Złożoność istoty ludzkiej
W człowieku jest zapisana jego ewolucyjna przeszłość, którą można ująć jako poziomy organizacji odpowiadające kolejnym stadiom rozwojowym. Ich ewolucja jest uwarunkowana przez procesy fizyczne zachodzące w materii od oddziaływań podstawowych poprzez cząstki elementarne po substancje chemiczne i obiekty makroskopowe a nawet kosmiczne. Wszystkie te czynniki decydują o powstaniu i istnieniu życia na Ziemi jako wytworu i części tego a nie innego wszechświata, który ma ściśle określone parametry fizyczne. Na tym fizycznym fundamencie rozwija się poziom biologiczny, nabudowany na nim poziom psychiczny i najwyższy z nich poziom kulturowy.
Bez względu na kolejność ich pojawienia się w toku ewolucji wszystkie poziomy organizacji zawsze są ściśle ze sobą powiązane i nieustannie wzajemnie się modyfikują, tworząc złożoną, dynamiczną strukturę ludzkiej istoty. Elementy poziomu biologicznego odpowiadającego organizmowi są powiązane z elementami poziomu psychicznego, a poziom psychiczny czyli osobowość jest powiązany z jednej strony z organizmem, a z drugiej z poziomem społecznym, gdzie kształtuje się kultura.
W życiu osobniczym, podobnie jak w ewolucji, wcześniej pojawiają się elementy biologiczne, które dominują w fazie płodu, noworodka i niemowlaka. W następnych fazach ludzkiego życia coraz większego znaczenia nabierają elementy poziomu psychicznego i społecznego, postępuje rozwój duchowości, a więzi społeczne i kategorie kulturowe dominują nad czynnikami biologicznymi. W każdej fazie jednak współistnieją, oddziałują na siebie i rozwijają się wszystkie elementy poszczególnych poziomów organizacji od fizjologii organizmu i emocji aż po duchowość człowieka, zachowania społeczne, kulturę i transcendencję. Rozwój oznacza coraz większą złożoność wzajemnych relacji oraz ich wzajemne dopasowanie.