← Jeremy Banning, La Boisselle Study Group i archeologia w okopach (2011 r.)Indeks osób →

Wydarzenia historyczne wzmiankowane w tekście

Afryka (ponad 7 - 3 miliony lat p.n.e.)

Powstają człowiekowate, Australopitek zaczyna paleolit

Afryka (2,5 - 1 milion lat p.n.e.)

Homo habilis, kultura Olduvai, początek transcendencji

Eurazja (ponad 2 - 0,5 miliona lat p.n.e.)

Praczłowiek zasiedla Bliski Wschód, Indonezję, Chiny i Europę

Stary Świat (2 miliony - 300 tysięcy lat p.n.e.)

Praczłowiek Homo ergaster i Homo erectus, kultura aszelska

Afryka (ponad milion lat p.n.e.)

Praczłowiek używa ognia i tworzy sztukę kulinarną

Stary Świat (od miliona lat p.n.e.)

Praczłowiek pływa po morzu na tratwach

Afryka i Europa (600 - 300 tysięcy lat p.n.e.)

Zaawansowane formy praczłowieka, Człowiek z Heidelbergu

Europa i Bliski Wschód (ponad 300 - 30 tysięcy lat p.n.e.)

Powstanie i ekspansja neandertalczyka, kultura mustierska

Afryka (ponad 200 tysięcy lat p.n.e.)

Powstanie Homo sapiens idaltu w Etiopii

Australia (ponad 50 tysięcy lat p.n.e.)

Australoidzi, zaludnienie Australii, Andamany

Daleki Wschód (ponad 40 tysięcy lat p.n.e.)

Denisowianie w Ałtaju

Afryka (ok. 40 tysięcy lat p.n.e.)

Buszmeni

Europa (ok. 40 - 30 tysięcy lat p.n.e.)

Homo sapiens fossilis, kultura oryniacka

Stary Świat (po 40. tysiącleciu p.n.e.)

Powstają główne rasy Homo sapiens

Europa (33. - 9. tysiąclecie p.n.e.)

Kultura grawecka i magdaleńska, Altamira, Trois Frères, Lascaux

Stary Świat (ponad 30 - 10 tysięcy lat p.n.e.)

Prehistoryczne Wenus, kult płodności, byka i Bogini-Matki

Ameryka (30. - 10. tysiąclecie p.n.e.)

Zaludnienie Ameryki, człowiek w Amazonii i Ziemi Ognistej, Indianie

Europa (ponad 20 tysięcy lat p.n.e.)

Ostateczna zagłada neandertalczyków

Indonezja (ok 12 tysięcy lat p.n.e.)

Zagłada człowieka z Flores

Ameryka (12. - 10. tysiąclecie p.n.e.)

Clovis

Cała planeta (12 - 10 tysięcy lat p.n.e.)

Koniec plejstocenu

Daleki Wschód (12. tysiąclecie - IV/III w. p.n.e.)

Kultura Jōmon w Japonii

Bliski Wschód (10. - 8. tysiąclecie p.n.e.)

Mezolit, kultura natufska, neolit przedceramiczny, Jerycho

Daleki Wschód (10. - 3. tysiąclecie p.n.e.)

Kultury neolityczne

Sahara (10. - 1. tysiąclecie p.n.e.)

Naskalne rysunki i malowidła

Morze Czarne (8. tysiąclecie p.n.e.)

Dardanele, Bosfor i zalanie osad nad Morzem Czarnym

Andy (8. - 2. tysiąclecie p.n.e.)

Kultura Chinchorro

Sahara (6. tysiąclecie p.n.e.)

Hodowla i rolnictwo

Europa (druga połowa 5. tysiąclecia - 2. tysiąclecie p.n.e.)

Neolityczne sanktuaria

Mezopotamia (4. tysiąclecie p.n.e.)

Początek cywilizacji Sumerów

Indochiny i Indonezja (4. - 3. tysiąclecie p.n.e.)

Języki austronezyjskie

Wielki Step (4. tysiąclecie - połowa 3. tysiąclecia p.n.e.)

Kultura majkopska

Egipt (4. - 2. tysiąclecie p.n.e.)

