Glossarium nazwisk, pojęć i kierunków umysłowych

Abelard Pierre (1079-1142), francuski teolog i filozof, współtwórca scholastyki, U.19.1.

absolut, S.59., O.59.1., I.59., U.28.

absolutyzm, S.08.2., O.08.2., I.08.1., U.29.2.

abstrakcja zakresowa, O.05.3.

abstrakcyjne pojęcia, O.52., U.19.2., U.24.11.

Achilles i żółw, U.25.1.

adwajta, S.15.1., O.44.2.

adżiwikowie, S.12.1., S.36.5.

adżnanikowie, O.15.4.

agitacja, I.58.2.

agnostycyzm epistemologiczny, O.02.2.

agnostycyzm religijny, I.57.1.

Ajdukiewicz Kazimierz (1890-1963), polski filozof i logik, O.35.1., I.21.2.

Akaszy kroniki, S.27.2.

akceptacja odmienności, I.08.1.

akcydentalizm ontologiczny, O.52.18.

akcydentalizm poznawczy, U.07.3.

akcydentalne byty i cechy, O.10.2., U.14.1.

aksjologia, S.36.

aktualizm, S.03.2., I.09.1., I.09.2., I.22.1.

aktualizm ontologiczny, U.03.3., U.03.5.

aktywizm, S.10.2., U.15.8.

akumulacja w ekonomii, I.53.2.

akwarium, O.08.1.

Al-Dżawzija Ibn Abu Bakr (1295-1356), arabski filozof i teolog, I.35.1.

Al-Farabi (870-950), perski filozof, uczony i muzyk, I.57.4., U.07.6., U.20.1.

Al-Kindi (ok. 801- ok. 879), arabski filozof, teolog, matematyk i lekarz, I.35.1., U.07.6., U.20.1.

Al-Nazzam (1. połowa IX w.), arabski filozof, teolog i poeta, skrajny mutazylita, O.43.1., U.29.4.

Alexander Samuel (1859-1938), australijski filozof żydowskiego pochodzenia, U.18.2.

altruizm, S.36.1.

Amalryk z Bène (zm. 1206), francuski filozof, teolog i mistyk, O.44.3.

Amon-Ra, U.25.3.

amoralizm, S.36.5., S.36.6.

Anaksagoras (ok. 500 - ok. 428 r. p.n.e.), grecki filozof, U.08.2., U.13.1., U.25.2.

Anaksymander z Miletu (ok. 610 - 546 r. p.n.e.), grecki filozof, U.03.2., U.25.2.

Anaksymenes z Miletu (ok. 585 - 525 r. p.n.e.), grecki filozof, U.03.2.

analogia, S.01.4., O.24.1., I.47.3.

Ananda (V p.n.e.), filozof indyjski, uczeń Buddy, S.57.1.

anarchia, I.52.1.

anarchizm indywidualistyczny, I.52.2.

anarchizm polityczny, I.52.5.

anarchizm poznawczy, O.52.17.

Andronikos z Rodos (I p.n.e.), grecki filozof, redaktor dzieł Arystotelesa, O.33.1.

antropiczność, U.27.3.

antropizm, O.57.5.

antropocentryzm, O.57.4.

antyentropijne systemy, U.15.3., U.24.3.

antykumulatywizm, O.52.16.

antynomia, O.43.2., U.17.2.

antysemityzm, I.37.4.

Antystenes z Aten (ok. 444 - 365 r. p.n.e.), filozof grecki, S.36.7.

Anzelm z Aosty, z Canterbury (1033-1109), angielski teolog i filozof, S.44.3., I.06.2., I.57.5., U.01.3.

aprioryzm, O.05.1., O.15.1.

archat, S.36.7.

arche, O.01.6., U.03.2.

Arkezylaos z Pitane (ok. 316 - ok. 241 r. p.n.e.), grecki filozof, O.10.1.

artysta, S.43., S.52., I.23.2.

arystokracja, I.52.1., I.52.3.

Arystyp z Cyreny (ok. 435 - ok. 366 r. p.n.e.), grecki filozof, S.36.4., O.02.2.

Asanga (315-390), filozof indyjski, S.44.2., U.17.2.

asocjacja, O.16.4.

asocjacjonizm, S.16.2.

Aspect Alain, francuski fizyk pracujący w Paryżu, O.08.1.

aspekt, S.15.1., U.08.1.

ateizm, I.57.1., I.57.6.

ateizm aksjologiczny, S.36.8., S.36.9.

atem, S.22.

atman, S.44.5.

atomizm, U.13.1.

Augustyn (354 - 430), rzymski filozof, apologeta chrześcijaństwa, święty, O.15.1.

automat, I.39.2., I.39.3.

autonomizm etyczny, S.36.2.

autorytaryzm, I.52.1., I.52.3., I.52.5.

Avenarius Richard (1843-1896), niemiecki filozof, S.15.1.

Avicebrol, S.44.5.

Awerroes, S.22.2.

Awicenna, S.11.1.

awidja, S.02.3.

Baal-szem-tow (ok. 1700 - 1760), żydowski filozof i mistyk, twórca chasydyzmu, S.57.1., S.58.1.

Bacon Francis (1561 - 1626), angielski filozof i uczony, O.05.1.

Badarajana (II - III w. n.e.), indyjski filozof uznawany za autora Brahmasutry, O.44.2.

Baggini Julian (ur. 1968), brytyjski filozof, S.36.9.

bahaizm, U.25.2.

Bakunin Michał (1814 - 1876), rosyjski teoretyk anarchizmu, O.43.1., I.52.5.

Baruch z Międzyboża (ok. 1757 - ok. 1810), wnuk Baal-szem-towa, chasydzki filozof S.58.1.

Basri Al-Hasan Al- (642-728), Arab, suficki mistyk, S.57.1., I.57.5.

Baudrillard Jean (1929 - 2007), francuski socjolog, O.52.18.

Baumgarten Alexander G. (1714 - 1762), niemiecki filozof i estetyk, S.43.1.

Beardslay M. C., amerykański filozof, S.43.1.

behawioryzm, I.04.

behawioryzm operacjonistyczny, I.07.1.

Ben Szem Tow de Leon Moses (XIII w.), andaluzyjski Żyd, autor kabalistycznego dzieła „Zohar”, U.01.3.

Bentham Jeremy (1748 - 1832), brytyjski prawnik, ekonomista i filozof, S.36.4., O.35.3., I.37.1.

Bergson Henri (1859 - 1941), francuski filozof, S.18.3., S.26.1., U.15.6.

Berkeley George (1685 - 1753), irlandzki filozof, S.14.1., S.31.2., O.14.1.

Bertalanffy Ludwig von (1901 - 1972), austriacki biolog, O.34.2., U.19.3., U.20.6.

bezpieczeństwo, S.06.2.

Bhagawan, S.44.2.

bhakti, O.44.2., I.37.5., U.29.4.

bioetyka, U.29., U.29.4.

biologizm, O.10.3., I.10.2.

biosfera, U.23.4.

Blanshard Brand (1892 - 1987), amerykański filozof, O.35.2.

Blondel Maurice (1861 - 1949), francuski filozof, S.10.2.

bluźnierstwo, I.57.2., I.58.1.

Bławatska Helena (1831 - 1891), rosyjska spirytystka, teozofka, S.27.2., S.57.3.

błąd, O.36.

błąd poznawczy, O.36.4.

Bodhidharma (V/VI w. n.e.), działający w Chinach indyjski mistyk ze szkoły cz'an, S.14.1., O.02.2., U.01.7.

Bohm David, brytyjski fizyk z Londynu, O.08.1.

Bohr Niels (1885 - 1962), duński fizyk, U.04.3.

Boltzmann Ludwig E. (1844 - 1906), austriacki fizyk, O.57.5., U.27.3.

Bonald Louis G. A. de (1754 - 1840), francuski myśliciel i polityk, I.35.1.

Bondi Hermann (1919 - 2005), pochodzący z Austrii brytyjski kosmolog, O.44.4., U.13.4.

bóstwo, bóg, I.57., I.57.3., U.29.3.

Böhme Jacob (1575 - 1624), niemiecki teolog i mistyk, S.57.1.

Bracia Czystości, U.20.1.

Brahma, S.44.2., U.25.2.

Brahman, S.44.2.

braminizm, S.44.2., S.44.3., I.57.3.

Brentano Franz (1838 - 1917), niemiecki psycholog, socjolog i filozof, S.07.1., S.43.1., O.07.1.

Bridgman Percy W. (1882 - 1961), amerykański fizyk, O.52.11.

Brihaspati (ok. VII w. p.n.e.), indyjski myśliciel, uznawany za twórcę podstaw hinduizmu, O.18.1., O.52.8., U.07.2., U.07.3., U.13.1.

Broglie Louis V. de (1892 - 1987), francuski fizyk, twórca koncepcji fal materii obdarzonej masą, U.04.3.

Brouwer Luitzen E. J. (1881 - 1966), holenderski matematyk, O.43.4.

Brunner Emil (1889 - 1966), szwajcarski teolog, I.09.2.

Bruno Giordano (1548 - 1600), włoski uczony i filozof, S.44.5., O.44.3., O.44.4., I.57.2., U.01.3., U.13.4., U.25.2.

brzytwa Ockhama, U.19.1.

Budda (566 - 486 r. p.n.e.), indyjski mistyk i myśliciel, twórca buddyzmu, S.22.3., S.57.1., S.57.2.

budda (stan), U.29.1.

Buddhaghosza, S.02.4., O.15.3., I.27.1., I.37.5.

