. Wspomnienie 7 IV.

• Jan Chrzciciel Đinh Văn Thanh (ok. 1796 - 1840) - Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Jan Chrzciciel Luo Tingyin (1825 - 1861) - Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich. Pochodził z zamożnej rodziny z Qingyang koło Guiyang. Otrzymał dobre wykształcenie i w swoim mieście założył niewielką lecznicę. Po wysłuchaniu kazania pewnego katolika nauczającego na ulicy w Shitouzhai zainteresował się obcą wiarą, po pewnym czasie sam został katolikiem. Co więcej, nawrócił swoją rodzinę i służbę. W końcu porzucił praktykę medyczną, żeby zająć się rolnictwem i krzewieniem katolicyzmu. Został aresztowany razem z Józefem Zhang Wenlanem i Pawłem Cheng Changpinem pod zarzutem działania na szkodę Chin. Co prawda, zostali ułaskawieni przez władze cesarskie w Pekinie, ale miejscowy sędzia opóźnił opublikowanie aktu ułaskawienia, za to przyspieszył egzekucję więźniów. Razem z nimi ścięto jeszcze Martę Wang Luo Mande, która przynosiła uwięzionym jedzenie, potem przyłączyła się do idących na szafot.

• Jan Chrzciciel Nam Chong-sam (1812 - 1866) - Jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Jan Chrzciciel Wu Mantang (1883 - 1900) - Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Jan Chrzciciel Yi Kwang-nyŏl (1795 - 1839) - Brat Augustyna Yi Kwang-hŏn. Stracony w Seulu z Anną Kim Chang-gŭm i sześcioma innymi kobietami. Jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Jan Chrzciciel Zhao Mingxi (1844 - 1900) - Brat Piotra Zhao Mingzhen. Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Jan Chrzciciel Zhu Wurui (1883 - 1900) - Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Jan Cornay (Jean-Charles Cornay, 1809 - 1837) - Francuski misjonarz. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Jan Đạt - Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich zabity w 1798 r.

• Jan de Brébeuf (1593 - 1649) - Francuski misjonarz katolicki, jezuita pracujący wśród Huronów w Kanadzie. Schwytany przez Irokezów został poddany torturom i stracony wraz z siedmioma innymi duchownymi. Patron Kanady. Beatyfikowany w 1925 r. i kanonizowany pięć lat później jako jeden z Męczenników Kanadyjskich. Wspomnienie 26 IX i 19 X (w USA).

• Jan de Brito (1647 - 1693) - Portugalski jezuita i misjonarz, syn gubernatora Brazylii. Ścięty w Oriyur w Tamilnadzie na południu Indii. Patron Portugalii. Wspomnienie 4 II.

• Jan de Castillo (1596 - 1628) - Hiszpański jezuita i misjonarz. Poniósł męczeńską śmierć w Paragwaju. Wspomnienie 16 XI.

• Jan de Lalande - Francuski jezuita, od roku 1642 misjonarz w Kanadzie. Zabity przez Indian Mohawk, ponieważ ich szamani ogłosili, że jezuici sprowadzili śmiertelne choroby. Biali faktycznie zawlekli do Nowego Świata nieznane tam choroby, jak gruźlica, grypa i odra, które okazały się zabójcze dla nieodpornych Indian. Kanonizowany w roku 1930 przez papieża Piusa XI w grupie Męczenników Kanadyjskich. Patron Kanady. Wspomnienie 19 X, w Kanadzie 26 IX.

• Jan de Matha (1150 - 1213) - Duchowny z Prowansji. W roku 1193 razem z Feliksem z Valois założył Zakon Przenajświętszej Trójcy od Wykupu Niewolników czyli trynitarzy. Chodziło o uwalnianie chrześcijańskich jeńców z rąk muzułmanów podczas krucjat. Wspomnienie 17 XII.

• Jan (Giovanni) di Buonagiunta (XIII w.) - Współzałożyciel serwitów razem z Amadeuszem z Amidei.

• Jan Đoàn Trinh Hoan (ok. 1798 - 1861) - Wietnamski ksiądz pochodzący z pobożnej katolickiej rodziny. Po studiach we francuskim seminarium w Penang w Malezji pracował w wielu wietnamskich parafiach. Został aresztowany w domu swojego przyjaciela Mateusza Nguyễn Văn Ðắc w miejscowości Sáo Bún. Obu ścięto po pięciu miesiącach więzienia. Wspominani w gronie Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Jan Dufresse (1750 - 1815) - Francuski misjonarz. Potajemnie szerzył katolicyzm w Syczuanie. Podczas akcji chińskich władz przeciw chrześcijańskim misjonarzom Dufresse sam zgłosił się do Chińczyków, licząc się z rychłą męczeńską śmiercią. Jednak władze zdecydowały, że zostanie wydalony z Chin razem trzema innymi misjonarzami. Po trzech latach spędzonych w Makau Dufresse wrócił do Syczuanu w roku 1789 pod fałszywym nazwiskiem. Został biskupem. Ponownie aresztowany zginął ścięty. Jego głowa przez trzy dni wisiała nad bramą do miasta Chengdu. Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Jan Eudes (1601 - 1680) - Francuski ksiądz i misjonarz. W roku 1643 założył Kongregację Księży Świeckich z siedzibą w Caen. Celem kongregacji zwanej eudystami lub misjonarzami było szerzenie katolicyzmu wśród innych odłamów chrześcijaństwa i wśród niewierzących. Wspomnienie 19 VIII.

• Jan Fisher (1469 - 1535) - Angielski katolicki biskup. W renesansie jeden z największych umysłów na Wyspach Brytyjskich, teolog, znawca łaciny, greki i hebrajskiego. Nie zaakceptował reformy Kościoła angielskiego narzuconej przez Henryka VIII. Wskazywał, że rozwód króla z Katarzyną Aragońską jest sprzeczny z zasadami wiary, za co trafił do więzienia. W roku 1535 papież Paweł III mianował Fishera kardynałem Anglii w nadziei, że poprawi sytuację uwięzionego. Skutek był odwrotny. Kardynał został oskarżony o zdradę i po osądzeniu ścięty, jego głowę zatknięto na palu na Moście Londyńskim. Fisher został beatyfikowany w roku 1886 i kanonizowany w roku 1935. Wspomnienie 22 VI.

• Jan Franciszek Regis (1597 - 1640) - Francuski jezuita. Wspomnienie 31 XII.

• Jan Gabriel Perboyre (1802 - 1840) - Francuski ksiądz, członek Zgromadzenia Księży Misjonarzy Świętego Winemtego à Paolo. Miał siedmioro rodzeństwa, z których pięcioro zostało duchownymi. Od 1837 szerzył katolicyzm w chińskich prowincjach Henan i Hubei. Aresztowany i stracony za działalność antychińską. Wspomnienie 11 IX.

• Jan Grande (Juan Grande Román, 1546 - 1600) - Hiszpański bonifrater. Patron chorych i więźniów. Wspomnienie 3 VI.

• Jan Gwalbert (985 - 1073) - Pochodził z Florencji. Jako syn patrycjusza otrzymał dobre wykształcenie, ale prowadził życie pełne hulanek i przemocy. Któregoś dnia miał zabić mordercę swojego brata, lecz cofnął się pod wpływem błagania niedoszłej ofiara powołującej się na Chrystusa. Wtedy diametralnie zmienił tryb życia, podjął pokutę i wstąpił do benedyktynów, z którymi sadził las. Popadł jednak w konflikt z zakonnikami, ponieważ krytykował ich rozwiązłość, łamanie celibatu, chciwość i handel urzędami. W końcu porzucił benedyktynów i udał się do kamedułów w Camaldoli. Wreszcie w 1038 r. założył własny klasztor w Vallombrosa (Valle umbrosa) i zakon walombrozjanów oparty na regule benedyktyńskiej. Papież Wiktor II zatwierdził nowy zakon w 1055 r. Patron leśników i opiekunów parków. Wspomnienie 12 VII.

• Jan Houghton (1485 - 1535) - Angielski kartuz. Aresztowany za odmowę uznania drugiego małżeństwa Henryka VIII i zwolniony, podjął akcję przeciw kościelnym reformom króla i za to skazany na poćwiartowanie w Tyburn. Wspominany 4 V i w grupie Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii 25 X.

• Jan Ingram - Jeden z czterech Męczenników z Durham.

• Jan Józef od Krzyża (Carlo Gaetano Calosirto, 1654 - 1734) - Franciszkanin alkantaryn i asceta z południowej Italii. Wspomnienie 5 III.

• Jan Kanty (Jan z Kęt, 1390 - 1473) - Polski ksiądz, zwolennik koncyliaryzmu. Patron między innymi szkół, katolickich nauczycieli, uczniów i studentów. Wspomnienie 20 X.

• Jan Kapistran (Giovanni da Capestrano, 1386 - 1456) - Fanatyczny franciszkanin obserwant z Italii. Działał głównie w krajach niemieckich, w Chorwacji, na Węgrzech, na Śląsku, w Czechach i Polsce. Z wykształcenia był prawnikiem. Słynny kaznodzieja porywał tłumy i nakłaniał do ascezy. W 1453 r. w Krakowie założył klasztor bernardynów (franciszkanów obserwantów). W tym samym czasie powstał tam klasztor bernardynek, żeńskiego zakonu istniejącego tylko w Polsce. Kapistran był też sędzią inkwizycyjnym bezpośrednio odpowiedzialnym za śmierć co najmniej kilkudziesięciu osób. Na przykład na początku roku 1453 przebywał we Wrocławiu. Pod wpływem jego kazań wrocławscy mieszczanie spalili na Placu Solnym rzekomo grzeszne i zbytkowne przedmioty: lustra, maski karnawałowe i gry jak karty oraz szachy. Kapistran wywołał też wybuch nienawiści do Żydów, w rezultacie czego judaistów pobito i obrabowano. Inkwizycyjny sąd pod przewodnictwem Kapistrana skazał czternastu wrocławskich Żydów na poćwiartowanie żywcem, dwudziestu siedmiu na spalenie na stosie za rzekomą profanację hostii. Dwadzieścia osób przymusowo ochrzczono, żydowskie dzieci do siódmego roku życia odebrano rodzicom, ochrzczono i oddano na wychowanie chrześcijanom, wszystkich pozostałych judaistów wypędzono z miasta. W roku 1454 Kapistran ruszył na czele armii przeciwko Turkom na Bałkanach. Podczas tej ekspedycji umarł na zarazę. Kanonizowany w 1724 r. Patron prawników. Wspomnienie 28 III, od roku 1969 przeniesione na 23 X.

• Jan Kemble (1599 - 1679) - Walijski ksiądz. Wezwany na egzekucję zażądał czasu, aby mógł dokończyć celebrowanie mszy, wypalić fajkę i wypić whisky. Został powieszony. Wspominany w grupie Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii.

• Jan Lenartz (1504 - 1572) - Znany też jako Jan z Osterwijk. Ksiądz skazany na śmierć przez kalwinistów walczących o uwolnienie Holandii spod władzy katolickich Habsburgów. Powieszony wraz z innymi katolikami w Brielle. Wspomnienie 9 VII.

• Jan Macias (Juan Massias, 1585 - 1645) - Peruwiański dominikanin urodzony w Estremadurze w Hiszpanii. Po wyjeździe do Peru był rzeźnikiem i kupcem, lecz w końcu rozdał swój majątek i wstąpił do dominikanów w Limie. Zasłynął jako opiekun ubogich, Wspomnienie 16 IX.

• Jan Maria Vianney (1786 - 1859) - Francuski ksiądz. Zaczął naukę potajemnie w czasach panowania antyklerykalnej ideologii po Rewolucji Francuskiej, co nie sprzyjało dobremu wykształceniu duchownego. Na dodatek brakowało mu zdolności intelektualnych, więc z najwyższym trudem przebrnął przez seminarium duchowne, potem był bardzo słabym kaznodzieją. Słynął za to z ascetycznego trybu życia, postów, umartwień ciała i adorowania świętych wizerunków. Niektórzy twierdzili, że nawiedzają go demony. Wspomnienie 8 i 9 VIII, w roku 1969 przeniesione na 4 VIII.

• Jan Maro - Pustelnik, asceta i mnich uznawany za cudotwórcę i uzdrowiciela. Od roku 687 maronicki biskup Botrys w Libanie. Za jego czasów Kościół maronicki stracił kontakt z ortodoksami i katolikami, ponieważ Arabowie opanowali Syrię. Maronici nieufnie odnieśli się do antymonofizyckich i antymonoteleckich ustaleń soborów, co ortodoksi odczytali jako herezję. W 1181 r. maronici uznali zwierzchnictwo papieża Kościoła katolickiego.

• Jan Nepomucen (ok. 1350 - 1393) - Ksiądz urodzony w Pomuku (późniejszy Nepomuk) w Czechach. Podczas zatargu króla Wacława IV i arcybiskupa Jana z Jenštejna popadł w niełaskę króla. Według tradycji nie chciał zdradzić tajemnicy spowiedzi królowej. Uwięziony i poddany torturom został zrzucony z mostu do Wełtawy w Pradze. o utopionym księdzu niemal zapomniano aż do czasu kontrreformacji, kiedy jezuici potrzebowali przykładu wierności katolicyzmowi. Jan został kanonizowany w 1719 r. Patron jezuitów, Pragi, spowiedników, tonących, mostów i przepraw przez wodę. Wspomnienie 21 V.

• Jan Nepomucen Neumann (1811 - 1860) - Czeski ksiądz. Katolicki biskup Filadelfii w USA. Wspomnienie 5 I.

• Jan od Krzyża (Juan de Yepes y Alvarez, 1542 - 1591) - Hiszpański ksiądz, mistyk i wielki działacz kontrreformacji. Razem z Teresą z Ávili uznawany za założyciela żebraczego zakonu karmelitów bosych w Duruello w 1568 r. Patron mistyków i kontemplacji. Wspomnienie 14 i 15 XII.

• Jan Ogilvie (1579 - 1615) - Szkocki ksiądz katolicki. Stracony podczas prześladowań katolików. Wspomnienie 10 III.

• Jan Ögmudsson (1052 - 1121) - Islandzki ksiądz. Od 1106 r. biskup osady Hólar na północy wyspy. Zwalczał stare tradycje, zwłaszcza literackie, i zmienił nazwy dni tygodnia, ponieważ starsze odnosiły się do germańskich bogów. Wspomnienie 23 IV.

• Jan Pak Hu-jae (1798/1799 - 1839) - Syn Wawrzyńca Pak. Stracony w Seulu. Jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Jan Paweł II (Karol J. Wojtyła, 1920 - 2005) - Polski biskup z Krakowa. Znany z konserwatyzmu miał fundamentalistyczną wizję Kościoła jako instytucji przenikającej struktury państwa i kontrolującej całe społeczeństwo na wzór średniowiecza. W 1979 r. został wybrany papieżem. Wyciszał afery związane z klerem, zwłaszcza finansowe i seksualne. Setki przypadków molestowania przez książy i pedofilii duchownych wyszło na jaw dopiero po jego śmierci. Ostro krytykował Związek Sowiecki. Przeżył zamach na swoje życie w 1981 r. Beatyfikowany w roku 2011 i kanonizowany trzy lata później. Wspomnienie 22 X.

• Jan Piotr Caraffa (Giovanni Pietro Caraffa, 1476 - 1559) - Potomek szlacheckiego rodu z Neapolu i biskup Chieti. W ramach walki z reformacją zrezygnował z urzędu biskupiego. Współpracując z Kajetanem z Thieny zorganizował zakon teatynów i został jego pierwszym generałem. W latach 1555-1559 był papieżem jako Paweł IV.

• Jan Sarkander (Johann Fleischmann, 1576 - 1620) - Ksiądz. Urodził się w Skoczowie w okolicach Cieszyna, Uczył się na Morawach, w Pradze i w Niemczech. Przez protestantów oskarżony o spiskowanie z polskimi katolikami, umarł po torturach w więzieniu w Ołomuńcu. Patron spowiedzi. Wspomnienie 30 V.

• Jan Sōan de Goto - Japoński jezuita. Jeden z Męczenników z Nagasaki.

• Jan Speed - Jeden z czterech Męczenników z Durham.

• Jan Wall (1620 - 1679) - Angielski ksiądz i franciszkanin wykształcony w Doual we Francji. Działał potajemnie w ojczystej Anglii pod fałszywym nazwiskiem Francis Webb. Aresztowany i powieszony. Wspomnienie 12 VII w gronie Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii oraz 22 VIII (dzień jego śmierci).

• Jan Wang Kuixin (1875 - 1900) - Chiński katolik podczas powstania bokserów zdemaskowany w gospodzie jako chrześcijanin razem ze swoim kuzynem Józefem Wang Kuiju. Jan zdołał uciec, lecz schwytano go niedługo potem i odesłano do miejscowej prefektury. Prefekt jako człowiek dobry i rozumny chciał pomóc uwięzionemu, namawiając go do formalnego wyrzeczenia się obcej wiary, żeby mógł ocalić życie. Jan jednak odmówił i prefekt niechętnie musiał go wydać w ręce powstańców. Jan Wang Kuixin jest wspominany 9 VII jako jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Jan Wang Rui (1885 - 1900) - Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Jan Wu Wenyin (1850 - 1900) - Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Jan Yi Mun-u (1810 - 1840) - Koreański katolik. Aresztowany za współpracę z misjonarzami z Europy, w tym z Piotrem Maubant, i ścięty w Tangkogae koło Seulu razem z Pawłem Hong Yŏng-ju i Barbarą Ch’oe Yŏng-i. Wspomnienie 20 IX w grupie Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Jan z Ávili (Juan de Ávila, 1500 - 1569) - Hiszpański ksiądz pochodzący z ochrzczonej żydowskiej rodziny. Znany asceta i mistyk, świetny kaznodzieja. Przyjaciel Ignacego Loyoli. Wspomnienie 10 V.

• Jan z Bridlington (John Thwing lub Twenge, 1319 - 1379) - Angielski duchowny pochodzący z Thwing. Studiował w Oksfordzie. Członek i opat Zakonu Kanoników Regularnych Świętego Augustyna w Bridlington. Tradycja głosi, że dokonywał cudów, na przykład zamienił wodę w wino. Wspomnienie 10 X.

• Jan z Dukli (ok. 1414 - 1484) - Polski bernardyn działający w Krakowie, Krośnie, Lwowie i Poznaniu. Wspomnienie 3 X.

• Jan z Kolonii - Jako katolicki ksiądz został zabity w Brielle w roku 1572 przez kalwinistów walczących o uwolnienie Holandii spod władzy katolickich Habsburgów. Wspomnienie 9 VII.

• Jan z Osterwijk - Jan Lenartz.

• Jan z Syrakuz - Benedyktyn i biskup Syrakuz na Sycylii w latach 595 - 609. Wspomnienie 23 X.

• Jan z Wenecji - Jeden z Pięciu Braci Męczenników.

• Jan Zhang Huan (1882 - 1900) - Tercjarz franciszkański. Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Jan Zhang Tianshen (1805 - 1862) - Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Jan XXIII (Angelo G. Roncalli, 1881 - 1963) - Włoch. Jako rzymski papież (od 1958 r.) zwołał Sobór watykański II i przyczynił się do reform Kościoła katolickiego. Beatyfikowany w roku 2000, kanonizowany w roku 2014. Wspomnienie 3 VI i 11 XI.

• January Sánchez Delgadillo (Jenaro Sánchez Delgadillo, 1886 - 1927) - Ksiądz działający w meksykańskiej diecezji Guadalajara. Powieszony przez meksykańskich rewolucjonistów. Wspomnienie 17 I.

• Jerzy Swallowel - Jeden z czterech Męczenników z Durham.

• Jesús Malverde (według niektórych Jesús Juárez Mazo) - Legendarny bohater ludowy Meksykanów, bandyta pomagający biednym powieszony podobno w 1909 r. Przez lud uznawany za patrona handlarzy i przemytników narkotyków, chociaż jego kultu nie zaakceptował żaden kościół.

• Jezus Méndez Montoya (1880 - 1928) - Ksiądz z archidiecezji Morelia zabity przez meksykańskich rewolucjonistów. Wspomnienie 5 II.

• Joachim Hao Kaizhi (1782 - 1839) - Katechista, jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Joachima De Vedruna (Joaquina Vedruna de Mas, 1783 - 1854) - Hiszpańska zakonnica, założycielka Karmelitanek Miłosierdzia (1826 r.). Zmarła na cholerę. Wspomnienie 28 VIII.

Żeńska wersja imienia Joachim.

• Joanna Antyda Thouret (1765 - 1826) - Francuska zakonnica. Podczas Rewolucji Francuskiej uciekła z klasztoru, w 1796 r. wyjechała do Szwajcarii, gdzie wstąpiła do Sióstr Odosobnienia. Kilka lat później wróciła do Francji i założyła zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia. Wspomnienie 24 IV.

• Joanna Beretta Molla (1922 - 1962) - Włoska lekarka i działaczka Akcji Katolickiej. Przy czwartej ciąży rozwinął się u niej nowotwór macicy, co oznaczało, że poród skończy się prawdopodobnie jej śmiercią. Tak też się stało, a Kościół katolicki ogłosił ją świętą. Wspomnienie 28 IV.

• Joanna d'Arc (ok. 1412 - 1431) - Znana też pod imieniem Dziewicy Orleańskiej lub jako La Pucelle de France (Dziewica z Francji). Francuska wizjonerka słysząca głosy z zaświatów. Mając trzynaście lat ślubowała celibat. Kilka lat później dziewczyna przekonała Karola VII, że Bóg wyznaczył jej rolę przywódczyni kampanii przeciw Anglikom zajmującym Francję. Władca obdarzył ją oficjalnym tytułem Jehanne du Lys. Joannie udało się zdobyć Orlean, pokonać Anglików i doprowadzić do koronacji Karola VII. Została potem schwytana przez Burgundczyków i odsprzedana Anglikom. Francuski król Karol VII odmówił jednak zapłacenia okupu za jej życie, ponieważ chciał się pozbyć Joanny, która próbowała nim kierować. Lojalni wobec Anglii francuscy inkwizytorzy oskarżyli Joannę o czarownictwo (najcięższym zarzutem był fakt, że nosiła męskie ubrania). Tradycja głosi, że spalono ją na stosie w Rouen. Niedługo później papież Kalikst III uznał, że wyrok był bezpodstawny. Z drugiej strony krążyły fantastyczne opowieści o ucieczce Joanny z więzienia i pojawiały się oszustki udające cudownie ocaloną bohaterkę. Pięć lat po śmierci Joanny kobieta o imieniu Claude zaczęła działać w okolicach miasta Metz. Przedstawiała się jako Jeanne La Pucelle. Podobno rozpoznało ją wielu ludzi, w tym bracia Joanny. Ponieważ angażowała się w działalność polityczną i dokonywała rzekomo cudów, zwróciła uwagę inkwizycji w Kolonii. Uciekła więc do Arlon we Francji, w 1436 r. poślubiła miejscowego arystokratę Roberta des Armoises. Do końca życia (umarła w 1449 r.) używała tytułów Jeanne (Jehanne) du Lys i La Pucelle de France. Kościół katolicki przeprowadził beatyfikację Joanny d’Arc w 1909 r. i kanonizację w 1920 r. W 1909 r. władze kościelne usunęły piętnastowieczne epitafium Claude w kościele w Arlon, ponieważ głosiło ono, że zmarła była Joanną d’Arc. Joanna jest patronką Francji, męczenników, jeńców, żołnierzy, patriotów i ludzi wyśmiewanych za pobożność. Wspomnienie 30 V.

• Joanna de Lestonnac (1556 - 1640) - Francuzka pochodząca rodziny kalwińsko-katolickiej, lecz pod wpływem jezuitów wybrała katolicyzm. Po śmierci męża próbowała wstąpić do trapistek, ale słabe zdrowie uniemożliwiło jej praktykowanie surowej ascezy typowej dla tego zgromadzenia. Doznała jednak widzenia, w którym Matka Boska nakazała jej zająć się zaniedbanymi dziewczętami w miastach. W rezultacie Joanna założyła Zgromadzenie Sióstr Naszej Pani zatwierdzone przez papieża Pawła V w 1607 r. Wspomnienie 15 V.

• Joanna de Valois (1464 - 1505) - Córka króla Francji Ludwika XI, hrabina Orleanu i Królowa Francji (w 1498 r.) pozbawiona tronu przez Ludwika XII. W 1502 r. założyła zakon klauzurowy Sióstr od Zwiastowania czyli anuncjatek. Wspomnienie 4 II.

• Joanna Delanoue (1666 - 1736) - Francuska zakonnica. Po śmierci rodziców odziedziczony majątek przeznaczyła na pomaganie biednym i bezdomnym. Założyła Zgromadzenie Świętej Anny od Opatrzności Bożej Służek Ubogich. Wspomnienie 17 VIII.

• Joanna Elżbieta Bichier des Ages (1773 - 1838) - Francuska mniszka. W roku 1807 razem z Andrzejem Hubertem Fournet założyła zgromadzenie Cór Krzyża (Filles de la Croix). Wspomnienie 28 VIII.

• Joanna Franciszka de Chantal (1572 - 1641) - Francuska arystokratka urodzona w Dijon, żona barona de Chantal i matka sześciorga dzieci. W roku 1604 spotkała Franciszka Salezego i zaczęła z nim współpracować. Razem założyli zakon wizytek. Wspomnienie 12 VIII.

• Joanna Maria de Maille (1331 - 1414) - Pochodziła z francuskiego rodu rycerskiego. Była franciszkańską tercjarką. Męża nakłoniła do złożenia ślubów dozgonnej „czystości” czyli rezygnacji z seksu. Po śmierci męża została pustelniczką i ascetką, praktykowała ciągłą pokutę, na głowie nosiła cierniową koronę. Wspomnienie 28 III.

• Joanna z Balneo - Kamedułka z Italii. Zmarła w 1105 r. Wspomnienie 16 I.

• Jobst - Jodok.

• Jodok (VII w.) - Znany pod wieloma imionami, na przykład: Just, Josse, Jobst czy Yuzek. Według legendy był synem króla Bretanii, lecz wybrał życie eremity. Został pochowany w swojej pustelni w Runiac. W IX w. relikwie świętego przeniesiono do angielskiego opactwa Hyde koło Winchesteru. W 977 r. zwrócono je do Runiac, które pod nową nazwą Saint-Josse stało się celem pielgrzymek. Wspomnienie 13 XII (głównie w Niderlandach, Alzacji, Niemczech i Skandynawii).

Celtyckie imię interpretowane jako „wojownik”.

• Josemaría Escrivá de Balaguer (1902 - 1975) - Pochodził z rodziny hiszpańskiego przedsiębiorcy. Po studiach przyjął święcenia kapłańskie w 1925 r. Trzy lata później założył organizację Opus Dei czyli Dzieło Boże. Jej celem była odbudowa katolickiego społeczeństwa, szerzenie tradycyjnych wartości chrześcijańskich, aktywne zwalczanie poglądów, idei i odkryć sprzecznych z katolicyzmem oraz ochrona kleru katolickiego przed krytyką. W czasie hiszpańskiej rewolucji musiał się ukrywać, ale po zwycięstwie faszystów Opus Dei znalazło oparcie w generale Franco, który nadał Josemarii szlachecki tytuł. Po II wojnie światowej ośrodki Opus Dei powstawały na całym świecie w mniej lub bardziej jawny sposób. Swoistym podsumowaniem była kanonizacja Josemarii przez papieża Jana Pawła II w 2002 r. Wspomnienie 26 VI.

Josemaría - połączenie hiszpańskiej wersji imion „Józef” i „Maria”.

• Josse - Jodok.

• Jozafat Kuncewicz (Jan Kunczyc, ok. 1580 - 1623) - Jeden z najbardziej kontrowersyjnych świętych. Urodził się we Włodzimierzu Wołyńskim w rodzinie prawosławnej, ale zaakceptował unię z roku 1596, polegającą na podporządkowaniu prawosławnych rzymskiemu papiestwu przy zachowaniu prawosławnej liturgii. W roku 1604 wstąpił do klasztoru bazylianów w Wilnie. W roku 1618 został unickim biskupem Witebska. Brutalnie zajmował prawosławne świątynie, aresztował niechętnych unii, opór łamał zbrojnie. Na przykład w roku 1619 Mohylew zamknął bramy przed Kuncewiczem, co jednak nie zatrzymało bezwzględnego biskupa. Za pomocą wojska, terroru, aresztowań i wypędzeń w ciągu kilkunastu miesięcy Kuncewicz przejął większość prawosławnych obiektów na terenie swojej diecezji. Wiele z nich zamknięto, ponieważ miejscowa ludność nie chciała do nich chodzić po przejęciu przez unitów i brakowało unickich duchownych. W roku 1621 wybuchł bunt we wszystkich znaczących miastach, który polskie wojsko złamało siłą. Powszechnie znienawidzony przeżył kilka zamachów, zanim w końcu zginął zaatakowany przez tłum mieszczan w Witebsku. Pochowano go w Połocku, lecz w 1653 r. trumnę wywieziono w obawie przed wojskami Moskwy. Odtąd wielokrotnie przenoszono ją z miejsca na miejsce, żeby uniknąć zniszczenia przez prawosławnych. Wróciła do Połocka trzynaście lat później, ale po wkroczeniu rosyjskich wojsk w 1705 r. znów ją zabrano do Białej Podlaskiej, w 1864 r. gubernator S. Gromieka kazał ją zagrzebać w podziemiach skasowanego klasztoru bazylianów. Odnaleziono ją w roku 1916 i zabrano do Wiednia, a potem do bazyliki św. Piotra w Rzymie.