Wielkie centra cywilizacji egipskiej

Mezopotamia, Indie (4. - 2. tysiąclecie p.n.e.)

Dilmun, morski handel między Zatoką Perską i Doliną Indusu

Morze Śródziemne (4. - 1. tysiąclecie p.n.e.)

Ludy iberokaukaskie, Pelazgowie, kult byka

Ameryka Północna (4. tysiąclecie p.n.e. - XVI w. n.e.)

Budowniczowie Kopców

Grenlandia (3. - 1. tysiąclecie p.n.e.)

Saqqaq, Independence I, Independence II, Dorset

Mezopotamia (3. tysiąclecie p.n.e.)

Sumeryjskie Ur, legendarny Abraham

Mezopotamia, Żyzny Półksiężyc, Iran (3. tysiąclecie p.n.e. - I w. n.e.)

Pismo klinowe, Sumer, Akad, Hetyci, Asyria, Syria, Persja

Egipt (3. tysiąclecie p.n.e. - V w. n.e.)

Pismo hieroglificzne, hieratyczne i demotyczne

Kreta (3. - 2. tysiąclecie p.n.e.)

Cywilizacja minojska, kreteńskie piktogramy, pismo linearne A i B

Ameryka Północna (3. tysiąclecie p.n.e - XIX w. n.e.)

Zbieracko-rybackie Kultury Wybrzeża Północno-Zachodniego

Andy (3. tysiąclecie p.n.e. - XIX w. p.n.e.)

Norte Chico, Caral, pismo węzełkowe qipu, kontakty z Amazonią

Indie (pierwsza połowa 3. tysiąclecia p.n.e.)

Powstanie i rozkwit Cywilizacji Doliny Indusu

Chiny (XXVII-XXVI w. p.n.e.)

Huang Di, legendarny założyciel Chin

Mezopotamia (od połowy 3. tysiąclecia p.n.e.)

Semici dominują na północy Mezopotamii

Iran (XXV w. p.n.e. - 648 r. p.n.e.)

Elam w południowo-zachodnim Iranie

Mezopotamia (XXII - XXI w. p.n.e.)

Trzecia Dynastia z Ur

Morze Śródziemne (XXII - XIII w. p.n.e.)

Żegluga w epoce brązu

Chiny (3./2. tysiąclecie p.n.e.)

Brąz, kultura Erlitou, legendarna dynastia Xia

Ameryka Środkowa (3./2. - 1. tysiąclecie p.n.e.)

Cywilizacja Olmeków, początek pisma

Mezopotamia (XX - VII w. p.n.e.)

Asyria

Eurazja (2. tysiąclecie p.n.e.)

Ekspansja ludów indoeuropejskich

Indie (2. tysiąclecie p.n.e.)

Ariowie podbijają Cywilizację Doliny Indusu

Ameryka Środkowa (2. - 1. tysiąclecie p.n.e.)

Wczesny etap cywilizacji Majów, powstanie pisma Majów

Atlantyk (2. tysiąclecie p.n.e. - 1. tysiąclecie n.e.)

Wyspy Kanaryjskie, okazjonalne podróże transatlantyckie

Azja Środkowa (2. tysiąclecie p.n.e. - 1. tysiąclecie n.e.)

Tocharowie i królestwa Kotliny Kaszgarskiej

Azja Mniejsza (XVIII - XII w. p.n.e.)

Hetyci

Kreta (koniec XVII w. p.n.e.)

Thera i kryzys cywilizacji minojskiej

Grecja (XVI - IX w. p.n.e.)

Achajowie i cywilizacja mykeńska, Troja, Dorowie i wieki ciemne

Oceania (XVI - IV w. p.n.e.)

Lapita

Chiny (połowa 2. tysiąclecia p.n.e.)

Dynastia Shang, pismo chińskie

Egipt (XVI/XV - XI w. p.n.e.)

Dolina Królów

Bliski Wschód (ok. XV - XIII w. p.n.e.)

Początek zapisów alfabetycznych

Egipt (XV w. p.n.e.)

Monoteizm Echnatona

Nubia (XV - VI w. p.n.e.)