Buridan Jean (przed 1300 - po 1358), francuski filozof, U.07.6.

bycie, U.27.1.

byt absolutny, O.01.7.

byt aktualny, U.03.1.

byt cząstkowy, O.01.6.

byt dystrybutywny, O.01.6.

byt intencjonalny, S.01.4., S.02., S.59., O.01.4.

byt jednostkowy, S.01.1.

byt konieczny, O.01.8.

byt myślny, S.24.1., O.01.4., O.01.7., O.06., O.59.

byt potencjalny, U.03.1., U.06.

byt przypadłościowy, O.01.8.

byt realny, S.01.4., S.02., O.01.4., O.59.

byt uniwersalny, S.01.3., S.44.3.

Caddy Eileen (1917-2006), brytyjska działaczka ruchu New Age, U.29.5.

Caddy Peter (1917-1994), brytyjski działacz ruchu New Age, U.29.5.

Campanella Tommaso (1568 - 1639), włoski myśliciel, O.44.3.

Cantor Georg F. L. Ph. (1845 - 1918), niemiecki matematyk, U.01.3.

Carlyle Thomas (1795 - 1881), brytyjski filozof, I.01.2., I.13.1., I.52.2.

Carnap Rudolf (1891 - 1970), niemiecki logik, matematyk i filozof, O.05.1.

Casimir H., amerykański fizyk, U.04.1.

Cassirer Ernst (1874 - 1945), niemiecki filozof, U.03.4.

cecha, U.14.

celowość, O.12., I.12., U.07.6., U.20.6.

ceremonia, I.32.1., I.47.

chaos deterministyczny, O.10.4., I.10.4., U.18.1.

chasydyzm, S.05.1., S.57.1., S.58.1.

Chauvin Nicolas, I.37.3.

Chiwi z Balchu (IX w.), żydowski filozof, O.05.1., O.43.1., I.57.5.

Chomsky Noah (ur. 1928), amerykański lingwista, S.51.1., O.51.2.

choroba, S.06.1., S.11.

Chryzyp z Soloj (280 - 206 r. p.n.e.), grecki filozof, S.08.2.

chrześcijaństwo, S.01.1., S.03.1., O.01.7., I.01.3., I.31.3., I.57.6., I.58.2.

ciało (antyteza ducha), S.03.1., S.22.2., S.28.1., S.28.2.

ciało fizyczne, U.07.7., U.15.2., U.01.7.

Cohen Hermann (1842 - 1918), niemiecki filozof, U.01.3.

Comte Auguste (1798 - 1857), francuski filozof, O.01.7., O.10.6., O.52.9.

Condillac Étienne B. de (1715 - 1780), francuski filozof i duchowny, O.18.1., U.19.1.

continuum, O.52.6.

Cournot Antoine A. (1801 - 1877), francuski filozof, matematyk i ekonomista, O.10.1., O.35.4.

Cousin Victor (1792 - 1867), francuski filozof, S.57.3., O.18.3.

Crick Francis (1916 - 2004), brytyjski biochemik i genetyk, O.52.5.

Croce Benedetto (1866 - 1952), włoski filozof i publicysta, S.18.3., S.43.1., I.10.3.

cud, S.01.4.

Cyceron (Marcus Tulius Cicero, 106 - 43 r. p.n.e.), rzymski urzędnik, mówca, pisarz i filozof, O.57.2.

cynicyzm, S.36.7.

cyrenaicy, S.18.1., S.36.4., O.02.2.

cywilizacja, U.23.4., U.23.5.

cz’an, S.57.1.

Czang Caj (XI w.), chiński filozof, U.12.2.

Czarwaka (ok. VII w. p.n.e.), indyjski filozof, uczeń Brihaspatiego, O.18.1., O.52.8., I.57.2., U.13.1.

czasoprzestrzeń, U.21.1.

Cz’eng I (XI w.), chiński filozof, I.37.1., U.12.2.

Czih-jen (602 - 668), chiński filozof, U.09.2.

Czou Tun-i (XI w.), chiński filozof, U.08.2.

Czu Si (1130 - 1200), chiński filozof, U.14.2.

Czuang-tsy, S.36.4., I.37.1.

Czy K’ai (VI w.), chiński filozof, twórca pierwszej chińskiej szkoły cz'an, S.58.1.

Czyngis Chan (ok. 1155 - 1227), mongolski władca i wielki wojownik, I.52.2.

ćsi, U.14.2.

Dalton John (1766 - 1844), brytyjski fizyk, chemik i meteorolog, U.13.1.

Darwin Charles (1809 - 1882), angielski przyrodnik i ewolucjonista, twórca teorii doboru, I.08.6., I.10.3., I.12.2., U.20.1., U.20.2., U.20.3.

darwinizm społeczny, I.08.2., I.08.5., I.37.3.

Dawid z Dinant (zm. po 1210 r.), niderlandzki przyrodnik i filozof, S.44.5., O.44.3.

Dawkins Richard (ur. 1941), amerykański biolog, ewolucjonista i filozof, S.36.1., O.01.7., O.48.1., O.52.5., O.56.1., I.10.2.

definicja, O.01.4.

deizm, I.57.4.

dekonstrukcja, O.52.18.

Deleuze Gilles (1925 - 1995), francuski filozof, O.07.2.

demokracja, I.52.1., I.52.6.

Demokryt z Abdery (ok. 460 - ok. 370 r. p.n.e.), grecki filozof, S.36.4., O.05.1., I.52.6., U.03.2., U.07.3., U.07.4., U.13.1., U.22.1., U.25.4.

demon Darwina, U.20.2.

demon Laplace'a, U.07.5.

demon Maxwella, U.24.4.

deontonomizm, I.37.1.

Derrida Jacques (1930 - 2004), francuski filozof, O.52.18.

derwisze, S.58.1.

Descartes René (1596 - 1650), francuski matematyk i filozof S.31.3., O.01.1., O.04.1., O.05.1., O.05.4., O.14.1., O.15.1., O.15.2., O.19.1., O.52.5., O.52.7., O.52.15., U.10.2., U.15.9., U.19.1., U.25.2.

deskrypcjonizm, O.52.10.

determinizm, S.12.1., U.07.5., U.18.2.

Dewey John (1859 - 1952), amerykański filozof i pedagog, O.35.3.

dharma, I.31.3., U.29.4.

dharmadhatu, S.21.1., O.21.1., U.05.3.

dhjana, S.58.1.

Diagoras z Melos (V p.n.e.) grecki filozof, O.43.1., I.57.2.

dialektyka, O.42.1., U.08.2., U.19.3.

Dicke Robert (1916 - 1997), amerykański fizyk i kosmolog, U.27.3.

Diderot Dennis (1713 - 1784), francuski pisarz i filozof, I.43.1., I.57.4.

Dilthey Wilhelm (1833 - 1911), niemiecki filozof, O.34.1., I.10.3., U.14.3.

Djaus, U.08.2.

dobro, S.37., U.29.4.

dobro wspólne, I.43.1.

dobrostan, S.06.2., S.34., S.35., S.50., S.53.

doksa, S.35.1.

dowody na istnienie Boga, S.44.3., U.07.6.,

dowód, O.52.3.

Driesch Hans A. E. (1867 - 1941), niemiecki biologi filozof, U.14.3.

drzewko Porfiriusza, O.05.3.

Du Bois-Reymond Emil H. (1818 - 1896), niemiecki fizjolog i filozof, O.31.2.

dualizm metafizyczny, U.08.2.

Duhem Pierre M. M. (1861 - 1916), francuski filozof, O.54.1., U.15.7.

duma, S.06.2.

Duns Scot Johannes (1265/1266 - 1308), szkocki teolog i filozof, S.11.1., U.23.1., U.01.4.

Durkheim Émil (1858 - 1917), francuski socjolog, pedagog i filozof, I.21.1., I.44.3.

dyktatura, I.52.1., I.52.3., I.52.5., I.52.6.

dyskurs, O.01.1., O.05., O.06., O.19.1.

dywan Sierpińskiego, U.25.3.

dzieło sztuki, S.43.3., I.23.2., I.23.3., U.24.9.

Dżahm Ibn Safvan (zamordowany w 745 r.), filozof arabski, S.12.1.

Dżajmini (IV w. p.n.e.), indyjski filozof, I.28.2.

Dżina, S.57.2.

Echnaton (Amenofis, Amenhotep IV, panuje ok. 1351 - 1334 r. p.n.e.), faraon-heretyk, twórca egipskiego monoteizmu.

Eckhart Johannes (Eckhart von Hochheim, Mistrz Eckhart, ok. 1260 - 1327/1328), niemiecki mistyk, S.57.1.

egalitaryzm, I.43.2.

egocentryzm, S.01.2.

egotyzm, S.01.2.

egzegeza, O.34.1.

egzystencja, O.01.4.

egzystencjalizm, O.01.3., S.34.2., S.36.5., U.05.2., U.27.1.

Einstein Albert (1879 - 1955), niemiecki fizyk i kosmolog żydowskiego pochodzenia, twórca teorii względności, O.43.4., O.44.4., U.04.1., U.08.1., U.13.2., U.13.4., U.15.1., U.21.1.

ekonomia, I.53., I.53.1., I.53.2.

ekosystem, U.23.5.

ekspansja wszechświata, O.24.1.

eksperyment, O.35.3., O.52.8., I.03.1.

eksperyment myślowy, O.52.7.

ekstrapolacja, S.24.1., S.26.2., O.19.

ekumena, I.25.1.

elektromagnetyzm, U.23.5.

element, S.16.4., U.08., U.09.2.

elitaryzm, I.13.1., I.52.1., I.52.2.

emanacjonizm, S.44.4., O.01.6., U.01.3.

emergentyzm, U.18.2.

emocje, S.03., S.06.1., S.06.2.

emocjonalizm, S.01.3., S.05.1.

emotywizm, S.36.4.

empiriokrytycyzm, S.15.1.

empiryzm, O.52.8., O.52.9.

energetyzm, U.15.7.

entelechia, U.14.3.

entropia, U.15.2., U.15.3., U.29.4.

