Język
Najbardziej skomplikowanym, wszechstronnym i wielopoziomowym systemem symboli jest język mówiony jako złożenie odpowiednich dźwięków składających się na słowa oraz przypisanych im znaczeń, czyli pojęć wyrażanych za pomocą słów.
Elementem dodatkowo komplikującym język może być pismo, które pojęciom, słowom, sylabom lub pojedynczym dźwiękom (głoskom) przypisuje kolejne konwencjonalne znaki (na ogół graficzne).
Poza tym kształtują się też języki migowe o strukturze zasadniczo podobnej do języków mówionych, ale opartych nie na dźwiękach, lecz na gestach wykonywanych przede wszystkim rękami.
Język jest jednym z najważniejszych elementów tożsamości danej osoby, społeczeństwa i znakiem przynależności do określonej kultury. Odebranie komuś jego języka i zastąpienie go innym na ogół oznacza dekulturację.
Z drugiej zaś strony we wszystkich kulturach język jest nie tylko narzędziem komunikacji w ramach danej społeczności i elementem wiążącym ludzi, ale spełnia też inne role.
Człowiek w transie może używać języka w szczególny sposób, zmieniając znaczenie słów i łamiąc zasady gramatyki. Tak się dzieje, kiedy dana osoba jest pod wpływem środków halucynogennych, jak grecka Pytia, przeżywa ekstazę religijną, jak św. Teresa, lub została „opętana” przez demony.
Bywa też, że człowiek w transie zdaje się mówić w obcym języku. Jednak dźwięki wydawane przez taką osobę w rzeczywistości niekoniecznie reprezentują jakikolwiek prawdziwy język. Zwykle są tylko ciągiem nieartykułowanych dźwięków, których nikt nie potrafi zrozumieć, chociaż dla świadków obserwujących „mówiącą” osobę brzmią bardzo wiarygodnie. Takie zjawiska bywają związane z przeżyciami szamanów i mistyków pogrążonych w religijnej ekstazie.