Papież Urban VIII beatyfikował Kuncewicza już w 1642 r. Kanonizacja nastąpiła w roku 1867. Został uznany za katolickiego patrona Rusi. Jak na ironię papież Jan Paweł II nazwał Kuncewicza apostołem pojednania. Wspomnienie 12 XI.

• Józef Benedykt Cottolengo (1786 - 1842) - Katolicki ksiądz z Italii. Jeden z dwanaściorga dzieci Józefa A. i Benedetty Chiariotti (sześcioro zmarło w dzieciństwietrzech synów zostało kapłanami). W Turynie założył dom-izolatkę dla chorych na gruźlicę czy cholerę, których nie przyjmowały szpitale z obawy przed rozprzestrzenieniem zarazy. Zmarł na tyfus. Patron ludzi cierpiących na choroby zakaźne. Wspomnienie 30 IV.

• Józef Bich - Ścięty razem z Wincentym Phạm Hiếu Liêm.

• Józef Cho Yun-ho (1848 - 1866) - Syn Piotra Cho Hwa-sŏ. Mimo namów ojca nie uciekł przed prześladowaniami i sam oddał się w ręce władz. Jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Józef Đặng Đình Viên (ok. 1787 - 1838) - Wietnamski ksiądz, tercjarz dominikański współpracujący z misjonarzami z Europy. Wydany władzom na podstawie doniesienia swojego brata i bratanka. Po torturach został ścięty. Wspomnienie 24 XI.

• Józef Fernández (José Fernández de Ventosa, 1775 - 1838) - Hiszpański dominikanin. misjonarz w Wietnamie. Stracony z Piotrem Nguyễnem Bá Tuầnen w Nam Đinh. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich 24 XI.

• Józef Freinademetz (1852 - 1908) - Włoski ksiądz i werbista. Pochodził z chłopskiej rodziny, lecz dzięki swoim zdolnościom i pomocy miejscowego proboszcza mógł wstąpić do seminarium duchownego. Od 1879 r. był misjonarzem w Chinach. Umarł na tyfus w 1908 r. Patron misjonarzy. Wspomnienie 29 I.

• Józef Han Wŏn-sŏ (1836 - 1866) - Nauczyciel religii. Ścięty. Wspominany w gronie Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Józef Izabel Flores Varela (1866 - 1927) - Meksykański ksiądz. Kiedy nie wykonał rządowego nakazu przeniesienia się księży do miast, został aresztowany. Poderżnięto mu gardło maczetą. Wraz z nim zastrzelono żołnierza, który odmówił udziału w egzekucji. Wspomnienie 21 IV.

• Józef Kalasanty (José de Calasanz, 1556/1557 - 1648) - Hiszpański duchowny. Pochodził ze szlacheckiej rodziny osiadłej w Aragonii. Wykształcony w szkole trynitarzy studiował prawo i filozofię w Leridziepotem w Walencji. Od 1592 r. mieszkał w Rzymie, pięć lat później na Zatybrzu zorganizował szkołę publiczną dostępną również dla biedoty. W roku 1617 założył nowe zgromadzenie kleryckie pod nazwą Zgromadzenie Zakonne dla Ubogich Matki Bożej od Szkół Pobożnych powszechnie znany jako pijarzy. Szkoły pijarów pojawiły się wkrótce w różnych częściach Italii i Europy. Zgromadzenie zamknięto w roku 1646 po wizytacji z Watykanu. Odnowiono je w 1675 r. osiem lat po śmierci Kalasantego. Patron katolickich szkół podstawowych. Wspomnienie 25 VIII.

• Józef Manyanet i Vives (1833 - 1901) - Kataloński ksiądz. Założył zgromadzenia Synów Świętej Rodziny Jezusa. Maryi i Józefa (1864 r.) oraz Sióstr Misjonarek Świętej Rodziny z Nazaretu (1874). Wspomnienie 17 XII.

• Józef Maria de Yermo y Parres (1851 - 1904) - Meksykański ksiądz, organizator przytułków i szpitali dla biednych. W roku 1885 założył zakonne zgromadzenie Służebnic Najświętszego Serca Jezusa i Ubogich. Pod koniec życia prowadził akcję misyjną w indiańskim plemieniu Tarahumara. Wspomnienie 20 IX.

• Józef María Díaz Sanjurjo (1818 - 1858) - Hiszpański dominikanin. Od 1845 r. misjonarz w Wietnamie. Autor gramatyki języka łacińskiego napisanej po wietnamsku. Został ścięty, jego głowę wrzuconą do rzeki wyłowił miejscowy chrześcijanin; jako relikwia trafiła do Hiszpanii. Wspominana wśród Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Józef Maria Tomasi (1649 - 1713) - Syn księcia Lampedusy (wyspa między Maltą i Tunezją). Jego matka oraz cztery siostry zostały benedyktynkami. On sam po studiach w Palermo został teatynem i księdzemod 1712 r. kardynałem. Umarł w opinii świętości. Wspomnienie 1 I.

• Józef Moscati (Giuseppe Moscati, 1880 - 1927) - Włoski lekarz i uczony znany z pobożności oraz dobroczynności. Umarł w Neapolu. Wspomnienie 16 XI.

• Józef Mukasa (1860 - 1885) - Dworzanin Mwangi II, króla Bugandy. Podczas prześladowania chrześcijan przez bugandyjskie władze bezskutecznie próbował ocalić anglikańskiego biskupa Jamesa Hanningtona. Co ciekawe, Mukasa został skazany na śmierć nie za działalność misjonarską, lecz za otwartą krytykę homoseksualizmu króla.

• Józef Nguyễn Đình Nghi (ok. 1793 - 1840) - Wietnamski ksiądz. Ścięty. Jest jednym ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Józef Nguyễn Đình Uyển (ok. 1775 - 1838) - Tercjarz dominikański, współpracownik biskupa Dominika Henaresa. Zmarł w więzieniu w wyniku tortur. Zaliczony do Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Józef Panjikaran (Mar Joseph C. Panjikaran, 1888 – 1940) - Katolicki ksiądz Kościoła malabarskiego, teolog, historyk i publicysta. Założył szpital w Dharmagiri i kongregację Sióstr od Świętego Józefa (Siostry Dharmagiri) zajmujących się chorymi. Wspomnienie 4 XI.

• Józef Pignatelli (1737 - 1811) - Hiszpański ksiądz z Saragossy. Po śmierci matki rodzina przeprowadziła się do Neapolu (1741 r.), pięć lat później, po śmierci ojca, Józef wrócił do Saragossy. Mając szesnaście lat wstąpił do jezuitów razem z młodszym bratem Mikołajem. Po likwidacji zakonu w Hiszpanii w roku 1767 przeniósł się do Parmy. Jezuici byli kolejno usuwani z Portugalii, Francjipotem ze wszystkich krajów Europy. Wreszcie pod naciskiem rządów papież Klemens XIV oficjalnie zlikwidował zakon uznawany powszechnie za organizację wtrącającą się do polityki. Jezuici mogli działać jeszcze tylko w Prusach i Rosji, które nie uznały papieskiego dekretu. Pignatelli został wysłany do Bolonii jako ksiądz, lecz utrzymywał kontakt z byłymi jezuitami. Wreszcie w roku 1755 papież Pius VI zezwolił na połączenie byłych zakonników z jezuitami z Rosji, w roku 1799 zgodził się na otwarcie nowicjatu w Colorno. Na czele nowicjatu stanął Józef Pignatelli. Rok później papież postanowił odtworzyć jezuitów, w roku 1801 król Sardynii Karol Emanuel IV jako pierwszy monarcha ponownie zatwierdził działalność jezuitów na terytorium królestwa. Od roku 1803 Pignatelli był przełożonym jezuitów na Białorusi, skąd starał się wpływać na bieg wydarzeń w Italii, w końcu pojechał do Rzymu, żeby przyspieszyć odbudowę zakonu. Zmarł na gruźlicę. Jezuici zaś zostali oficjalnie odnowieni trzy lata później (1814 r.). Wspomnienie 15 lub 28 XI.

• Józef Sampedro (1821 - 1858) - Hiszpański dominikanin, biskup w Wietnamie. Aresztowany i stracony. Wspominany w gronie Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Józef Tuân - Stracony w 1861 r. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Józef Túc (ok. 1843 - 1862) - Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Józef Vithayathil, (Mar Joseph Vithayathil, 1865 - 1964) - Biskup i duchowy mistrz Marii Teresy Chiramel Mankidiyan. Pomógł jej założyć Kongregację Świętej Rodziny.

• Józef Wang Kuiju (1863 - 1900) - Chiński katolik razem z kuzynem Janem Wang Kuixinem zdemaskowany podczas powstania bokserów. Zginął zabity w gospodzie, gdzie ich odkryto. Wspominany 9 VII w grupie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Józef Wang Yumei (1832 - 1900) - Przywódca katolików w jednej ze wsi powiatu Wei w prowincji Hebei. Zabity podczas powstania bokserów. Jego współwyznawcy zostali zamknięci do następnego dnia, żeby mogli zdecydować się na powrót do religii przodków. Ostatecznie jedna osoba porzuciła katolicyzm, pozostali Andrzej Wang Tianqing, Łucja Wang Wang i Anna Wang zginęli. Wspominany w Gronie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Józef Yuan Zaide (1766 - 1817) - Chiński ksiądz. Pochodził z katolickiej rodziny. Pracował w Syczuanie jako duchowny i misjonarz. Pewnego razu zbyt surowo potraktował pewną kobietę, która zdradziła swojego męża. Obrażona doniosła władzom, że Józef jedzie jako misjonarz do Hezhou. Został schwytany i poddany torturom, by wyrzekł się wiary. Skazany na uduszenie. Wspomnienie 24 VI i 9 VII (w grupie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich).

• Józef z Cupertino (Józef Maria Desa, 1603 - 1663) - Franciszkanin z Italii zwany bratem osłem ze względu na niską inteligencję. Nie przyjęto go do franciszkanów, potem usunięto z zakonu kapucynów ze względu na głupotę i powtarzające się stany kataleptycznego nieruchomienia lub „zachwyceń”, podczas których nie panował nad swoim ciałem. Został w końcu franciszkaninem, w roku 1628 księdzem. Na każdym kroku starał się uprzykrzyć sobie życie, często pościł, nie jadł mięsa, do jarzyn dodawał gorczycę, żeby były niesmaczne, ubierał się w drapiącą włosienicę. Podczas modlitwy i mszy wpadał w mistyczny trans i według relacji świadków lewitował. Uznany za patrona studentów i podróżujących samolotamitakże kosmonautów. Wspomnienie 19 IX.

• Józef z Leonessy (Eufrazjusz Desideri, 1556 - 1612) - Kapucyn z Italii. Jako misjonarz uciekł z Turcji zagrożony śmiercią. Potem pracował w Umbrii, gdzie zasłynął jako cudotwórca i jasnowidz. Podobno przepowiedział dzień swojej śmierci. Wspomnienie 4 II.

• Józef Zhang Dapeng (1754 - 1815) - Pochodził z Duyun. Zajmował się handlem jedwabiem. Szukając odpowiedniej dla siebie wiary przyjął początkowo taoizm, potem zainteresował się katolicyzmem. Dopiero jednak, gdy zerwał długoletni niezalegalizowany związek z pewną kobietą, przyjął chrzest, w swoim domu założył szkółkę religijną. Podczas prześladowań chrześcijan jego syn trafił do więzienia, gdzie zmarł po dwóch latach. W roku 1814 uwięziono też Józefa na podstawie donosu szwagra, który widział w chrześcijaństwie wrogą ideologię zagrażającą Chinom. Józef odmówił porzucenia obcej wiary i został skazany na uduszenie. Wspominany jako jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Józef Zhang Wenlan (1831 - 1861) - Ścięty razem z Janem Chrzcicielem Luo Tingyinem jako jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Józefina Bakhita (1868 - 1947) - Niewolnica z Darfuru (Sudan) porwana przez Arabów i kupiona przez włoskiego konsula Callisto Legnaniego. We Włoszech była służącą. Pod kierunkiem sióstr kanosjanek nauczyła się zasad katolicyzmu i przyjęła chrzest w 1890 r., kilka lat później wstąpiła do tego zakonu. Do końca życia pracowała dla sióstr chwalona za pokorę i posłuszeństwo. Patronka chrześcijan w Sudanie. Wspomnienie 8 II.

Żeńska forma imienia Józef.

• Julia Billiart (Marie-Rose-Julie Billiart, 1751 - 1816) - Pochodziła z chłopskiej rodziny w północnej Francji. W 1782 r. uległa częściowemu paraliżowi. W 1803 r. założyła w Amiens instytut dla dziewcząt, który z czasem przekształcił się w zgromadzenie Sióstr Najświętszej Maryi Panny z Namur. Legenda głosi, że rok później podczas modlitwy doznała nagłego uleczenia z paraliżu, co uznano za cud. Po zatargu z miejscowym biskupem przeniosła swoje zgromadzenie do Namur. Patronka chorych. Wspomnienie 8 IV.

• Julia Kim (1784 - 1839) - Dziewica. Jedna ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Julia Salzano (Giulia Salzano, 1846 - 1929) - Sierota wychowana przez zakonnice. Włoska katechetka i zakonnica. Założyła zgromadzenie Sióstr Katechetek od Najświętszego Serca Jezusa (1905 r.). Wspomnienie 17 V.

• Julia z Korsyki - Męczennica pochodząca z Kartaginy, zabita na północy Korsyki w roku 440 lub 618. Wspomnienie 22 V (katolicy), 29 VII (ortodoksi).

• Julian Alfred Fernández Zapico (1902 - 1934) - Hiszpański zakonnik lasalianin. Rozstrzelany w Turón przez oddział rewolucjonistów. Wspomnienie 9 X.

• Julian Szpitalnik - Według średniowiecznej legendy był flamandzkim kupcem. Któregoś razu wrócił do domu z polowania i w swoim łóżku zastał śpiącą parę. Uznał, że to jego żona z kochankiem i zabił ich mieczem. Kiedy jednak odsunął kołdrę, odkrył zwłoki swoich rodziców, którzy niespodziewanie przyjechali z wizytą. Resztę życia poświęcił na pokutę i pomoc nieszczęśliwym. Z czasem został przewoźnikiem przez rzekę w Potenzy na południu Italii. Pochowano go rzekomo w Maceracie. Patron miasta Macerata, przewoźników, wioślarzy, karczmarzy, hotelarzy, podróżujących, zwłaszcza pielgrzymów, myśliwych, cyrkowców, rycerzy i zabójców. Wspomnienie 9 I oraz 29 I i 31 VIII.

• Julian z Norwich (ok. 1342 - ok. 1416) - Angielski mistyk i pisarz. Wspomnienie 8 i 13 V.

• Julian z Toledo (ok. 620 - 690) - Urodził się w rodzinie chrześcijańskiej o żydowskich korzeniach. Był uczniem Eugeniusza II, późniejszego świętego. Biskup Toledo od roku 680. Patron Toledo. Wspomnienie 6 i 8 III.

• Julianna Falconieri (ok. 1270 - 1341) - Bratanica Aleksego de’ Falconieri. Założycielka żeńskiej gałęzi serwitów. Wspomnienie 19 VI.

• Julianna z Cornillon (1193 - 1258) - Urodziła się w bogatej i pobożnej rodzinie w Retinnes koło Liège (Leodium). Od piątego roku życia, kiedy straciła rodziców, wychowywały ją zakonnice w Kornelibergu. Jako kilkunastolatka zaczęła mieć wizje słońca z czarną plamą. Jak głosi tradycja sam Jezus wyjaśnił jej, że czarna plama to brak specjalnego święta ku czci Najświętszego Sakramentu czyli mistycznego ciała Chrystusa. Jezus nakazał Joannie ogłosić to całemu światu. Po dwudziestu latach powtarzającego się widzenia Joanna poprosiła o pomoc władze kościelne i w roku 1246 biskup Robert z Thourette wprowadził nowe katolickie święto Bożego Ciała. Początkowo wywołało ono falę krytyki, nawet rozruchy i Julianna musiała uciekać z klasztoru. Wspomnienie 5 IV.

• Juliusz Álvarez Mendoza (Julio Álvarez Mendoza, 1866 - 1927) - Meksykański ksiądz zabity podczas rewolucji, ponieważ nie przeniósł się ze wsi do miasta, jak tego chciały władze. Wspomnienie 30 III.

• Just - Jodok.

• Just-Jodok - Kameduła żyjący jako pustelnik w okolicach Tęgoborza (południowa Małopolska). Tradycyjnie bywa wiązany z Andrzejem Świeradem. Czasem jest mylony z Jodokiem z Francji. Zmarł ok. 1009 r. Wspomnienie 17 VII (głównie Polska).

Po łacinie „ius” - „prawo”.

• Justus z Canterbury - Misjonarz przysłany do Brytanii przez papieża w 601 r. Augustyn z Canterbury osadził go w Rochester jako biskupa. Po śmierci Mellitusa z Canterbury w 624 r. Justus przeszedł na arcybiskupstwo Canterbury. Wspomnienie 10 XI.

• Justus z Urgellum - Teolog i pierwszy biskup La Seu d’Urgell w Katalonii. Umarł ok. 549 r. Wspomnienie 28 V

• Justyn de Jacobis (Giustino de Jacobis, 1800 - 1860) - Włoski lazarysta. Od 1839 r. działał jako misjonarz w Abisynii (Etiopii). W 1847 r. uzyskał od papieża tytuł biskupa Abisynii. Podczas antykolonialnego powstania został uwięziony w 1855 r., następnie wypędzony z kraju. Wspomnienie 31 VII.

• Justyn Orona Madrigal (Justino Orona Madrigal, 1877 - 1928) - Ksiądz stracony podczas meksykańskiej rewolucji, ponieważ potajemnie uczył religii na wsiach. Wspomnienie 1 VII.

• Justyna Fanucci Bezzoli - Benedyktynka z klasztoru Santa Maria del Ponte w Arezzo (środkowa Italia) i eremitka. Zmarła w 1319 r. Wspomnienie 12 III.

• Juta (ok. 1220 - 1260) - Pochodziła z Turyngii. Kiedy owdowiała w wieku dwudziestu lat, została pielgrzymką utrzymujacą się z żebractwa. W 1256 r. krewny jej męża został wielkim mistrzem Szpitalników Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego i zaprosił Jutę do Prus, żeby modłami wspierała nawracanie Prusów, Jaćwingów i Litwinów. Ostatnie lata spędziła w pustelni pod Chełmżą. Wspomnienie 5 V.

Imię jest zdrobnieniem hebrajskiego imienia Jehudit rozumianego jako „Żydówka chwaląca”.

• Kajetan Catanoso (Gaetano Catanoso, 1879 - 1963) - Włoski ksiądz. Aktywny działacz na rzecz ożywienia religijności w Calabrii. W 1934 r. założył żeńskie Zgromadzenie Córek Świętej Weroniki, Misjonarek Świętego Oblicza, którego celem była nieustanna modlitwa zadośćuczyniająca za grzechy świata, katechizacja oraz pomoc dzieciom, młodzieży i starcom. Wspomnienie 4 IV.

Po łacinie „pochodzący z Kajety” (miasto w Italii).

• Kajetan Kosma Damian Errico (Gaetano Errico, 1791 - 1860) - Ksiądz pochodzący z okolic Neapolu. Jak twierdził, w 1818 r. ukazał mu się Alfons Liguori i zażądał założenia nowego zakonu. W 1833 r. Kajetan założył zgromadzenie Misjonarzy Najświętszych Serc Jezusa i Maryi. Wspomnienie 29 X.

• Kajetan z Thieny (Gaetano di Thiene, 1480 - 1547) - Zakonnik urodzony w Vicenzy (Italia), lecz przydomek nadano mu od jego ojca, który pochodził z Thieny. Tuż po urodzeniu matka ofiarowała dziecko Matce Boskiej. Studiował prawo w Padwie i od 1506 r. pracował dla papiestwa jako prawnik. Dwa lata później został proboszczem w dwóch parafiach (ludzie świeccy mogli pełnić tę funkcję jako administratorzy, lecz nie kapłani). Dopiero w 1516 r. został księdzem. Pomagał biednym, chorym i bezdomnym. Razem z Janem Piotrem Caraffą założył zakon Kleryków Regularnych w mieście Chieti (po łacinie Teate) znanych jako teatyni lub kajetanie. Papież zatwierdził nowy zakon w 1524 r. Pierwszym generałem teatynów został Jan Piotr Caraffa. W przeciwieństwie do starych zakonów, które były ostro krytykowane przez protestantów, klerycy kładli nacisk na kształcenie duchowieństwa, indywidualny rozwój zakonnika, ćwiczenia duchowe i działalność katechetyczną. Kajetan został uznany za patrona bankowców, ludzi bezrobotnych i poszukujących pracy oraz wspólnoty zmartwychwstańców. Wspomnienie 7 VIII.

• Kalikst Caravario (1903 - 1930) - Włoski salezjanin i misjonarz zamordowany w Chinach. Wspominany 13 XI i jako jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Kalinik z dziesięcioma towarzyszami - Zabity przez muzułmanów w zdobytej Jerozolimie w 638 r. Wspomnienie 6 XI.

• Kaloger z Sycylii - Pochodził z Chalcedonu. Po odwiedzeniu Rzymu osiadł na Sycylii jako pustelnik i tam umarł na Monte Gemmariaro (Monte Kronio) ok. 485 r. Wspomnienie 18 VI (głównie na Sycylii).

Po grecku „kalo” oznacza „piękny”„géros” to „starzec”.

• Kamil de Lellis (Camillo de Lellis, 1550 - 1614) - Przyszedł na świat w szlacheckiej rodzinie w Bucchianico w środkowej Italii. Tuż przed jego urodzeniem matka ujrzała we śnie syna na czele mężczyzn z czerwonymi krzyżami na piersiach. Uznała, że będzie przestępcą, ponieważ czerwone krzyże malowano na ubraniu ludzi skazanych na śmierć. Kamil faktycznie został żołnierzem w służbie Wenecji i roztrwonił cały majątek na hulanki. W 1574 r. żebrząc w Manfredonii (Apulia) spotkał mnicha z klasztoru kapucynów, który zaproponował mu pracę. Tak zaczęła się przemiana. Zajął się pomocą chorym, w 1582 r. założył nowy zakon pod nazwą Kleryków Regularnych Posługujących Chorym znanych też jako kamilianie. Dwa lata później przyjął święcenia kapłańskie, w 1591 r. złożył śluby zakonne. Do 1607 r. był generałem kamilianów. Umarł w Rzymie. Patron szpitali, pielęgniarstwa, ludzi chorych. Wspomnienie 14 VII.

• Kamila z Varano (Camilla Battista da Varano, 1458 - 1524) - Księżna i mniszka z Camerino w Italii. W wieku ośmiu, dziewięciu lub dziesięciu (różne źródła) lat głęboko przeżyła kazanie o męce Jezusa i zdecydowała, że poświęci się religii. Mimo sprzeciwu rodziny została klaryską. Wspomnienie 31 V.

• Kanut Lavard (1096 - 1138) - Książę Jutlandii szanowany za sprawiedliwe rządy i popierający Kościół. Zamordowali go przeciwnicy polityczni. Wspomnienie 7 I, w Danii dodatkowo 25 VII.

Skandynawskie imię Knut pochodzące od staronormandzkiego „knotr” - „węzeł”.

• Kanut IV Święty (ok. 1043 - 1086) - Król Danii od 1080 r. Planował najazd na Anglię, lecz w kraju wybuchł bunt. Kanut zginął zamordowany w kościele św. Albana w Odense razem z bratem i siedemnastoma wojownikami. Patron Danii. Wspomnienie 13 I (Szwecja i Funlandia), 19 I (Kościół katolicki).

• Karol Boromeusz (Carlo Boromeo, 1538 - 1584) - Pochodził z jednej z najbogatszych i najpotężniejszych rodzin w Italii. Franciszkański tercjarz, kardynał i arcybiskup Mediolanu w latach 1560-1584. Wybitny uczestnik Soboru trydenckiego. Patron biskupów, katechistów, Lombardii i całej Italii. W 1652 r. Emanuel Chauvenel założył Kongregację Sióstr Miłosierdzia Świętego Karola Boromeusza odwołującą się do ideałów arcybiskupa Mediolanu. Wspomnienie 4 XI.

Germańskie „charal” i „carl” znaczą „mężczyzna”.

• Karol Cho Shin-ch'ŏl (1795 - 1839) - Jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Karol de Foucauld (1858 - 1916) - Francuski mnich. Pochodził z katolickiej rodziny mieszkającej w Strasburgu. Oddany na wychowanie do jezuitów stracił wiarę. Odzyskał ją w Paryżu pod koniec roku 1886, kiedy spotkał księdza Huvelin. Potem wstąpił do trapistów. W 1901 r. przeniósł się do Algierii, żeby zostać eremitą. Zastrzelili go koczownicy. Stał się jednak wzorem dla Magdaleny Hutin, która w 1939 r. założyła w Algierii żeńskie zgromadzenie kontemplacyjne znane jako Małe Siostry Jezusa. Ich celem było życie z ludźmi świeckimi i szerzenie chrześcijaństwa wśród ludzi odrzuconych, koczowników, wymierających plemion i marginesu społecznego. Karol de Foucauld jest wspominany 1 XII.

• Karol Garnier (1606 - 1649) - Francuski jezuita. Jeden z Męczenników Kanadyjskich.

• Karol Lwanga (1860/1865 - 1886) - Wódz plemienia Nagweya i dworzanin bugandyjskiego króla Mwangi. Kiedy władca Bugandy zaniepokojony rosnącymi wpływami mocarstw kolonialnych zakazał wyznawania chrześcijaństwa, Karol odmówił. Został za to skazany na spalenie na stosie razem z trzynastoma innymi chrześcijanami. Patron młodzieży i Akcji Katolickiej w Afryce. Wspomnienie 3 VI.

• Karol od św. Andrzeja (Karel Houben, 1821 - 1893) - Holenderski pasjonista. Wspomnienie 5 I.

• Karol z Sezze (Giancarlo Marchionne, 1613 - 1670) - Franciszkanin z Italii. Autor dzieł mistycznych. Wspomnienie 6 I.

• Karolina Kózka (1898 - 1914) - Pochodziła z chopskiej rodziny we wsi Wał-Ruda koło Tarnowa (Małopolska). Zabił ją rosyjski żołnierz, kiedy broniła się przed gwałtem. Jan Paweł II uznał ją za błogosławiona męczennicę i patronkę dzieci molestowanych seksualnie, chociaż akurat ten papież zasłynął jako obrońca księży pedofili. Wspomnienie 18 XI.

Żeńska wersja imienia Karol.

• Kasper Bertoni (Gaspare Bertoni, 1777 - 1853) - Ksiądz pochodzący z Werony (Italia). W 1816 r. założył zgromadzenie Najświętszych Stygmatów Pana Naszego Jezusa Chrystusa zwane bertonianami. Wspomnienie 12 VI.

Forma imienia Kacper.

• Kasper del Bufalo (Gaspare del Bufalo, 1786 - 1836) - Pochodził z Rzymu. Kształcili go pijarzy. Czasy napoleońskie, kiedy kościoły były spychane na margines spędził na północy Italii. Zasłynął płomiennymi kazaniami. Założył Misjonarzy Krwi Chrystusa (w 1815 r.). Wspomnienie 21 X lub 28 XII.

• Katald - Irlandczyk i rzekomy biskup Tarentu w Italii. Zmarł ok. 685 r. Domniemane relikwie świętego znaleziono w Tarencie w 1094 r. Wspomnienie 10 V.

Złożenie gockich słów „cath” - „radosny” lub „hathu” - „walka” oraz „walt „ - „panować”.

• Katarzyna Chŏng Ch'ŏr-yŏm (1817 - 1846) - Aresztowana i stracona w Seulu z Zuzanną U Sur-im. Zaliczona do Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Katarzyna de Vigri (1413 - 1463) - Zwana też Katarzyną Mammolini i Katarzyną z Bolonii. Świetnie wykształcona córka profesora uniwersytetu. W 1431 r. wstąpiła do klarysek w Ferrarze. Dwadzieścia pięć lat później założyła klasztor klarysek w Bolonii. Była malarką miniatur, autorką hymnów religijnych i  tekstów mistycznych. Patronka artystów, zwłaszcza malarzy, i Bolonii. Wspomnienie 9 III.