Epikur (zm. 270 r. p.n.e.), grecki filozof, I.57.2., U.03.2.

epistemologia, O.01.3.

epoptyczne poznanie, S.52.2.

Ericksen John Eric, Brytyjczyk, lekarz królowej Wiktorii, U.14.3.

Eriugena Johannes Scotus (ok. 810 - 877), irlandzki teolog i filozof, S.44.2., O.05.1., I.57.5., U.19.1.

Eryk z Auxerre (841 - 876), francuski filozof, uczeń Eriugeny, U.19.1.

eryści, O.01.1.

esencjalizm, O.31.3., U.01.3., U.03.2., U.19.2.

Espinas Alfred - Victor (1844 - 1922), francuski filozof i psycholog, I.55.1.

estetyka, S.43.1.

estetyzm, S.52.1.

eternalizm, U.15.4.

etykieta, I.32.1., I.47.

Eubulides z Miletu (IV w. p.n.e.), grecki filozof, O.36.2.

Eucken Rudolf (1846 - 1926), niemiecki filozof i pisarz, O.56.1., I.01.1.

eudajmonizm, S.36.4.

eugenika, I.08.5.

Euhemer (zm. 260 r. p.n.e.), grecki filozof, I.57.2., U.29.3.

Euklides z Aleksandrii (ok. 365 - ok. 300 r. p.n.e.), grecki matematyk, U.43.4.

Euklides z Megary (ok. 435 - ok. 356 r. p.n.e.), grecki filozof, O.01.1.

Ewangelie, O.01.9.

Everet III Hugh (1930 - 1982), amerykański fizyk, U.08.4.

ewentyzm, S.03.2., S.22.3., O.07.2.

Fa-tsang (643-712), chiński filozof, U.09.2.

fakt społeczny, I.21.1.

faktualność, S.07., O.07., I.07.

fallibilizm, O.52.15.

falsyfikacja, O.52.15.

falsyfikacjonizm, O.52.15.

fałsz, O.06.1., O.36.

fanatyzm, S.38.2., I.31.4., I.37.3.

fantastyka, O.39.

Faraday Michael (1791-1867), słynny angielski fizyk, chemik i eksperymentator, U.15.6.

fatalizm, S.12.1.

Fatima, I.57.1.

Faustyna (1905 - 1938), polska mistyczka, mniszka uznana za katolicką świętą, S.57.2.

Fechner Gustav Theodor (1801 - 1887), niemiecki fizyk i filozof, O.10.6.

fenomenizm, O.02.2.

fenomenologia, O.02.2.

Feuerbach Ludwig (1804 - 1872), niemiecki filozof, uczeń Hegla, S.22.3., O.01.7., I.57.2.

Feyerabend Paul K. (1924 - 1994), austriacki filozof, teoretyk nauki, O.52.17.

Fichte Johann Gottlieb (1762 - 1814), niemiecki filozof, S.13.1., S.31.2., U.15.8.

fikcjonalizm, O.06.2.

Filon z Aleksandrii (ok. 25 r. p.n.e. - 50 r. n.e.), żydowski filozof, O.06.1., U.01.3.

filozofia pierwsza, O.33.1., O.56.1.

filozofia analityczna, O.05.1., O.43.3.

finalizm, O.10.6., U.15.3.

finityzm, S.29.1., O.29.1., U.25.1.

Flewelling Ralph Tyler (1871 - 1960), amerykański myśliciel, S.22.3.

Foucault Michel (1926 - 1984), francuski filozof, historyk i socjolog, O.52.18.

Fox Leah (1818-1890), Fox Margaretta (1838-1893), Fox Cathie (1841-1892), siostry, amerykańskie spirytystki, S.57.3.

fraktale, O.43.4., U.25.2.

Franciszek z Asyżu (ok. 1181 - 1226), włoski mnich i mistyk, S.58.1.

Frege F. L. Gottlob (1848 - 1925), niemiecki matematyk, logik i filozof, O.05.1., O.43.3.

Freud Sigmund (1856 - 1939), żydowsko-austriacki psycholog, twórca psychoanalizy, S.36.8.

Fu-hsi (2. tysiąclecie p.n.e.?), legendarny chiński myśliciel, U.07.3.

fundamentalizm, I.31.4., I.35.1., I.57.2.

funkcjonalizm, I.08.4., U.03.5.

funkcjonalizm metafizyczny, O.01.4.

futurologia., O.26.2.

Gaja, O.24.1., U.12.1.

Gallup Jr. Gordon G., amerykański zoopsycholog, S.02.5.

Galton Francis (1822 - 1911), angielski przyrodnik i podróżnik, I.08.5.

Galvani Luigi (1737 - 1798), włoski fizyk i lekarz, U.14.3.

Gassendi Pierre (1592 - 1655), francuski filozof, S.36.3.

Geb, U.08.2.

Gelliusz (II w. n.e.), rzymski uczony, O.57.2.

Gentile Giovanni (1875 - 1944), włoski filozof, U.03.5.

Geulincx Arnold (1624 - 1669), flamandzki filozof i logik, U.07.2.

głód, S.06.1.

gnostycyzm, S.57.1, O.01.3., O.43.3., U.23.2.

gnoza, S.05.2.

Gogarten Friedrich (1887 - 1967), niemiecki teolog, I.09.2.

Gold Thomas, (1920 - 2004), amerykański astrofizyk austriackiego pochodzenia, O.44.4., U.13.4.

Gośala Maskariputra (VI/V w. p.n.e.), indyjski dżinista S.12.1.

Gotama (IV w. p.n.e.), indyjski myśliciel, twórca systemu njaja, U.22.1.

Gödel Kurt (1906 - 1978), austriacki logik, matematyk i filozof, O.35.6., U.09.2., U.27.4.

gra, I.32.2.

granica rzeczywistości, U.25.2.

grawitacja, U.23.5.

Groot Hugo de (1583 - 1645), holenderski prawnik i filozof, I.43.1.

Grotius, I.43.1.

grzech, I.56.1., I.58.1.

Haldane John B. S. (1892 - 1964), brytyjski biolog, S.16.5., O.52.6.

Hamilton William (1788 - 1856), szkocki myśliciel, O.18.3.

Han Fej (ok. 280 - ok. 230 r. p.n.e.), chiński filozof, I.37.1., I.54.1.

harmonia, S.36.7., S.38.1., .08.2., U.29.4.

Hartley David (1705 - 1757), angielski filozof, S.16.2.

Hartley Ralph V. L. (1888 - 1970), amerykański wynalazca, U.06.1.

Hartmann Nicolai (1882 - 1950), niemiecki filozof, O.56.1.

Harvey William (1578 - 1657), angielski lekarz, anatom i fizjolog, I.56.1., U.14.3.

Hasan z Basry, S.57.1.

Hawking Steven (ur. 1942), brytyjski fizyk, astrofizyk i kosmolog, U.13.2., U.17.3.

hedonizm, S.36.4.

Hegel Georg Wilhelm Friedrich (1770 - 1831), niemiecki filozof, S.43.1., S.44.5., O.01.8., O.42.1., O.44.2., I.10.3., I.12.2., U.01.3., U.03.5., U.18.3.

Heidegger Martin (1889 - 1976), niemiecki filozof, S.34.2., O.34.1., U.24.1., U.25.2., U.27.1.

Heisenberg Werner C. (1901 - 1976), niemiecki fizyk, twórca zasady nieoznaczoności, O.52.13., U.04.1.

Helmholtz Hermann L. F. von (1821 - 1894), niemiecki lekarz, fizyk i filozof, S.51.1., O.15.1., U.07.6.

henoteizm, I.57.6.

Herakles, O.24.1.

Heraklit z Efezu (ok. 540 - ok. 480 r. p.n.e.), grecki filozof, U.03.2., U.07.4., U.08.2., U.15.5.

Herbart Johann Friedrich (1776 - 1841), niemiecki filozof, psycholog i pedagog, O.04.1., O.24.2.

Herder Johann G. von (1744 - 1803), niemiecki duchowny, filozof i pisarz, O.52.5.

herezja, I.57.2., I.58.1., U.25.2.

hierarchiczność, U.23., U.23.1., U.23.2.

hermeneutyka, S.34.2., O.34.1., U.27.2.

heros, O.24.1.

hinajana, S.36.7.

hipostaza, O.17.1.

hipotetyzm, O.52.15.

hipoteza, O.35.2., O.52.3.

historia, I.26.

historyzm, I.10.3.

Hitler Adolf (1889 - 1945), austriacki polityk, twórca nazizmu, I.36.1., I.52.3.

Hoagland Hudson (1900 - 1982), amerykański fizjolog i psycholog, S.26.1.

Hobbes Thomas (1588 - 1679), angielski filozof, O.18.1., I.43.1., I.57.1.

Holbach Paul d' (1723 - 1789), francuski filozof, I.57.1.

holizm, S.16.5., O.52.6., U.12.1.

homo ludens, I.32.2.

homogeniczność, U.06.2., U.09., U.12.2., U.13., U.13.4., U.28.1.

honor, I.40.3.

horyzont geograficzny, I.25.1.

Hua-jen, U.09.2.

Hubble Edwin P. (1889 - 1953), amerykański astronom, O.24.1.

Huei Szy (ok. 370 - ok. 300 r. p.n.e.), chiński filozof, O.05.1., I.15.1., U.08.1.

Huizinga Johan (1872 - 1945), holenderski historyk kultury, I.32.2.

Humboldt Wilhelm Ch. K. F. Freiherr von (1767 - 1835), niemiecki językoznawca, I.36.1.

