Religijność neofity
Ten typ religijności emocjonalnej pojawia się u kogoś, kto doznał przeżycia kluczowego, które nagle i gwałtownie przewartościowało całe myślenie. Może do tego dojść pod wpływem zagrożenia życia, choroby lub nieszczęścia, ewentualnie w rezultacie doznanej wizji, lub spotkania z kimś wyjątkowym. Na przykład Jezus poszczący na pustyni miał wizje, które ostatecznie utwierdziły go w przekonaniu, że jest mesjaszem. Piotr Apostoł po spotkaniu Jezusa rzucił wszystko, żeby przystać do nowej sekty. Nagłej przemiany doznali też między innymi Augustyn z Hippony, Jan Gwalbert i Ignacy Loyola. Przeżycie kluczowe przekonuje człowieka o miałkości wcześniejszych wyobrażeń, a zwłaszcza o słabości rozumu, i w jednym momencie ukazuje bezwzględną wyższość wiary nad intelektem. Bezwarunkowa akceptacja religii oraz sprzeciw wobec rozsądku stają się znakiem rozpoznawczym neofity i są dla niego powodem do dumy.
Uwierz wbrew rozsądkowi - Paweł z Tarsu
Saul, znany też jako Szaweł, urodził się Tarsie. Był Żydem z rodziny niewolników, którzy zostali wyzwoleni. Został obywatelem rzymskim i otrzymał wykształcenie, które znacznie odbiegało od ówczesnych standardów, ponieważ z jednej strony zapoznał się z tradycjami żydowskimi, a z drugiej z klasyczną filozofią grecką i rzymską. To połączenie dwóch odmiennych kultur okazało się potem niezwykle pomocne, ponieważ stało się punktem wyjścia dla sformułowania zasad nowej religii.
Saul pracował jako tkacz płótna na namioty. Zajmował się również zwalczaniem sekt, w tym wyznawców Chrystusa, uznanych za zagrożenie dla żydowskiej tradycji religijnej i niechętnie widzianych w kręgach rzymskiej władzy, ponieważ mogły zagrażać społecznemu porządkowi. Uczestniczył jako świadek w ukamienowaniu św. Szczepana w Jerozolimie. Był przekonany, że zwolenników Chrystusa należy zniszczyć. Jednak pod Damaszkiem (według tradycji w roku 35) wydarzyło się coś, co miało potem przejść do historii. Otóż z nadmiaru światła Saul chwilowo stracił wzrok, co w warunkach pustynnych nie jest niczym szczególnym, lecz tym razem miało nabrać wyjątkowej wagi. Oślepiony Saul ujrzał bowiem przed sobą jasną postać Chrystusa (Dzieje Apostolskie 9.3-9). Było to przeżycie kluczowe, które miało wszystko odmienić. Kiedy po trzech dniach Saulowi wrócił wzrok, był już zdeklarowanym zwolennikiem galilejskiego nauczyciela. Przyjął imię Paweł, po łacinie Paulus, co oznacza kogoś małego, a resztę życia poświęcił propagowaniu swojej koncepcji Chrystusa, która legła u podstaw chrześcijaństwa jako nowej religii uniwersalnej.
Charakterystycznym rysem postawy Pawła była wiara wbrew logice i rozumowi, a nawet pogarda dla rozumu. Z irracjonalizmu Paweł uczynił argument na rzecz rodzącego się chrześcijaństwa, celowo sprzeciwiając się rozumowaniu greckich i rzymskich filozofów. Ponieważ znał racjonalne założenia myśli antycznej, potrafł je z pełną świadomością zakwestionować, zastępując bezwarunkową wiarą.
Paweł nie poznał Jezusa osobiście, a jednak został uznany za apostoła co najmniej równego dwunastu uczniom Jezusa, co jednoznacznie wskazuje, jak wielką rolę odegrał w dziejach chrześcijaństwa. Jego listy stały się najstarszymi tekstami wchodzącymi w skład Nowego Testamentu, poprzedzając Ewangelie, Dzieje Apostolskie i Apokalipsę.
Całkowite oddanie wierze doprowadziło go do śmierci, ponieważ został ścięty pod Rzymem między rokiem 64 i 67. Swoją śmiercią pokazał, że wbrew klasycznej logice pozorna klęska wyznawcy Chrystusa może stać się zwycięstwem na innej płaszczyźnie. Następne stulecia bowiem to ekspansja nowej uniwersalnej wiary zapoczątkowanej przez Pawła.
Św. Paweł jest czczony we wszystkich odłamach chrześcijaństwa.