• Katarzyna del Ricci (Alexandra Lucrezia Romola del Ricci, 1522 - 1590) - Urodzona jako córka naczelnika Republiki Florenckiej. Wychowały ją benedyktynki, w 1534 r. wstąpiła do dominikanek. Mistyczka, autorka traktatów religijnych i wizjonerka. W latach 1542-1554 miała cotygodniowe stygmaty trwające zwykle od czwartku do piątku. Według legendy uprosiła Boga, aby uwolnił ją od krwawych znaków, bo budziły nadmierne zainteresowanie. Czasem w trakcie ekstazy na jej palcu pojawiała się obrączka symbolizująca zaślubiny z Chrystusem. Patronka fajek i handlujących tytoniem. Wspomnienie 4 II.

• Katarzyna Drexel (1858 - 1955) - Amerykańska zakonnica działająca na rzecz Indian. W 1891 r. zapoczątkowała Zgromadzenie Sióstr Najświętszego Sakramentu. Patronka ludzi walczących z dyskryminacją rasową. Wspomnienie 3 III.

• Katarzyna Labouré (Zoe Labouré, 1806 - 1876) - Francuska szarytka, mistyczka i wizjonerka. W 1830 r. miała widzenie Maryi z rękoma wyciągniętymi w dół ku ziemi symbolizującymi spływanie bożych łask na ludzi i z wężem pod jej stopami. Taki obrazek był potem umieszczany na jednej stronie maryjnego medalika. Natomiast na odwrotnej stronie znalazły się dwa serca, jedno otoczone cierniamidrugie przebite mieczem oraz napis I. M. czyli Immaculata Maria - Niepokalana Maryja. Takie medaliki uznano za cudowną ochronę przed złem. Wspomnienie 31 XII.

• Katarzyna Szwedzka 1331 - 1381) - Katarzyna z Vadsteny. Córka Brygidy Szwedzkiej. Mając około trzynastu lat została wydana za rycerza Edgarda Lyderssona von Kyren, lecz przekonała go, aby oboje zachowali celibat. Jeździła do Rzymu, aby towarzyszyć matce w modlitwach (1350-1373 r.) i pomagać w zatwierdzeniu zakonu brygidek (w 1375 r.). Podobnie jak matka popadała w modlitewne ekstazy i doznawała objawień. Umarła w Vadstenie, nad jej grobem widziano cuda, Wspomnienie 24 III.

• Katarzyna Tekakwitha (1656 - 1680) - Kanadyjska Indianka. Ospa zabiła jej rodziców, ją oszpeciła i uszkodziła wzrok, kiedy miała cztery lata. Ze względu na wyznawany katolicyzm była otaczana niechęcią i w końcu porzuciła swoje plemię, żeby przenieść się do białych w okolice Montrealu. W 1679 r. złożyła śluby czystości (rezygnacja z seksu) i rozpoczęła życie pełne umartwień, postów oraz pomagania innym. Uczyła dzieci modlitwy. Patronka wygnańców, sierot, ludzi wyśmiewanych z powodu pobożności i ekologów. Pierwsza Indianka z Ameryki Północnej beatyfikowana (1943 r.) i kanonizowana (2012 r.) przez Kościół katolicki. Wspomnienie 17 IV.

• Katarzyna Volpicelli (1839 - 1894) - Pochodziła z Neapolu. Początkowo została franciszkańską tercjarką, w 1874 r. założyła nowe Zgromadzenie Służebnic Najświętszego Serca. Wspomnienie 28 XII.

• Katarzyna Yi (1783 - 1839) - Nawróciła męża na katolicyzm. Wraz z córką Magdaleną Cho umarła w więzieniu w Seulu. Jedna ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Katarzyna z Genui (1447 - 1510) - Córka wicekróla Neapolu. Od ósmego roku życia umartwiała się, spała na desce, zachowywała długie okresy milczenia, mając trzynaście lat chciała wstąpić do klasztoru. Trzy lata później wydano ją za Juliana Adorno, znanego hulakę i ojca kilkorga nieślubnych dzieci, lecz okazało się, że Katarzyna jest bezpłodna. W 1473 postanowiła wszystko zmienić i została franciszkańską tercjarka. Poświęciła się modlitwie i surowej ascezie, często miała widzenia Chrystusa. Pracowała pomagając chorym. Doprowadziła do nawrócenia męża, który także został tercjarzem u franciszkanów. Zmarła w Genui. Patronka chorych, szpitali i Genui. Wspomnienie 15 IX.

• Katarzyna z Pallanzy (ok. 1430 - 1478) - Zakonnica. W 1452 r. osiadła jako eremitka na górze Varese pod Mediolanem. Gromadzące się wokół niej naśladowniczki zapoczątkowały nowe Zgromadzenie Sióstr Świętego Augustyna znane jako augustianki. Wspomnienie 6 IV.

• Katarzyna z Palmy (Catalina Tomás, 1533 - 1574) - Hiszpańska mistyczka. Augustianka w klasztorze w Palmie na Majorce. Widywała zjawy aniołów, Antoniego z Padwy i Katarzyny z Aleksandrii. Patronka rodzinnego miasta Valdermossa na Majorce. Wspomnienie 5 IV.

• Katarzyna ze Sieny (Catarina di Benincasa, 1347 - 1380) - Przyszła na świat z siostrą bliźniaczką Giovanną w Sienie (Italia) w rodzinie farbiarza płótna. Jej matka urodziła wcześniej dwadzieścioro dwoje dzieci, lecz połowa z nich umarła. Również Giovanna zmarła niedługo po porodzie, dwa lata później to samo imię otrzymała kolejna siostra Katarzyny. Według hagiografów mała Katarzyna słynęła z łagodności i posłuszeństwa, w wieku siedmiu lat podobno ślubowała poświęcić się Bogu. Pod wpływem wizji św. Dominika zapragnęła wstąpić do tego zakonu, mimo sprzeciwu rodziców, którzy zwracali uwagę, że jest chorowita. W końcu jednak została tercjarką dominikańską, legenda głosi, że na wieść o jej przyjęciu natychmiast wyzdrowiała. Ok 1368 r. Katarzyna doznała „mistycznych zaślubin z Jezusem”, które opisała jako fizyczne zjednoczenie. Życie spędziła na modlitwie, ciągłym poście i umartwianiu ciała. Umarła częściowo sparaliżowana po wylewie krwi do mózgu. Pomocna w chorobach, patronka ludzi poniżanych i wyśmiewanych za pobożność, chroni przed seksualnymi pokusami. Patronka pielęgniarek Jest też zaliczana do grona patronów Europy. Wspomnienie 29/30 IV.

• Kazimierz (1458 - 1484) - Polski królewicz, syn króla Kazimierza IV Jagiellończyka. Dokonał najazdu na Węgry, by zdobyć ich koronę, lecz został pokonany. Był znany z pobożności. Umarł na gruźlicę. Szczególnie czczony na Litwie. Wspomnienie 4 III.

Po staropolsku „kazi” - „niszcz” i „mir” - „pokój”.

• Kentigern - Zwany Mungo. Umarł w 612 r. Biskup i patron Glasgow. Wspomnienie 13 I.

Po celtycku imię Kentigern jest tłumaczone jako „książę”.

• Kevin z Glendalough (Cóemgen, 498 - 618) - Irlandzki mnich podobno pochodzący z arystokratycznego rodu. Założył opactwo Glendalough we wschodniej Irlandii. Patron szpaków, Glendalough i dublińskiej archidiecezji. Wspomnienie 3 VI.

Po staroirlandzku „cóemgen” znaczy „ładny”.

• Kilian z Würzburga (ok. 640 - ok. 689) - Pochodził z Irlandii. Został wysłany przez papieża do państwa Franków w grupie kilkunastu misjonarzy. W Würzburgu Kilian skarcił miejscowego księcia za poślubienie wdowy po bracie (czyli szwagierki). Obrażona kobieta kazała zabić Kiliana wraz z Colmanem i Totnanem, kiedy modlili się na głównym placu miasta. Patron ludzi walczących z reumatyzmem. Wspomnienie 8 VII.

Od celtyckiego „gilean” - „mnich”.

• Kinga (1234 - 1292) - Córka węgierskiego króla Beli IV i żona polskiego księcia krakowskiego Bolesława Wstydliwego. Według tradycji małżonkowie zachowali celibat. Kinga jest uznawana za założycielkę kopalni soli w Bochni. Umarła jako klaryska, Wspomnienie 24 VII.

Imię Kingi jest zdrobnieniem Kunegundy.

• Klara z Asyżu (Chiara Offreduccio, 1194 - 1253) - Uczennica Franciszka z Asyżu. Przy jego pomocy uciekła z rodzinnego domu, żeby poświęcić się Chrystusowi. W 1212 r. razem z Franciszkiem założyła Zakon Ubogich Sióstr Świętej Klary czyli zgromadzenie klarysek ściśle związane z franciszkanami. Patronka ludzi chorujących na oczy, szklarzy, złotników, praczek, hafciarek i ludzi pracujących igłą, dobrej pogody, telegrafów, telefonów i telewizji. Wspomnienie 12 VIII (do 1960 r.), 11 VIII.

Po łacinie „clara” - „jasna”.

• Klara z Montefalco (Chiara di Montefalco, ok. 1268/1275 - 1308) - Pochodziła z zamożnej rodziny. Razem z siostrą Joanną założyły klasztor augustianek w Montefalco w 1290 r. Wspomnienie 17 VIII.

• Klaudiusz de la Colombière (Claude de la Colombière, 1641 - 1682) - Francuski jezuita i misjonarz uwięziony za próby rekatolicyzacji Anglii. Wygnany z Wysp brytyjskich w 1679 r. Wspomnienie 15 II.

• Klaudiusz Poullart des Places (1679 - 1709) - Bretoński arystokrata. Podczas studiów w Paryżu otoczył opieką ubogich studentów, w 1703 r. cała grupa zamieszkała razem. Tak powstało Zgromadzenie Ducha Świętego zwane duchaczami. Klaudiusz umarł na zarazę, lecz jego organizacja przetrwała, w 1848 r. połączyła się ze Stowarzyszeniem Niepokalanego Serca Maryi założonym przez Franciszka Libermanna.

• Klelia Barbieri (Clelia Rachela Barbieri, 1847 - 1830) - Pochodziła z ubogiej rodziny w rejonie Bolonii. Jej ojciec umarł na cholerę, gdy miała osiem lat, ją zabiła gruźlica. W 1868 r. razem z Teodorą Baraldi i Urszulą Donati założyła zgromadzenie Sióstr Mniejszych od Matki Boskiej Bolesnej (La Congregazione delle Suore Minime dell’Addolorata) zwane minimitkami od św. Franciszka z Paoli. Wspomnienie 13 VII.

Cloelia to imię rzymskiej bohaterki, która była więziona przez Etrusków w 507 r. p.n.e.

• Klemens Maria Hofbauer (Dwořak, 1751 - 1820) - niemiecki rzemieślnik z Moraw. Pustelnik w Tivoli (Italia), potem w Mühlfrauen na Morawach. Od 1784 r. był redemptorystą i księdzem. W latach 1787-1808 działał w Polsce, po usunięciu zakonu z Polski przeniósł się do Wiednia. Wspomnienie 15 III.

• Klemens z Irlandii (ok. 750 - 818) - Irlandzki mnich aktywny w Saint Gall (późniejsza Szwajcaria) w czasach Karola Wielkiego. Sławny nauczyciel i pisarz. Wspomnienie 20 III.

• Klodulf z Metzu - Chlodulf z Metzu.

• Klotylda (Chrodechilda, ok 470 - 545) - Córka króla Burgundii i żona króla Franków Chlodwiga i (od 492 r.). Znana z pobożności. Jej relikwie (zwłoki) aż do Rewolucji Francuskiej były obnoszone w dorocznej procesji w Paryżu. Wspomnienie 3 VI (katolicy) i 16 VI (ortodoksi).

Germańskie imię tłumaczone jako „słynąca z walki”.

• Koleta Boylet z Corbie (Nicolette Boylet, 1381 - 1447) - Córka cieśli z opactwa benedyktynów w Corbie na północy Francji. Rodzice uznali, że urodziła się dzięki wstawiennictwu św. Mikołaja i dlatego nazwali ją Nicolette. Wstąpiła do beginek, później do benedyktynek i wreszcie do klarysek. Mistyczka znana podobno z lewitacji aż do chmur. Kilka lat spędziła jak pustelnica rekluza zamurowana w celi. Pod wpływem wizji z tego okresu postanowiła zreformować zakon. Założyła koletanki (zatwierdzone przez papieża Piusa II w 1458 r.) jako odłam klarysek, które miały obowiązek wykonywania prac ręcznych i życia w maksymalnym ubóstwie. Wspomnienie 6 III, w Polsce 7 II.

Zdrobnienie imienia Nikoleta pochodzącego od Nikolaosa czyli Mikołaja.

• Kolumban z Iony (ok. 559 - 615) - Irlandzki mnich. W młodości nadmiernie interesował się dziewczętami zamiast nauką, więc postanowił wyjechać z rodzinnej prowincji Leinster do krainy, gdzie dziewczęta są mniej pociągające. Został misjonarzem w Państwie Franków. W 563 r. założył klasztor na wyspie Iona (Hebrydy), wkrótce jeden z najważniejszych ośrodków chrystianizacji Szkocji i Northumbrii oraz centrum Kościoła iroszkockiego. Wspomnienie 23 XI (katolicy) i 9 VI (anglikanie).

Celtyckie imię Koloman nawiązujące do łacińskiego rzeczownika „columba” - „gołębica”.

• Konrad z Konstancji (ok. 900 - 875/976) - Syn hrabiego Henryka Welfa z Altdorf. Od 934 r. biskup Konstancji koło Fryburga. Wspomnienie 26 XI.

Germańskie „kuoni” - „śmiały” i „rat” - „rada”.

• Konrad z Parzham (1818 - 1894) - Bawarski kapucyn. Wspomnienie 21 IV.

• Konrad z Piacenzy (ok. 1290-1351) - rycerz z Italii. Po nieumyślnym wywołaniu pożaru lasu w roku 1313 oddał swój majątek miastu Piacenza, do którego należał las i został franciszkaninem-ascetą. Jego żona wstąpiła zaś do klasztoru klarysek. Umarł w Noto na Sycylii. Wspomnienie 19 II.

• Korneliusz Wijk (1548 - 1572) - Franciszkanin. Jeden z męczenników z Gorkum stracony przez holenderskich kalwinistów. Wspomnienie 9 VII.

• Kryspin Fioretti z Viterbo (Pietro Fioretti, 1668 - 1750) - Syn szewca z Viterbo. Jako kapucyn przyjął imię zakonne na cześć patrona szewców z III w. Wspomnienie 19 V.

• Krystyn - Jeden z Pięciu Braci Męczenników.

Męska forma imienia Krystyna.

• Krystyna Admirabilis czyli Przedziwna (1150-1224) - Flamandzka mistyczka. ok. 1182 r. poważnie zachorowała i uznano ją nawet za zmarłą. Kiedy zaś odzyskała przytomność, zaczęła praktykować skrajną ascezę, umartwiała swoje ciało, pościła i zadawała sobie ból. Była znana ze zdolności do lewitacji i dlatego podejrzewana o konszachty z diabłem. Wspomnienie 24 VII.

• Krystyna ze Stommeln (1242 - 1312) - Niemiecka mistyczka. W wieku jedenastu lat doznała pierwszego widzenia Jezusa i odtąd pozostawała pod duchową opieką zakonnic z Kolonii oraz księdza ze Stommeln, co umocniło ją w mistycznych poszukiwaniach. Dominikanin Piotr z Gotlandii opisał jej kolejne wizje, stany zachwycenia i kontakty z zaświatami. Od roku 1269 miała stygmaty. Wspomnienie 6 XI.

• Krzysztof Magallanes Jara (Cristóbal Magallanes Jara, 1869 - 1927) - Ksiądz zabity podczas meksykańskiej rewolucji. Wspomnienie 21 i 25 V.

• Kunegunda z Luksemburga (ok. 975 - 1033). Żona cesarza Henryka II Świętego. Według tradycji małżeństwo żyło w celibacie. Kunegunda została oskarżona o cudzołóstwo, lecz przeszła sąd boży, który oczyścił ją z zarzutów. Po śmierci męża wstąpiła do klasztoru, który wcześniej ufundowała. Kanonizowana w 1200 r. Wspomnienie 3 III.

Germańskie „kuni” - „z rodu szlacheckiego” i gund” - „walka”.

• Kuriakose Elias Chavara - (Mar Kuriakose Elias Chavara, 1805 - 1871) - Członek katolickiego Kościoła malabarskiego (syromalabarskiego) w Trawankorze na południu Indii. W 1831 r. założył pierwszą w Indiach katolicką kongregację Karmelitów od Maryi Niepokalanej przeznaczoną dla mężczyzn z siedzibą w Mannanam (Kerala). Druga Kongregacja Matki z Karmelu powstała w 1866 r. i grupowała zakonnice. Wspomnienie 3 I.

Od syryjsko-aramejskiego słowa „quriaqos” oznaczającego „pański” lub „szlachecki” pochodzi szereg imion znanych na Bliskim Wschodzie oraz w Grecji (Kuriakos), Italii (Cyriacus)nawet Francji (Cyr).

• Kutbert Mayne (1544 - 1577) - Anglikanin nawrócony na katolicyzm. Za działalność misjonarską w Anglii został schwytany i zabity. Wspomnienie 29 XI.

Staroangielskie „cuth” - „sławny” i „beorht” - jasny, świetlisty”.

• Kybi (V/VI w.) - Celtycki wojownik i władca, syn Salomona z Kornwalii.

• Lambert z Maastricht (ok. 635 - ok. 700) - Pochodził z bogatej rodziny z Maastricht. Jego wuj Teodard, biskup Maastricht, zginął zamordowany ok. 670 r. Na następcę wybrano Lamberta, którego popierał król Childeryk II. Niestety, Childeryk zginął, Lambert musiał opuścić biskupi urząd i przez siedem lat przebywał w klasztorze w Stavelot. Wrócił, kiedy władzę przejął Pepin. Lambert zginął w bramie kościoła w Maastricht ok. 700 r. Zabójstwo zlecił Dodon, który oskarżał biskupa o przyczynienie się do śmierci jego krewnych. Następcą Lamberta został Hubert z Liège. Wspomnienie 17 IX.

Germańskie „land” - „ziemia” i „beraht” - „jasny, sławny”.

• Landry z Seés - Biskup miasta Seés we Francji. Zmarł w 480 r. Wspomnienie 16 VII.

W języku Anglosasów imię biskupa znaczy „zarządca, władca”.

• Lang Yang (1871 - 1900) - Podczas powstania bokserów schwytana przez powstańców i przywiązana do drzewa. Została zabita włócznią, jej synowi Pawłowi Lang Fu odcięto rękę. Potem oboje zostali spaleni. Wspominani w grupie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• László (ok. 1040/1048 - 1095) - Syn Beli I, król Węgier. Wypędził Pieczyngów z Siedmiogrodu. Popierał chrystianizację Węgier i zakazał praktykowania innych religii. Patron Węgier. Wspomnienie 30 VI.

Węgierska wersja imienia Ladislaus czyli Władysław.

• Laura Montoya (1874 -1949) - Urodziła się w Jericó w prowincji Antiquia (północna Kolumbia). Misjonarka Indian. W 1914 r. założyła Zgromadzenie Misjonarek Maryi Niepokalanej i Świętej Katarzyny ze Sieny. Wspomnienie 21 X.

Żeńska forma imienia Laurencjusz..

• Leander z Sewilli (ok. 534 - 599/600) - Brat Florentyny z Carageny, Izydora z Sewilli i Fulgencjusza z Éciji. Benedyktyn i biskup Sewilli. Był inicjatorem synodu w Toledo (w 589 r.), na którym król Wizygotów Rekkared i przeszedł z arianizmu na katolicyzm. Patron Sewilli i święty leczący reumatyzm. Wspomnienie 27 I.

Po grecku „leon” - „lew” i „andros”- „mężczyzna”.

• Lebuin z Deventer - Anglosaski mnich, misjonarz Fryzów (po śmierci Bonifacego-Winfrida). W 776 r. zbudował pierwszy kościół w Deventer (późniejsza wschodnia Holandia). Zmarł ok. 785 r. Wspomnienie 12 XI.

Germańskie „leob”- „miły, drogi” i „win” - „przyjaciel”.

• Leon Gustav Dehon (1843 - 1925) - Francuski zakonnik i ksiądz. W 1878 r. założył w Saint Quentin (Francja) Zgromadzenie Księży Najświętszego Serca Jezusowego popularnie zwane sercanami. Beatyfikację zakonnika chciał przeprowadzić papież Jan Paweł II w 2005 r., lecz po jego śmierci Benedykt XVI wstrzymał proces. Powodem były antysemickie wypowiedzi Dehona, które w XXI w. raziły nawet w Kościele katolickim.

• Leon z Katanii - Biskup Katanii na Sycylii. Zmarł ok. 785 r. Wspomnienie 20 II.

• Leon I Wielki - Biskup Rzymu w latach 440-461. Doskonale wykształcony arystokrata zaliczony do Doktorów Kościoła. Do historii przeszedł jako ten, który w roku 452 wyszedł naprzeciw Hunom i ocalił Rzym przed splądrowaniem. Wspomnienie 11 IV (do roku 1969), 10 XI.

• Leonard z Limoges (466 - 559) - Frankijski wojownik wywodzący się ze znakomitego rodu. Wychowanek Remigiusza z Reims. Z czasem został pustelnikiem. Najpopularniejszy ze wszystkich świętych o tym imieniu. Patron dobrego porodu, chorych, zagrożonych napadem oraz więźniów i jeńców wojennych. Wspomnienie 6 XI.

• Leonard Murialdo (1828 - 1900) - Ksiądz z Turynu. W 1867 r. założył Kongregację św. Józefa (józefitów). Wspomnienie 30 III.

• Leonard z Porto Maurizio (1676 - 1751) - Franciszkanin z Italii, kaznodzieja i ascta. Wspomnienie 26 lXI.

• Leonia Franciszka Aviat - Franciszka Aviat.

• Leopold Mandić (1866 - 1944) - Chorwacki kapucyn. Od 1906 r. stale przebywał w Padwie. Wspomnienie 12 V.

• Leopold III (1073 - 1136) - Margrabia Austrii z rodu Babenbergów. Wspomnienie 15 XI.

• Levan - Salomon z Kornwalii.

• Liberata (V w.) - Według tradycji siostra Epifaniusza z Pawii.

• Liwin z Gent - Ścięty przez pogan w Alost ok. 650 r.

• Loman z Trim (połowa V w.) - Biskup Trim w Irlandii, bratanek i współpracownik Patryka.

• Lucjusz z Chur - Postać legendarna. W szwajcarskiej tradycji pierwszy biskup miasta Chur. Miał żyć w II lub w V/VI w. Wspomnienie 2/3 XII.

• Ludgarda z Tongeren (Lutegarde, Luitgard, 1182 - 1246) - Flamandzka mistyczka. Mając dwanaście lat została oddana na wychowanie do benedyktynek w klasztorze św. Katarzyny koło St. Trond. Pod wpływem widzenia, w którym jej objawił się Jezus złożyła śluby zakonne. Już w 1205 r. została przeoryszą swojego klasztoru. Potem, za radą Krystyny Admirabilis, wstąpiła do słynącego z surowej reguły klasztoru cystersek w Aywières koło Brukseli i tam pozostała do końca życia. Przeżywała stany ekstatycznych zachwyceń podczas modlitwy i miała objawienia. Widywała zwykle Jezusa, ale też Matkę Boską, świętych i dusze z czyśćca. Zdarzało się to również po utracie wzroku w 1235 r. Propagowała kult najświętszego serca Jezusa, pod wpływem wizji napisała słynną Modlitwę Dworu Niebieskiego. Patronka kalek. niewidomych, łatwego porodu i Belgii. Wspomnienie 16 VI.

• Ludger (Liudger, Ludgar, ok. 742 - 809) - Urodzony w Utrechcie uczeń Grzegorza. Studiował w Yorku (Anglia), gdzie spotkał Alkuina z Yorku, po powrocie (w 773 r.) sam uczył w przyklasztornej szkole w Utrechcie. Pracował jako misjonarz we Fryzji i Saksonii, dopóki w 784 r. nie wygnało go z kraju powstanie Sasów przeciw Frankom. Pojechał do Rzymu i na Monte Cassino. Po powrocie szerzył chrześcijaństwo aż po Helgoland i Danię, zakładając szereg klasztorów i kościołów. Wspomnienie 26 III.

• Ludmiła Czeska (ok. 860 - 921) - Żona czeskiego księcia Borzywoja I. W wyniku ostrego zatargu o władzę z synową Drahomirą opuściła Pragę. Pobożna tradycja utrzymuje, że Drahomira była zwolenniczką rodzimego pogaństwa, Ludmiła chrześcijaństwa z Bawarii. Ludmiła została zamordowana na zamku w Tetínie, podobno uduszona chustą. Kult Ludmiły zapoczątkował jej wnuk Wacław i Święty, którego ona wychowała. W 925 r. Wacław dokonał translacji szczątków świętej do Pragi. Patronka Czech. Wspomnienie 16 IX.

• Ludwik Batiz Sáinz (1870 - 1926) - Meksykański ksiądz zabity w Chalchihuites podczas rewolucji. Wspomnienie 15 VIII.

• Ludwik Bertrand (Luis Beltrán, 1526 - 1581) - Hiszpański dominikanin urodzony w szlacheckiej rodzinie w Walencji. W latach 1562-1569 działał jako misjonarz Indian w Nowej Grenadzie (późniejsza Kolumbia). Umarł w Walencji. Patron Kolumbii. Wspomnienie 8 X.

• Ludwik de Montfort (Louis Marie Grignion de Montfort, 1673 - 1716) - Francuski ksiądz, pisarz i misjonarz w zachodniej Francji. Założył Zgromadzenie Braci Montfort Świętego Gabriela czyli gabrielistów mających na celu katolickie wychowanie młodzieży. Wspomnienie 28 IV.

• Ludwik Versiglia (Luigi Versiglie, 1873 - 1930) - Włoski salezjanin. Zginął jako misjonarz. Wspominany w gronie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Ludwik z Casorii (1814 - 1885) - Włoski nauczyciel chemiipotem franciszkanin i twórca kilku instytucji religijnych. Wspomnienie 30 III.

• Ludwik z Tuluzy (1274 - 1297) - Francuski książę i franciszkanin. W 1295 r. papież Bonifacy VIII mianował go biskupem Tuluzy. Umarł na gruźlicę. Wspomnienie 19 VIII.

• Ludwik IX Święty (1214 - 1270) - Od 1226 r. król Francji znany z pobożności i popierania Kościoła. Patron drukarzy, jubilerów i pielgrzymów. Wspomnienie 25 VIII.

• Ludwika de Marillac (1591 - 1660) - Francuska zakonnica. Współzałożycielka Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia (w 1633 r.) czyli szarytek. Wspomnienie 15 III.

• Ludwina z Schiedam (Liduina van Schiedam, 1380 - 1433) - Urodziła się w holenderskiej miejscowości Schiedam. Mając piętnaście lat przewróciła się podczas zabawy na lodzie i do końca życia nie mogła chodzić. Zasłynęła jako mistyczka i uzdrowicielka. Patronka łyżwiarzy, chorych i ich opiekunów, szpitali i sierocińców. Wspomnienie 14 IV.

• Lul (ok. 710 - 786) - Wychowany w klasztorze w Malmesbury na południu Anglii. Od 732 r. był misjonarzem w Niderlandach i północnych Niemczech. Współpracował z Bonifacym-Winfridem i był jego następcą jako biskup Moguncji. W 781 r. został arcybiskupem. Założył dwa opactwa w Hersfeld i Bleidenstat. Wspomnienie 16 X.

• Luminoza (Luminosa, V w.) - Według tradycji siostra Epifaniusza z Pawii.

• Lupicinus z Lyonu - Znany też jako Lupicinus z Condat. Biskup Lyonu w latach 491-494 i założyciel klasztoru Saint-Claude w Jurze we wschodniej Galii.

• Lupus z Troyes - Bogaty prawnik z Toul w Galii. Rozstał się z żoną Pimeniolą, siostrą Hilarego z Arles, która został mniszką. On sam zaś rozdał majątek i został mnichem w klasztorze Lérin. Niedługo potem ok. 426 r. wybrano go na biskupa Troyes. Podczas najazdów Hunów trafił do niewoli, co Rzymienie uznali za współpracę z barbarzyńcami. W rezultacie musiał opuścić Troyes i został pustelnikiem na górze Lassois. Umarł w 478 r. Czczony przez katolików, choć znany też ortodoksom. Wspomnienie 29 VII.

• Lutgarda - Ludgarda.