Husserl Edmund (1859 - 1938), niemiecki matematyk i filozof, O.01.7., O.05.1., O.05.2.

Hutcheson Francis (1694 - 1746), irlandzki filozof, S.05.1.

Hutton James (1726 - 1797), szkocki geolog, lekarz i farmer, twórca pojęcia czasu geologicznego, U.20.1.

Huxley Julian S. (1887 - 1975), brytyjski biolog ewolucjonista, O.10.2., U.20.1.

Huxley Thomas (1825-1895), angielski paleontolog, fizjolog i filozof, O.02.2.

Hwadam, U.08.2.

Iblis, S.10.3.

Ibn Al-Farid (1181-1235), arabski sufista z Egiptu, O.19.1.

Ibn Arabi (1164-1240), andaluzyjski sufista, S.44.5., O.19.1.

Ibn Ata Wasil (700 - 748), arabski teolog i filozof, zapoczątkował ruch mutazylitów, I.57.5.

Ibn Chaldun (1332 - 1406), arabski socjolog i filozof, I.44.3.

Ibn Pakuda (ok. 1040 - 1100), żydowski teolog i filozof z Andaluzji, O.01.7.

Ibn Ruszd (1126 - 1198), andaluzyjski filozof, astronom i prawnik, S.22.2., I.57.2., U.26.2.

Ibn Sina (980 - 1037), perski lekarz, uczony i filozof, S.11.1., S.35.3., O.01.6., O.11.2., U.01.4., U.03.2., U.18.2.

idea, O.31.1., O.52.15.

idealizm, S.23.1., O.01.7.

idealizm immanentny, S.14.1., S.31.2., O.14.1., U.05.1.

idealizm intersubiektywny, I.14.1., I.31.1.

idealizm obiektywny, S.37.3., O.43.3., O.44.1., U.01.2.

idealizm poznawczy, O.31.1.

idealizm subiektywny, S.14.1., S.31.2., I.14.1., U.05.1.

illacjonizm, O.18.2.

ilość, O.01.5., O.46.

iluminacja, S.57., O.15.1.

iluminatyzm, O.15.1.

immanentyzm gnoseologiczny, O.14.1., O.31.1., U.05.1.

immanentyzm ontologiczny, U.09.3., U.12.2.

impet, U.07.6.

in-jang, I.57.6., U.08.2.

indeterminizm, S.02.4., I.02.2.

indoktrynacja, I.58.2.

indukcjonizm, O.52.14.

indywidualizm, S.44.

infinityzm, S.29.1., O.29.1., U.25.2.

informacja, U.06.1.

Ingarden Roman (1893 - 1970), polski filozof, S.01.4., S.26.1.

Innocenty III (1161 - 1216), papież rzymski, O.57.3.

innowacyjność, I.36.1., I.38.4.

instrumentalizm, O.35.3.

instynkt, U.24.6.

instynkt samozachowawczy, S.36.1.

intelektualizm, O.04.1., O.37.1.

inteligencja, S.40., O.40., O.59., I.40., U.24.8.

inteligencja emocjonalna, S.41.

inteligencja racjonalna, O.41.

inteligencja społeczna, I.41.

intencjonalizm, S.43.1., S.59., O.35.5., U.05.3.

intersubiektywizm, S.54., S.57., I.21.1., I.44., I.46.

introjekcja, S.15.1.

introspekcja, S.03.2.

intuicja, O.19.

intuicjonizm, S.18.3., O.19.1., O.43.3.

irracjonalizm, S.05.2., S.38.2.

Israel Ben Eliezer, S.57.1.

Israeli Isaak Ben Salomon (ok. 850 - ok. 950), żydowski mutazylita z Egiptu, O.01.6., O.35.1.

istota (podmiot), U.24.6., U.24.8

Izokrates (436 - 338 r. p.n.e.), grecki mówca, O.57.4.

Jacobi Friedrich Heinrich (1743 - 1819), niemiecki filozof i pisarz, S.05.1.

Jadżniawalkja (VIII w. p.n.e.), indyjski myśliciel, S.44.2.

jakość, O.01.5., O.46.

James William (1842 - 1910), amerykański filozof i psycholog, S.22.1., S.23.1., O.34.2., O.35.3., O.56.1., I.34.2.

Jan od Krzyża (Juan de Yepes y Alvarez, 1542 - 1591), hiszpański mistyk i poeta, katolicki święty, S.57.2.

Jaspers Karl Th. (1883 - 1969), niemiecki psychiatra i filozof, S.34.2., U.05.2.

jaźń, S.02.4.

jądrowe oddziaływania, U.23.5.

jednia, O.01.6.

jednostka (istota), S.03.2.

jednostka (miara), O.01.5.

język, O.51.

Joachim Harold Henry (1868 - 1938), brytyjski logik, O.35.2.

Johnson Philip E. (ur. 1940), amerykański prawnik, U.27.4.

jońscy filozofowie przyrody, O.01.6., O.28.1., U.03.2., U.09.2., U.15.3., U.15.9.

Jung Carl Gustav (1875 - 1961), szwajcarski psycholog i filozof, uczeń Freuda, S.01.1., O.57.3.

kabała, U.01.3., U.23.2.

Kaku Michio (ur. 1947), amerykański fizyk U.13.2.

Kakuda Katjajana (VI/V w. p.n.e.), indyjski filozof, S.36.5., O.15.4.

Kanada (III w.), indyjski filozof, O.12.

kanalizacja procesów, O.12.

Kapila (VI w. p.n.e.), indyjski filozof, U.08.2.

karma, S.37.4., U.29.4.

Karneades z Cyreny (ok. 214 - ok. 129 r. p.n.e.), grecki filozof, O.10.1.

kasta, I.12.1., I.44.2.

kategoria, U.01.5.

kauzalizm, O.10.7., O.52.12.

kazualizm, U.07.3., U.26.1.

Kekulé von Stradonitz Friedrich A. (1829 - 1896), niemiecki chemik, O.19.1.

Kelvin (Lord Kelvin), U.15.2., U.15.6.

Keśakambalin Adżita (VI w. p.n.e.), indyjski filozof, U.17.1.

kicz, I.23.2.

Kierkegaard Søren (1813 - 1855), duński teolog i filozof, S.34.2.

kłamstwo, O.36.

kognitywizm, O.37.1.

koherencja, O.35.2., O.35.3.

kolektywizm, I.44.

Kolumb Krzysztof (Cristoforo Colombo, 1451 - 1506), genueński żeglarz, otworzył Nowy Świat dla Europy, S.26.3., O.52.17.

Koło Wiedeńskie, O.06.2., O.43.3.

kołowrót wcieleń, S.22.2., U.22.1.

komunikacja społeczna, O.51.1., O.51.2., I.21.2.

konfabulacja, S.24.3., O.36., I.57.1.

Konfucjusz, I.44.3.

konkretyzm, O.07.1.

konserwatyzm, I.28.2., I.47.2.

konstytutywne cechy, U.14.1.

kontekstualizm, O.44.

kontrast, O.24.1.

konwencjonalizm, O.54.1.

kooperacja, I.44.

Kopernik Mikołaj (Nicolaus Copernicus, 1473 - 1543), polski astronom niemieckiego pochodzenia, twórca heliocentryzmu, O.44.4., I.52.8., U.13.4.

korelat, O.08.5.

korporeizm, U.22.1.

kot Schrödingera, U.04.3.

Kotarbiński Tadeusz (1886 - 1981), polski filozof, logik i etyk, O.07.1., I.55.1.

Krause Karl Christian Friedrich (1781 - 1832), niemiecki filozof, S.44.2.

kreacjonizm, I.57.3., U.03.1., U.07.2., U.27.3.

Kriszna, U.25.2.

Kropotkin Piotr A. (1842 - 1921), rosyjski uczony i myśliciel, I.52.5.

krytycyzm, O.57.1.

krytyczna filozofia, O.57.1.

Ksenofanes z Kolonu (ok. 570 r. p.n.e. - ok. 470 r. p.n.e.), grecki pisarz i filozof uznawany czasem za prekursora eleatów, U.29.3.

ksenofobia, I.37.3., I.37.4.

Kuhn, Thomas (1922 - 1996), amerykański fizyk i filozof nauki, O.52.16., O.52.17.

kultura duchowa, O.37., O.39., I.23.4.

kultura materialna, I.37., I.39.

kultura w znaczeniu obiektywnym, O.45.

kultura w znaczeniu subiektywnym, S.45., S.55.

kultura wspólnotowa, S.37., S.39.

kumulatywizm, O.52.15.

Kung Fu-tsy (551 - 479 r. p.n.e.), chiński filozof, I.44.3.

Kung-sun Lung (IV/III w. p.n.e.), chiński filozof, U.08.1.

kwant, U.22., U.25.4.

kwietyzm, I.37.1.

Kwintylian (ok. 35 - 95), rzymski mówca, O.57.4.

Lachelier Jules (1832 - 1918), francuski filozof, S.57.3.

Laktancjusz (ok. 250 - ok. 320), rzymski apologeta chrześcijaństwa, I.56.1.

Lamarck Jean-Baptiste de (1744 - 1829), francuski biolog i ewolucjonista, U.20.1.

Lamennais Hugues F. R. de (1782 - 1854), francuski duchowny i teolog, I.35.1., I.57.2.

Lao-tsy (VI w. p.n.e.), niemal legendarny chiński filozof, twórca taoizmu, S.57.2., I.28.2., I.31.3.

Laplace Pierre Simon de (1749 - 1827), francuski matematyk, astronom i fizyk, O.52.7., U.05.4., U.07.5., U.13.2.

legalizm, I.37.1., I.54.1.