Napata jest politycznym centrum Kusz

Europa (XV - V w. p.n.e.)

Kultura łużycka

Morze Śródziemne (XIII/XII w. p.n.e.)

Ludy Morza na wschodzie Morza Śródziemnego

Bliski Wschód (XIII - X w. p.n.e.)

Mojżesz, Jozue, Dawid i początki Izraela

Andy (XIII - VII w. p.n.e.)

Kultura Chavin

Arabia (2./1. tysiąclecie p.n.e. - III w. n.e.)

Sabejczycy

Amazonia (od 2./1. tysiąclecia p.n.e.)

Kultura Marajó

Afryka (1. tysiąclecie p.n.e.)

Początek ekspansji ludów Bantu i Nilotów

Wielki Step (1. tysiąclecie p.n.e. - połowa 1. tysiąclecia n.e.)

Dominacja ludów uralskich

Zachodnia Afryka (X p.n.e. - III w. n.e.)

Kultura Nok

Półwysep Iberyjski (IX - VI w. p.n.e.)

Tartessos

Andy (IX w. p.n.e. - II/III w. n.e.)

Paracas

Europa (od VIII/VII w. p.n.e.)

Wędrówki Germanów

Italia (VII - V w. p.n.e.)

Rozkwit Etrusków

Wielki Step (VII - III w. p.n.e.)

Rozkwit i schyłek Scytów

Bliski Wschód (VI - IV w. p.n.e.)

Perskie imperium Achemenidów

Wielki Step (VI - II w. p.n.e.)

Kultura Pazyryk w Ałtaju

Europa (VI w. p.n.e. - I w. n.e.)

Potęga Celtów, rzymska Brytania

Nubia (VI/V - II w. p.n.e.)

Meroe jest ośrodkiem Kusz

Stary Świat (IV - II w. p.n.e.)

Panowanie Aleksandra Macedońskiego i okres hellenistyczny

Egipt (III w. p.n.e. - 391 r. n.e.)

Ptolemeusze, panowanie Rzymu, Biblioteka Aleksandryjska

Azja (III w. p.n.e. - XVII w. n.e.)

Szlak Jedwabny

Bliski Wschód (ok. 238  r. p.n.e. - 224 r. n.e.)

Imperium Partów

Chiny (221 r. p.n.e.)

Qin Shi Huang kończy Epokę Walczących Królestw

Sahara (koniec 1. tysiąclecia p.n.e. - 2. tysiąclecie n.e.)

Pustynnienie sawanny, wielbłąd, Garamanci, Tuaredzy

Izrael (II w. p.n.e. - II w. n.e.)

Język hebrajski, faryzeusze, saduceusze, zeloci, esseńczycy, mesjasze

Ameryka Środkowa (II w. p.n.e. - V/VI w. n.e.)

Powstanie i rozkwit Teotihuacanu

Indie (II w. p.n.e. - VII w. n.e.)

Adżanta

Basen Morza Śródziemnego (I w. p.n.e. - III w. n.e.)

Rozkwit i ekspansja Imperium Rzymskiego

Sahara (I w. p.n.e. - 666/667 r. n.e.)

Państwo Garamantów

Grenlandia (1. tysiąclecie n.e.)

Dorset

Zachodnia Afryka (1. tysiąclecie n.e. - 1897 r.)

Cywilizacje Ham, Jorubów, Nupe, Hausa

Wyżyna Colorado (1. tysiąclecie n.e. - XVII w.)

Kultury rolnicze, Anasazi, Mesa Verde, Pueblo

Oceania (1. tysiąclecie n.e. - XVII w.)

Pohnpei w Mikronezji, Nan Madol, zasiedlenie Polinezji

Oceania (1. - 2. tysiąclecie n.e.)

Transpacyficzne podróże między Azją, Polinezją i Ameryką

Bliski Wschód (I - II w.)

Klęska Żydów, rozdzielenie wczesnych chrześcijan i judaistów

Andy (I - VIII w.)

Nazca

Andy (I - VIII w.)

Mochica

Andy (I - IX w.)

Szczyt rozwoju San Agustin

Róg Afryki (I - X w.)