• Łucja dos Santos (Lúcia Santos, 1907 - 2005) - Pochodziła z Aljustrel w Portugalii. W 1917 r. miała widzenia Matki Boskiej w Fatimie. Towarzyszyli jej młodsi kuzyni Franciszek Marto i Hiacynta z Fatimy, których przekonała, że widzi Maryję. W oparciu o opowieści Łucji rozwinął się kult objawień z Fatimy, a sama Fatima stała się celem pielgrzymek. W roku 1925 Łucja została zakonnicą. Rok później ksiądz Manuel Nunes Formigäo założył zakon Sióstr Wynagrodzicielek Matki Boskiej Fatimskiej. Łucja jest wspominana 13 II.

• Łucja Kim Nusia (1818 - 1839) - Dobrowolnie oddała się w ręce policji razem z Martą Kim Sŏng-im, Magdaleną Yi Yŏng-hŭi i Teresą Yi Mae-im. Ścięta w Seulu wraz z Janem Chrzcicielem Yi Kwang-nyŏl, Anną Kim Chang-gŭm oraz sześcioma innymi kobietami. Wspomnienie w gronie Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Łucja Wang Cheng (1882 - 1900) - Chińska męczennica zamordowana razem z Marią Qi Yu.

• Łucja Wang Wang (1869 - 1900) - Stracona z Andrzejem Wang Tianqing i Anną Wang. Wspominana w gronie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Łukasz Kirby (1549 - 1582) - Katolicki ksiądz stracony przez holenderskich kalwinistów w Gorkum. Wspomnienie 30 V.

• Łukasz Phạm Trọng Thìn (ok. 1819 - 1859) - Wietnamski tercjarz dominikański. Stracony za odmowę podeptania krzyża. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Łukasz Vũ Bá Loan (ok. 1756 - 1840) - Wietnamski ksiądz. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Magdalena Cho (1807 - 1839) - Umarła w więzieniu w Seulu, dokąd trafiła wraz z matką Katarzyną Yi. Zaliczona do Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Magdalena Du Fengju (1881 - 1900) - Jedna ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Magdalena Han Yŏng-i (1783 - 1839) - Jedna ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Magdalena Hŏ Kye-im (1773 - 1839) - Jedna ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Magdalena Kim Ŏb-i (1774 - 1839) - Jedna ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Magdalena Pak Pong-son (1796 - 1839) - Jedna ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Magdalena Son Sŏ-byok (1802 - 1840) - Urodziła się w rodzinie katolickiej w Seulu. Jej ojca skazano na wygnanie z powodu wyznawanej wiary, matka umarła. Mając siedemnaście lat wyszła za Piotra Ch’oe Ch’ang-hŭb, przyszłego męczennika. Mieli jedenaścioro dzieci, z których tylko troje dożyło wieku dorosłego. W 1839 r. Magdalena ukrywała się, lecz została aresztowana i ścięta po kilku miesiącach. Zaliczona do grona Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Magdalena Yi Yŏng-hŭi (1809 - 1839) - Oddała się w ręce policji, deklarując chrześcijaństwo razem z Martą Kim Sŏng-im, Łucją Kim Nusia i Teresą Yi Mae-im. Ścięta w Seulu z Janem Chrzcicielem Yi Kwang-nyŏl, Anną Kim Chang-gŭm oraz pięcioma innymi kobietami. Wspomnienie w gronie Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Magdalena z Canossy (1774 - 1835) - Urodziła się w Weronie (Itali). Wraz czworgiem rodzeństwa została porzucona przez matkę. Wychowały ją zakonnice. W roku 1808 założyła w Weronie Zgromadzenie Sióstr Córek Miłości Służebnic Ubogich znane pod nazwa kanosjanek, które miało pomagać biednym, zwłaszcza dziewczętom, i uczyć ich zasad religii. Z czasem domy i szkoły kanosjanek powstały w Wenecji oraz innych miastach Europy. Wspomnienie 10 IV.

• Magdalena z Nagasaki (1611 - 1634) - Pochodziła z chrześcijańskiej rodziny mieszkającej w Nagasaki. Była tercjarką augustianów i katechetką. Współpracowała z Francisem Terrero i Vincentem Simoensem, po ich tragicznej śmierci z Melchiorem od św. Augustyna i Marcinem od św. Mikołaja. Kiedy oni również zostali zabici, podjęła współpracę z dominikaninem Jordanem de San Esteban. Magdalena zgłosiła się do władz z deklaracją, że jest chrześcijanką. Umarła po trzynastu dniach przesłuchań i tortur, kiedy zawieszono ją za nogi, żeby wymusić wyparcie się wiary w Chrystusa. Wspomnienie 28 IX.

• Magdalena Zofia Barat (1779 - 1865) - Francuska zakonnica. W 1800 r. założyła Zgromadzenie Najświętszego Serca Jezusa. Wspomnienie 25 V.

• Magnus z Füssen - Biskup misyjny w zachodnich Niemczech i w Alpach. Zmarł w 772 r. Patron ukąszonych przez węże. Wspomnienie 6 IX.

• Majol - Pochodził z bogatej arystokratycznej rodziny na południu Francji. Od 954 r. był opatem klasztoru w Cluny. W 974 r. cesarz chciał go uczynić papieżem, lecz Majol odmówił. Umarł w 994 r. Wspomnienie 11 V.

• Makryna Mieczysławska (Irena Wińczowa, ok. 1785 - 1869 r.) - Była kucharką bernardynek w Wilnie, lecz przedstawiała się jako torturowana przez Rosjan bazylianka z Mińska (gdzie nie było tego zakonu) i rzekomo uciekła z Syberii. Dzięki poparciu arcybiskupa L. Przyłuskiego, księdza J. Koźmiana i generała D. Chłapowskiego, została przyjęta jak męczennica przez :Polaków w Paryżu w 1845 r., a potem przez papieża. W Rzymie utworzono dla niej klasztor, mimo że jej historia była mistyfikacją wymyśloną przez szarytki z Wilna.

• Maksymilian Maria Kolbe (1894 - 1941) - Polski franciszkanin. W 1917 r. utworzył organizację głoszącą kult maryjny Rycerstwo Niepokalanej (Militia Immaculatae). W zakonnym periodyku szerzył antysemityzm. W 1927 r. założył klasztor w Niepokalanowie. Zamknięty w niemieckim obozie w Auschwitz ofiarował swoje życie za współwięźnia i zginął w 1941 r. Patron abstynentów. Wspomnienie 14 VIII.

• Maksymin Giraud (Pierre Maximin Goraud, 1835 - 1875) - Jako jedenastoletni chłopiec towarzyszył Melanii Calvat (Maria od Krzyża Calvat) w jej widzeniu w La Salette. Próbował się uczyć, ale bez sukcesów i nie zdołał zdobyć praktycznego zawodu. Wreszcie wrócił do rodzinnego miasteczka Corps, gdzie do końca życia był najemnym robotnikiem.

• Malachiasz z Armagh (1094 - 1148) - Irlandzki biskup, wizjoner i jasnowidz. Tradycja przypisuje mu serię krótkich przepowiedni odnoszących do kolejnych rzymskich papieży. Do XVI w. każdy z nich został dość dokładanie opisany. Późniejsi papieże nie mają już tak jednoznacznych charakterystyk. Dlatego większość znawców uważa, że domniemany tekst Malachiasza powstał w rzeczywistości ok. 1590 r. i miał służyć jako element walki o władzę w Rzymie. Wspomnienie 2 XI.

• Małgorzata Alacoque (1647 - 1690) - Francuska zakonnica Sióstr Nawiedzenia (wizytek) w Paray-le-Monial. Mistyczka doznająca osobistych spotkań z Jezusem. Wspomnienie 17 X.

• Małgorzata Bourgeoys (1620 - 1700) - Kanadyjka, założycielka Zgromadzenia Sióstr Naszej Pani w Montrealu (1658 r.). Wspomnienie 12 I.

• Małgorzata Clitherow (1555 - 1586) - Jedna z Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii. W Yorku została zmiażdżona pod drzwiami, na które nakładano kamienie. Wspomnienie 26 III.

• Małgorzata Szkocka (ok. 1045 - 1093) - Królowa i patronka Szkocji. Znana filantropka. Wspomnienie 10 VIod roku 1972 16 XI.

• Małgorzata Ward - Angielka powieszona w 1588 r. za pomaganie katolickiemu księdzu. Jedna z Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii. Wspomnienie 30 VIII.

• Małgorzata Węgierska (1242 - 1271) - Córka króla Węgier Beli IV. W wieku trzech i pół roku została oddana do klasztoru dominikanek jako ofiara za uratowanie kraju przed Mongołami. Mistyczka, która całe życie spędziła na modlitwach i umartwieniach. Jedna z pierwszych stygmatyczek w Kościele katolickim. Patronka Węgier. Wspomnienie 18 I.

• Małgorzata z Cortony (1247 - 1297) - Córka rolnika z Laviano w południowej Italii. Nieakceptowana przez macochę uciekła z domu z kochankiem. Po jego śmierci oddała się z synem pod opiekę franciszkanów w Cortonie. Pod wpływem modłów i umartwień stała się mistyczką, doznawała wizji, popadała w stany ekstatyczne i rozwinęły się u niej stygmaty. Patronka bezdomnych, umysłowo chorych i prostytutek. Wspomnienie 22 II i 16 V.

• Mamert z Vienne - Biskup Vienne w Galii. Pod wpływem klęsk żywiołowych wprowadził Dni Krzyżowe czyli trzydniowe posty, procesje i modlitwy o urodzaj. Zmarł ok. 475 r. Patron kobiet karmiących piersią i święty chroniący przed chorobami piersi. Wspomnienie 11 V.

Imię od lokalnej nazwy boga Marsa brzmiącej Mamers, lecz wiązanej też z imieniem Mammes.

• Mamertinus (Mamert) z Auxerre - Mnichpotem opat w klasztorze Kosmy i Damiana w Auxerre. Zmarł ok. 462 r. Wspomnienie 30 III.

• Mar Mathew Makil, Mateusz Makil (1851 - 1914) - Biskup katolickiego Kościoła malabarskiego i wikariusz apostolski (reprezentant papieża na terenach misyjnych) w Indiach. Wspomnienie 26 I.

• Marceli Champagnat (1789 - 1840) - Francuski ksiądz. Założyciel Braci Szkolnych Marystów. Wspomnienie 6 VI.

• Marcial Maciel (1920 -2008) - Pochodził z Cotija de la Paz w Meksyku. Wychowany w katolickiej rodzinie już jako dziecko zdecydował, że zostanie księdzem, a mając szesnaście lat postanowił założyć nowe zgromadzenie. Pomysł zrealizował z pomocą Francisco Gonzaleza Ariasa, biskupa Cuernavaca, organizując świecki ruch Królestwo Chrystusa (Regnum Christi w 1940 r.) oraz Legion Chrystusa (Congregatio Legionariorum Christi w 1941 r.). Ich celem było podporządkowanie Kościołowi całego życia społecznego i politycznego. Maciel pełnił wysokie kościelne funkcje, mimo że miał co najmniej troje dzieci z dwoma partnerkami i systematycznie dopuszczał się pedofilii oraz seksualnego molestowania około trzydziestu zakonników i kleryków, w tym własnego syna. O jego zachowaniu wiedzieli kolejni papieże Pius XII, Jan XXIII, Paweł VI, Jan Paweł II i Benedykt XVI, lecz nie reagowali na liczne protesty. Co więcej, w 1994 r. Jan Paweł II wskazał go jako wzór dla młodych katolików, próbując w ten sposób uciszyć krytykę. Uciszanie ofiar molestowania przybierało też inne formy. Na przykład kiedy meksykański zakonnik Juan Manuel Amenabar nie przyjął od Maciela pieniędzy za milczenie, rzekomo udławił się mięsem w szpitalu w 1995 r., a przygotowane przez niego dokumenty tajemniczo zniknęły. Dopiero po śmierci Maciela papież Benedykt XVI odważył się go potępić.

• Marcin de Porrès (1579 - 1639) - Pochodził z Limy. Peruwiański dominikanin, nieślubny syn rycerza Juana de Porrès i murzynki z Panamy Anny Velazquez. Patron mulatów, zgody między rasami i sprawiedliwości społecznej. Wspomnienie 3 XI.

• Marcin Huin (1836 - 1866) - Francuski ksiądz i misjonarz. Wspominany wśród Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Marcin od Wniebowstąpienia a'Aguirre (1567 - 1597) - Hiszpański franciszkanin i misjonarz w Japonii. Ukrzyżowany i dobity lancą. Wspominany 6 II w gronie Męczenników z Nagasaki.

• Marcin Tạ Đức Thịnh (ok. 1750 - 1840) - Wietnamski ksiądz, jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Marcin Wu Xuesheng (1817 - 1862) - Katechista, Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Marcin z Bragi (ok. 520 - 580) - Pochodził z Panonii. Pewien czas spędził w Ziemi Świętej jako eremita. Pielgrzymi z Hiszpanii przekonali go, żeby został misjonarzem germańskich Swebów na Półwyspie Iberyjskim. Założył klasztor Domium (późniejsze Dumio), potem został wybrany biskupem Domium i wreszcie arcybiskupem Bragi. Wspomnienie 20 III.

• Marcin z Leonu (ok. 1139 - 1203) - Hiszpański ksiądz z Leonu. Augustiański kanonik regularny. Po pielgrzymce do Rzymu, Konstantynopola i Jerozolimy został mnichem w klasztorze św. Izydora. Wspomnienie 12 I.

• Marcin I - Rzymski papież w latach 649 - 655. Nie czekał na tradycyjne zatwierdzenie wyboru przez patriarchę Konstantynopola, co było wyrazem walki Rzymu o zrzucenie zależności od głównego centrum chrześcijaństwa. Wezwany do Konstantynopola został skazany na śmierć, lecz karę zamieniono na dożywotnie zesłanie do Chersonezu na Krymie. Wspomnienie do 1969 r. 11 XI, potem 16 IX (katolicy), 13 IV (ortodoksi).

• Marek Chŏng Ŭi-bae (ok. 1794 - 1866) - Jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Marek Ji Tianxiang (1834 - 1900) - Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Marek Križ (1580 - 1619) - Benedyktyn z Koszyc (Węgry). Po wkroczeniu oddziałów protestanckich do miasta podczas wojny trzydziestoletniej stracony wraz ze wszystkimi koszyckimi duchownymi Kościoła katolickiego. Wspomnienie 7 IX.

• Marek Marconi (1480 - 1510) - Asceta i mnich z okolic Mantui (Italia). Wspomnienie 24 II.

• Maria Adolfina Dierk (1866 - 1900) - Franciszkanka z Holandii. Po śmierci matki trafiła pod opiekę ubogiej rodziny robotników. Jako jedna z misjonarek zwerbowanych przez biskupa Franciszka Fogollę zginęła w Chinach. Została zaliczona do Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Maria Amandyna Jeuris (1872 - 1900) - Misjonarka z Belgii. Zginęła wraz innymi franciszkankami z grupy Franciszka Fogolli. Jedna ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Maria An Guo (1836 - 1900) - Podczas powstania bokserów zginęła razem z Marią An Linghua (1871 - 1900), Anną An Xin (1828 - 1900) i Anną An Jiao (1874 - 1900). Wszystkie wspominane w gronie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Maria Angela Truszkowska (Zofia Kamila Truszkowska, 1825 - 1899) - Pochodziła z inteligenckiej rodziny z Kalisza. Polska tercjarka franciszkańska. W 1856 r. założyła w Warszawie Zgromadzenie Sióstr Świętego Feliksa z Kantalicjo (Feliks z Cantalice) czyli zakon felicjanek zajmujący się działalnością charytatywną. Wspomnienie 10 X.

• Maria Bernarda Bütler (Verena Bütler, 1848 - 1924) - Szwajcarska zakonnica, misjonarka w Kolumbii i Ekwadorze. Założyła Franciszkanki Misjonarki Maryi Wspomożycielki w Ekwadorze w 1888 r. Wspomnienie 19 V.

• Maria Celina Kannanaikal (1931-1957) - Urszulanka. Zmarła w opinii świętości w Kannur (Cannanore na południowo-zachodnim wybrzeżu Indii). Wspomnienie 25 VII (katolicy).

• Maria De Mattias (1805 - 1866) - Wychowana w bardzo religijnej rodzinie została zakonnicą, w roku 1834 założyła w Acuto (Italia) Zgromadzenie Sióstr Adoratorek Krwi Chrystusa. Wspomnienie 20 VIII.

• Maria Dominika Mazzarello (1837 - 1881) - Włoska zakonnica. W 1872 r. Jan Bosco zlecił jej organizację nowego zgromadzenia zajmującego się katolickim wychowaniem kobiet. Tak powstały salezjanki czyli Córki Maryi Wspomożycielki Wiernych. Wspomnienie 14 V.

• Maria Du Tian (1858 - 1900) - Chińska chrześcijanka z prowincji Hebei. Za odmowę porzucenia wiary została zabita wraz z dwom synami i dwoma córkami. Zaliczono ich do Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Maria Fan Kun (1884 - 1900) - Chińska męczennica wspominana razem z Marią Qi Yu.

• Maria Franciszka od Pięciu Ran Jezusa (Anna Maria Gallo, 1715 - 1791) - Całe życie była związana z Neapolem. Jej matka w pokorze znosiła wybuchy gniewu porywczego ojca, szukając ucieczki w religii i tego samego nauczyła córkę. Od siódmego roku życia Anna codziennie przyjmowała komunię. W roku 1731 wstąpiła do franciszkanek. Praktykowała surową ascezę: wyczerpujące modły, posty, odzież dokuczliwie drapiąca skórę. Była stygmatyczką: rany zanikały podobno tylko podczas modlitwy, szczególnie bolesne były w Wielki Piątek. Wspomnienie 6 X.

• Maria Hermina od Jezusa (Irma Grivot, 1866 - 1900) - Franciszkanka z Francji. Jedna ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Maria Józefa od Serca Jezusowego (1842 - 1912) - Hiszpańska zakonnica. Wstąpiła do zgromadzenia Służebnic Maryi, potem założyła zgromadzenie Sióstr Służebnic Jezusa Miłosiernego, zatwierdzone przez papieża Leona XIII w roku 1886. Wspomnienie 20 III.

• Maria Klara Nanetti (1872 - 1900) - Włoska franciszkanka. Wraz z biskupem Franciszkiem Fogollą pojechała na misję do Chin. Jedna ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Maria Krescencja Höss (1682 - 1744) - Niemiecka franciszkanka w Kaufbeuren. Wspomnienie 5 IV.

• Maria Luiza Merkert (1817 - 1872) - Niemiecka mniszka ze śląskiego miasta Neisse (Nysa). Razem z siostrą Matyldą oraz Franciszką Werner i Klarą Wolff założyła Zgromadzenie Sióstr Świętej Elżbiety (Węgierskiej) w 1842 r. Celem zakonu nazwanego potem elżbietankami było niesienie pomocy biednym i chorym. Wspomnienie 14 XI.

• Maria Magdalena de Pazzi (1566 - 1607) - Karmelitanka z Italii. Wspomnienie 25 V.

• Maria Magdalena Postel (1756 - 1846) - Francuska zakonnica. W latach 1806-1807 zapoczątkowała Zgromadzenie Ubogich Córek Miłosierdzia. Wspomnienie 16 VII.

• Maria Małgorzata d'Youville (1701 - 1771) - Francuskojęzyczna mieszkanka Quebecu w Kanadzie. Urodziła sześcioro dzieci, z których przeżyli dwaj synowie i zostali księżmi. Kiedy owdowiała w wieku dwudziestu ośmiu lat, zajęła się prowadzeniem szpitala i założyła Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia z Montrealu opiekujące się chorymi. Wspomnienie 23 XII.

• Maria Maravillas od Jezusa (1891 - 1974) - Hiszpańska karmelitanka. Wspomnienie 11 XII.

• Maria od Bożego Narodzenia (Jeanne-Marie Kerguin, 1864 - 1900) - Franciszkanka z Francji, jedna ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Maria od Jezusa Sakramentalnego (Maria Venegas de la Torre, 1868 - 1958) - Meksykańska zakonnica. Wspomnienie 30 VII.

• Maria od Krzyża Calvat (Melanie Calvat, 1831 - 1904) - Francuska karmelitanka, która w wieku piętnastu lat 19 września 1846 r. miała widzenie Matki Boskiej na górze w La Salette. Był z nią wtedy jedenastoletni Maksymin Giraud. Zjawa wygłosiła orędzie nawołujące do oparcia się na Chrystusie, posłuszeństwa wobec Boga i Kościoła oraz do modlitwy. Na podstawie słów Maryi z La Salette biskup Philibert de Bruillard założył nowe zgromadzenie Księży Misjonarzy Saletynów w 1852 r. Maria od Krzyża Calvat umarła w klasztorze na południu Włoch.

• Maria od Krzyża di Rosa (1813 - 1855) - Zakonnica z Italii. W 1840 r. założyła Służebnice Miłosierdzia, żeński zakon opiekujący się chorymi. Wspomnienie 15 XII.

• Maria od Krzyża MacKillop (1842 - 1909) - Pochodziła z Melbourne. Była nauczycielką i zakonnicą. W 1866 r. założyła szkołę w Penola (Australia Południowa), niedługo później Zgromadzenie Sióstr Świętego Józefa od Najświętszego Serca czyli józefitki. W 1871 r. biskup nałożył na nią ekskomunikę za nieposłuszeństwo, którą cofnął tuż przed śmiercią w następnym roku. W roku 1900 zapoczątkowała działalność zgromadzenia na Nowej Zelandii. W 2010 r. została pierwszą katolicką świętą z Australii i patronką tego kontynentu. Wspomnienie 8 VIII.

• Maria od Męki Pańskiej (Hélène Marie Phillipine de Chappotin de Neuville, 1839 - 1904) - Francuska arystokratka i zakonnica. Od 1865 r. działała jako misjonarka w Indiach. Tam w roku 1876 założyła Zgromadzenie Franciszkanek Misjonarek Maryi. Przez lata przeżywała modlitewne ekstazy i wizjenawet czasowe opętania. Wspomnienie 15 XI.

• Maria od Pokoju (1975 - 1900) - Włoska franciszkanka. Jedna ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Maria od św. Ignacego (Claudine Thévenet, 1774 - 1837) - Francuska zakonnica. Założycielka Ubogich Córek Miłosierdzia w Lyonie, zatwierdzonych przez papieża w 1847 r..

• Maria od św. Justyna (Anne-François Moreau, 1866 - 1900) - Franciszkanka z Francji. Zaliczona do grona Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Maria Pak K'ŭn-agi (1786 - 1839) - Jedna ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Maria Qi Yu (1885 - 1900) - Sierota wychowana w przytułku prowadzonym przez katolickich księży we wsi Wangla w prowincji Hebei. Podczas powstania bokserów została porwana wraz z trzema innymi dziewczynkami z przytułku Łucją Wan Cheng, Marią Fan Kun i Marią Zheng Xu. Niektórzy powstańcy chcieli się z nimi ożenić, lecz one odmówiły. Zostały zabite. Wspominane w gronie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Maria Rani Vattalil (1954 - 1995) - Zakonnica z Kerali (Indie), działaczka charytatywna. Miejscowi bogacze poczuli się zagrożeni przez działalność Marii i wynajęli mordercę, który ją zasztyletował. Za cud uznano późniejsze nawrócenie zabójcy. Wspomnienie 25 II.

• Maria Róża Molas (1815 - 1876) - Hiszpańska zakonnica. Założycielka zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Pocieszenia. Wspomnienie 11 VII.

• Maria Sallés (Maria Carmen Sallés y Barangueras, 1848 - 1911) - Hiszpańska dziewica i zakonnica. Założyła Zgromadzenie Sióstr Niepokalanego Poczęcia od Świętego Dominika oficjalnie uznane przez papieża w 1893 r. Wspomnienie 25 VII.

• Maria Soledad (Bibiana Antonia Manuela Torres Acosta, 1826 - 1887) - Hiszpańska zakonnica. W 1851 r. założyła Zgromadzenie Służebnic Maryi mające opiekować się chorymi. Wspomnienie 11 X.

• Maria Teresa Chiramel Mankidiyan (1876 - 1926) - Malabarska mniszka z Kerali (południowe Indie). Mając dziesięć lat złożyła śluby czystości, co oznaczało rezygnację z małżeństwa i seksu. Od roku 1903 miała stygmaty. Założycielka Kongregacji Świętej Rodziny (1934 r.). Święta Kościoła katolickiego. Wspomnienie 8 VI.

• Maria Teresa Goretti (1890 - 1902) - Zginęła w Nettuno w środkowych Włoszech, broniąc się przed zgwałceniem przez siedemnastoletniego sąsiada. Ugodził ją kilkanaście razy nożem. Kanonizowana w 1950 r. jako patronka czystości czyli dziewictwa oraz młodzieży i kobiet zajmujących się bieleniem płótna. Wspomnienie 5 VII.

• Maria Teresa Ledóchowska (1863 - 1922) - Polska arystokratka wychowana w Austrii. W 1889 r. porzuciła życie dworskie, żeby zająć się pomocą dla misji afrykańskich. Zbierała fundusze dla misjonarzy i walczyła z niewolnictwem. W 1894 r. założyła organizację, która z czasem przekształciła się w Zgromadzenie Sióstr Misjonarek Świętego Piotra Klawera znane jako klawerianki. Patronka misji w Afryce. Wspomnienie 6 VII.

• Maria Toribia - Żona Izydora Oracza. Zmarła w 1175 r. Wspomnienie 15 V, 9 IX.

• Maria Ward (1585 - 1645) - Angielska zakonnica. Założyła Instytut Błogosławionej Dziewicy Maryi czyli zgromadzenie zakonne znane jako Siostry Loreto.

• Maria Wŏn Kwi-im (1819 - 1839) - Ścięta w Seulu wraz z Janem Chrzcicielem Yi Kwang-nyŏl, Anną Kim Chang-gŭm oraz sześcioma innymi kobietami. Wspomnienie w gronie Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Maria Zhao Guo (ok. 1840 - 1900) - Ścięta z córkami (Róża Zhao) podczas powstania bokserów. Jedna ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Maria Zheng Xu (ok. 1889 - 1900) - Męczennica zabita z Marią Qi Yu.

• Marian Szkot - Irlandzki mnich. Od ok. 1072 r. rekluz w Ratyzbonie. Umarł w roku 1083 lub 1086. Wspomnienie 9 II lub 24 IV.

• Marian z Auxerre - Po najeździe ariańskich Gotów osiadł w klasztorze w Auxerre, gdzie został sługą. Zmarł ok. 488 r. Wspomnienie 20 IV.

• Markulf (ok. 490 - 588) - Pierwszy opat benedyktynów Nanteuil, eremita w Bretaniii. Jego relikwie przechowywane w Corbenay koło Reims są uznawane za uniwersalny cudowny lek na wiele chorób. Wspomnienie 1 V.

Germańskie „marc” i „wulf” oznaczające granicę i wilka.

• Marta Kim Sŏng-im (1787 - 1839) - Oddała się w ręce władz deklarując chrześcijaństwo razem z Łucją Kim Nusia, Teresą Yi Mae-im i Magdaleną Yi Yŏng-hŭi. Ścięta w Seulu wraz z Janem Chrzcicielem Yi Kwang-nyŏl, Anną Kim Chang-gŭm oraz pięcioma innymi kobietami. Wspomnienie w gronie Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Marta Wang Luo Mande (1812 - 1861) - Jedna ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich. Pochodziła z miasta Zunyi. Jej mąż umarł przedwcześnie, adoptowani przez nich bratankowie roztrwonili rodzinny majątek. Przyszła święta uruchomiła wtedy małą gospodę za murami miasta. Przypadkowo zetknęła się z katolickim kaznodzieją i pod jego wpływem przeszła na katolicyzm. Potem pracowała dla żeńskiego zakonu. W roku 1861 pomagała uwięzionym katolikom Józefowi Zhang Wenlanowi, Pawłowi Cheng Changpinowi i Janowi Chrzcicielowi Luo Tingyinowi. Została ścięta razem z nimi.

• Mateusz - Jeden z Pięciu Braci Męczenników.

• Mateusz Correa Megallanes (1866 - 1927) - Ksiądz zabity podczas rewolucji meksykańskiej. Wspomnienie 6 II.

• Mateusz de Leciniana (1702 - 1745) - Hiszpański dominikanin i misjonarz. Ścięty w Hanoi. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Mateusz Kadalikattil (Mar Mathew Kadalikattil, 1872 - 1935) - Malabarski duchowny znany z propagowania kultu Serca Jezusa. Wspomnienie 23 V.

• Mateusz Kavukatt(1904 - 1969) - Katolicki biskup Kościoła malabarskiego w Changanassery (południowe Indie). Wspomnienie 9 X.

• Mateusz Nguyễn Văn Ðắc (ok. 1808 - 1861) - Ścięty razem z Janem Đoàn Trinh Hoan. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Mateusz Serafini da Bascio (1495 - 1552) - Franciszkanin z Italii. Reformując franciszkanów założył Zakon Braci Mniejszych Kapucynów zatwierdzony przez papieża w 1528 r. Kapucyni istnieli do roku 1897, kiedy Leon XIII zniósł wewnętrzne podziały w ramach franciszkanów.