Leibniz Gottfried Wilhelm (1646 - 1716), niebywale wszechstronny niemiecki uczony, matematyk i filozof, S.35.1., O.05.1., O.10.6., O.19.1., O.24.2., O.44.2., O.52.6., I.15., I.57.4., U.01.7., U.07.6., U.15.9., U.17.2., U.25.2.

Lenin Władimir I. (1870 - 1924), rosyjski komunista i polityk, O.56.1., I.38.4., I.52.4.

Leonardo da Vinci (1452 - 1519), wszechstronny włoski geniusz, malarz, inżynier, wynalazca i badacz, S.43.1., U.29.4.

Leukippos (V w. p.n.e.), grecki filozof, U.03.2., U.13.1.

Levy-Strauss Claude (1908 - 2009), francuski antropolog, O.51.2., I.08.3.

lewicowość, I.38.4., I.52.4., I.52.5.

li, U.14.2.

libertarianizm, S.36.3.

libertynizm, S.23.3., S.36.2., S.36.3., I.52.5.

Lie Marius S. (1842 - 1899), norweski matematyk, O.24.3., U.27.4.

linearność, S.26., O.26., I.26., U.15.3.

Locke John (1632 - 1704), angielski filozof, O.16.4., O.19.1., I.36.1., I.43.1., I.52.6., I.53.2.

logicyzm, O.05.1., O.43.3.

lokajata, U.07.3.

Lovelock James (ur. 1919), angielski uczony i ekolog, U.12.1.

Lü Tung-pin (IX w.), słynny chiński taoista, S.36.7.

Lyell Charles (1797 - 1875), brytyjski geolog, swoją książką zainspirował Darwina, U.20.1.

Lyotard Jean-François (1924 - 1998), francuski filozof, O.52.18.

Łyszczyński Kazimierz (1634 - 1689), polski wolnomyśliciel, O.43.1., I.57.2.

Mach Ernst (1838 - 1916), austriacki fizyk i filozof, U.15.7.

Mahawira (VI w. p.n.e.), indyjski myśliciel uznawany za głównego przedstawiciela dżinizmu, S.57.2., I.31.3.

maja, S.02.3.

Majmonides, I.57.5.

Majtreja (IV w.), indyjski filozof buddyjski, S.44.2., U.17.2.

makroskala, U.23.5.

makrokosmos, O.44.

Malebranche Nicolas de (1638 - 1715), francuski filozof, U.07.2., U.25.2., U.25.4.

Malinowski Bronisław (1884 - 1942), brytyjski antropolog polskiego pochodzenia, I.08.4.

Mandelbrot Benoit B. (1924 - 2010), francuski matematyk, O.43.4.

Manetti Gianozzo (1396 - 1459), włoski pisarz, O.57.3.

Mao Zedong (1893 - 1976), chiński komunista i polityk, I.38.4.

Maritain Jacques (1882 - 1973), francuski filozof katolicki, I.57.4.

Marks Karol (1818 - 1883), niemiecki komunista, ekonomista i filozof, S.36.8., I.08.6., I.12.2., I.53.2., I.57.4.

masoneria, masoni, S.08.2., O.44.2., I.12.2.

Maxwell James Clerk (1831-1879), szkocki fizyk. O.52.7., U.05.4., U.24.4.

Mayr Ernst (1904 - 2005), amerykański zoolog ewolucjonista pochodzenia niemieckiego, O.10.2., U.20.6.

mechanicyzm, O.10.3., U.13.1.

medytacja, S.05.2., S.57.1., S.58.1.

megaskala, U.23.5.

megalomania, S.01.2.

megarejska szkoła, O.01.1., O.36.2., O.43.2.

Meinong Alexius (1853-1920), austriacki filozof, S.01.4., O.01.4.

Melissos z Samos (V w. p.n.e.), grecki filozof, U.25.2.

memologia, I.11.2.

Mencjusz, I.15.1.

Meng K’o (372 - 289 r. p.n.e.), chiński filozof, I.15.1., I.44.2., I.44.3., I.52.1.

Mercier Désiré Joseph (1851 - 1926), belgijski kardynał i teolog, O.18.2.

Merton Robert K. (1910 - 2003), amerykański socjolog, I.08.4.

metafizyka, O.33.1., O.56.1.

metafizyka deskryptywna, O.56.1.

metempsychoza, S.22.2.

Mikołaj z Kuzy (Nicolaus Krebs, ok. 1400 - 1464), niemiecki teolog i filozof, S.44.2., U.01.3., U.01.6.

mikroskala, U.23.5.

mikrokosmos, S.44.

Milgram Stanley (1933 - 1984), amerykański psycholog społeczny, I.31.6.

Mill John Stuart (1806 - 1873), brytyjski filozof, S.07.1., S.36.4., O.35.3., I.36.1., I.37.1., I.52.6.

miłość, I.37.4., U.29.4.

mimansa, I.28.2.

Minkowski Hermann (1864 - 1909), niemiecki matematyk, O.43.4., U.21.1.

misjonarstwo, I.08.1., I.58.2.

mistycyzm, mistyka, S.05.2., S.57., S.57.1., S.57.2., S.58., S.58.1., O.57., I.47., I.57., I.57.6.

mit, I.44.5.

mit założycielski, I.27.1., I.44.5.

mitologia, I.01.3.

mity ontologiczne, I.44.5.

Mo Ti (ok. 470 - 390 p.n.e), chiński filozof, O.08.5., I.07.2., I.31.6., I.37.1., I.37.5., I.54.1.

modalność, O.01.5.

modlitwa, S.36.5., S.58.1.

Mojżesz, mityczny przywódca Żydów, O.24.1.

monadologia, U.17.2.

monarchia, I.52.1.

monograficzne ujęcie, I.08.4.

monoteizm, I.57.6.

Moorcock Michael (ur. 1939), angielski pisarz, U.08.4.

More Thomas, I.12.1.

Morris Ch. W., O.51.1.

Moses Ben Majmon (1135-1204), żydowski filozof, I.57.5.

Mounier E, S.22.3.

multiverse, U.08.4., U.23.5.

Murphy Edward, U.07.1

Mussolini Benito (1883 - 1945), włoski polityk, twórca faszyzmu, I.52.3.

MY, I.44.

myślenie, O.36.

myśliciel, O.43., O.52.

nadczłowiek, S.36.6.

nadzieja, S.26.3.

Nachmanides Moses (ok. 1194 - 1270), żydowski pisarz i kabalista z Andaluzji, U.01.3.

nacjonalizm, I.37.3.

nadnaturalne, S.01.4.

Nagardżuna (II w.), indyjski filozof, O.15.2., I.37.5., U.02.3.

narzędzie, O.53., I.32.1., I.39., I.39.1.

Natorp Paul (1854 - 1924), niemiecki filozof, U.01.3.

naturalizm, S.10.1., O.10.3., I.10.1., U.29.2.

natywizm, S.51.1., O.15.1.

nauki humanistyczne, O.34.1., O.52.1.

nauki idiograficzne, O.52.1.

nauki nomotetyczne, O.52.1.

nauki przyrodnicze, S.27.2., S.34.2., O.10.3., O.52.4., O.52.8.

nauki ścisłe, O.52.1., O.52.4.

nazizm, I.37.3., I.52.3., I.59.1.

necessytaryzm, U.07.4., U.07.6.

neokantyzm, U.01.3.

neokonfucjanizm, I.37.1., U.08.2., U.12.2., U.14.2., U.15.3.

neoplatonizm, S.35.3., S.57.1., O.01.6., U.01.3., U.23.2.

neti-neti, S.02.4., O.15.3.

Neurath Otto (1882 - 1945), austriacki filozof, O.35.2.

Newton Isaac (1643 - 1727), angielski fizyk, O.44.4., O.52.8., U.07.6., U.08.1., U.13.4., U.15.1., U.25.4.

nicość, U.10.1., U.10.2.

nie-JA, S.13.1

nie-umysł, S.57.1.

niedualizm, S.15.1., O.44.2.

nieskończoność, S.29., O.29., I.29., U.25., U.26.

nieskończoność aktualna, U.25.2.

nieskończoność potencjalna, U.25.2., U.25.3., U.25.4.

nieskończoność substancjalna, U.25.2.

nieśmiertelność, S.28.1., S.28.2., I.28.

Niethammer Friedrich Immanuel (1766 - 1848), niemiecki filozof, O.57.2.

nietolerancja, I.57.2.

Nietzsche Friedrich Wilhelm (1844 - 1900), niemiecki filozof, S.05.3, S.36.6., S.36.9., I.10.3., I.13.1., I.52.2.

niewidzialny goryl, O.36.3.

niewiedza, S.02.3.

nihilizm epistemologiczny, O.31.1.

nihilizm etyczny, S.36.5., S.55.2.

nihilizm metafizyczny, U.02.3.

Nimmo Andy, szkocki poszukiwacz kosmitów, U.08.4.

Nishido Kitara (1870 - 1945), japoński filozof, O.02.4.

njaja, U.22.1.

nominalizm, O.46.1., I.31.2., U.19.1.

Nostradamus (1503 - 1566), francuski lekarz, astrolog, jasnowidz i pisarz, S.26.2.

Nuit, U.08.2.

obiekt, U.01.

obiektywizm gnoseologiczny, O.21.1., O.31., O.40.1., O.52.

obiektywizm metafizyczny, U.02.1.

obiektywizm ontologiczny., O.02.2.

objawienie, O.05.1., O.36., I.57.1., I.57.2.

obowiązek, I.50.

obrzęd, I.47., I.57.

obserwacja, O.35.3.

obserwator, U.05.1., U.08., U.17., U.17.2., U.25.

obyczaj, I.47.

obywatel, I.43., I.43.2., I.44., I.52.

Ockham Wilhelm (ok. 1300 - 1349), angielski filozof, I.15., U.19.1.

oddziaływania, U.15.6., U.23.5.

odruchy bezwarunkowe i warunkowe, U.24.6.

