Rodzaje rytuałów, obrzędów i świąt
Określone przez tradycję, powtarzalne, sformalizowane i zwykle w jakimś stopniu symboliczne sekwencje czynności wykonywanych w ściśle określonych okolicznościach i nakierowanych na określony cel to rytuały (od łacińskiego słowa ritus - zwyczaj). Jeżeli rytuały są związane z tradycyjnymi obyczajami, określonym systemem wartości lub ideologią, ich przestrzeganie może być równie rygorystyczne jak przestrzeganie obyczajów. Na przykład niezgodne z etykietą zachowanie wobec cesarza w Chinach mogło skończyć się nawet karą śmierci za znieważenie przedstawiciela niebios.
Rytuały wiążące społeczność służą umacnianiu więzi międzyludzkich - powitania i pozdrowienia, pożegnania, ustalone sposoby okazywania sympatii, zasady etykiety, czyli uprzejmego, miłego zachowania w określonych sytuacjach i podczas kontaktu z określonymi ludźmi…
Rytuały codzienne - uporządkowane, regularne i powtarzalne sekwencje czynności w ciągu dnia, czasem indywidualne nawyki (czyli zwyczaje) danej osoby powtarzane w określonych sytuacjach i w tej samej kolejności...
Rytuały magiczno-religijne - na przykład egzorcyzmy wypędzające duchy, poświęcenie miejsca lub obiektu, aby przywołać pomoc sił nadnaturalnych...
Rytuały polityczne - powitania monarchów czy przywódców państw, spotkanie polityka z jego zwolennikami, oficjalne protokoły określające zachowanie dyplomatów...
Rytuały kultury masowej - społecznie akceptowane zachowania kibiców na stadionie sportowym, spotkanie fanów z gwiazdami muzyki pop…
Rytuały rozumiane jako ustalona sekwencja czynności bywają utożsamiane z obrzędami. Jednak w odróżnieniu od rytuałów obrzędy (ceremonie) to nie tylko określone sekwencje czynności, ale przede wszystkim pokazanie ważności jakiegoś wydarzenia, uroczyste upamiętnienie czy też adorowanie określonej osoby lub rzeczy. Każda społeczność we wszystkich kulturach i epokach historycznych ma własne ustalone przez tradycję lub rządzących, a czasem oficjalnie regulowane prawem obrzędy, które tworzą więzi między uczestnikami tych obrzędów.
Obrzędy inicjacyjne wprowadzają do społeczności nowego członka - na przykład skaryfikacja dojrzewających dziewcząt, obrzezanie, chrzest, próby wytrzymałości młodych ludzi…
Obrzędy przejścia - zmiana społecznego statusu na przykład ślub, przyjęcie człowieka do organizacji…
Obrzędy izolacji - ceremonialne pożegnanie, pogrzeb zmarłych...
Obrzędy wspólnotowe - rodzinne, organizacyjne, partyjne...
Obrzędy afirmacyjne - honorujące i upamiętniające ważne osoby lub szczególnie ważne wydarzenia, czyli jubileusze, rocznice…
Każda społeczność wspólnie przeżywa szczególne okazje jako święta, czyli czas, kiedy są przeprowadzane określone obrzędy. Ludzie na czas święta zmieniają swój zwyczajny, codzienny tryb życia, często spożywają szczególne potrawy, zmieniają strój, wprowadzają zmiany w swoim domu, czasem odbywają podróże (pielgrzymki) do określonych miejsc i uczestniczą w określonych obrzędach. Istnieje kilka zasadniczych rodzajów świat, które występują we wszystkich lub przynajmniej w większości ludzkich społeczeństw.
Święta świeckie, czyli niezwiązane z religią, oraz święta religijne wyrażające kult;
Święta prywatne związane z życiem osobistym, na przykład rocznica urodzin, ślub...
Święta rodzinne zwykle do pewnego stopnia tożsame ze świętami prywatnymi: narodziny dziecka, ślub, pogrzeb...
Święta społeczne, czyli wspólnotowe odnoszące się do lokalnej społeczności oraz święta państwowe związane ze strukturami władzy, na przykład rocznica uzyskania niepodległości ;
Święta cykliczne, na przykład coroczne lub comiesięczne i święta okazjonalne, obchodzone nieregularnie;
Święta lokalne ograniczone do niewielkiego obszaru oraz święta ogólnokrajowe i międzynarodowe.