• Mateusz Vũ - Ścięty razem z Wincentym Phạm Hiếu Liêm.

• Matka Teresa z Kalkuty (Anjezë Gonxha Bojaxhiu, 1910 - 1997) - Urodziła się w albańskiej rodzinie w Skopje na terenie Imperium Tureckiego. Mając osiemnaście lat opuściła dom, żeby zostać misjonarką w zgromadzeniu Sióstr Loreto i już nigdy nie spotkała się z rodziną. Od 1929 r. przebywała w Kalkucie (Indie). W 1946 r. usłyszała głos nakazujący jej założenie nowego zgromadzenia. Mimo niechęci ze strony miejscowego biskupa i przełożonej zakonu, rozpoczęła działalność wśród najuboższych, odrzuconych przez społeczeństwo i samotnych. W 1960 r. Watykan zatwierdził nowe zgromadzenie Misjonarek Miłości. Matka Teresa otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla (1979), stała się bohaterką wielu książek i filmów. Z drugiej strony była krytykowana za wykorzystywanie biedy do nawracania na katolicyzm, chrzczenie umierających innowierców, niejasne operacje finansowe i brak kontroli nad wielomilionowymi datkami płynącymi z całego świata oraz fatalny stan szpitali prowadzonych przez Misjonarki Miłości, Wspomnienie 5 IX.

• Matylda (ok. 896 - 968) - Żona króla Niemiec Henryka i Ptasznika i matka cesarza Ottona I. Wychowana w klasztorze w Herford (Westfalia). Znana z religijności i wspierania Kościoła. Wspomnienie 14 III.

Od gockich słów „mahta” - „siła” i „hildr” - „walka”.

• Maura z Troyes - Pochodząca ze szlachetnej i bogatej rodziny dziewica, ascetka i opiekunka ubogich. Zmarła w 850 r. Wspomnienie 21 IX.

• Maurycy Csak (ok. 1228 - 1336) - Znany też jako Maurycy Panoński. Węgierski dominikanin. Wspomnienie 20 III.

• Maurycy z Canoët (1115 - 1191) - Opat klasztoru w Canoët (Bretania). Wspomnienie 13 X.

• Mechtylda z Hackeborn (Mechtylda von Hackeborn, 1241/1242 - 1299) - Niemiecka benedyktynka pochodząca ze szlachetnego rodu. Sławna mistyczka, wizjonerka i śpiewaczka oraz propagatorka kultu Serca Jezusa. Jako kilkuletnia dziewczynka została w klasztorze w Rodersdorfie, gdzie przebywała jej starsza siostra Gertruda z Hackeborn. Od 1258 r. Mechtylda mieszkała w Helfcie, dokąd przeniosła się wspólnota z Rodersdorfu. Wspomnienie 16 II, 19 XI.

Forma imienia Matylda.

• Mechtylda z Magdeburga - Niemiecka mistyczka. Umarła w 1280 r. Wspomnienie 19 XI.

• Medard (ok. 457 - ok. 545) - Biskup Noyon i Tournai w Galii (Francja). ok. 530 r. wprowadził Święto Róży obchodzone w Salency (Pikardia), kiedy jest wybierana najcnotliwsza dziewczyna roku i koronowana różami. Patron rolników, plantatorów winogron i piwowarów, pomocny przeciw bólowi zębów i złej pogodzie. Wspomnienie 8 VI.

Od gockich słów „mahta” - „siła” i „hard” - „twardy”.

• Melchior de Marion-Brésillac (1813 - 1859) - Zubożały szlachcic francuski, ksiądz, biskup oraz misjonarz w Indiach i Afryce. Założył Stowarzyszenie Misji Afrykańskich (w 1856 r.). Umarł na żółtą febrę we Freetown (Sierra Leone).

• Melchior Grodziecki (1582/1584 - 1619) - Polski jezuita urodzony w Cieszynie. Działał jako kaznodzieja w Koszycach. Ścięty przez protestanckie wojska Rakoczego. Wspomnienie 7 IX.

• Mellitus - Benedyktyn z Italii. Pierwszy biskup Londynu i trzeci arcybiskup Canterbury w Anglii. Umarł w 624 r. Wspomnienie 24 IV.

• Męczennicy Kanadyjscy - Kanonizowani razem w roku 1930 przez papieża Piusa XI. Wszyscy ponieśli śmierć w XVII w., szerząc katolicyzm wśród Indian: Antoni Daniel, Gabriel Lalement, Izaak Jogues, Jan de Brébeuf, Jan de Lalande, Karol Garnier, Natalis Chabanel i Renat Goupil. Zostali uznani za patronów Kanady. Wspomnienie 19 X, w tylko w Kanadzie 26 IX.

• Męczennicy Podlascy lub Męczennicy z Pratulina - W roku 1873 władze Rosji zdelegalizowały Kościół unicki na terenie Królestwa Polskiego, usunęły lub aresztowały księży, a świątynie oddały prawosławnym. W ten sposób odwrócono katolicyzację wschodniej Rzeczpospolitej, której symbolem była działalność Jozafata Kuncewicza. Tak, jak w XVII w. katolicy przemocą likwidowali prawosławie i narzucali unię, tak w XIX w. prawosławni przemocą znosili unię. Na przykład 17 stycznia 1874 r. w Drelowie zginęło trzynastu unitów pod wodzą Semena Pawluka. Najgłośniejsza tragedia miała miejsce 24 stycznia 1874 r. w Pratulinie, gdzie unici zablokowali wejście do kościoła, a żołnierze otworzyli ogień. Na liście zabitych i pogrzebanych we wspólnej mogile znaleźli się: Wincenty Lewoniuk, Jan Andrzejuk, Łukasz i Konstanty Bojko, Ignacy Frańczuk, Filip Geryluk, Maksym Hawryluk, Anicet Hryciuk, Daniel Karmasz, Konstanty Łukaszuk, Bartłomiej Osypiuk, Onufry Wasyluk, Michał Wawrzyszuk.

W roku 1924 nastąpil kolejny zwrot: polski biskup Podlasia Henryk Przeździecki (1873 - 1939) nakazał likwidację wszystkich cerkwi prawosławnych powstałych w okresie carskiej władzy, przejętych od unitów lub zbudowanych z materiałów po rozbiórce kościołów katolickich. Zaczął tworzenie parafii unickich, zaczynając tym samym neounię. Wywołało to gwałtowny opór prawosławnej ludności i zamieszki między innymi we wsiach Cechów, Dubeczno, Jeziory, Zabłocie, Kostomłoty i Humaniszcze.

Po 1939 r. hitlerowcy i Sowieci przemocą zlikwidowali neounityzm, a po II wojnie światowej odrodziła się tylko jedna parafia neounicka w Kostomłotach na terenie Polski.

Męczennicy Podlascy zostali beatyfikowani w roku 1996 i są wspominani 23 I.

• Męczennicy z Durham - Czterej angielscy katolicy straceni w roku 1594: Jan Boste 24 lipca w Dryburn pod Durham, Jan Speed 26 lipca w Durham, Jan Ingram 26 lipca w Newcastle i Jerzy Swallowel 26 lipca w Darlington. Razem są wspominani 24 VII.

• Męczennicy z Nagasaki - Paweł Miki i Męczennicy z Nagasaki.

• Męczennicy z Tonkinu - Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Michał de la Mora y de la Mora (1874 - 1927) - Meksykański ksiądz zabity podczas rewolucji. Wspomnienie 7 VIII.

• Michał de Sanctis (Miguel Argemir, 1591 - 1625) - Hiszpański zakonnik. Wspomnienie 10 IV.

• Michał Febres Cordero y Muñoz (Francisco Febres Cordero y Muñoz, 1854 - 1910) - Ekwadorski działacz polityczny, językoznawca, poeta i zakonnik lasalianin. Od dzieciństwa cierpiał na niedowład nóg. Był nauczycielem w Quito, potem redaktorem katolickiego czasopisma w Belgii. Uciekając przed antyklerykalnymi rozruchami przeniósł się do Hiszpanii i tam umarł. Patron edukacji, katechizacji, poetów i ludzi chorych na nogi. Wspomnienie 9 II.

• Michał Garicoïts (1797 - 1863) - Baskijski ksiądz w Cambo we francuskich Pirenejach. Założył Zgromadzenie Najświętszego Serca Jezusowego. Wspomnienie 14 V.

• Michał Hồ Đình Hy (ok. 1808 - 1857) - Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Michał Mc Givney (Michael J. Mc Givney, 1852 - 1890) - Pochodził z rodziny irlandzkich imigrantów w USA jako jeden z trzynaściorga dzieci. Ksiądz. W 1882 r. założył Rycerzy Kolumba, wkrótce największą katolicką organizację charytatywną na świecie.

• Michał Nguyễn Huy Mỹ (ok. 1804 - 1838) - Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Mikołaj Owen (ok. 1550 - 1606) - Angielski jezuita. Słynął z małego wzrostu (Little John), odwagi i umiejętności budowania kryjówek (priest holes) dla katolickich duchownych poszukiwanych przez angielskie władze. Nauczał katolicyzmu i krył się przez kilka lat. Dwukrotnie aresztowany zginął w więzieniu. Wspomnienie 22 III.

• Mikołaj Pick (1543 - 1572) - Holenderski franciszkanin zabity przez kalwinistów w Ruggen. Wspomnienie 9 VII.

• Mikołaj Tavelič (ok. 1340 - 1391) - Chorwacki franciszkanin. Zginął jako misjonarz w Jerozolimie. Patron Chorwatów. Wspomnienie 14 XI.

• Mikołaj z Flüe (1417 - 1487) - Szwajcarski żołnierz, ojciec dziesięciorga dzieci. W wieku pięćdziesięciu lat opuścił żonę (za jej zgodą), aby zostać pustelnikiem w dolinie Melchthal koło Ranft. Miał wizje mistyczne, lecz zasłynął przede wszystkim jako mediator pokojowy między skłóconymi kantonami. Dlatego zwano go Ojcem Szwajcarii, jako święty został jej patronem. Wspomnienie 21 III.

• Mikołaj z Longobardii (Nicola Saggio, 1650 - 1709) - Minimita z Italii. W 2014 r. papież Franciszek oficjalnie uznał cud dokonany za wstawienictwem Mikołaja, co stało się podstawą do kanonizacji. Wspomnienie 3 II.

• Mikołaj z Tolentino (1245 - 1305) - Augustianin. Urodził się jako późne dziecko starszego małżeństwa w Sant’ Angelo (Italia). Patron noworodków, ludzi umierających i dusz w czyśćcu. Wspomnienie 10 IX.

• Modest Andlauer (1847 - 1900) - Francuski zakonnik i  misjonarz zabity podczas powstania bokserów. Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

Po łacinie „modestus” - „umiarkowany. „łagodny”.

• Modest - Biskup Trieru po wkroczeniu Franków. Umarł w 489 r. Wspomnienie 24 II.

• Monitor - Dwunasty biskup Orleanu w Galii (Francji). Zmarł ok. 490 r. Wspomnienie 10 XI.

Po łacinie „napominający”.

• Mucjusz María Wiaux (Louis Joseph Wiaux, 1841 - 1917) - Belgijski lasalianin. Wspomnienie 30 I.

Od łacińskiego „mutus” - „cichy” lub „niemy”.

• Mungo - Kentigern.

Po celtycku „mungo” znaczy „drogi przyjacielu”.

• Narcyza od Jezusa (Narcisa de Jesús Martillo y Morán, 1832 - 1869) - Pochodziła z Ekwadoru, lecz w 1868 r. wyjechała do klasztoru tercjarek franciszkańskich w Limie (Peru). Wspomnienie 8 XII.

Żeńska forma imienia Narcyz.

• Natalis Chabanel (1613 - 1649) - Jeden z Męczenników Kanadyjskich.

Męska forma imienia Natalia.

• Neomyzja - Siostra Aurelii z Anagni. Wspominana z 25 IX.

• Nikazjusz Jonson (1522 - 1572) - Holenderski franciszkanin zabity przez kalwinistów. Wspomnienie 9 VII.

• Nil Eremita (Nikolaos, 910 - 1004) - Znany też jako Nil Młodszy z Rossano, ponieważ urodził się w Rossano (Italia). Z pochodzenia był Grekiem i mieszkał na terenie należącym do Bizancjum. Wstąpił do bazylianów w San Nazario i przyjął zakonne imię Nil na cześć Nila z Synaju. Po arabskich najazdach (952 - 953 r.) Nil przeniósł się na północ Italii, odwiedzając między innymi klasztor na Monte Cassino. W roku 987/988 odwiedził go Wojciech z Pragi pielgrzymujący do Jerozolimy. Nil przekonał go jednak, że zobaczenie Jerozolimy niczego nie zmienia, więc Wojciech wyruszył do Polski jako misjonarz. Nil umarł we Frascati. Wspomnienie 26 IX (kościoły ortodoksyjne).

• Nimatullah al-Hardini (1808 - 1858) - Maronicki zakonnik. Wspomnienie 14 XII.

Arabskie „nimat” - „błogosławieństwo” i „Allah” - „Bóg”.

• Nimatullah Kassab (1808 - 1858) - Maronicki mnich z Libanu. Wspomnienie 14 XII.

• Ninian (IV lub V w.) - Biskup Galloway i misjonarz nawracający Piktów (w późniejszej Szkocji). Wspomnienie 16 IX.

Zlatynizowane celtyckie imię Nyniavus lub Nynniaw.

• Noniusz - Nuno Álvares Pereira.

Imię związane z imionami Nino i Nona.

• Norbert z Xanten (ok. 1080 - 1134) - Pochodził z arystokratycznej rodzony w Xanten. Uczył się w Kolonii. Wstąpił do benedyktynów w Siegburgu. Propagował reformy Grzegorza VII i w sporze o inwestyturę opowiadał się po stronie papieża. W 1121 r. założył Zakon Kanoników Regularnych Ścisłej Obserwy znany jako norbertanie. w 1126 r. został arcybiskupem Magdeburga. Zgłaszał pretensje do zwierzchnictwa nad Kościołem polskim, w 1133 r. wygrał proces z polskimi biskupami, uzyskując zniesienie metropolii w Gnieźnie. Papież Innocenty III wycofał wyrok trzy lata później. Relikwie Norberta przeniesiono z Magdeburga do Pragi w 1627 r. w czasie kontrreformacji. Wspomnienie 24 IV i 6 VI.

Germańskie „nord” - „północ” i „berht” - „jasny”.

• Nunilo - Znana też jako Nunilona lub Nunita. Siostra i współmęczennica Alodii.

Imię Nunilo zdaje się pokrewne imionom Nuno i Nino.

• Nuno Álvares Pereira (1360 - 1431) - Portugalski rycerz i poltyk. Poparł przewrót dokonany przez wielkiego mistrza rycerskiego Zakonu Avis Jana, późniejszego króla Portugalii. Zakon powstał w XII w. pod nazwą Ėvora, od 1223 r. miał siedzibę w Avis, gdzie przetrwał do sekularyzacji w 1789 r. Pereira walczył przeciwko Kastylii, przyczyniając się do umocnienia portugalskiej niepodległości. Po śmierci żony wstąpił do karmelitów. Wspomnienie 1 IV.

Po łacinie „nunnus” - „dziadek”,„nonnus” - „szambelan”.

• Odon z Cluny - Francuski mnich. Został opatem w Cluny po śmierci Bernona w 927 r. Dzięki Odonowi Cluny zyskało niezależność od księcia Akwitanii. Jego zasługą było też upowszechnienie cluniackiej reformy na inne klasztory. Zmarł w 942 r. Wspomnienie 18 XI.

Francuska wersja imienia Otton.

• Oktawian z Savony (Ottaviano, ok. 1160 - 1132) - Benedyktyn i biskup w Italii. Wspomnienie 6 VIII.

• Olaf II Haraldsson (995 - 1030) - Król Norwegii w latach 1016-1028. Wprowadził do kraju chrześcijaństwo. Został wygnany przez duńskiego króla Kanuta Wielkiego i zginął podczas próby powrotu. Wspominany 29 VII.

Skandynawskie imię rozumiane jako „starzec, mędrzec”, lub Aslaf od „As” - „z rodu boga Odyna” (analogicznie do Ansegiza) i „laf” - „miłość”.

• Olegariusz (Oldegar, ok. 1060 - 1137) - Kapłan, kanonik i opat klasztoru augustianów w Barcelonie. Od 1116 r. biskup Barcelonydwa lata później arcybiskup Tarragony odebranej muzułmanom. Wspomnienie 6 III.

Germańskie „old” - „stary” lub „ald” - „wysoki” i „gar” - „oszczep”.

• Oliver Plunkett (1625 - 1681) - Irlandzki duchowny, arcybiskup Armagh i prymas Irlandii. W 1679 r. został aresztowany pod zarzutem spiskowania przeciwko angielskiej monarchii i stracony. Wspomnienie 1 VII.

Męska forma imienia Oliwia.

• Oliwa (Oliva) z Palermo (IX lub X w.) - według tradycji została porwana przez Arabów i przewieziona do Tunisu w wieku trzynastu lat. Kiedy nawróciła kilku muzułmanów, porzucono ją w lesie, ale przeżyła jako pustelnica. Odnaleziona przez myśliwych ich także nawróciła i wtedy zarządca Tunisu skazał ją na ścięcie. Patronka Palermo (do 1624 r.) i Kartaginy. Wspomnienie 10 VI.

Imię pokrewne imieniu Oliwia.

• Oskar (Anscharius, 801 - 865) - Benedyktyn pochodzący z Amiens. Arcybiskup Hamburga i Bremy. Pod wpływem wizji podjął działalność misyjną w Danii i Szwecji. Jak podają hagiografie, dokonywał cudownych uzdrowień. Patron Skandynawii. Wspomnienie 3 II.

Oskar to angielska lub skandynawska forma imienia Ansgar.

• Osmund - Biskup Salisbury w Anglii. Zmarł w 1099 r. Wspomnienie 16 VII, 4 XII.

Staroangielskie „os” - „bóg” i „mund” - „opieka, obrona”.

• Oswald z Northumbrii (ok. 604 - 642) - Syn króla Etelfryda rządzącego w Northumbrii (Anglia). Po powstaniu Brytów i śmierci ojca uciekł do Szkocji, gdzie przyjął chrzest. W roku 634 wrócił do kraju i pokonał wrogów, po objęciu tronu wprowadził chrześcijaństwo. Zginął podczas buntu, po którym na krótko wypędzono chrześcijańskich duchownych. Patron żniwiarzy. Wspomnienie 5 VIII.

Staroangielskie „os” - „bóg” i „wald” - „władza, łaska”.

• Oswald z Worcester - Wychowany przez swojego wuja Oda, arcybiskupa Canterbury. Kilka lat spędził we francuskim opactwie Fleury. Po powrocie do Anglii został arcybiskupem Yorku w 872 r. Zmarł w 992 r. i został pochowany w Worcester. Wspomnienie 29 II.

• Otton z Bambergu (ok. 1060 - 1139) - Misjonarz niemiecki działający w Polsce od ok. 1080 r. Biskup Bambergu. Na prośbę polskiego księcia Bolesława Krzywoustego i w eskorcie jego wojów wyruszył z misją na Pomorze w 1124 r. Według legendy ochrzcił siedem tysięcy Pomorzan w Pyrzycach i Kamieniu Pomorskim. Pobity i początkowo wypędzony z Wolina odniósł sukces w Szczecinie, gdzie zniszczył jedną z najważniejszych pomorskich świątyń. Jest świętym pomocnym w przypadku gorączki i wścieklizny. Wspomnienie 1 VII.

Germańskie imię znaczące „bogactwo” lub „bogaty”.

• Otylia z Hohenburga (ok. 660 - ok. 720) - Córka Adalryka, księcia Alzacji. Urodziła się niewidoma, więc chciano ją zabić, lecz, jak głosi legenda, zaczęła widzieć po przyjęciu chrztu. Przełożona benedyktyńskiego klasztoru żeńskiego w Hohenburgu. Pomocna w chorobach oczu. Patronka Alzacji. Wspomnienie 13 XII.

Żeńska forma imienia Otton.

• Pacyfik z San Severino (Carito Antonio Divini, 1653 - 1721) - Franciszkanin z Italii. Początkowo uczył, lecz kiedy stracił wzrok i słuch, zagłębił się w medytacji. Zgonie z relacjami miał widzenia i dokonywał cudów. Wspomnienie 24 IX.

Po łacinie „pacificus” - „czyniący pokój”.

• Pamfil (Pamphilus) - Biskup Valvy na południu Italii. Zmarł ok. 700 r. Wspomnienie 28 IV.

Forma imienia Pamfiliusz.

• Paola Elżbieta Cerioli (1816 - 1865) - Pochodziła z Soncino w Lombardii. Wydana za mąż za dużo starszego mężczyznę była przez niego poniżana i lekceważona. Urodziła czworo dzieci, z których trzy córki umarły we wczesnym dzieciństwie, syn w wieku szesnastu lat. Po śmierci męża zaczęła szukać pocieszenia w religii i działalności charytatywnej. W 1857 r. założyła Kongregację Świętej Rodziny, sześć lat później jej męskie odgałęzienie. Wspomnienie 24 XII.

Żeńska wersja imienia Paweł.

• Paola Frassinetti (1809 - 1882) - Włoska zakonnica, założycielka zgromadzenia Sióstr Świętej Doroty. Wspomnienie 11 VI.

• Paschalis Baylón (Pascual Baylón, 1540 - 1592) - Hiszpański franciszkanin, autor traktatów teologicznych odnoszących się głównie do Eucharystii. W 1897 r. został ustanowiony patronem kongresów eucharystycznych, czyli zjazdów katolików (pierwszy międzynarodowy kongres eucharystyczny odbył się we francuskim Lille w 1881 r.). Wspomnienie 17 V.

Od łacińskiej nazwy Pascha (hebrajskie Pesach) - Wielkanoc.

• Patrycja z Neapolu (VII w.) - legendarna święta pochodząca z Konstantynopola. Uciekła do Ziemi Świętejpotem do Neapolu, żeby uniknąć niechcianego ślubu. Sprzedała swoje dobra w Konstantynopolu i krótko potem umarła w Neapolu. Wspomnienie 25/26 VIII.

• Patryk (V w.) - Apostoł Irlandii. W młodości porwany z Brytanii przez sześć lat był niewolnikiem w Irlandii. Po ucieczce został mnichem, aby wrócić do Irlandii jako misjonarz. Zapoczątkował Kościół iroszkocki, który dominował na Wyspach Brytyjskich do czasów Augustyna z Canterbury, został zlikwidowany na synodzie w Whitby (664 r.). Patron Irlandii i święty chroniący przed wężami, ponieważ legenda głosi, że wygnał je z wyspy (w Irlandii nie było węży od końca zlodowacenia). Czczony również w kościołach ortodoksyjnych. Wspomnienie 17 III.

Łacińskie „patricius” - „patrycjusz, szlachetnie urodzony”.

• Patryk Dong Bodi (ok. 1882 - 1900) - Franciszkański tercjarz, student seminarium duchownego w Taiyuan. Zabity podczas prześladowań i zaliczony do Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Paula Montal (Paula Montal Fornés, 1799 - 1889) - Hiszpańska zakonnica zajmująca się katechizacją i szkolnictwem. Założyła Instytut Córek Maryi Sióstr Szkół Pobożnych. Wspomnienie 26 II.

• Paulina od Serca Jezusa (Lucia Amabile, 1865 - 1942) - Pochodziła z okolic północnych Włoch, lecz od dziesiątego roku życia mieszkała w Brazylii, gdzie wyemigrowała jej rodzina. Założyła Zgromadzenie Małych Sióstr Niepokalanego Poczęcia. Z powodu cukrzycy straciła prawą dłoń i niemal oślepła. Patronka diabetyków. Wspomnienie 9 VII.

Zdrobnienie imienia Paula.

• Paulinus - Arcybiskup Yorku w Anglii i misjonarz. Umarł w 644 r. Wspomnienie 10 X.

Forma imienia Paweł.

• Paweł Chen Changpin (1838 - 1861) - Ścięty z Janem Chrzcicielem Luo Tingyinem. Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Paweł Chŏng Ha-sang (1795 - 1839) - Koreański katolik, syn Augustyna Chong Yak-jonga, który zginął za wiarę. Kleryk i męczennik stracony w Seulu za Małą Zachodnią Bramą. Jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Paweł Denn (1847 - 1900) - Francuski misjonarz z Lille. Stracony w Zhujiahe. Czczony w grupie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Paweł Ge Tingzhu (1839 - 1900) - Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich zamordowany przez bojowników powstania bokserów.

• Paweł Hŏ Hyŏb (1796 - 1840) - Koreański katolik stracony w Seulu. Jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Paweł Hong Yŏng-ju (1802 - 1840) - Jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich ścięty z Janem Yi Mun-u i Barbarą Ch’oe Yŏng-i.

• Paweł Lang Fu (1893 - 1900) - Syn Lang Yang i razem z nią zabity.

• Paweł Lê Bảo Tịnh (1793 - 1857) - Katolicki ksiądz oraz misjonarz w Laosie i Wietnamie. Został ścięty. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Paweł Lê Văn Lộc (ok. 1830 - 1859) - Wietnamski ksiądz wymieniany w grupie Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Paweł Liu Hanzuo (1778 - 1818/1819) - Ksiądz. Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Paweł Liu Jinde (1821 - 1900) - Czczony w grupie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Paweł Miki (Pauro Miki, 1565 - 1597) i Męczennicy z Nagasaki - pierwsze ofiary prześladowań w Japonii. Miki urodził się w Kioto. Został ochrzczony w wieku pięciu lat. Siedemnaście lat później wstąpił do jezuitów, aby szerzyć katolicyzm. Aresztowany stanął przed sądem w Kioto wraz z dwudziestoma pięcioma innymi chrześcijanami oskarżonymi o przygotowywanie podboju wysp przez Hiszpanię. W 1597 r. obcięto skazańcom kawałek ucha, potem urządzono pokazowy przemarsz ulicami Kioto, Osaki i Nagasaki. W końcu zostali ukrzyżowani pod Nagasaki i dobici włóczniami. Wspomnienie 6 II.

• Paweł Nguyễn Ngân - Wietnamski ksiądz stracony w roku 1840. Wspominany w grupie Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Paweł Nguyễn Văn Mỹ (ok. 1798 - 1838) - Uczył się w katolickim seminarium duchownym, lecz nie zdobył święceń, więc został katechetą nauczającym religii. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Paweł od Krzyża (1694 - 1775) - Żołnierzpotem duchowny pochodzący z północnej Italii. Mistyk i założyciel Zgromadzenia Męki Pańskiej czyli pasjonistów (w 1737 r.). Celem nowego zgromadzenia było rozpamiętywanie męki Jezusa (pasji). Wspomnienie 28 IVpotem 19 X.

• Paweł Phạm Khắc Khoan (ok. 1771 - 1840) - Ksiądz wymieniany w grupie Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Paweł Wu Anju (1838 - 1900) - Pochodził z wioski w prowincji Hebei. Jako katolik uciekł z rodziną przed powstaniem bokserów. Jednak bojownicy natrafili na zbiegów ukrywających się w lesie i zapytali ich o wiarę. Całą rodzinę zabito na miejscu. Są wspominani w gronie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Paweł Wu Wanshu (1884 - 1900) - Wnuk Pawła Wu Anju. Zginął razem z dziadkiem.

• Peregryn z Forli (Pellegrino Laziosi, ok. 1265 - 1345) - Pochodził z Państwa Papieskiego w Italii i aktywnie uczestniczył w ruchu na rzecz uwolnienia się spod władzy papieży. Uderzył Filipa Benicjusza - duchownego, który modlił się o pojednanie z papieżem, lecz Filip mu wybaczył. To wydarzenie odmieniło Peregryna. Został mnichem w zakonie serwitów i poświęcił życie na pomaganie chorym. Patron nawróceń, pomocny w leczeniu przewlekłych chorób, zwłaszcza nowotworowych, Wspomnienie 1 V.

• Perpetua Hong Kŭm-ju (1804 - 1839) - Święta wymieniana w gronie Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Perpetuus - Szósty biskup Tours (Galia). Zmarł w 490 r. Wspomnienie 8 IV.

Po łacinie „perpetuus” - „ciągły, stały”.

• Petroc - Misjonarz w Wessex (Anglia). Umarł ok. 564 r. Wspomnienie 4 VI.

Celtyckie zdrobnienie imienia Petrus czyli Piotr.

• Pięciu Braci Męczenników (Pięciu Świętych Braci Międzyrzeckich) - Benedyktyni Benedykt i Jan (obaj z Italii), Mateusz i Izaak (bracia, słowiańscy nowicjusze zakonni) i Krystyn (polski służący) zamordowani w napadzie rabunkowym na pustelnię w okolicach Międzyrzecza w 1003 r. Szósty zakonnik o imieniu Barnaba ocalał, ponieważ w chwili napadu był poza pustelnią. Według tradycji żył później w pustelni w Bieniszewie (Wielkopolska). Wspomnienie 13 XI (katolicy).