Oersted Hans Ch. (1777-1851), duński fizyk i lekarz, O.52.7.

ogląd, S.52.

ogólna teoria systemów, O.34.2., U.20.6.

Ojciec Pio (Francesco Porgione, 1887-1968), włoski zakonnik.

okazjonalizm, O.10.2., I.10.4., U.07.2.

okazjonalizm kreacjonistyczny, U.07.2.

okazjonalizm materialistyczny, U.07.2.

oligarchia, I.52.1.

ontologia, O.56.1., U.03.

ontologia intersubiektywna, I.44.5.

ontologia obiektywistyczna, O.43.3.

ontologia subiektywistyczna, S.44.1.

Oparin Aleksandr I. (1894 - 1980), rosyjski biochemik i botanik, O.52.5.

operacjonizm, O.52.11.

opinia publiczna, S.24.3., I.14.1.

oportunizm, I.31.6.

optymistyczna wizja człowieka, S.07.1., O.57.3., I.43.1., I.52.3.

Opus Dei, I.31.4.

orficy, S.05.1., S.57.1., S.57.3.

organicyzm, I.12.1., I.44.2., I.44.3., U.12.1.

Ornstein Robert (ur. 1942), amerykański psycholog, znany badacz czasu w psychologii, S.26.1.

Orygenes (ok. 185 - 254), grecki teolog, filozof i apologeta chrześcijaństwa, S.22.2., S.44.4.

osoba, osobowość, S.01.1., S.16.3., S.16.5., S.40., S.42., O.40., O.42., I.40., I.42., I.44., U.20.4.

Ostwald Wilhelm F. W. (1853 - 1932), niemiecki chemik, U.15.7.

oświecenie, S.36.5., O.15.1.

oświecenie (epoka), S.36.3., O.43.4., I.12.2., I.43.1., I.57.1., I.57.4., U.23.4.

Paley William (1743 - 1805), brytyjski apologeta chrześcijaństwa i filozof, U.27.4.

panenteizm, S.44.2., S.44.4.

pangeny, O.11.1.

panlogizm, O.44.2., U.01.3.

panpsychizm, O.52.5., U.01.3., U.28.1.

panteizm, S.44.5., O.44.2., O.44.3.

Paracelsus (1493 - 1541), niemiecki lekarz, alchemik i przyrodnik, U.01.3., U.14.3.

paradoks, S.58.1., O.36.

paradygmat, O.52.16.

Parmenides z Elei (ok. 540 - ok. 470 r. p.n.e.), grecki filozof, O.01.4., O.05.1., O.43.2.

Parsons Talcott (1902 - 1979), amerykański socjolog, I.08.4.

Parśwa (koniec VIII w. p.n.e.), Indus, półlegendarny twórca dżinizmu, U.07.5.

Pascal Blaise (1623 - 1662), francuski matematyk, fizyk i filozof, I.35.1., U.25.2.

patriotyzm, I.37.2., I.37.3.

Peirce Charles S. (1839 - 1914), amerykański filozof, O.35.3., O.51.1., O.52.15., I.34.2.

percepcja, O.01., U.05.1.

percepcjonizm, S.13.2., S.18.2., O.18.3.

perfekcjonizm etyczny, S.36.7., S.36.8.

personalizm, S.22.3., S.36.4., O.37.1.

pesymistyczna wizja człowieka, S.01.1., O.57.3., I.52.3.

Piaget Jean (1896-1980), francuski psycholog, S.01.2., O.51.2., I.12.2.

pierwiastki chemiczne, U.23.4.

pierwiastki filozoficzne, S.16.3., O.44.2., U.03.2., U.07.3., U.08.2., U.13.1., U.15.3., U.17.1.

Piontek Alojzy (1935 - 2005), polski górnik, S.17.1.

Pitagoras (ok. 572 - ok. 474 r. p.n.e.), grecki matematyk, mistyk i filozof, U.01.3.

pitagorejczycy, S.35.3., S.43.1., O.43.3., O.43.4., U.01.3., U.01.7.

Planck Max (1858 - 1947), niemiecki fizyk, U.25.4.

Plotyn (ok. 204 - 269), grecki filozof, S.44.2., S.44.4., S.57.1., O.01.6., U.01.3., U.23.2.

pochodzenie informacji, S.06., O.06., I.06., U.04.1., U.06.2.

początek świata (bytu), S.01.5., O.01.9., I.01.3., I.27.1., I.28.3., U.03.1., U.06.2., U.07.6., U.26., U.27.3.

podmiot, podmiotowość, S.01., S.02.4., S.16.5., S.17., O.01.1., O.16., O.17., I.01.1.

Poincaré Henri (1854 - 1912), francuski matematyk i filozof, O.52.3., O.54.1.

pojęcie, O.46.

pokrewieństwo, S.36.1., U.29.2.

Polanyi Michael (1891 - 1976), węgiersko-brytyjski chemik, ekonomista i filozof, U.27.4.

pole fizyczne, U.15.6., U.23.5.

polifoniczna teoria prawdy, O.35.5.

politeizm, I.57.6.

polityka, I.52., I.52.2.

ponowoczesność, O.52.18.

Popper Karl R. (1902 - 1994), austriacko-brytyjski filozof nauki, O.52.15.

Porfiriusz (ok. 232 - ok. 305), grecki filozof i astrolog, O.05.3.

porządek, S.20., O.02.3., O.21.2., O.52.2., U.18.

porządek przedustawny, U.01.7.

postgnoza, S.26.2., U.07.5.

postmodernizm, O.52.18.

potlacz, I.53.1.

powszechniki, U.19.1.

poznanie, O.01.

prabhu, U.17.1.

praca, O.53., O.55., I.36.

pragmatycyzm, O.35.3.

pragmatyka językowa, I.51.1.

pragmatyzm, O.35.3., I.34.2.

prakriti, S.36.7., U.08.2.

prakseologia, O.55.1., I.55.1.

praktycyzm, S.55.1., I.55.1.

prawa Murphy’ego, U.07.1.

prawa człowieka, I.41.3., I.43.1.

prawa naukowe, O.08.7., O.34.3., O.52.1., O.52.3.

prawa przyrody, S.10.1., O.44.4., U.20.6., U.29.1.

prawa zwierząt, U.29.4.

prawdopodobieństwo, S.10.4., o.8.7., O.10.1., O.35., O.52.13., U.07.

prawicowość, I.53.3., I.52.6.

prawidłowość, O.08.3., O.08.5., O.52.2., O.52.3.

prawo boskie,I.31.3.

prawo moralne, I.31.3., U.29.4.

prawo naturalne, I.31.3.

predykamenty, O.01.5.

preegzystencja dusz, S.44.4., S.57.3.

Prithivi, U.08.2.

program, O.10.6., I.39.4., U.24.6.

progresywizm, I.12.2.

proroctwo, S.26.2., I.26.2.

Protagoras z Abdery (ok. 480 - ok. 410 r. p.n.e.), grecki filozof, O.05.1., O.57.4.

Proudhon Pierre Joseph (1809 - 1865), francuski polityk, socjolog, ekonomista i publicysta, I.52.5.

przedmiot, O.16.2.

przepowiednia, S.26.2.

przestępstwo, I.54.2.

przestrzeń, U.04.1., U.06.2., U.08.1., U.13.4., U.21.

przestrzeń percepcji, S.21., S.56., O.21., O.56., I.21., I.32.1., I.56., U.05.

przeszłość, S.26., O.26., I.26., I.26.1., U.03.3.

przewrót kopernikański, O.52.16.

przyczyna, O.01.7., O.08.5., O.08.7., U.03.1.

przyjemność, S.06.1., S.36.3., S.36.4., S.50., I.37.1.

przypadek, przypadkowość, O.52.17., I.32.2., U.07.3., U.07.6., U.18., U.18.2., U.26.1.

przypadłość, O.01.5., O.01.8., U.01.4.

przyszłość, S.26., S.60., O.26., O.60., I.26., I.26.1., I.60., U.03.3.

psychologia, S.07.1.

psychologia doświadczalna, S.03.2.

psychologia postaci, S.16.5.

psychologizm, S.07.1., O.13.1.

Purana Kaśjapa (VII w. p.n.e.), indyjski myśliciel S.36.5., O.15.4.

purusza, S.37., U.08.2.

Putnam Hillary (ur. 1926), amerykański filozof, U.15.4., U.17.3.

Pyrron z Elidy (ok. 365 - 275 r. p.n.e.), grecki filozof, O.15.2.

qi, U.08.2.

racjonalizm, O.01.1., O.04., O.05.1., O.43., O.52.7.

racjonalizm genetyczny, O.05.1., O.15.1.

racjonalizm metafizyczny, O.05.1.

racjonalizm metodologiczny, O.05.1.

rasizm, I.37.3.

Rawandi (zm. 910), perski filozof, U.03.2.

reakcja, S.03.2.

realizm metafizyczny, U.02.1.

realizm naiwny, S.13.2.

realizm ontologiczny, I.13.2., O.13.1.

realizm pojęciowy i uniwersaliów, I.06.2., I.31.3., U.19.2.

realizm poznawczy, O.13.1.

realizm radykalny, O.07.1.

receptory, S.18., O.18., I.18.

redukcja, O.05.2.

redukcja ejdetyczna, O.05.2.

redukcja fenomenologiczna, O.05.2.

redukcja transcendentalna, O.05.2.

refleksja, O.57., O.59., U.27., U.29.

regularność, O.52.2.

Reichenbach Hans (1891 - 1953), niemiecki filozof nauki, O.10.1., O.35.4.