Aksum

Wschodnia Afryka (I - XVI w.)

Rozkwit miast Zendż

Rzym (79 r.)

Pompeje, Herkulanum i Stabie pogrzebane przez Wezuwiusza

Ameryka Środkowa (II - VIII w.)

Rozkwit Zapoteków

Andy (III - XII w.)

Rozkwit i ekspansja Tiwanaku

Rzym (IV w.)

Chrześcijaństwo zdobywa dominującą pozycję

Madagaskar (IV-V w.)

Przybycie przodków Malgaszów

Ameryka Środkowa (III - VIII w.)

Okres klasyczny Majów

Azja Środkowa (IV - XI w.)

Mogao - Groty Tysiąca Buddów

Nubia (połowa IV w. - 1276 r.)

Nobatia, Alva, Mukurra

Europa (VI - VII w.)

Ekspansja Słowian

Andy (VI - IX w.)

Wari

Ameryka Środkowa (VI - XII w.)

Toltekowie, Mixtekowie, ekspansja języków aztec-tano

Wielki Step (VI - XVI w.)

Ekspansja ludów tureckich

Północny Atlantyk i Europa (VIII/IX - XV w.)

Wyprawy wikingów

Andy (IX w. - ok. 1470 r.)

Chimú

Azja Środkowa (IX - XIII w.)

Ujgurzy

Ameryka Środkowa (połowa IX - XV w.)

Okres poklasyczny Majów, ekspansja Karaibów

Oceania (X - połowa XIV w.)

Kultura łowców moa na Nowej Zelandii

Grenlandia (od X w.)

Thule, osady Normanów, Inuit

Ameryka Środkowa (XI - XIV w.)

Chichimekowie

Andy (XII - XIV w.)

Inkowie

Południowa Afryka (XII - XVI w.)

Zimbabwe, Monomotapa

Wielki Step (po 1182 r. - koniec XIII w.)

Imperium mongolskie

Oceania (XII/XIII - XIX w.)

Wyspa Wielkanocna

Amazonia (XIII - XVII w.)

Rozkwit osad nad Xingu

Ameryka Środkowa (1430 - 1521 r.)

Szczyt potęgi Azteków

Ameryka (1492 r.)

Kolumb dociera do Nowego Świata

Ameryka Środkowa (do XVI w.)

Kultura Mosquito

Australia (XVI - XVIII w.)

Europejczycy odkrywają Australię

Karaiby (XVII - XVIII w.)

Rozkwit piractwa

Arktyka (1648, 1935 r.)

Zdobycie Przejścia Północno-Wschodniego

Egipt (1798 - 1799 r.)

Wyprawa Napoleona do Egiptu

Antarktyka (1820 r.)

Udokumentowane odkrycie Antarktydy

Arktyka (1850, 1903 - 1906 r.)

Zdobycie Przejścia Północno-Zachodniego

Zachodnia Afryka (1897 r.)

Upadek Beninu

Arktyka (1908 r.)

Zdobycie bieguna północnego

Antarktyka (1911 r.)

Zdobycie bieguna południowego

Wielka Brytania (1912 r.)

„Człowiek z Piltdown”

Północny Atlantyk (1912 r.)

Zatonięcie „Titanica”

Stary Świat (1914 - 1918)

Pierwsza wojna światowa

Eurazja (1917 - 1991 r.)

Bolszewicki przewrót w Rosji i Związek Sowiecki

Europa (1922 - 1945 r.)

Faszyzm i nazizm

Europa (1936 - 1939 r.)

Wojna domowa w Hiszpanii

Stary Świat (1939 - 1945)

Druga wojna światowa

Europa (1945 - 1946 r.)

Międzynarodowy proces nazistów w Norymberdze

Bliski Wschód (1947 r.)

Powstaje państwo Izrael

Indie (1947 r.)

Powstają India i Pakistan

Himalaje (1953 r.)

Zdobycie Czomolungmy

Eurazja (1988 - 1991 r.)

Rozpad imperium Sowietów

← Jeremy Banning, La Boisselle Study Group i archeologia w okopach (2011 r.)Indeks osób →