• Pio z Pietrelciny (Francesco Forgione, 1887 - 1968) - Włoski ksiądz i kapucyn. Pochodził z rodziny chłopskiej. Już jako kilkunastolatek zaczął mieć wizje i popadał w religijne ekstazy. Mając piętnaście lat wstąpił do zakonu w Morcone. Przez większość życia cierpiał na rozmaite choroby, hagiografowie twierdzą, że wraz z nimi pojawiały się dziwne fenomeny w otoczeniu małego Francescapotem zakonnika. Cieszył się opinią uzdrowicielanawet cudotwórcy. Podobno lewitował, miał dar bilokacji i jasnowidzenia. Co najmniej od 1911 r. miewał stygmaty czyli krwawe ślady lub rany mające naśladować rany Jezusa. Spowodowało to niechęć władz kościelnych obawiających się oszustwa i ośmieszenia. Kiedy umarł, na zwłokach nie było stygmatów. Wspomnienie 23 IX.

Od łacińskiego „pio” - „łagodzę, naprawiam”.

• Piotr Almato (1830 - 1861) - Hiszpański misjonarz dominikanin zginął jako jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Piotr Arbués - Mnich należący do kanoników laterańskich i wykładowca prawa. Na wniosek Tomasza de Torquemady w roku 1484 został powołany na stanowisko inkwizytora Aragonii z siedzibą w Saragossie. Piotr zdążył wydać trzy wyroki skazujące: dwóch marranów (hiszpańskich muzułmanów nawróconych na katolicyzm) spalono na stosie, trzeci wyrok na kobietę był pośmiertny. Aragońskie kortezy (parlament) nie godziły się na eskalację prześladowań nawróconych muzułmanów i judaistów. Zapadła decyzja o zabiciu inkwizytora, żeby powstrzymać terror. Kiedy pierwszy zamach okazał się nieudany, Piotr zaczął nosić pod sutanną kolczugę, na głowie żelazny hełm. Mimo to zginął w roku 1485 zaatakowany w katedrze przez ośmiu spiskowców z nożami. Ta śmierć stała się widomym dowodem nikczemności rzekomo nawróconych i otworzyła drogę dla inkwizycyjnych sądów. Piotr Arbués był czczony lokalnie w Saragossie, w roku 1867 papież Pius IX ogłosił go świętym. Wspomnienie 17 IX.

• Piotr Aumaitre (1837 - 1866) - Francuski misjonarz zabity jako jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Piotr Borie (1808 - 1838) - Francuski misjonarz wymieniany w gronie Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Piotr Calungsod (ok. 1654 - 1672) - Hiszpański misjonarz na Filipinach. Wspominany jako męczennik 2 IV.

• Piotr Chanel (1803 - 1841) - Francuski misjonarz ze zgromadzenia marystów działający na Nowych Hebrydach. Zginął na wyspie Futuna. Pierwszy katolicki męczennik na Pacyfiku i patron Oceanii. Wspomnienie 28 IV.

• Piotr Cho Hwa-sŏ (1815 - 1866) - Syn Andrzeja Cho straconego w roku 1839. Aresztowany przyznał, że jego syn Józef Cho Yun-ho jest również katolikiem. Zaliczony do Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Piotr Ch’oe Ch’ang-hŭb (1787 - 1839) - Brat Jana Ch’oe. Katechista, mąż Magdaleny Son Sŏ-byok. Jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Piotr Ch'oe Hyŏng (ok. 1813 - 1866) - Pomocnik Piotra Maubanta, drukarz katolickich książek. Wspominany w grupie Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Piotr Chrzciciel Blázquez (1542 - 1597) - Hiszpański franciszkanin działający jako misjonarz w Meksyku i na Filipinach, od roku 1593 w Japonii. Trzy lata później został aresztowany, ponieważ nie podporządkował się decyzji władz, które nakazały chrześcijanom opuścić kraj. Torturowany w Nagasaki i powieszony na krzyżu został zabity lancą. Wspomnienie 6 II.

• Piotr Đa (ok. 1802 - 1862) - Katechista wymieniany w gronie Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Piotr Damiani (1007 - 1072) - Urodzony w ubogiej rodzinie w Rawennie i porzucony przez matkę. Duchowny, benedyktyn i eremita. Znawca Biblii, pisarz i poeta. Twórca i patron idei dwóch mieczów, które Chrystus miał rzekomo dać biskupom Rzymu na znak władzy nad Kościołem oraz Cesarstwem czyli wszystkimi państwami. Wspomnienie 21 II.

• Piotr Đinh Văn Dũng (ok. 1800 - 1862) - Katechista. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Piotr Ðoàn Văn Vân (ok. 1780 - 1857) - Katechista z grona Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Piotr Esqueda Ramírez (1887 - 1927) - Meksykański ksiądz. Wbrew zarządzeniu władz nie przeniósł się do miasta, więc został uwięziony i zastrzelony. Wspomnienie 22 XI.

• Piotr Faber (1506 - 1546) - Sabaudzki jezuita, towarzysz Ignacego Loyoli. Działacz kontrreformacji Niemczech. Wspomnienie 1 VIII.

• Piotr Fourier (1565 - 1640) - Urodzony w Lotaryngii kanonik laterański, działacz na rzecz biednych. Wspomnienie 9 XII.

• Piotr González (przed 1190 - 1246) - Hiszpański dominikanin zwany czasem San Elmo. Ewangelizator żeglarzy. Patron żeglarzy, wioślarzy i ludzi związanych z pracą na wodzie, orędownik chroniący przed morskimi burzami. Wspomnienie 14/15 IV.

• Piotr Hong Pyŏng-ju (1799 - 1840) - Katechista z grupy Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Piotr Julian Eymard (1811 - 1868) - Francuski marysta i założyciel kongregacji eucharystianów skupiającej się na kulcie eucharystii czyli symbolicznego ciała Chrystusa w postaci opłatka spożywanego podczas mszy. Wspomnienie 2 VIII.

• Piotr Kanizy (1521 - 1597) - Pierwszy holenderski jezuita pochodzący z Nijmegen w Hiszpańskich Niderlandach. Działacz kontrreformacji w Niemczech. Wspomnienie 21 XII.

• Piotr Klawer (1580 - 1654) - Kataloński jezuita i misjonarz w Nowej Granadzie (późniejsza Kolumbia) w Ameryce Południowej. Chrystianizował murzyńskich niewolników. Umarł w Cartagenie. Patron działalności misyjnej wśród murzynów. Wspomnienie 9 IX.

• Piotr Kwŏn Tŭg-in (1806 - 1839) - Urodził się w Seulu. Matka wpoiła mu głęboką wiarę. Utrzymywał się między innymi z produkcji krzyżyków i medalików dla miejscowych chrześcijan. Za to też został aresztowany wraz z rodziną. Jego żona i brat pod wpływem tortur wyrzekli się katolicyzmu i zostali uwolnieni. Piotr jednak wytrwał, nawet pisał z więzienia listy, żeby powrócili do wiary. Ostatecznie został ścięty przed Małą Zachodnią Bramą, gdzie stracono wielu chrześcijan. Wspominany w grupie Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Piotr Li Quanhui (1837 - 1900) - Katolik z Chentuncun w prowincji Hebei. Podczas powstania bokserów ukrył się na bagnach, lecz został odnaleziony i ścięty, kiedy nie chciał wyrzec się katolicyzmu. Zaliczany do Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Piotr Liu Wenyuan (1760 - 1834) - Rolnik z prowincji Kuejczou. W roku 1797 do jego wsi przybył katolik handlujący jedwabiem, który opowiedział o swojej wierze, robiąc ogromne wrażenie na Liu. Pod jego wpływem Liu zapoznał się bliżej z zasadami katolicyzmu i został ochrzczony w Guiyang. W roku 1814 władze przeprowadziły akcję wymierzoną w obce ideologie, więc Liu oraz pięciu innych katolików zostało aresztowanych i deportowanych do Mandżurii. Liu wrócił w roku 1830, kiedy ogłoszono amnestię. Jednak po kilku latach znów trafił do więzienia i został tam uduszony. Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Piotr Liu Ziyu (1843 - 1900) - Katolik z prowincji Hebei ścięty podczas powstania bokserów. Wspominany jako jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Piotr Maldonado Lucero (1882 - 1937) - Meksykański ksiądz, proboszcz w Santa Isabel w prowincji Chihuahua. Kilkakrotnie usuwany przez lewicowe władze wracał do swojego kościoła. Umarł pobity przez wojsko. Wspomnienie 11 II.

• Piotr Maubant (Pierre Philibert Maubant, 1803 - 1839) - Francuski misjonarz w Chinach i Korei. Na polecenia biskupa Wawrzyńca Imberta oddał się w ręce koreańskich władz i został ścięty. Wspominany w grupie Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Piotr Nguyễn Bá Tuần (1766 - 1838) - Wietnamski ksiądz. Ze względu na prześladowania często zmieniał kryjówki i w jednej z nich zetknął się z dominikaninem Józefem Fernándezem. Ze względu na zły stan zdrowia Józefa podróżowali odtąd razem. Obaj zostali aresztowani i ścięci w Nam Đinh, kiedy odmówili podeptania krzyża. Zaliczeni do grona Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Piotr Nguyễn Khắc Tự (ok. 1898 - 1840) - Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich. Katechista ścięty razem z Piotrem Borie.

• Piotr Nguyễn Văn Hiếu (ok. 1783 - 1840) - Katechista. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Piotr Nguyễn Văn Tự (ok. 1796 - 1838) - Dominikanin z grona Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Piotr Nolasco (1182/1189 - 1256/1259) - Francuski żołnierz, a potem zakonnik. Pochodził z Katalonii. W nocy z 1 na 2 sierpnia 1218 r. miał widzenie Najświętszej Marii Panny, co skłoniło go do zmiany dotychczasowego trybu życia. W roku 1223 razem z Rajmundem z Penyafort założył początkowo świecki Zakon Najświętszej Maryi Panny Miłosierdzia dla Odkupienia Niewolników (Ordo B. Mariae Virginis de Mercede) zwany mercedarianami, zajmujący się wykupywaniem chrześcijańskich jeńców z rąk muzułmanów. W roku 1235 papież Grzegorz IX narzucił mercedarianom regułę św. Augustyna. Pierwszego wykupu niewolników Piotr dokonał w Walencji. Razem z Serapionem Mercedariuszem jeździł do Algieru, żeby wykupić jeńców. Patron ludzi w niewoli. Wspomnienie 28 I, 31 I, 6 V, 25 XII.

• Piotr od Józefa de Betancur (1626 - 1667) - Franciszkanin urodzony na Teneryfie. Jako misjonarz zginął w Gwatemali. Patron Wysp Kanaryjskich i Gwatemali. Wspomnienie 24 IV.

• Piotr Orseolo (928 - 987) - Wenecki doża, znany dobroczyńca ubogich i chorych. W roku 978 zrezygnował z władzy i został mnichem. Umarł w rekluzie pod Perpignan. Wspomnienie 10 I.

• Piotr Poveda Castroverde (1874 - 1936) - Ksiądz, karmelita bosy rozstrzelany przez lewicowe oddziały w czasie hiszpańskiej wojny domowej. Wspomnienie 28 VII.

• Piotr Wu Anbang (ok. 1860 - 1900) - Franciszkanin stracony podczas powstania bokserów. Wspominany w grupie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Piotr z Alkantary (Juan de Garabito y Vilela de Sanabria, 1499 - 1562) - Hiszpański mistyk i franciszkanin, nauczyciel Teresy z Ávili. W poszukiwaniu surowej ascetycznej reguły trafił do zreformowanego odłamu franciszkanów dyskalceatów w Manxaretes. W roku 1553 odbył pieszo i boso podróż z Hiszpanii do Rzymu, żeby przekonać papieża do idei założenia ascetycznej gałęzi franciszkanów obserwantów. Tak powstali alkantaryni. Ten odłam franciszkanów przetrwał do roku 1897, kiedy papież Leon XIII ujednolicił zasady wszystkich franciszkanów. Patron straży nocnej (ciągłe czuwanie i gotowość wypełniania bożych rozkazów), Brazylii i Estremadury. Pomaga leczyć gorączkę. Wspomnienie 19 X.

• Piotr z Asche (1530 - 1572) - Niderlandzki franciszkanin. Po schwytaniu przez kalwinistów był torturowany, żeby odstąpił od katolicyzmu. Zginął powieszony w Brielle. Wspomnienie 9 VII.

• Piotr z San Gemini - Franciszkanin w roku 1219 wysłany razem z kilkoma innymi zakonnikami do Maroka, żeby nawrócić muzułmanów. Ścięty w Marrakeszu w roku 1220. Wspomnienie 16 I.

• Piotr z Werony (1206 - 1252) - Katolicki ksiądz i dominikanin. Inkwizytor w Lombardii (Italia). Zamordowany przez nieznanego sprawcę. Patron inkwizytorów i położnych. Wspomnienie 6 IV, 29 IV, 4 VI (dominikanie).

• Piotr Zhang Banniu (1850 - 1900) - Franciszkanin. Schwytany podczas powstania bokserów został ścięty w grupie chrześcijan liczącej dwadzieścia sześć osób, wśród których znaleźli się między innymi Grzegorz Grassi, Franciszek Fogolla i Eliasz Facchini. Wspominany jako jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Piotr Zhao Mingzhen (1839 - 1900) - Brat Jana Chrzciciela Zhao Mingxi. Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Pius Kim Chin-hu - Katolik koreański. Po ponad dziesięciu latach spędzonych w więzieniu umarł w roku 1814. Jego żarliwą wiarę przejął wnuk Ignacy Kim Che-jun. Wspomnienie 20 IX w grupie Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Pius X (Giuseppe Melchiore Sarto, 1835 - 1914) - Włoski duchowny. Studiował w Padwie, w 1858 r. przyjął święcenia kapłańskie. w 1884 r. został wyznaczony na biskupa Mantui, dziewięć lat później patriarchą Wenecji, w latach 1903-1914 był rzymskim papieżem. Reformował instytucje watykańskie. Zapoczątkował nieformalny ruch antymodernistyczny. Tak zwany modernizm obejmował odkrycia, poglądy i ruchy niezgodne z katolicyzmem, między innymi historyczny rozwój chrześcijaństwa, racjonalizm, ewolucjonizm, prawa człowieka, emancypację kobiet, demokrację, liberalizm polityczny i ekonomiczny, rozdział państwa od Kościoła i równość wszystkich religii wobec prawa. W 1910 r. Pius X wprowadził przysięgę antymodernistyczną, którą musieli odtąd składać wszyscy przyjmujący święcenia kapłańskie oraz katecheci (zniesie ją Paweł VI w 1967 r.). Stał się prekursorem i patronem Akcji Katolickiej, zachęcając świeckich katolików, aby działali na rzecz nasycenia ideami chrześcijańskimi całego życia społecznego, politycznego i kulturalnego (w 1903 r.). W encyklice Il fermo proposito (w 1905 r.). po raz pierwszy napisał, że aktywność świeckich musi przybrać konkretne formy organizacyjne jako Akcja Katolicka współdziałająca z klerem. W następnych dziesięcioleciach organizacja rozwinęła działalność niemal na całym świecie. Pius X został też uznany za patrona esperantystów. Wspomnienie 21 VIII.

• Polidor Plasden (1563 - 1591) - Angielski ksiądz stracony w Tyburn przez anglikanów. Wspominany w gronie Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii.

Od greckich słów „polys” - „wiele” i „doron” - „dar”.

• Pompiliusz Maria Pirrotti (Domenico Michele Giovan Battista Pirrotti, 1710 - 1766) - Pijar z Italii, nauczyciel i propagator kultu Serca Jezusowego. Wspomnienie 15 II.

Imię Pompilius pochodzi ze starożytnego Rzymu.

• Prokop z Sazawy (Prokop z Sázavy, ok. 970 - 1053) - Czeski pustelnik. Założył benedyktyński klasztor w Sazawie i został jego opatem w 1032 r. Legenda głosi, że Prokop orał przy pomocy diabła, którego zaprzęgał do pługu i pogania krzyżem. Patron Czech i górników na Morawach. Wspomnienie 14 VII.

• Prosper z Reggio - Tradycja głosi, że był biskupem miasta Reggio Emilia. Umarł ok. 466 r. Wspomnienie 25 VI (Kościół katolicki), 24 XI (lokalnie w Reggio Emilia).

Po łacinie „prosperus” - „szczęśliwy, odnoszący sukces”.

• Protazy Chŏng Kuk-bo (1799 - 1839) - Jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Prudencjusz (Galendo) - Pochodził z Hiszpanii. Kapelan na dworze frankijskiego króla Ludwika i Pobożnego. W 843 r. został biskupem Troyes. Zmarł w 861 r. Wspomnienie 6 IV.

Po łacinie „prudentius” - „rozważny”.

• Radegunda z Turyngii (518/520 - 587) - Córka króla Turyngii uprowadzona przez Chlotara i i zmuszona do małżeństwa, które uczyniło ją frankijską królową Neustrii. Kiedy jednak Chlotar kazał zabić jej brata, porzuciła męża i została mniszką. Założyła klasztor Saint-Croix w Poitiers w 552 r. Siedemnaście lat później cesarz Justyn II ofiarował jej kawałek krzyża Jezusa, który stał się główną relikwią Poitiers. Wspomnienie 13 VIII.

Germańskie „rad” - „rada” i „gund” - „walka”.

• Rafał Arnáiz Barón (Rafael Arnáiz Barón, 1911 - 1938) - Hiszpański trapista. Wspomnienie 26 IV.

• Rafał Guízar Valencia (Rafael Guízar Valencia, 1878 - 1938) - Biskup Veracruz w Meksyku. Pomagał katolikom prześladowanym podczas rewolucji meksykańskiej. Patron Rycerzy Kolumba. Wspomnienie 6 VI.

• Rafał Kalinowski (Józef Kalinowski, 1835 - 1907) - Inżynier pochodzący z polskiej rodziny szlacheckiej. Po Powstaniu Styczniowym zesłany przez Rosjan na Sybir. W 1877 r. wstąpił do Karmelitów Bosych w Grazu (Austria). Patron wojskowych. Wspomnienie 15 i 20 XI.

• Rafka (Rebeka Chobok Ar-Rajes, 1832 - 1914) - Urodziła się w maronickiej rodzinie w wiosce Himlaya w Libanie. Na chrzcie otrzymała imię Boutroussyeh (Pietra). Porzuciła dom, ponieważ rodzina chciała wydać ją za mąż, ona pragnęła życia w klasztorze. W 1856 r. została mniszką. Święcenia i imię Rafka (po matce) przyjęła w 1872 r. Marzyła o męczeństwie dla Chrystusa i modliła się o łaskę cierpienia. Dlatego z radością przyjęła utratę wzroku z powodu zapalenia nerwu. Kiedy lekarze musieli usunąć jedno oko, Rafka nie zgodziła się na znieczulenie, ofiarując swój ból Jezusowi. Jej stan pogarszał się do 1911 r. Cierpiała na krwotoki i bóle, została częściowo sparaliżowana (na msze musiała się czołgać), miała kilka złamań i bolesne zniekształcenia stawów, lecz odmawiała leczenia. Podobno przed śmiercią zaniemówiła, lecz odzyskała wzrok, co uznano za cud. Jej grób rzekomo promieniował światłem i był miejscem cudów. Wspomnienie 23 III (maronici, katolicy).

Rafka to forma imienia Ryfka czyli Rebeka.

• Rajmund Li Quanzhen (1841 - 1900) - Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

Germańskie „ragin” - „los” i „mund” - „obrona”.

• Rajmund Nonnatus (1204 - 1240) - Mercedariusz pochodzący z Katalonii. Jego matka umarła w czasie porodu, dziecko wydobyto przez cesarskie cięcie. Stąd łaciński przydomek nonnatus oznaczający nienarodzonego. Odbył cztery podróże do północnej Afryki, żeby wykupywać chrześcijańskich niewolników. Kiedy zabrakło mu pieniędzy, sam oddał się w niewolę w zamian za uwolnienie jeszcze jednej osoby. Wykupiono go trzy lata później, lecz był tak wyniszczony, że umarł po roku. Patron położnych, kobiet w ciąży, narodzin oraz dzieci. Wspomnienie 31 VIII.

• Rajmund z Fitero (Raymond Sierra) - Cysters pochodzący z Aragonii. W 1158 r. założył rycerski zakon Calatrava (kalatrawensi), który miał bronić zamku Calatrava odebranego muzułmanom przez króla Kastylii Alfonsa VII. Wcześniej templariusze nie podjęli się obrony i jak pokazała historia mieli rację, bo zamek Calatrava wrócił w ręce muzułmanów w latach 1195-1212. W 1218 r. zakon Calatrava wchłonął zakon Alcántara (istniał od drugiej połowy XII w.). Rajmund umarł w 1163 r. Wspomnienie 1 II.

• Rajmund z Penyafort (ok. 1170/1175 - 1275) - Kataloński kapłan i dominikanin. Razem z Piotrem Nolasco założył mercedarian (1223 r.). W jednym dziele Decretales Gregorii IX zebrał wszystkie kościelne akty i przepisy prawne. Zmarł w Barcelonie. Patron prawników kościelnych, studentów prawa i Barcelony. Wspomnienie 7 I.

• Rebeka Chobok Ar-Rajes - Rafka.

• Remigiusz Isoré (1852 - 1900) - Francuski jezuita i misjonarz. Zginął w Chinach. Wspominany jako jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

Od łacińskiego słowa „remigium” - „wiosło”.

• Remigiusz z Reims (ok. 438 - 533) - Syn Celiny. Uważany za apostoła Franków. Biskup Reims. Wspomnienie 13 I, 1 X.

• Remigiusz z Rouen - Nieślubny syn Karola Młota. Trzeci arcybiskup Rouen w latach 753-762. Wprowadził we Frankonii chorał gregoriański. Patron kantorów. Wspomnienie 19 I.

• Remigiusz ze Strasburga - Syn alzackiego hrabiego, biskup Strasburga (od 777 r.). Ufundował żeński klasztor w Eschau i ofiarował mu przywiezione z Rzymu relikwie św. Zofii Męczennicy. Zmarł w 783 r. Wspomnienie 20 III.

• Renat Goupil (1608 - 1642) - Jeden z Męczenników Kanadyjskich.

• Ricovero (Hugh) dei Lippi Uggocioni (zmarł w 1272 r.) - Współzałożyciel serwitów razem z Amadeuszem z Amidei.

Imię powstałe w Italii ze złożenia słów „ricco” - „bogaty” i „vero” - „naprawdę”.

• Rita - Ryta z Cascii.

• Robert Bellarmino (1542 - 1621) - Jezuita z Italii, biskup Kapui i kardynał. Angażował się w spory papiestwa z Wenecją i krytykę angielskiego króla tworzącego odrębny kościół. Jako inkwizytor nadzorował spalenie na stosie Giordano Bruno i doprowadził do upokorzenia Galileusza. Od 1618 r. był prefektem Kongregacji Indeksu czyli papieskiej instytucji zajmującej się spisywaniem dzieł zakazanych przez Kościół katolicki. Otrzymał tytuł Doktora Kościoła. Jako autor podręczników religii został patronem katechetów. Wspomnienie 17 IX.

Germańskie imię Hrodebert od słów „hrod” - „sława” i „beraht” - „jasny”.

• Robert Lawrence - Przeor klasztoru kartuzów w Beauvale w Anglii. Stracony w Tyburn w 1535 r. wraz z Augustynem Websterem, Ryszardem Reynoldsem i Janem Houghtonem za odmowę uznania władzy Henryka VIII nad Kościołem angielskim. Wspomnienie 4 V i 25 X (Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii).

• Robert Southwell (1561 - 1595) - Angielski ksiądz i poeta, jeden z Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii. Powieszony w Tyburn formalnie za spisek przeciw Elżbiecie II, w rzeczywistości za potajemne szerzenie katolicyzmu wbrew rozporządzeniu królowej. Wspomnienie 21 II.

• Robert z Molesme (1027/1029 - 1111) - Benedyktyn urodzony w rycerskiej rodzinie w Szampanii. Zrażony niskim poziomem życia religijnego benedyktynów został eremitą, w 1075 r. założył nową wspólnotę w Molesme na terenie Burgundii. Z czasem okazało się jednak, że jego ascetyczno-eremicka wizja zakonu nie odpowiada zwolennikom reguły cluniackiej, więc opuścił Molesme w 1090 r. Osiem lat później Robert z Molesme, Alberyk z Cîteaux, Stefan Harding i dwudziestu innych mnichów osiedliło się na ziemi podarowanej im w Burgundii przez wicehrabiego Roberta Raynalda. Tak powstał klasztor w Cîteaux i zakon cystersów. W 1099 r. Robert wrócił do Molesme na prośbę tamtejszych benedyktynów. Wspomnienie 26 I i 17 IV.

• Robert z Newminster (ok. 1100 - 1159) - Urodził się w średnio zamożnej angielskiej rodzinie. Po studiach w Paryżu został księdzem, benedyktynemw 11435 r. cystersem w Fountains w północnej Anglii. Trzy lata później założył nowy cysterski klasztor w Morpeth i został jego opatem. Opisywano go jako mistyka i wizjonera zdolnego wypędzać złe duchy. Patron cystersów. Wspomnienie 7 VI.

• Robert z Salzburga - Rupert z Salzburga.

• Roch - Pochodził ze szlachetnej rodziny w Montpellier (Francja). Według sprzecznych zapisków urodził się w roku 1295 lub 1345-1350. Jako dziewiętnastolatek rozdał majątek odziedziczony po rodzicach i poszedł do Rzymu, gdzie opiekował się chorymi i podobno dokonał wielu cudów. Po trzech latach wyruszył do Francji, lecz zachorował na dżumę. Ukrył się w lesie, pies przynosił mu jedzenie. Po cudownym ozdrowieniu trafił do więzienia jako szpieg i tam zmarł w roku 1327 lub 1377/1378. Patron między innymi Montpellier, Parmy i Wenecji, aptekarzy, handlujących dziełami sztuki, krawców, lekarzy, szpitali, ogrodników, rolników, więźniów oraz zwierząt domowych, zwłaszcza psów. Chroni przed zarazą. Wspomnienie 16 VIII.

Od burgundzkiego „hroks” i gockiego „hruk” - „kruk”.

• Roch González de Santa Cruz (Roque González, 1576 - 1628) - Hiszpański rycerz i ksiądz urodzony w Asuncion w Paragwaju. Od 1609 r. członek jezuitów. Na polecenie Diego de Torresa zaczął działalność wśród Indian walczących z kolonizacją. Został jednym z założycieli jezuickiego „państwa” czy raczej rezerwatu wśród Indian Guarani. W 1615 r. zbudował kościół w wiosce nazwanej potem Posadas. Cztery lata później założył miasto Concepcion, potem kilka następnych osad i kościołów. Został zabity przez Indian wraz z dwoma innymi jezuitami Alfonsem Rodriguezem i Juanem de Castillo. Patron yerba mate. Wspomnienie 17 XI.

• Roderyk - Znany też jako Rodrigo, Rodriguez i Rudericus. Miał dwóch braci, z których jeden wyznawał islam, drugi chrześcijaństwo. On sam został księdzem w Kordobie (muzułmańska Hiszpania). Według legendy próbował pogodzić skłóconych braci i został za to pobity, potem oskarżony o porzucenie islamu, co groziło śmiercią. Został stracony w 857 r. Wspomnienie 13 III.

Od germańskich słów „hrod” - „sława” i „richi” - „bogaty”.

• Roman Adame Rosales (1859 - 1927) - Meksykański ksiądz pracujący w Guadalajarze. Wbrew rządowemu dekretowi nakazującemu księżom przenieść się do miast, działał na wsi. Zadenuncjowany trafił do aresztu i po dwóch dniach został rozstrzelany razem z żołnierzem Antonio Camillo Torresem, który odmówił udziału w egzekucji. Wspomnienie 21 IV.

• Roman Jurajski (ok. 390 - 463/464) - Opat benedyktyńskiego klasztoru w Condat (Saint-Claude). Wspomnienie 28/29 II.

• Roman z Auxerre - Biskup Auxerre (Burgundia) w latach 561-564, czasem uważany za męczennika. Wspomnienie 6 X.

• Roman z Subiaco (VI w.) - Pustelnik z rejonu Subiaco w Italii. Uciekł z kraju po najeździe barbarzyńców. Umarł w Auxerre i dlatego utożsamiany czasem z biskupem Romanem z Auxerre. Wspomnienie 22 V (katolicy i ortodoksi).

• Roman z Rouen (VII w.) - Postać legendarna, o której nie wiadomo prawie nic. Prawdopodobnie był biskupem w Państwie Franków. Patron Rouen. Wspomnienie 23 X.

• Romaryk (ok. 570 - 653/655) - Mnich w Państwie Franków. Współzałożyciel klasztoru w Remiremont (Remiré). Wspomnienie 8 XII.