Reid Thomas (1710 - 1796), szkocki filozof, O.18.3.

reinkarnacja, S.22.2., S.27.1., S.44.4., S.57.3.

reizm, O.07.1., U.15.9.

relatywizm bytu, U.08.1., U.09.

relatywizm estetyczny, S.43.1.

relatywizm etyczny, S.36.2.

relatywizm poznawczy, O.08.1., O.52.15.

relatywizm skali, U.08.1.

Renan Ernest (1823 - 1892), francuski pisarz, historyk i filozof, S.36.5., S.44.5.

Renouvier Charles (1815 - 1903), francuski filozof, S.22.3., O.02.2., O.52.4.

rewolucja naukowa, O.52.16.

rewolucja społeczna, I.38.4., I.52.6., U.18.1.

Rickert Heinrich (1863 - 1936), niemiecki filozof, I.10.3., U.01.3.

Ricoeur Paul (1913 - 2005), francuski filozof, S.34.1., O.34.1.

Ritter William E. (1856 - 1944), amerykański biolog, U.12.1.

Roscelin (1050-1125), francuski teolog i filozof uznawany za twórcę nominalizmu, U.19.1.

Roswell, S.24.3.

Rousseau Jean Jacques (1712 - 1778), szwajcarski filozof i pedagog, S.05.1., I.52.6., I.53.8.

rozmnażanie, S.06.2., O.11.

rozpacz, S.26.3.

Rozumny Projekt, U.27.4.

równowaga, U.24.1.

Rumi Dżalal Ad-Din (1207 - 1273), perski poeta i mistyk, S.58.1.

Ruskin John (1819 - 1900), angielski estetyk i pisarz S.52.1.

Russell Bertrand A. (1872 - 1970), angielski logik, matematyk i filozof, O.05.1., O.43.3., O.52.10.

rytualizacja, I.28., I.28.2., I.28.3.

rzecz sama w sobie, O.02.2.

rzeczywistość indywidualistyczna, I.44.

rzeczywistość kolektywistyczna, I.44.

rzeczywistość kontekstualna, O.44.

rzeczywistość uniwersalna, U.12.

Saadia Gaon Ben Josef (892-942), żydowski filozof, I.57.5.

Saccheri Giovanni G. (1667 - 1733), włoski matematyk i teolog, O.43.4.

sacrum, I.57.

Sade Donatien A. F. de (1740 - 1814), francuski pisarz i erotoman, S.36.3.

Saint-Simon Claude Henri de Rouvroy (1760 - 1825), O.52.9., I.34.1.

Salomon Ben Gabirol (Ibn Gabirol, ok. 1021 - ok. 1058), żydowski filozof z Andaluzji, S.44.5., U.01.3.

samolubny gen, S.06.2., S.36.1., O.48.1., I.11.2., U.29.2.

samopowielające się systemy, U.23.5.

samoświadomość, S.02.4., S.09., I.09., I.39.6., U.24.7., U.24.10.

samsara, S.22.2., U.22.1.

Sandżajin Wajrattiputra (VI w. p.n.e.), indyjski filozof, O.15.4.

sankcje, S.55., I.47., I.54.2., I.58.

sankhja, S.03.1., S.36.7., S.44.1.

Santayana George (1863 - 1952), amerykański pisarz i filozof hiszpańskiego pochodzenia, S.43.1., O.08.2., U.01.3.

Sartre Jean-Paul (1905 - 1980), francuski pisarz i filozof, S.34.2., S.36.5., S.36.8., U.25.2.

Saussure Ferdinand de (1857 - 1913), szwajcarski językoznawca, O.51.1., O.51.2.

Sąd Ostateczny, I.27.1.

sceptycyzm etyczny, S.36.6.

sceptycyzm metafizyczny, O.15.4.

sceptycyzm poznawczy, O.15.2., O.15.3., O.52.18.

Schiller F. C. S. (1890 - 1937), brytyjski filozof, S.05.4., O.24.2., U.27.4.

Schleiermacher F. E. D. (1768 - 1834), niemiecki teolog i filozof, S.05.1., S.22.3., S.44.2., U.25.2.

Schlick Moritz (1882 - 1936), niemiecki filozof, S.07.1., O.06.2.

scholastyka, O.01.5., I.12.1., I.57.5., U.15.9.

Schrödinger Erwin (1887 - 1961), niemiecki fizyk, U.04.3.

Schubert-Soldern Richard von (1852 - 1924), niemiecki filozof, O.14.1.

Schuppe Wilhelm (1836 - 1913), niemiecki filozof, O.14.1.

Scribe A. Eugène ()1791 - 1861), francuski dramaturg i librecista, I.37.3.

sefiroty, O.01.6., U.23.2.

seks, S.06.1., S.06.2.

Sekstus Empiryk (II/III w.), grecki lekarz i filozof, O.52.8., I.57.2.

semantyka, I.51.1.

semiotyka, S.50., O.51.1., I.51.1.

Seng Czao (384-414), chiński filozof, O.35.5.

sensualizm, S.18.1., O.18.1.

Sfairos (III w. p.n.e.), grecki filozof, O.10.1.

Sfinks, S.10.3.

Shaftesbury Anthony Ashley (1671 - 1713), angielski filozof i estetyk, S.05.1., S.52.1.

Shannon Claude E. (1916 - 2001), amerykański matematyk, współtwórca teorii informacji, U.06.1., U.20.5.

Shaw George B. (1856-1950), irlandzki pisarz, I.44.4.

Shrigley Elsie, brytyjska działaczka wegańska, U.29.4.

Sierpiński Wacław (1882-1969), polski matematyk. U.25.3.

silne oddziaływania, U.23.5.

Simons Daniel, amerykański psycholog, O.36.3.

Simpson George G. (1902 - 1984), amerykański biolog, O.10.2., U.20.1.

Singer Peter (ur. 1946), australijski filozof, U.29.4.

Skinner Burrhus F. (1904 - 1990), amerykański psycholog, I.07.1.

słabe oddziaływania, U.23.5.

smutek, S.06.1., I.28.2.

Smuts Jan Christian (1870 - 1950), polityk z Południowej Afryki, S.16.5., O.52.16., U.18.2.

socliberalizm, I.52.5., I.52.6.

socjalizm, I.34.1., I.52.5.

socjokosmos, I.44.

socjologizm, I.44.3.

Sokrates (469 - 399 r. p.n.e.), grecki filozof, S.36.8., O.04.1., O.05.1., O.37.1., O.42.1.

solipsyzm, S.14.1., O.14.1.

Spangler David (ur. 1945), amerykański filozof, U.29.5.

specjacyzm, U.29., U.29.2., U.29.3.

Spencer Herbert (1820-1903), brytyjski filozof i ewolucjonista, o.0.02., O.18.3., I.10.2., U.20.1.

Spinoza Baruch (1632 - 1677), żydowski filozof z Holandii, S.44.5., O.01.8., O.04.1., O.44.3., U.04.2., U.15.9., U.25.2.

spirytualizm, U.27.2.

spirytualizm dualistyczny, S.57.3.

spirytualizm monistyczny, S.44.2., S.57.3.

spirytualizm pluralistyczny, S.57.3.

spirytyzm, S.57.3., U.29.5.

sport, S.50., S.54., I.23.4., I.50.

sprawiedliwość, I.37.2., I.38., I.38.1., I.38.2., I.54.2.

Stalin Józef (1878 - 1953), Gruzin, radziecki polityk, jeden z największych zbrodniarzy w dziejach, I.38.4., I.52.5.

standardy, S.36., S.55.

Stirner Max (1806 - 1856), niemiecki filozof, S.36.4., I.52.2.

stoicyzm, S.08.2., S.36.7., U.15.3.

strach, S.06.1., I.32.2.

struktura, O.16.2., U.15., U.19.3.

strukturalizm epistemologiczny, O.51.2.

strukturalizm kulturowy, I.08.3.

strukturalizm ontologiczny., O.46.1.

strumień świadomości, S.16.3., S.22.1., S.22.2., O.22.1., I.22.1., U.04.2.

stygmaty, S.01.4.

subiektywizm etyczny, S.36.4.

subiektywizm gnoseologiczny, S.21.1., S.57.

subiektywizm ontologiczny, S.21.1.

substancjalizm, U.03.2.

substancjalizm metafizyczny, O.01.4., U.03.2.

substancjalizm psychologiczny, S.03.1.

subsystencja, O.01.4.

sufizm, S.05.1., S.44.5., I.57.5.

sugestia, S.24.3., O.36.3., I.57.1.

Suh Kyungduk (Hwadam, 1489 - 1546), koreański myśliciel, U.08.2.

sukces społeczny, S.40., I.40., I.41.

sumienie, S.39.1.

Sutherland Alexander (1852 - 1902), szkocki estetyk, S.52.1.

syczuańska szkoła cz'an, S.57.1.

Sün-tsy, I.07.2.

symbol, S.47., S.51.1., I.53.

syntaktyka, I.51.1.

syntetyczna teoria ewolucji, O.10.2.

system, S.27.2., O.34.2.

sytość, S.06.2.

szaman, S.57.1., I.35.1.

Szao Jung (XI w.), chiński myśliciel, U.12.2., U.13.1., U.15.3.

Szatan, S.10.3., I.57.6., U.08.2.

szczęście, S.41.

szczur, S.26.3., I.44.4.

szkocka szkoła, I.13.2.

szowinizm, I.37.3.

sztuka, S.52., I.23.2.

szympans, I.38.2., I.47.1.

Śakjamuni, S.57.2.

Śankara (788-820), indyjski myśliciel, S.15.1., O.44.2.

ŚWIAT, O.15., O.32., O.45.

światopogląd, S.41., S.41.1., O.41., O.41.1., I.40.2.

światy równoległe, U.28.2.

tabu, I.47.1.