Germańskie „hrod” - „sława” i „rik”- „król”.

• Romuald z Camaldoli (ok. 951-1027) - syn księcia Rawenny. Pod wpływem śmierci człowieka zabitego w pojedynku przez jego ojca został mnichem w klasztorze benedyktynów koło Rawenny, potem w pustelni u mnicha Maryna na Lagunie Weneckiej. W roku 1012 w miejscu zwanym Campus Maldoli (Camaldoli) niedaleko Arezzo Romuald założył nowy zakon pustelniczy nazwany potem kamedułami. Mnisi żyjący w oddzielnych domkach praktykowali całkowite milczenie, ciągłą kontemplację i posty. Liturgiczne wspomnienie św. Romualda przypada na 19 VI.

Germańskie „hrod” - „sława” i „ald” - „wysoki, władza”.

• Rozalia z Palermo (ok. 1130 - 1165/1170) - Pochodziła z książęcego rodu, lecz uciekła z domu, żeby zostać pustelnicą. Umarła w grocie koło Palermo na Sycylii. Patronka Palermo i święta chroniąca przed zarazą. Wspomnienie 4 IX.

Imię nawiązujące do łacińskiego „rosa” - „róża”.

• Róża Chen Aijie (1878 - 1900) - Jedna ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

Po łacinie „rosa” - „róża”.

• Róża Filipina Duchesne (Rose Philippine Duchesne, 1769 - 1852) - Francuska zakonnica, członkini Towarzystwa Najświętszego Serca Jezusa i misjonarka działająca w USA. Wspomnienie 18 XI.

• Róża Franciszka Maria od Boleści - Maria Róża Molas.

• Róża Kim No-sa (1784 - 1839) - Ścięta w Seulu wraz z Janem Chrzcicielem Yi Kwang-nyŏl, Anną Kim Chang-gŭm i pięcioma innymi kobietami. Wspomnienie w gronie Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Róża Venerini (Rosa Venerini, 1656 - 1728) - Córka lekarza z Viterbo (Italia). Mając siedem lat postanowiła być zakonnicą i w 1676 r. została tercjarka dominikańską. Ku niezadowoleniu duchowieństwa lecz za zgodą biskupa zaczęła uczyć dziewczęta, w 1685 r. założyła szkołę dla dziewcząt, która przekształciła się potem w Zgromadzenie Pobożnych Nauczycielek. Ukoronowaniem jej działalności było otwarcie szkoły w Rzymie w 1713 r. i pochwała od papieża Klemensa XI. Wspomnienie 7 V.

• Róża z Limy (Isabel Flores de Oliva, 1586 - 1617) - Pierwsza katolicka święta z Ameryki Południowej. Urodziła się w Limie. Jako dziecko ślubowała dziewictwo. Żyła w ciągłej ascezie, poszcząc, umartwiając się i modląc. Utrzymywała się z uprawy kwiatów, haftowania i szycia. Mając dwadzieścia lat została tercjarką dominikańską. Słynęła z dobroczynności. Patronka Ameryki Południowej, Filipin i ogrodników. Pomocna w rozwiązywaniu rodzinnych sporów. Wspomnienie 23 VIII.

• Róża z Viterbo (1233 - 1253) - Od dwunastego roku życia była franciszkańska tercjarką. Jako ascetka i pokutnica krążyła po ulicach swego miasta, nawołując do nawrócenia i modlitwy. Została w końcu wypędzona z miasta za fanatyzm. Wróciła, kiedy do Viterbo wkroczyły wojska papieża po śmierci cesarza Fryderyka II w 1250 r. Patronka dziewcząt z Akcji Katolickiej. Wspomnienie 6 III.

• Róża Zhao (1878 - 1900) - Ścięta wraz z matką Marią Zhao Guo i siostrą Marią podczas powstania bokserów, ponieważ nie chciały wyrzec się chrześcijaństwa. Wspominana w gronie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Rudolf Sherwin (Ralph Sherwin, ok. 1550 - 1581) - Angielski ksiądz wykształcony we Francji i misjonarz potajemnie szerzący katolicyzm w Anglii. Powieszony w Tyburn. Wspomnienie 1 XII.

Germańskie „hrod” - „sława” i „wulf” - „wilk”.

• Rudolf z Wormacji - Niemiecki ksiądz uważany za założyciela Zgromadzenia Sióstr Świętej Marii Magdaleny od Pokuty popularnie zwanych magdalenkami. Zakon powstały w latach 1224-1227 miał pomagać kobietom żyjącym niemoralnie, zwłaszcza prostytutkom.

• Rupert z Salzburga (ok. 650 - ok. 718) - Arystokrata spokrewniony z Merowingami. Na polecenie władcy Bawarii Theodora II został biskupem Wormacji. Według tradycji Theodor zezwolił Rupertowi rozpocząć działalność misyjną na południu. Biskup dotarł nad rzekę Salz, gdzie od dawna wydobywano sól. Jest uważany za założyciela Salzburga, ponieważ w 696 r. zapoczątkował tam najstarszy w Austrii benedyktyński klasztor męski św. Piotra, w 711/712 r. najstarszy w krajach niemieckich żeński klasztor Nonnberg. Przełożoną tego drugiego zgromadzenia została Erentruda, bliska krewna Ruperta. Zmarł w Wormacji. Patron górników, Salzburga, Bawarii i Austrii. Wspomnienie 27 III, chociaż dokładna data śmierci biskupa nie jest znana, w Salzburgu 24 IX, na pamiątkę przeniesienia relikwii z Wormacji w 774 r. Uznawany za świętego również w kościołach ortodoksyjnych.

Forma imienia Robert.

• Rustikus z Narbonne - Biskup Narbonne w południowej Galii. Zmarł ok. 461 r. Wspomnienie 26 X.

Forma imienia Rustyk.

• Ryszard de Wyche (1197 - 1253) - Biskup Chichester w Anglii. Wspomnienie 3 IV.

Od germańskiego słowa „richi” - „bogaty”.

• Ryszard Gwyn (1537 - 1584) - Walijski katolik. Jeden z Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii.

• Ryszard Pampuri (Erminio Filippo Pampuri, 1897 - 1930) - Włoski lekarz i członek zakonu bonifratrów. Wspomnienie 18 IV i 1 V.

• Ryszard Reynolds - Angielski mnich z zakonu św. Brygidy. Stracony w Tyburn w 1535 r. wraz z Augustynem Websterem, Robertem Lawrencem i Janem Houghtonem za odmowę uznania władzy Henryka VIII nad Kościołem angielskim. Wspomnienie 4 V i 25 X (Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii).

• Ryszard z Lukki - Znany też jako Ryszard ze Szwabii, Ryszard z Wessex lub Ryszard Saksończyk. Pochodził z Wessex w Anglii. Był szwagrem Bonifacego-Winfrida oraz ojcem Wilibalda, Winebalda i Walburgii. Zmarł w Lukce w 722 r. po trudach pielgrzymki do Rzymu. Wspomnienie 7 II.

• Ryta z Cascii (Margherita Lotti, ok. 1380 - 1457) - Pochodziła z biednej rodziny w środkowej Italii. Mając dwanaście lat została wydana za mąż. Jej mąż Paul Mancini okazał się brutalnym okrutnikiem, który poniżał i bił Rytę, ona znosiła to z pokorą. Urodziła dwóch synów, którzy niestety przejęli zwyczaje ojca. Kiedy Paul został zamordowany, synowie poprzysięgli zemstę. Ryta modliła się, żeby Bóg powstrzymał ich od grzechu i faktycznie rok później obaj umarli na dyzenterię, zanim zdążyli pomścić ojca. Wstąpiła do klasztoru augustianek w Cascii. Słynęła z pokory, wizji i stygmatów. Legenda mówi, że cierń namalowany na obrazie ukrzyżowanego Jezusa spadł jej na czoło i pozostawił trwałą ranę na znak bożego błogosławieństwa. Tradycja głosi że po śmierci ciało Ryty nie uległo rozkładowi, lecz przez kilka wieków wydawało piękną woń. Zmarła rzekomo zmieniała pozycję w szklanej trumnie, jej oczy co pewien czas otwierały się i zamykały. Patronka kobiet, spraw trudnych i beznadziejnych oraz dzieł charytatywnych. Wspomnienie 22 V.

Ryta to skrócona forma imienia Margherita czyli Małgorzata.

• Sadok - Przeor dominikanów w Zagrzebiu i w Sandomierzu. Zimą w 1259/1260 r. został zamordowany przez Mongołów w grupie pięćdziesięciu sandomierskich zakonników. Wspomnienie 2 VI.

Po hebrajsku „saduk” - „sprawiedliwy”.

• Salomon z Kornwalii (koniec V w.) - Prawdopodobnie jeden z lokalnych kornwalijskich władców-wojowników w języku celtyckim znany jako Levan, Selevan lub Selyf. Jego synem był Kybi.

• Salwator Lara Puente (1905 - 1926) - Meksykański działacz Akcji Katolickiej i ofiara prześladowań podczas rewolucji. Wspomnienie 15 VIII.

• San Elmo - Piotr González (nie należy mylić z Elmo z III/IV w.)

• Sara Salkahazi (1899 - 1944) - Węgierska zakonnica ze zgromadzenia Sióstr Służby Społecznej w Koszycach na terenie Czechosłowacji. W roku 1937 zapadła decyzja o wysłaniu jej na misję do Brazylii przez węgierskich benedyktynów, ale Sara miała obywatelstwo czechosłowackie. Przeniosła się więc do Budapesztu, tam zatrzymała ją wojna. Została zastrzelona za pomaganie Żydom.

• Scholastyka - (ok. 480 - 542) - Według średniowiecznej tradycji bliźniaczka Benedykta z Nursji. Po śmierci rodziców została mniszką niedaleko Monte Cassino. Patronka dzieci z konwulsjami i zakonnic, chroni przed burzami i deszczem. Wspomnienie 10 II.

Po łacinie „scholastica” - „szkolna”.

• Selevan (Selyf) - Salomon z Kornwalii.

• Serafin z Montegranaro (Felice de Nicola, 1540 - 1604) - Pochodził z ubogiej rodziny ze środkowej Italii. Mając szesnaście lat wstąpił do kapucynów i przyjął imię Serafin. Wspomnienie 12 X.

• Serapion Mercedariusz (1179 - 1240) - Syn szkockiego rycerza w służbie króla Anglii. Uczestnik krucjat, jeniecpotem sługa władcy Austrii. W 1221 r. przybył do Kastylii w orszaku Beatrycze Szwabskiej. Poznał Piotra Nolasco i w 1222 r. wstąpił do mercedarian. Razem z Piotrem pojechał do Algieru, żeby wykupywać chrześcijańskich jeńców. Podczas drugiej wyprawy do Algieru w 1240 r. sam oddał się do niewoli w zamian za uwolnienie jednego z jeńca. Został zabity za próby nawracania muzułmanów na chrześcijaństwo. Wspomnienie 14 XI (razem z Serapionem z Aleksandrii). .

• Serwus - Zabity przez ariańskich Wandalów w Tuburbum w 483 r. Wspomnienie 7 XII.

Po łacinie „servus” - „sługa”.

• Seweryn z Noricum (ok. 410 - 482) - Misjonarz szerzący chrześcijaństwo wzdłuż Dunaju w krainie zwanej Noricum na wschodzie Alp (późniejsza Austria). Nauczyciel Eugipiusza. Patron Austrii i Bawarii. Wspomnienie 8 I (katolicy).

• Sigfrid - Pochodził z Anglii. Benedyktyński mnich i biskup Szwecji. W 1008 r. nawrócił szwedzkiego króla Olofa. Patron Szwecji. Wspomnienie 15 II.

Germańskie „sigu” - „zwycięstwo” i „fridu” - „pokój”.

• Specjoza (Speciosa, V w.) - Według tradycji siostra Epifaniusza z Pawii.

Po łacinie „speciosa” - „piękna”.

• Stanisław Kostka (1550 - 1568) - Syn polskiego szlachcica. Jezuita kształcony w Wiedniu. Umarł na malarię w Rzymie. Patron Polski i ministrantów. Wspomnienie 13 XIw Polsce 18 IX.

Słowiańskie „stan” - „państwo” i „sław” - „sławny”.

• Stanisław od Jezusa i Maryi Papczyński (Jan Papaczyński, 1631 - 1701) - Polski ksiądz i pijar. W 1673 r. założył Zgromadzenie Księży Marianów Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, które miało zajmować się szerzeniem kultu maryjnego i modlitwami za dusze w czyśćcu. Wspomnienie 18 V.

• Stanisław ze Szczepanowa (ok. 1030 - 1079) - Polski ksiądz. Po studiach w zachodniej Europie pracował jako misjonarz i kaznodzieja w Wielkopolsce, w 1972 r. został wyznaczony na biskupa krakowskiego. Popadł w polityczny konflikt z królem Bolesławem i zgodnie z ówczesnym prawem został skazany na poćwiartowanie. Patron Polski. Wspomnienie 8 V.

• Stefan Cuenot (1802 - 1861) - Francuski misjonarz i biskup. Zmarł w więzieniu w Wietnamie. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Stefan Doualhy - Maronicki patriarcha z Ehfen. Zmarł w 1704 r.

• Stefan Harding (ok. 1059 - 1134) - Pochodził z Merriott w Anglii. Wykształcenie otrzymał w benedyktyńskim opactwie Dorset, które jednak porzucił zniechęcony do religii. Po odzyskaniu wiary zaczął wędrówkę po Europie i wstąpił do klasztoru w burgundzkim Molesme, gdzie opatem był Robert. Razem postanowili założyć nową wspólnotę o surowszej regule. Tak powstał klasztor w Cîteaux, najważniejsze opactwo cystersów. W 1109 r. Stefan został trzecim opatem Cîteaux po Robercie z Molesme i Alberyku z Cîteaux. Wspomnienie 26 I i 28 III.

• Stefan Min Kŭk-ka (1787 - 1840) - Katechista, jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Stefan Nguyễn Văn Vinh (ok. 1813 - 1839) - Tercjarz dominikański. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Stefan Pongracz (1582 - 1619) - Pochodził z Siedmiogrodu. Jezuita zabity w Koszycach podczas wojny trzydziestoletniej. Wspomnienie 7 IX.

• Stefan z Aubazine - Francuski pustelnikpotem cysterski zakonnik. W roku 1142 założył klasztor w Aubazine i był jego opatem do śmierci w 1159 r. Wspomnienie 8 III.

• Stefan z Châtillon (ok. 1150 - 1208) - Francuzki kartuz znany z licznych przypisywanych mu cudów. Na dwanaście dni przed śmiercią został biskupem Die. Wspomnienie 7 IX.

• Stefan I Węgierski (975 - 1038) - Zjednoczył Madziarów w węgierską monarchię i jako pierwszy Węgier koronował się na króla w roku 1001. Według legendy papież Sylwester II ofiarował Stefanowi piękną koronę zwaną potem Koroną Świętego Stefana. W rzeczywistości wspaniały klejnot powstał dopiero w XII w. Stefan założył pięć biskupstw i arcybiskupstwo w Esztergom. Prowadził liczne podboje i zwalczał pogaństwo z pomocą armii. Stłumił zamach stanu przygotowywany przez jego krewnego Vazula: przywódcę kazał oślepić i wlać mu do uszu roztopiony ołów, a jego synów wypędził. Patron Węgier. Wspomnienie 16 VIII.

• Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich - Grupa męczenników kanonizowanych zbiorowo przez rzymskiego papieża Jana Pawła II w roku 2000. Wspomnienie 9 VII.

• Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich znanych też jako Męczennicy z Tonkinu - ofiary prześladowań katolików w Wietnamie w latach 1745-1862 kanonizowane przez Jana Pawła II w roku 1988. Prawie połowa z nich to dominikanie. Wspomnienie 24 XI.

• Stu Trzech Męczenników Koreańskich - Ofiary prześladowania katolików przez władze Korei kanonizowane przez Jana Pawła II w roku 1984. Wspomnienie 20 IX.

• Swen z Arbogi (Sven av Arboga) - Na poły legendarny święty szwedzki, o którym nie zachowały się wiarygodne informacje. Według tradycji został ukamienowany przez bandytów. Wspomnienie 24 IX.

Od staronordyckiego „sveinn” - „młodzieniec”.

• Swithun - Biskup Winchesteru w Anglii. Umarł ok. 682 r. Wspomnienie 2 VII (Norwegia), 15 VII (Anglia).

Germańskie „swind” - „waleczny” i  „win” lub „wuni” - „przyjaciel”.

• Swithun Wells (ok. 1536 - 1591) - Angielski katolik schwytany podczas mszy odprawianej potajemnie w jego domu w Londynie. Za złamanie obowiązujących w Anglii antykatolickich przepisów został powieszony razem z innymi uczestnikami ceremonii, wśród których znalazł się też Edmund Gennings. Żona Wellsa Małgorzata zmarła w więzieniu w 1602 r. Swithun Wells jest wspominany w gronie Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii.

• Sybillina Biscossi (1287 - 1367) - Urodziła się w Pawii. Po śmierci rodziców została służącą, w wieku dwunastu lat straciła wzrok. Została potem tercjarką dominikańską. Praktykowała skrajną ascezę, umartwiając ciało, poszcząc i wystawiając się na cierpienie. W końcu poprosiła o zamurowanie jej w celi przy kościele dominikanów i tam po latach umarła. Wspomnienie 19 III.

Imię nawiązuje do Sybilli, greckiej wieszczki.

• Sydoniusz Apolinary (Gaius Sollius Modestus Sidonius Apollinaris, ok. 430 - ok. 489) - Galorzymski arystokrata, poeta i dyplomata. Dzięki swoim politycznym związkom został biskupem w 472 r. Wspomnienie 21 VIII.

Imię grecko-łacińskie oznaczające kogoś z Sydonu.

• Sylwia (ok. 520 - 592) - Pochodziła z Italii. Żona rzymskiego urzędnika również chrześcijanina. Matka biskupa Rzymu Grzegorza i Wielkiego, który wprowadził jej kult oficjalnie zatwierdzony w XVI w. Wspomnienie 3 XI.

Żeńska forma imion Sylwester lub Sylwan.

• Symmach (Symmachus) - Biskup Rzymu w latach 498-514. Pochodził z Sardynii. Utworzył wikariat Galii w Arles i powierzył go Cezaremu z Arles. Wspomnienie 19 VII.

Od greckich słów „sin” i „machos” oznaczających sprzymierzonego wojownika.

• Symplicjusz - Biskup Rzymu w latach 468 - 483. Wspomnienie 10 III.

• Szymon Berneux (Simon Berneux, 1814 - 1866) - Francuski misjonarz. Wspomnienie w grupie Stu Trzech Męczenników Koreańskich 20 IX.

• Szymon Chen Ximan (1855 - 1900) - Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Szymon de Rojas (Simón de Rojas, 1552 - 1624) - Hiszpański zakonnik i ksiądz. Założył Zgromadzenie Niewolnicy Maryi. Wspomnienie 28 IX.

• Szymon Phan Đắc Hoà (ok. 1774/1787 - 1840) - Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Szymon Stock (1164/1175 - 1265) - Angielski mistyk i eremita. W  młodości mieszkał w  wypróchniałym pniu drzewa i stąd jego przydomek oznaczający pień. Potem wstąpił do karmelitów, w 1245 r. został przełożonym generalnym zakonu w Anglii. Legenda głosi, że w nocy z 15 na 16 lipca 1251 r. miał wizję Matki Boskiej, która wręczyła mu szkaplerz (od łacińskiego scapula czyli barki lub ramiona) czyli nakładaną przez głowę krótką pelerynkę okrywającą górną część stroju zakonnika. Matka Boska zapewniła Szymona, że noszenie szkaplerza chroni przed wiecznym potępieniem. Wspomnienie 16 V.

• Szymon z Lipnicy (1435 - 1482) - Polski duchowny. Pod wpływem kazań Jana Kapistrana wstąpił do bernardynów. Patron studentów i Krakowa. Wspomnienie 18 VII.

• Tadeusz Dajczer (1931 - 2009) - Polski ksiądz i religioznawca. Widząc zanik duchowości wśród katolików, założył w Warszawie Ruch Rodzin Nazaretańskich w 1985 r. Jego celem było szerzenie katolickiego spojrzenia na świat. Dość szybko okazało się, że Dajczer i jego współpracownicy popadają w mistycyzm i zaczynają uważać się za wybrańców Matki Boskiej, co spowodowało ostrą reakcję ze strony Kościoła katolickiego. Mimo to organizacja rozrosła się i pod kontrolą Kościoła rozprzestrzeniła się na kilkadziesiąt krajów.

• Tadeusz Liu Ruiting (1773 - 1823) - Ksiądz, jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Tassac (V w.) - Irlandzki święty, uczeń Patryka. Wspomnienie 14 IV.

• Teliaw (520 - 604) - Znany też jako Teilo. Kuzyn Dawida z Menevii. Walijski biskup. Późniejsza legenda głosi, że potrafił się potroić, czego widocznym dowodem miały być trzy ciała świętego przechowywane jako relikwie w kościołach w Llandaff, Llandeilo Fawr i Penaly. Wspomnienie 9 II.

• Teodor z Tarsu (602 - 690) - Arcybiskup Canterbury w Anglii. Wspomnienie 19 IX.

• Teodora Guérin (1798 - 1856) - Francuska zakonnica, założycielka Zgromadzenia Sióstr Opatrzności we francuskiej wspólnocie w stanie Indiana (USA). Wspomnienie 14 V.

• Teodoryk Balat (Théodoric Balat, 1858 - 1900) - Francuski franciszkanin i misjonarz wymieniany w gronie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

Starosaksońskie „thioda” lub staroniemieckie „diot” oznacza „lud”ogólnogermańskie „rik” lub „richi” to „król” lub „bogaty”.

• Teodoryk Endem (1499 - 1572) - Holenderski franciszkanin powieszony przez kalwinistów w Brielle. Wspomnienie 9 VII.

• Teofan Vénard (Théophane Vénard, 1829 - 1861) - Francuski ksiądz. Zginął w Hanoi. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Teresa Benedykta od Krzyża - Edyta Stein.

Greckie imię znaczące „mieszkanka Thery”.

• Teresa Chen Jinjie (1875 - 1900) - Jedna ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Teresa Couderc (Maria Victoria Couderc, 1805 - 1885) - Francuska zakonnica. Wspomnienie 26 IX.

• Teresa Eustochio Verzeri (1801 - 1852) - Benedyktynka z Italii. W 1831 r. założyła Zgromadzenie Sióstr Najświętszego Serca Jezusowego. Wspomnienie 3 III.

• Teresa Kim Im-i (1811 - 1846) - Zginęła z Zuzanną U Sur-im. Wspominana w gronie Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Teresa Małgorzata od Serca Jezusowego Redi (Anna Maria Redi, 1747 - 1770) - Karmelitanka z Italii. Poświęciła się opiece nad chorymi. Wspomnienie 7 III.

• Teresa od Dzieciątka Jezus i Najświętszego Oblicza - Teresa z Lisieux.

• Teresa od Jezusa Jornet e Ibars (1843 - 1897) - Katalońska tercjarka karmelitańska. Założyła instytut Małych Sióstr Opuszczonych Starców czyli zgromadzenie zakonnic opiekujących się ludźmi starszymi i samotnymi. Wspomnienie 26 VIII.

• Teresa od Jezusa z Andów (Juana Fernández Solar, 1900 - 1920) - Chilijska karmelitanka. 2 kwietnia wykryto u niej tyfus, śluby zakonne złożyła 6 kwietnia, umarła 12 kwietnia. Wspomnienie 12 IV.

• Teresa Yi Mae-im (1788 - 1839) - Dobrowolnie oddała się w ręce władz razem z Łucją Kim Nusia, Magdaleną Yi Yŏng-hŭi i Martą Kim Sŏng-im. Ścięta w Seulu z Anną Kim Chang-gŭm i pięcioma innymi kobietami oraz z Janem Chrzcicielem Yi Kwang-nyŏl. Wspomnienie w gronie Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Teresa z Ávili (Teresa Sánchez de Cepeda y Ahumada, 1515 - 1582) - Znana też jako Teresa Wielka i Teresa od Jezusa. Jej dziadek ze strony ojca Juan de Toledo był maranem (nawróconym Żydem) i został stracony przez inkwizycję jako rzekomy judaista. Jej ojciec zaś kupił tytuł szlachecki i wtopił się w chrześcijańskie społeczeństwo Hiszpanii. Teresa została wychowana w głębokiej pobożności i w 1534 r. wstąpiła do karmelitanek. Ciężka choroba i lektura tekstów ascetycznych zachęciły ją do pracy nad własną duchowością. Stwierdziła, że w tym czasie przeszła od zwykłego wspominania Chrystusa i Absolutu do ich kontemplacji w ciszy, nawet do ekstatycznego zjednoczenia z Absolutem. Jej przewodnikiem duchowym był początkowo Piotr z Alkantary, który podtrzymywał Teresę w przeświadczeniu, że wizje pochodzą od Boga, nie od Szatana. Później pisała w swoich dziełach (na przykład w Twierdzy wewnętrznej), że zrozumiała okropność grzechu, zwłaszcza grzechu pierworodnego, kiedy w zachwyceniu wylewała łzy żalu. Zrozumiała też swoją bezsilność wobec grzechu i konieczność bezwzględnego podporządkowania się Bogu. Tym bardziej poddawała się umartwieniom, postom i medytacjom, to prowadziło do nowych wizji Chrystusa oraz istot nadnaturalnych. Najsłynniejszą była wizja anioła, który wbił w jej ciało złotą lancę, sprawiając niewysłowiony bólzarazem rozkosz zjednoczenia z Chrystusem, co miało wydźwięk niewątpliwie erotyczny. Tak głęboki mistycyzm był sprzeczny z praktyką codziennego życia w klasztorze, więc w 1563 r. Teresa założyła własne zgromadzenie o bardzo zaostrzonej regule znane jako Siostry Karmelitanki Dzieciątka Jezus lub terezjanki. Zajęła się pisarstwem, nawracaniem hiszpańskich Żydów i tworzeniem nowych klasztorów w Hiszpanii. Współpracowała przy tym z innym sławnym wizjonerem okresu kontrreformacji Janem od Krzyża, z którym współtworzyła żebraczy zakon karmelitów bosych w Duruello (w 1568 r.). Teresa została kanonizowana już w 1622 r., papież Paweł VI ogłosił ją Doktorem Kościoła w 1970 r. Patronka pisarzy, chorych matek, ludzi prześladowanych za religię i Ruchu Rodzin Nazaretańskich. Wspomnienie 15 X.

• Teresa z Lisieux (Marie Françoise Thérèse Martin, 1873 - 1897) - Występuje też jako Mała Teresa w odróżnieniu od Teresy Wielkiej. Francuska karmelitanka bosa, dziewica i Doktor Kościoła. Patronka między innymi misji katolickich i chorych na AIDS. Wspomnienie 1 X.

• Tomasz Becket (ok. 1118 - 1170) - Urodził się w Londynie. Studiował w Paryżu i Bolonii. Jako przyjaciel angielskiego króla Henryka II uzyskał arcybiskupstwo Canterbury. Doszło jednak do konfliktu między nimi, ponieważ król chciał podporządkować sobie Kościół. Arcybiskup zginął zamordowany w katedrze. Wbrew legendom śmierć Tomasza nie była wynikiem rozkazu króla, lecz samowolnym aktem przemocy ze strony czterech rycerzy pragnących przypodobać się władcy. Mimo to Henryk II został wyklęty, papież Aleksander III ogłosił Tomasza świętym w roku 1173. Na znak pokuty król ufundował klasztor w Witham. Katedra w Canterbury, gdzie pochowano arcybiskupa męczennika, stała się celem pielgrzymek. Tomasz Becket jest patronem duchownych i Anglii. Wspomnienie 29 XII.

• Tomasz de Torquemada (1420 - 1498) - Urodził się w Valladolid w rodzinie pochodzenia żydowskiego; jego dziadek przeszedł na katolicyzm. W młodości Tomasz wstąpił do dominikanów w San Pablo, gdzie szybko zasłużył sobie na opinię człowieka o dużej wiedzy i przywiązanego do katolickiej ortodoksji. Był spowiednikiem Izabeli, przyszłej królowej Hiszpanii. W 1482 r. uzyskał nominację na inkwizytora. Wiosną następnego roku stanął na czele wszystkich sądów inkwizycyjnych w Kastylii, jesienią jego władzę rozszerzono na Aragonię. W 1488 r. został przewodniczącym Rady Najwyższej i Generalnej Inkwizycji. Prowadził życie ascetyczne, duże sumy wydawał na wspieranie instytucji kościelnych. Koncentrował się na walce z judaizmem, który chciał całkowicie wyrugować z Hiszpanii. Był inicjatorem dekretu z 1492 r. o wygnaniu wszystkich hiszpańskich Żydów. Fanatyzm Torquemady przełożył się na okrutne wyroki. Kronikarze współcześni Torquemadzie podają bardzo różne liczby ofiar, szacunkowe obliczenia wskazują, że w jego czasach spalono na stosie ponad tysiąc osób. Umarł w Sewilli jako symbol inkwizycji.

• Tomasz Đinh Viết Dụ (ok. 1783 - 1839) - Dominikanin zaliczony do Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Tomasz Garnet (ok. 1574 - 1608) - Angielski jezuita i misjonarz działający potajemnie na terenie Anglii. Stracony w Tyburn. Wspomnienie 23 VI oraz w grupie Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii.

• Tomasz Kurialachery (Mar Thomas Kurialachery, 1873 - 1925) - Indyjski kapłan katolickiego Kościoła malabarskiego. W 1908 r. założył Zgromadzenie Sióstr Adoracji Najświętszego Sakramentu. Pierwszy katolicki biskup Changanacherry (od 1923 r.). Umarł w Rzymie. Wspomnienie 6 II.

• Tomasz Morus (Thomas More, 1478 - 1535) - Angielski prawnik, polityk, kanclerz, pisarz i tercjarz franciszkański. Ścięty na rozkaz Henryka VIII, kiedy nie uznał króla za głowę Kościoła angielskiego. Patron polityków. Wspomnienie 22 VI i 6 VII.

• Tomasz Reynolds - Męczennik stracony wraz z Albanem Bartholomew Roe.

• Tomasz Son Cha-sŏn (1839 - 1866) - Jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Tomasz Toán (ok.1764 - 1840) - Katechista i tercjarz dominikański. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Tomasz z Akwinu (1223/1225 - 1274) - Syn rycerza z Królestwa Neapolu. Do czternastego roku życia uczył się w benedyktyńskim klasztorze na Monte Cassino, gdzie jego wuj był opatem. Potem studiował w Neapolu, lecz wbrew oczekiwaniom rodziny porzucił benedyktynów i został dominikaninem. W 1245 r. zaczął studia w Paryżu. jeden z największych myślicieli w dziejach chrześcijaństwa, autor fundamentalnych opracowań teologicznych w tym słynnej Summa theologiae (od ok. 1265 r.). Patron teologów. Wspomnienie 28 I.

• Tomasz z Cori (1655 - 1729) - Pochodził z centralnej Italii. Franciszkanin i ksiądz. Wspomnienie 11 I.

• Tomasz z Villanueva (1488 - 1555) - Arcybiskup Walencji. Wspomnienie 8 IX.

• Tommiyachan Poothathil, (Mar Tommiyachan Poothathil, 1871 - 1943) - Duchowny katolickiego Kościoła malabarskiego w Kerali i wykładowca w seminarium duchownym w Puthenpally. Wspomnienie 4 XII.

• Torlak (Þorlákur, Thorlac Thorhallsson, 1133 - 1193) - Urodził się we Fljotshlio na Islandii. Po studiach w Paryżu i Lincoln (Anglia) wrócił do kraju w 1161 r. Założył klasztor augustiański, w 1178 r. został biskupem Skálholtu. Patron Islandii. Wspomnienie 23 XII.

Staronordyckie imię odwołujące się do boga Thora.

• Totnan - Zamordowany razem z Kilianem z Würzburga.

• Trudpert z Münstertalu - Misjonarz zabity toporem w Schwarzwaldzie ok. 607-644 r. Wspomnienie 26 IV.

Germańskie „trud” - „mocny” i „beraht” - „jasny, sławny”.

• Turybiusz Romo González (1900 - 1928) - Meksykański ksiądz z diecezji Gudalajara. Nie zgadzając się z antyklerykalnymi zarządzeniami władz prowadził tajną działalność religijną w domach prywatnych. Został odkryty przez wojsko i rozstrzelany. Wspomnienie 25 II.

Łacińskie imię Turibius odwołujące się do starożytnego rzymskiego rodu.

• Turybiusz z Astorgi - Biskup Astorgi w Hiszpanii. Zwolennik ustaleń Soboru chalcedońskiego. Umarł w 460 r. w opinii świętości. W połowie VIII w jego relikwie wraz z domniemanym drewnem krzyża Jezusa zostały przeniesione do klasztoru Liébana. Wspomnienie 16 IV.

• Tyburiusz z Mogrovejo (1531 - 1606) - Hiszpański duchowny, od 1579 r. biskup Limy. Patron Peru. Wspomnienie 23 III.

Imię wiązane z łacińskim słowem „thuribulum” - „kadzielnica”.

• Tytus Brendsma (Siard Brendsma, 1881 - 1942) - Holenderski karmelita i ksiądz, wykładowca na katolickiej uczelni w Nijmegen. Za otwartą krytykę nazizmu został uwięziony. Zginął w obozie koncentracyjnym w Dachau. Wspomnienie 26 VII.

• Ubald z Gubbio (ok. 1083 - 1160) - Ksiądz i zakonnik ze środkowej Italii. Pomaga przeciwko migrenie i autyzmowi. Wspomnienie 16 V.

Germańskie imię Hubald od „hyg” - „ratownik” i „bald” i „mocny”.

• Udalryk (Udoricos, Ulrich, 890 - 973), Niemiec, biskup Augsburga. Wspomnienie 4 VII.

Germańskie Hulderich od „hultha” - „łaskawy” i „rik” - „król”.

• Ursmar z Lobbes (644 - 713) - Biskup i benedyktyński opat klasztoru w Lobbes (w późniejszej Belgia). Nauczyciel Ermina. Patron dzieci późno zaczynających chodzić. Wspomnienie 19 IV.

Łacińskie „ursus” - „niedźwiedź” i germańskie „mar” - „wielki”.

• Urszula Ledóchowska (Julia Maria Ledóchowska, 1865 - 1939) - Polska szlachcianka. Wstąpiła do zakonu urszulanek i poświęciła się kształceniu młodzieży, zwłaszcza dziewcząt, oraz opiece nad sierotami. W 1920 r. w Pniewach pod Poznaniem założyła zgromadzenie Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego. Wspomnienie 29 V.

• Varghese Payyappilly Palakkappilly (1876 - 1929) - Ksiądz Kościoła malabarskiego. Wspomnienie 5 X.

• Vojtĕch Slavnikovec - Wojciech Sławnikowic.

• Wacław I Święty (ok. 907 - 929) - Syn czeskiego księcia Wratysława I, który był chrześcijaninem i Drahomiry wyznającej starą wiarę. Po śmierci ojca Wacław był wychowywany przez babkę Ludmiłę Czeską, żarliwą chrześcijankę. Natomiast młodszy brat Bolesław był pod opieką Drahomiry. Kiedy Wacław dorósł, wygnał z kraju matkę i brata. Prowadził chrystianizację Czech, co uzależniało państwo od Niemiec, zbrojne narzucanie nowej wiary budziło powszechną nienawiść. Bolesław popierany przez część szlachty zorganizował zabójstwo brata, lecz nie zdołał powstrzymać chrystianizacji. Wacław został uznany za męczennika, patrona Pragi, Czech i Królestwa Polskiego. Wspomnienie 28 IX.

Słowiańskie imię tłumaczone jako „więcej sławy”.

• Walburgia (ok. 710 - 777/779) - Córka Ryszarda z Lukki. Mniszka i misjonarka w Niemczech. Patronka rolników, żeglarzy, zwierząt domowych. Chroni przed burzą, głodem, wścieklizną, dżumą, kaszlem i chorobami oczu. Wspomnienie 25 II i 1 V.

Germańskie „waldan” - „rządzić” i „burg” - „chronić, strzec”.

• Walenty Berrio-Ochoa (Valentín Faustino de Berrio-Ochoa y Aristi, 1827 - 1861) - Hiszpański dominikanin i misjonarz. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Walenty z Recji - Urodził się w Recji na pograniczu Italii i Alp. Biskup Recji. Patron chorych na reumatyzm i padaczkę. Wspomnienie 7 I i 4 VIII.

• Walerian z Abbenzy (377 - 457) - Północnoafrykański biskup, który nie wydał ariańskim Wandalom liturgicznych naczyń, za co wypędzono go z miasta. Wspomnienie 28 XI, 15 XII.

• Wawrzyniec Bai Xiaoman (1821 - 1856) - Pochodził z biednej rodziny. Pracował jako robotnik sezonowy. W 1854 r. spotkał Augusta Chapdelaine, który nawrócił go na chrześcijaństwo. Dziesięć dni po przyjęciu chrztu został aresztowany wraz z Chapdelainem i czterema innymi katolikami. Mimo tortur nie odrzucił nowej wiary, więc go ścięto, zwłoki porzucono w lesie. Wspomnienie w gronie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Wawrzyniec Han Ih-yŏng (1799 - 1846) - Katechista, jeden ze Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Wawrzyniec Imbert (Laurent-Joseph-Marius Imbert, 1796 - 1839) - Francuski misjonarz, katolicki biskup w Korei. Aresztowany za działalność antyrządową i poddany torturom nakazał księżom-misjonarzom Piotrowi Maubant oraz Jakubowi Chastan ujawnić się, żeby uchronić wyznawców. Ścięty i zaliczony do grona Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Wawrzyniec Iustiniani (Lorenzo Giustiniani, 1381 - 1456) - Asceta i zakonnik z Wenecji. W 1433 r. został biskupem Castello, w 1451 r. patriarchą Wenecji. Wspomnienie 8 I.

• Wawrzyniec Nguyễn Văn Hưởng (ok. 1802 - 1856) - Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Wawrzyniec Wang Bing (1802 - 1858) - Urodził się w Guiyang. Kiedy jego rodziców wypędzono do Mongolii za wyznawanie chrześcijaństwa, Wawrzyniec zamieszkał z siostrą a potem z ciotką. Mając dwadzieścia lat stanął na czele lokalnej wspólnoty katolików i wkrótce zaczął działać jako misjonarz. Razem z Hieronimem Lu Tingmei próbował zbudować katolicki ośrodek katechetyczny w Maokou, lecz obaj zostali aresztowani. Ścięto ich z Agatą Lin Zhao. Wspominany w grupie Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Wawrzyniec z Brindisi (1559 - 1619) - W Wenecji wstąpił do kapucynów (w 1575 r.). Studiował w Padwie i Wenecji. Zasłynął jako kaznodzieja. Na polecenie papieża w latach 1592-1594 wygłaszał kazania dla Żydów. Judaiści byli zmuszani do słuchania obraźliwych przemówień pełnych obelg i pogróżek. Wspomnienie 21 VII.

• Wawrzyniec z Canterbury - Na Wyspy Brytyjskie przybył razem z Augustynem z Canterbury w 597 r. Po śmierci Augustyna został arcybiskupem Canterbury. Kiedy Eadbald, syn i następca króla Kentu Ethelberta I, wrócił do starej wiary, Wawrzyniec doprowadził do jego nawrócenia. Wspomnienie 2 i 3 II.

• Wawrzyniec z Dublina (Lorcán Úa Tuathail, 1128 - 1180) - Arcybiskup Dublina. Wspomnienie 14 XI.

• Weridiana (Wirydiana) z Castelfiorentino (1182 - 1242) - Rekluza z Italii. Pochodziła ze szlachetnej rodziny. Poświęciła się ascezie i dobroczynności. W Castelfiorentino zbudowała małą celę, w której się zamknęła, żeby w samotności kontemplować Boga. Franciszek z Asyżu przyjął ją jako tercjarkę. Wspomnienie 3 II.

Od łacińskiego „viridis” - „zielony”.

• Weronika Giuliani (Orsola Giuliani, 1660 - 1727) - Pochodziła z centralnej Italii. W 1677 r. wstąpiła do klasztoru klarysek w Citta di Castello, gdzie z czasem została przełożoną. Miała wiele wizji, z których najgłośniejsze były mistyczne zaręczynypotem zaślubiny z Chrystusem. W Wielki Piątek 5 kwietnia 1697 r. pojawiły się u niej krwawe stygmaty rzekomo naśladujące rany Jezusa. Po trzech latach znaki przestały się pojawiać, ale podobno pozostało związane z ranami cierpienie. Pozostawiła ok. 22 tysiące stron pamiętnika, w którym znalazły się opisy jej mistycznych uniesień i zjednoczeń z Bogiem. Wspomnienie 9 VII.

• Wiktorian Pius (1905 - 1934) - Hiszpański zakonnik zabity w Turón podczas antykatolickich zamieszek przed wybuchem wojny domowej. Wspomnienie 9 X.

Po łacinie „victorius” - „zwycięski”.

• Wilfrid (ok. 633 - ok. 709) - Biskup Northumbrii (Anglia), misjonarz, fundator klasztorów. Wspomnienie 24 IV lub 12 X (katolicy i anglikanie).

Germańskie „wil” - „wola” i „fridu” - „pokój”.

• Wilhelm-Józef Chaminade (Guillaume-Joseph Chaminade, 1761 - 1850) - Francuski ksiądz, założyciel Towarzystwa Maryi Marianistrarum czyli marianistów. Wspomnienie 22 I.

Germańskie „wil” - „wola” i „helm” - „obrona”.

• Wilhelm z Akwitanii (ok. 745 - 812) - Wybitny wojskowy dowódca w służbie Karola Wielkiego. W 804 r. porzucił armię i założył benedyktyński klasztor w Gallone (Saint-Guillhem-le-Désert) w Langwedocji. Dwa lata później zamieszkał w swoim klasztorze. Został uznany za patrona płatnerzy i żołnierzy. Wspomnienie 28 V.

• Wilhelm z Donjeon (1135/1150 - 1209) - Znany też jako Wilhelm z Bourges. Francuski cysters. Arcybiskup Bourges. Patron dzieci. Wspomnienie 9/10 I.

• Wilhelm z Eskil (ok. 1122 - 1203) - Francuski kanonik. W 1161 został opatem klasztoru św. Tomasza na duńskiej wyspie Eskil, w 1178 r. przeniósł klasztor do Aebelholt (późniejsze Hillerød) na Zelandii. Wspomnienie 6 IV.

• Wilhelm z Roskilde - Anglosaski duchowny, biskup Roskilde w Danii, kapelan Kanuta i Wielkiego i doradca króla Swena II. Zmarł ok. 1067 lub 1075 r. Wspomnienie 2 IX.

• Willad z Danii (1482 - 1572) - Franciszkanin, który opuścił rodzinną Danię, kiedy opanowali ją protestanci i przeniósł się do Holandii. Zginął z rąk kalwinistów w Briele. Wspomnienie 9 VII.

Od germańskiego „wil” - „wola”.

• Wilibald - Syn Ryszarda z Lukki. Wspomnienie 7 VII.

Germańskie „wil” i „bald” oznaczające „wola” i „moc” lub „odwaga”.

• Willibrord z Yorku (ok. 658 - 739) - Biskup. Misjonarz we Fryzji. Wspomnienie 7 XI.

Germańskie „wil” i „bald” oznaczające „wola” i „moc” lub „odwaga”.

• Wincencja Gerosa (Vincenza Gerosa, 1784 - 1847) - Franciszkańska tercjarka pochodząca z Lovere w Italii. Wraz z Bartolomeą Capitanio założyła wspólnotę, która w 1840 r. została zaakceptowana przez Kościół katolicki jako - Zgromadzenie Sióstr Maryi Dziewicy czyli Córki Miłości. Wspomnienie 28 VI.

Żeńska wersja imienia Wincenty.

• Wincencja Maria López Vicuña (Vicenta Maria López Vicuña, 1847 - 1896) - Baskijska zakonnica. W młodości osiadła w Madrycie. Założyła Zgromadzenie Sióstr Służby Domowej. Wspomnienie 26 XII. - Siostry Służby Domowej - Wincencja Maria López Vicuña.

• Wincenty à Paulo (1581 - 1660) - Francuski ksiądz katolicki. Pochodził z ubogiej, wielodzietnej wiejskiej rodziny. Został kapłanem w wieku dziewiętnastu lat. Założył Kongregację Misji znaną jako Misjonarze Świętego Wincentego à Paulo lub lazaryści (w 1625 r.) oraz Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia (w 1633 r.) czyli Filles de la Charité zwane szarytkami. Siostry mają zajmować się pomaganiem biednym, leczeniem i pracą w szpitalach. Wspomnienie 27 IX.

• Wincenty Dương (Vinh-Son Duong, ok. 1821 - 1862) - Rolnik i poborca podatków. Ojciec trojga dzieci. Aresztowany za wyznawanie chrześcijaństwa nie porzucił wiary i został stracony. Wspominany wśród Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Wincenty Ferreriusz (ok. 1350 - 1419) - Hiszpański dominikanin, pisarz i wędrowny kaznodzieja. Ostro zwalczał katarów i judaistów. Głosił nadejście Antychrysta i rychły koniec świata. Patron pracujących z ołowiem. Wspomnienie 5 IV.

• Wincenty Lewoniuk i dwunastu towarzyszy - Męczennicy podlascy.

• Wincenty Maria Strambi (Vincenzo Maria Strambi, 1745 - 1824) - Urodził się w Civitavecchia (Italia). Mimo sprzeciwu rodziny podjął studia w seminarium duchownym, został księdzem i członkiem pasjonistów, w 1801 r. biskupem. Znany jako przeciwnik Napoleona. Wspomnienie 1 I lub 25 IX.

• Wincenty Nguyễn Thế Điểm (ok. 1761 - 1838) - Ksiądz stracony przez uduszenie. Wspominany jako jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Wincenty Pallotti (Vincenzo Pallotti, 1795 - 1850) - Urodził się jako jedno z dziesięciorga dzieci bogatego kupca w Rzymie. Jego ojciec był niezwykle pobożny, uczestnicząc we mszy nawet kilka razy dziennie, odmawiając z rodziną różaniec i poświęcając czas na adorację Najświętszego Sakramentu. Wincenty poszedł w ślady ojca, już w szkole zyskując opinię dobroczyńcy, który potrafił oddać biednym nawet własne ubranie. W 1818 r. przyjął święcenia kapłańskie. W 1835 r. po mszy Wincenty doznał natchnienia i postanowił założyć organizację szerzącą katolicyzm wśród świeckich, innowierców i niewierzących. Było to związane z pogarszającą się sytuacją Kościoła katolickiego, ponieważ mieszkańcy Państwa Papieskiego coraz częściej żądali jego likwidacji i zjednoczenia Italii. Tak powstało Stowarzyszenie Apostolstwa Katolickiego, w jego ramach uformował się zakon pallotynów. Wincenty Pallotti został uznany za patrona Akcji Katolickiej. Wspomnienie 22 I.

• Wincenty Phạm Hiếu Liêm (ok. 1731 - 1773) - Urodził się w szlacheckiej i katolickiej rodzinie w Tra Lü. Mając dwanaście lat trafił do seminarium prowadzonego przez dominikanów. Potem zakon wysłał go na studia teologiczne do Manili na Filipinach. W 1753 r. wstąpił do dominikanów, pięć lat później został księdzem. Od 1759 r. był nauczycielem w seminarium duchownym w Trung Linh w Wietnamie, potem misjonarzem. W 1773 r. został pobity i uwięziony razem z Mateuszem Vũ i Józefem Bich. Dominikanin, Odesłano ich w klatce do Hanoi, tam ścięto na podstawie decyzji króla Wietnamu. Jeden ze Stu Siedemnastu Męczenników Wietnamskich.

• Winebald z Heidenheim (VIII w.) - Syn Ryszarda z Lukki. Wspomnienie 18 XII.

Germańskie słowo „win” znaczy „przyjaciel”„bald” to „odwaga” lub „siła”.

• Wirgiliusz z Salzburga (Fergal, ok. 700 - 784) - Irlandzki benedyktyn. Wyruszył w pielgrzymkę do Ziemi Świętej, lecz zatrzymał się na frankijskim dworze Pepina Krótkiego. Po dwóch latach ok. 743 r. Wirgiliusz został wysłany na Bawarię i miał być opatem klasztoru w Salzburgu. Popadł jednak w konflikt z wpływowym Bonifacym-Winfridem, ponieważ twierdził, że Ziemia jest okrągła, Bonifacy temu zaprzeczał. Dopiero po śmierci Bonifacego mógł zostać biskupem. Patron Salzburga, Austrii i kobiet mających trudności z porodem. Wspomnienie 27 XI.

Po łacinie „virgilius” - „gałązka latorośli”.

• Wirginia Centurione Bracelli (1587 - 1651) - Życie spędziła w Genui. Wcześnie owdowiała zajęła się dobroczynnością, zwłaszcza opieką nad sierotami. W 1642 r. założyła zgromadzenie Córek Naszej Pani z Przytułku na Górze Kalwarii, które w 1833 r. przemianowano na Córki Naszej Pani z Góry Kalwarii. Wspomnienie 18 V.

Po łacinie „virginitas” - „dziewictwo”.

• Witalis z Savigny (Vitalis de Savigny, ok. 1060 - 1122) - Normandzki asceta i pustelnik znany też jako Witalis z Mortain. Poszukując miejsca do kontemplacji osiadł w lesie Savigny w Normandii w 1105 r. Siedem lat później pustelnia odwiedzana przez coraz więcej ascetów przekształciła się w Zakon z Savigny, który w krótkim czasie zyskał sporo członków i utworzył kilka klasztorów we Francji i Anglii. W następnych wiekach kłopoty finansowe i rozluźnienie dyscypliny zakonnej doprowadziły jednak do upadku zakonu, który w końcu został połączony z cystersami w 1147 r. Klęskę przypieczętowało splądrowanie klasztoru w Savigny przez kalwinistów w 1509 r. Witalis jest wspominany jako święty 16 IX.

• Władysław i Święty - László.

Od polskich słów „władać” - „rządzić” i „sława” - „rozgłos”.

• Wojciech z Pragi (Vojtĕch Slavnikovec, ok. 956 - 997) - Czeski duchowny z książęcego rodu Sławnikowiców. Nie był przeznaczony do kariery duchownej, lecz jako dziecko ciężko zachorował i ojciec położył go na ołtarzu w nadziei uratowania syna. Kiedy tak się stało, ślubował oddać go na służbę Kościołowi. Podczas bierzmowania Wojciech przyjął imię Adalbert na cześć swego mistrza arcybiskupa Magdeburga, gdzie się uczył. W 983 r. został biskupem Pragi, lecz niechęć ludności Pragi zmusiła go do wyjazdu. W Rzymie zrezygnował z urzędu i planował pielgrzymkę do Jerozolimy, od czego jednak odwiódł go Nil Eremita w klasztorze na Monte Cassino. Wstąpił więc do zakonu benedyktynów i prowadził działalność misyjną na Słowacji. W 992 r. ponownie został biskupem Pragi, dwa lata później znów musiał wyjechać z powodu konfliktu o władzę między Sławnikowicamipanującym księciem Bolesławem i z dynastii Przemyślidów. Nie mogąc wrócić do Czech, gdzie groziła mu śmierć, pojechał przez Niemcy do Polski. Tradycja głosi, że pragnął męczeństwa, więc polski książę Bolesław Chrobry wysłał go do Prusów, którzy opierali się próbom podboju przez Polskę. Prusowie nakazali Wojciechowi wyjazd, lecz on pozostał i odprawił mszę w świętym gaju, profanując miejsce pruskiego kultu. Został więc zabity, jego odciętą głowę nabito na pal. Towarzyszy Wojciecha Prusowie odesłali do Polski. Ciało misjonarza wykupił potem Bolesław Chrobry, czyniąc go pierwszym polskim męczennikiem i patronem państwa Według legendy miał zapłacić Prusom srebrem ważącym tyle, ile ważyły zwłoki, lecz dzięki cudowi wystarczyła jedna moneta położona na wadze przez ubogą wdowę. Ciało męczennika trafiło do Gniezna, w pierwszej połowie XI w. zostało zrabowane przez Czechów i przewiezione do Pragi. Wspomnienie 23 IV.

Słowiańskie „woj” - „wojownik” i „ciech” - „radość”.

• Wolfgang z Ratyzbony (ok. 934 - 994) - Pochodził z rodu arystokratów ze Szwabii. Benedyktyn, ksiądz (od 968 r.) i misjonarz na Węgrzech. Cesarz mianował go biskupem Ratyzbony w 972 r. Pod koniec życia został pustelnikiem w Górnej Austrii nad jeziorem nazwanym później Wolfgangsee. Zmarł w Pupping koło Linzu. Przy grobie Wolfganga w Ratyzbonie odnotowano wiele cudów. Patron Bawarii i Ratyzbony, pasterzy, marynarzy, stolarzy i kilku innych zawodów. Pomocny przy udarze mózgu, paraliżu, chorobach skóry, chorobach oczu, wadach wrodzonych i niepłodności. Wspomnienie 7 lub 31 X.

Niemieckie „wolf” - „wilk” i „gang” - „droga, przejście”.

• Wolfram z Sens - Arcybiskup Sens (Burgundia, Francja). Zmarł w 703 r. Wspomnienie 20 III.

Od niemieckich słów „wolf” - „wilk” (towarzyszący bogu Odynowi) i „hraban” - „kruk” (ptak Odyna).

• Woluzjan z Tours - Biskup Tours wygnany po najeździe Merowingów. Umarł ok. 496/498 r. Późniejsza tradycja głosiła, że został ścięty przez arian. Wspomnienie 18 I.

Po łacinie „volusianus” - następca Volusiusa, którego imię pochodzi od przymiotnika „volucer” - „szybki”.

• Wszyscy Święci - W 609 r. rzymski papież Bonifacy IV nakazał, aby 13 maja wspominać Najświętszą Marię Pannę i wszystkich męczenników za wiarę. Papież Grzegorz IV zaś rozszerzył formułę uroczystości, obejmując nią wszystkich świętych. Wspomnienie 1 XI.

• Wulstan (ok. 1012 - 1095) - Znany też jako Wulfstan. Anglosaski duchowny. Benedyktyn w klasztorze w Worcester i biskup od 1062 r. Był jedynym anglosaskim biskupem pozostawionym na urzędzie przez Wilhelma Zdobywcę. Wspomnienie 19/20 I.

Germańskie „wulf” - „wilk” i „stan” - „kamień”.

• Ymena z Trewiru - Irmina z Oeren.

• Yuzek - Jodok.

• Zdzisława Czeska (Zdislava z Lemberka, 1215/1220 - 1252) - Czeska szlachcianka, córka burgrabiego Moraw i Żona Havla, właściciela zamku Lemberk. Razem z mężem ufundowała klasztory dominikańskie w Turnovie i Jablonném. Żyła skromnie i zajmowała się dziełami charytatywnymi. Patronka młodych żon i matek. Wspomnienie 1 I, 3 I, 30 V.

Słowiańskie „zdzie” - „działać, czynić” i „sława” - „rozgłos”.

• Zhang Huailu (1843 - 1900) - Jeden ze Stu Dwudziestu Męczenników Chińskich.

• Zuzanna U Sur-im (1803 - 1846) - Pochodziła ze szlacheckiej rodziny. Wyszła za katolika i wkrótce sama też przeszła na nową wiarę. Aresztowano ją w 1828 r. podczas antykatolickiej akcji w Korei, lecz została uwolniona ze względu na ciążę. Po śmierci męża w 1841 r. przeniosła się do Seulu. Po raz drugi została aresztowana i stracona razem z Teresą Kim Im-i, Agatą Yi Kan-nan i Katarzyną Chǒng ch’ǒr-yǒm. Wymieniana w gronie Stu Trzech Męczenników Koreańskich.

• Zygmunt (po 472 - 524) - Król Burgundów w latach 516-523. Po 501 r. porzucił arianizm i przeszedł na katolicyzm. Po śmierci żony króla na burgundzkim dworze w Lyonie wybuchł gwałtowny konflikt między Sigerykiem, synem Zygmunta z pierwszego małżeństwa, i drugą żoną Zygmunta Ostatecznie król Zygmunt kazał syna udusić, za co później odbył kilkumiesięczną pokutę. Spór wykorzystali Ostrogoci i Frankowie najeżdżając Burgundów w 523 r. Zygmunt został schwytany, potem wraz z rodziną wrzucony do studni. Uznano go za męczennika. Wspomnienie 1/2 V.

Germańskie „sigu” - „zwycięstwo” i „mund” - „obrona, opieka”.

• Zygmunt Gorazdowski (1845 - 1920) - Polski ksiądz i działacz charytatywny we Lwowie. Wspomnienie 1 I, 26 VI.

• Zygmunt Szczęsny Feliński (1822 - 1895) - Polski ksiądz, arcybiskup warszawski w latach 1862-1883. Działacz charytatywny. Wspomnienie 17 IX.

• Zyta z Lukki (ok. 1218 - 1272) - Biedna kobieta, która spędziła życie jako służąca w domu tkaczy Fatinelli. Często pościła i umartwiała się. Pomagała innym. Umarła w opinii świętości. Patronka służby domowej, ubogich dziewcząt i samotnych kobiet. Wspomnienie 27 IV.

Po łacinie „zita” - „dziewczyna”.

← Święci i teologowie arian, nestorian, monofizytów z Syrii oraz monoteletówProtestanccy bohaterowie wiary i odnowiciele Kościoła →