Taine Hippolyte-Adolphe (1828 - 1893), francuski filozof, S.44.5.

Tales z Miletu (ok. 620 - ok. 540 r. p.n.e.), grecki matematyk, astronom i filozof, U.03.2.

Talmud, I.57.5.

Tao Szeng (zm. 434), chiński filozof, S.36.5.

Tarski Alfred (1901 - 1985), polski logik, O.35.1.

tattwa, U.03.3., U.07.3.

teatralizacja, I.32.1.

technika, O.53., O.55.

technologia, O.55., I.53., I.55.

Teilhard de Chardin Pierre (1881 - 1955), francuski teolog i filozof, U.18.2.

teleologia, S.23., O.23., U.20.6.

teleomatyzm, U.20.6.

teleonomia, O.12., U.19.3., U.20.6.

Telesio Bernardino (1509-1588), włoski myśliciel, U.01.3.

temperament, S.04., S.05., S.09., S.13.

teocentryzm, I.57.3.

Teodoros Ateista (IV w. p.n.e.), grecki filozof, O.43.1.

teologia, I.56.1., I.57.5.

teonomizm, S.36.9., I.37.1., U.29.2.

teoria, O.26.2., O.52.3., O.52.5.

Teoria Wszystkiego, O.01.6., O.08.2., U.13.2., U.13.3.

teozofia, S.57.3.

teraźniejszość, I.26.1., U.03.3.

test lustra, S.02.5., U.24.8.

Thomson William (1824-1907), irlandzki fizyk, U.15.2.

TOE, U.13.2.

tolerancja, I.08.1.

Tolland John (1670 - 1722), irlandzki filozof, S.44.5., O.36.1.

Tolman Edward Chase (1886 - 1959), amerykański psycholog, I.09.1.

Tomasz z Akwinu (1225 - 1274), teolog i filozof z Italii, katolicki święty, S.35.3., I.44.2., I.57.5., U.07.6.

Tora, I.57.5.

totalitaryzm, I.38.4., I.52.3., I.52.5.

totemizm, S.37.3., I.44.3.

Tönnies Ferdinand (1855 - 1936), niemiecki myśliciel, S.05.3., S.23.1.

tradycja, I.28.1., 1.35.1., I.47., I.47.2., I.51.

tradycjonalizm, I.28.1., I.35.1., I.37.1., I.47.

transcendencja, S.33., S.56., O.33., O.56., O.57., I.33., I.56., I.57., U.06., U.24.11.

Travelyan, George (1876-1962), brytyjski historyk. U.29.5.

Travis Charles, brytyjski filozof, I.21.3.

trickster, I.01.3.

trybalizm, S.37.2., S.38.2., I.37.2., U.29.2.

Tung Czung-szu (179 - 104 r. p.n.e.), chiński filozof, U.07.3., U.23.3.

Turgieniew Iwan S. (1818 - 1883), rosyjski pisarz, S.55.2.

Turing Alan M.(1912 - 1954), brytyjski matematyk i kryptolog, U.05.3.

tychizm, U.07.3.

Tymon z Flejuntu (III w. p.n.e.), grecki filozof, O.15.2.

tyrania, I.52.1.

uczciwość, S.38., O.38., I.38.

ukierunkowanie, O.10.5., U.03.3., U.15., U.15.1., U.20., U.29.

umysł, O.01.5., O.02.2., U.13.

Unamuno Miguel de (1864 - 1936), hiszpański filozof, S.34.2.

uniwersalia, O.46.1., I.06.2., U.19.1., U.19.2.

uniwersalizm, U.12.2., U.13.4., U.27.4.

ustrukturowanie, U.23.

utylitaryzm, O.35.3., O.52.4., I.32.1., I.37.1.

utlitaryzm indywidualistyczny, S.36.4.

utylitaryzm społeczny, I.07.2., I.37.1.

uwarunkowanie, O.01.7., O.01.8., O.08.5., O.08.7., I.26.1.

Übermensch, S.36.6.

Vaihinger Hans (1852 - 1933), niemiecki filozof, S.18.1., S.21.1., O.06.2.

varna, I.12.1.

vis vitalis, U.14.3.

Volta Alessandro (1745 - 1827), włoski fizyk i wynalazca, U.14.3.

Voltaire (F. - M. Arouet, 1694 - 1778), francuski filozof i pisarz, I.43.2., I.57.2., I.57.4.

walka klas, I.08.6., I.38.4.

walka o przetrwanie, I.08.6.

Wang An-szy (XI w.), chiński filozof, I.37.1.

Wang Czung (ok. 27 - ok. 97 r. n.e.), chiński filozof, O.05.1., O.18.1.

wariabilizm, U.15.5.

Wastika (ok. VIII w. p.n.e.), pierwszy filozof indyjski odrzucający Wedy, U.03.2.

Watson Donald (1910-2005), brytyjski działacz wegański. U.29.5.

Watson John B. (1878 - 1958), amerykański psycholog, twórca behawioryzmu, S.03.3.

Weaver Warren (1894 - 1978), amerykański matematyk, współtwórca teorii informacji, U.06.1., U.20.5.

Weber Max (1864 - 1920), niemiecki socjolog, historyk, religioznawca, ekonomista, S.36.4.

wedanta, O.44.2.

wedyzm, I.44.3.

weganizm, U.29.4.

wegetarianizm, U.29.4.

Westermarck Edvard A. (1862 - 1939), szwedzko-fiński socjolog i filozof, S.36.4.

Whitehead Alfred N. (1861 - 1947), angielski matematyk, fizyk i filozof, S.44.2., O.05.1., O.07.2., O.43.3., U.18.2.

wiedza, O.15.

Wielki Budowniczy, U.27.4.

wielość światów, U.08.4.

Wiener Norbert (1894 - 1964), amerykański matematyk, współtwórca teorii informacji, U.06.1., U.20.5.

więzi społeczne, S.06.1., I.28.2., I.37.2., I.38.2.

Wilhelm z Champeaux (ok. 1070 - 1121), francuski teolog i filozof, U.19.2.

Wilson Edward Osborne (ur. 1929), amerykański biolog, twórca socjobiologii, O.52.5., I.11.2.

Windelband Wilhelm (1848 - 1915), niemiecki filozof, O.52.1., U.01.4.

witalizm, O.34.2., U.14.3.

Wittgenstein Ludwig (1889 - 1951), austriacki logik, matematyk i filozof, O.06.2.

władza polityczna, S.39., I.41., I.52.

władze duchowe, S.05.3., S.58.1., O.05.4.

wolna wola, S.23.2., I.57.4., U.24.10.

wolnomyślicielstwo, O.36.1.

woluntaryzm, S.05.3., S.23.2., O.05.4., U.05.1.

woluntaryzm etyczny, S.36.4.

woluntaryzm poznawczy, O.23.1.

Won Hio (617-686), koreański filozof, U.28.1.

Wöhler Friedrich (1800 - 1882), niemiecki chemik, U.14.3.

wstyd, S.06.1., I.37.2.

wszechświat blokowy, U.17.3.

wszechświaty otwarte i zamknięte, U.08.5.

wszechświaty równoległe, U.28.2.

Wu-czu (714-774), chiński filozof, S.57.1.

Wu-hsiang (694-762), koreański filozof, S.57.1.

Wundt Wilhelm (1832 - 1920), niemiecki psycholog i filozof, S.03.2., S.07.1., S.23.1.

wychowanie, S.55., I.50., I.57., I.57.2., I.58.2.

wydajność, I.32.1., I.36.1., I.53.2.

wydarzenie, S.22.3., O.07., U.03.3.

wynalazczość, I.26.2., I.36.1.

wyobraźnia, S.24.1., S.52., O.24.1., O.39.

wzajemność, S.10.3., S.10.4., U.09.2., U.24.2.

względność, U.08.

Xun-tsy (Sün-tsy, III w. p.n.e.), chiński konfucjanista, I.07.2.

yi, U.08.2.

zabawa, O.39., I.32.2.

zachowanie, I.04., I.09., I.10.

zadowolenie, S.06.2., S.34., S.50.

zależność, O.08.6.

zamknięty umysł, S.38.2.

zasada antropiczna, O.57.5.

zasada komplementarności, O.04.3., U.05.5., U.11.2.

zasada kosmologiczna, O.44.4., U.13.4.

zasada nieoznaczoności, U.04.1.

zaufanie, I.44.2., I.57.

zbawienie, S.22.2., U.29.1.

zbrodnia, I.31.6.

zdanie, O.06.1.

zdania protokolarne, O.06.2.

zdrowie, S.06.1., S.43.1.

zemsta, I.38.4., I.54.2.

zen, S.57.1.

Zenon z Elei (ok. 490 - ok. 430 r. p.n.e.), grecki filozof znany z aporii, O.43.2., O.52.8., U.17.2., U.25.1., U.25.2.

Zenon z Kition (ok. 336 - ok. 264 r. p.n.e.), grecki filozof, S.08.2., U.20.1.

zero absolutne, U.15.1.

Zeuksis z Heraklei (V/IV w. p.n.e.), grecki malarz, U.15.2.

Zimbardo Philip (ur. 1933), amerykański psycholog, I.31.6.

zmiana, S.22.1., O.10.2., U.15.

zmysły, S.18., O.18., I.18.

zoroastryzm, I.58.2., U.08.2., U.25.2.

związki przyczynowo-skutkowe, probabilistyczne, statystyczne, nomologiczne, O.08.7.

zwyczaj, I.31.3., I.47.

zysk, I.34., I.38., I.53.

związek, O.08.7.

Żółty Cesarz, legendarny założyciel Chin, I.27.1.

życie, U.24.6.

życie pozagrobowe, S.28.2.

żywioły, U.03.2., U.07.3., U.13.1., U.17.1.